Қазақ тілі мен әдебиеті (оқыту тілі қазақ тілі емес мектептер үшін) Қысқа мерзімді жоспарлар жинағы 8-сынып

 
 
А 
А 
Оқушылар қасында отырған жұбымен бірге берілген сөзден сабақ тақырыбына қатысты 
сөйлем немесе мақал\өлең жазады (ауызша орындауға да болады). 
А- 
У- 
Ы- 
З- 
С- 
У- 
Мысалы:  
Т-  
І - 
Л- 
Тілді  
Ілгерілету үшін 
Лауазымды тұлға болудың қажеті жоқ.  
 
Айтылым тапсырмасы 
 
2-тапсырма. Топ мүшелері бірге берілген кесте, диаграмма бойынша өз ойыңды 
айтып талқыла. 
             
Айтылым тапсырмасы 
3-тапсырма. «Сусыз тіршілік жоқ» деген халық даналығының мәні неде?  
Пікіріңді білдір. 
 
6.3 Қазақстанның су ресурстары. Ә. Нұрпейісов «Қан мен тер» 
Оқу мақсаттары 
8.3.5.1 қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді 
қолдана  отырып,  мәтінге  өзгеріс  енгізу,  ерекшеліктерді 
бақылау. 
Сабақ мақсаттары 
Алынған мәліметтерді қолданып, мәтінге өзгеріс енгізеді, 
мәліметтердің өзгерісі туралы талдайды. 
Құндылықтарды дарыту 
Өмір бойы оқу
 
Пәнаралық байланыс 
география
 
Бағалау критерийі 
тапсырма 
Дескриптор 
Шартты белгілер мен 
сызбаларда берілген 
ақпаратты талдайды 
және бағалайды. 
 
1 
берілген сөзден сабақ тақырыбына қатысты 
тапсырманы орындайды; 
2 
берілген кесте, диаграмма бойынша өз ойларын 
айтып талқылайды; 
3 
халық мақалына өз пікірін жазады. 

 
 
АКТ қолдану дағдылары 
Cудың тапшылығы туралы презентация. 
Бастапқы білім 
Ә. Нұрпейісов «Қан мен тер»
 
Тірек сөздер 
Биосфера, жер шары, энергия алмасу, құрлық
 
Қажетті ресурстар 
Үлестірме материал
 
 
                                         Сабақтың жүргізілу барысы 
 
                
Мәтіналды тапсырмасы
 
 
                      
1-тапсырма. Әмбебап сөздігін пайдаланып, төмендегі сөздердің мағынасын жаз. 
Биосфера- 
Жер шары- 
Энергия алмасу- 
Құрлық- 
 
                 Мәтінмен жұмыс  
 
2-тапсырма.  Жеке  жұмыс.  Берілген  мәтінді  мазмұнын,  стилін  жоғалтпай,  80-90  сөз 
көлемінде ықшамдап жаз. 
 
 
 
 
 
 
 
Су ресурстарының мәселелері 
Су – тірі ағзалардың маңызды материалдық негізі. Биосферадағы заттар мен энергия 
алмасу  судың  қатысуы  арқылы  жүреді.  БҰҰ-ның  мәліметтері  бойынша,  Жер  шары 
халықтарының  жартысынан  астамы  ауыз  судың  жетіспеушілігінен  жапа  шегуде.  Осыған 
орай,  Дүниежүзілік  деңсаулық  сақтау  ұйымы  халықты  ауыз  сумен  қамтамасыз  ету 
шараларын  жүргізіп  келеді.  2000  жылы  Жер  шары  өзендерінің  суын  пайдалану  14% 
құрады. Оның көп бөлігі ауыл шаруашылығына жұмсалды. 
Судың ластануы бірнеше факторларға байланысты: 
Біріншіден,  атмосфералық  жауын-шашын  жердің  беткі  қабатына  келіп  түскен 
өнеркәсіп қалдықтарын шайып, құрлық және Дүниежүзілік мұхит суына құяды. Мысалы, 
Ертіс  су  алабы  Өскемен  қорғасын-мырыш  комбинаты,  Риддер  қорғасын  зауыты,  Зырян 
өндіріс  орындарының  сарқынды  сумен  ластануда.  Судың  құрамында  қорғасын,  мырыш, 
сынап, т.б. шектеулі рауалы мөлшерден асып кетуі байқалады. 
Екіншіден, су ресурстары ауылшаруашылық тыңайтқыштары мен пестицидтерін көп 
қолдануға байланысты ластанды. Мысалы, Ақдала, Шарын, Шенгелді массивтерін күріш 
алқаптары үшін игеруге байланысты мин. Тыңайтқыштар мен химиялық препараттар өте 
көп қолданылуда. Соның әсерінен Іле өзенінің сапалық құрамы төмендеуде. 
 
