Бірінші А топқа тек қана тегіс, жетілдірілген төсемді, жоғары техникалық категориялы, әрбір осьтен жолға түсетін салмақ 12 тоннаға дейін, автопойыздың толық салмағы 60 тоннаға дейін жететін көліктерді өткізетін жолдарда пайдалануға арналған автомобильдер және автопойыздар жатады. Бұл топқа ЛАЗ автобусының барлық маркасы, ЛиАЗ-667, ЛиАЗ-5256,
«Икарус»-250, -255, -260, -280 автобустары жатады.
Екінші Б топқа жеке осьтен түсетін салмақ 6 тоннаға дейін, автопойыздың толық салмағы 30 тоннаға дейін жететін көліктерді өткізетін жалпы қолданыстағы барлық жол тораптарында пайдалануға арналған автомобильдер және автопойыздар жатады. Бұл топқа ПАЗ, КАВЗ, РАФ, ГАЗель автобустары және барлық жеңіл автомомбильдер жатады.
Үшінші В топқа тіпті капитальды төсемі болған жалпы қолданыстағы жолдарда жүруге арналмаған және жүруге рұқсат етілмейтін аса ауыр салмақты автомобильдер кіреді. Олардың әрбір осіне түсетін салмақ жол үшін тағайындалған барлық шектеулер шеңберінен асып кетеді. Бұлар – жолсыз жерде жүруге арналған карьерлік және орман ағаштарын тасымалдаушы автомобильдер. Жолаушылар тасымалдайтын автомобильдер арасында ондайлар жоқ.
Барлық автомобильдер жолаушыларды немесе жүктерді тасымалдауға арналған көлік және арнайы тағайындалған (жедел жәрдем, өрт сөндіргіш және т.б. көліктік емес) автомобильдер болып бөлінеді. Көлік автомобилі мен автопойыздар жүк және жолаушы тасымалына арналған болуы мүмкін. Жолаушы автомомбильдері өз кезегінде автобустар (9 және одан артық жолаушылар тасымалдауға арналған) және жеңіл автомобильдер болып бөлінеді.
А в т о б у с т а р өзінің конструктивтік сұлбасына қарай жеке, мүшелеп бөлектенген (тартқыш және тартқыш салонынан жартылай тіркеме салонына еркін өтуге мүмкіндік беретін бұрылғыш дөңгелегі бар жартылай тіркеме), автопойыз (автобус және автобустық тіркеме) түрінде болуы мүмкін.
Жеке автобустар бір қабатты, бір жарым қабатты және екі қабатты
көлік құралы түрінде жасалған болуы мүмкін.
Кузовының типі бойынша автобустар капотты (КАВЗ-685) және
вагонды (ЛиАЗ, ЛАЗ, «Икарус») болып бөлінеді.
Моторының орналасуына қарай автобустар моторы а л д ы н д а , а р т ы н д а және е д е н а с т ы н д а о р н а л а с қ а н болып бөлінеді.
Өлшемі бойынша автобустар өзінің ұзындығына байланысты бес топқа бөлінеді: I – аса кіші автобустар (микроавтобустар), II – кіші, III – орта, IV – үлкен, V – аса үлкен автобустар. 2.1-кестеде осы бес топтағы автобустардың ұзындығы мен сыйымдылығы бойынша деректер келтірілген[12].
4.1-кесте
Автобустарды ұзындығы мен сыйымдылығы бойынша топтарға бөлінуі
Топ
|
Топтың аталуы
|
Габариттік ұзындығы, м
|
Қалалық
|
Қала маңындағы
|
Қала- аралық, туристік, саяхаттық; барлық орын
|
Отыруға арналған орын
|
Түрегеп тұруға арналған орын
|
Барлық орын
|
Отыруға арналған орын
|
Түрегеп тұруға арналған орын
|
Барлық орын
|
I
|
Аса кіші
|
< 5
|
10
|
–
|
10
|
–
|
–
|
–
|
10
|
II
|
Кіші
|
6 – 7,5
|
18–22
|
10–15
|
28–37
|
20–25
|
5
|
25–30
|
20–25
|
III
|
Орта
|
8 – 9,5
|
20–25
|
30–35
|
50–60
|
25–35
|
10
|
35–45
|
25–35
|
IV
|
Үлкен
|
10 – 15
|
25–35
|
55–75
|
80–110
|
35–40
|
15
|
50–55
|
35–45
|
V
|
Аса үлкен
|
≥16,5
|
35–45
|
85– 100
|
≥120
|
–
|
–
|
–
|
–
|
Достарыңызбен бөлісу: |