Мәтінсоңы тапсырмасы 
3-тапсырма.  Бүгінгі  күнде  тұщы  су  тапшылығы  ХХІ  ғасырдың  он  жаһандық 
қатерінің  қатарына  еніп  отыр.  Ресми  деректерге  сүйенсек,  дүниежүзiндегi              
1  миллиард  адам  iшуге  жарамды  суға  зәру.  Төмендегі  тұжырымның  бірін  таңдап,  топта 
пікір бөлісіңіздер. 
О 
О 
О 
Компрессия (мәтінді ықшамдау) – біршама жинақы пішінге келтіру үшін, бастапқы 
мәтінді өзгерту арқылы жүзеге асырылатын аударма тәсілі. Контекспен немесе тілден 
тыс  жағдаятпен  анықтала  алатын  сөйлемнің  артық  элементтерін  түсіру,  сондай-ақ 
біршама жинақы құрылымдарды қолдану арқылы жүзеге асады. 

 
 
1. «Табиғатты аялау – адамзаттың борышы» 
2. «Су – тіршілік көзі» 
  
 
 
 
 
 
6.4. Қазақстанның су ресурстары. Ә. Нұрпейісов «Қан мен тер» 
Оқу мақсаттары 
8.4.5.1 тақырып бойынша сөздердің маңызды бөліктерін 
дұрыс  жазу (жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы 
жазылатын сөздер) 
Сабақ мақсаттары 
Жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын 
сөздерді дұрыс қолданады.
 
Құндылықтарды дарыту 
Мейірімділік жасау, құрметтеу
 
Пәнаралық байланыс 
тарих
 
АКТ қолдану дағдылары 
Арал теңізінің қазіргі және бұрынғы жағдайы туралы 
бейнематериал, фотосуреттерді экраннан көрсету 
Бастапқы білім 
Ә. Нұрпейісов «Қан мен тер»
 
Тірек сөздер 
алай-дүлей, тап-таза, үлкенді-кішілі, құп-құрғақ
 
Қажетті ресурстар 
Үлестірме материалдар, нысана суреті, маркерлер
 
 
                                         Сабақтың жүргізілу барысы 
 
                 
Жазылымға дайындық кезеңі     
 
1-тапсырма.  Мына  суреттер  бойынша  арал  теңізінің  тартылуын  және  оның  қоршаған 
ортаға әсері туралы өз ойыңды білдір. 
 
-Суреттен не байқадыңыз? 
-Қандай жағдайды бейнелеп тұр? 
-Суретті 1 минут мұқият қара да, жұбыңа баяндап бер. 
Бағалау критерийі 
Тапсырма  
Дескриптор 
 
Қосымша ақпарат 
көздерінен алынған 
мәліметтерді қолдана 
отырып, мәтінге өзгеріс 
енгізу, ерекшеліктерді 
бақылайды. 
1 
сөздердің мағынасын анықтайды; 
2 
берілген  мәтінді  мазмұнын,  стилін  жоғалтпай, 
80-90 сөз көлемінде ықшамдап жазады; 
3 
төмендегі тұжырымның бірін таңдап, ой 
бөліседі. 
 
Ж