9 СƏУІР 2018 ЖЫЛ RESMI ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

14

9 СƏУІР 2018 ЖЫЛ

RESMI

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2018 жылғы 7 ақпан            №52            Астана қаласы

«Республикалық бюджеттен қаржыландырылатын тегін 

медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі 

шеңберінде ұсынылатын медициналық қызметтерге 

арналған тарифтерді қалыптастыру әдістемесін бекіту 

туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау 

министрінің 2009 жылғы 26 қарашадағы №801 бұйрығына 

өзгерістер енгізу туралы

(Соңы. Басы 64-65-нөмірлерде)

Амбулаториялық-емханалық көмектің кешенді жан басына шаққандағы 

нормативін есептеудің кешенді формуласына кесте

Жыныстық-жастық түзету коэффициенттері

Жынысы

Ерлер

Əйелдер

Жасы

Жыныстық-жастық түзету коэффициенттері

0-12 ай

4,82

5,52

12 ай - 4 жас

1,45

1,65

5-9 жас

0,96

0,99

10-14 жас

0,94

0,92

15-19 жас

1,02

0,83

20-29 жас

0,53

1,20

30-39 жас

0,413

1,21

40-49 жас

0,53

1,20

50-59 жас

0,48

1,11

60-69 жас

0,84

2,19

70 жəне одан артық

1,11

1,48

Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде жəне міндетті 

əлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетілетін медициналық 

қызметтерге арналған тарифтерді қалыптастыру əдістемесіне 2-қосымша

Амбулаториялық-емханалық көмектің кешенді жан басына шаққандағы 

ынталандырушы компонентін есептеудің кешенді формуласы

1. ЖБНЫК-ны есептеу реттілікпен мынадай тəртіппен жүзеге асырылады:

1-қадам: республика деңгейінде айына бір тұрғынға есептегендегі ЖБНЫК-ның жоспарлы 

сомасын айқындау мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

V

жбнык_қр

 = С

қр_хал.

* S

жбнык_қр 

* m

жыл.

, мұнда:

V

жбнык қр

 – республика бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жылдық көлемі; 

С

қр_хал.

 – алдағы қаржы жылына арналған қаржыландыруды есептеу үшін пайдаланыла-

тын айдың күнінде Статистика комитетінің деректері бойынша «БХТ» АЖ-да тіркелген халық 

санының деректеріне немесе «БХТ» АЖ-ның деректеріне сəйкес түзетілуі тиіс республика 

бойынша халық саны;

S

жбнык_қр

 – 100 теңгеге тең 1 тұрғынға ЖБНЫК тіркелген мəні;

m

жыл

  –  ЖБНЫК  сомаларын  төлеу  жүзеге  асырылатын  жоспарлы  қаржы  жылындағы 

айлардың саны.

2-қадам: өңір бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жоспарлы жылдық көлемін айқындау 

мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

V

өңір жбнык 

= С

өңір хал. 

* S

жбнык қр 

* m

жыл, 

мұнда:

V

өңір.жбнык 

– өңір бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жылдық көлемі;

С

өңір.хал. 

– ағымдағы қаржы жылындағы бюджетті есептеу үшін пайдаланылатын, «БХТ» 

АЖ-да тіркелген, өңір бойынша бекітілген халықтың саны;

S

жбнык қр 

– 100 теңгеге тең 1 тұрғынға ЖБНЫК тіркелген мəні;

m

жыл 

– ЖБНЫК-ны есептеу үшін жоспарлы қаржы жылындағы айлардың саны.

Айына өңір бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландыру көлемі ЖБНЫК-ны есептеу үшін жоспарлы 

қаржы жылындағы айлардың санына бөлу арқылы айқындалады (V

өңір жбнык./ай

).

3-қадам: МСАК субъектісі үшін ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жоспарлы жылдық көлемін 

айқындау мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

V

жбнык мұ жоспар

= С

мсак 

*S

жбнқк қр

*К

мұ

 * m 

, 

мұнда:

V

жбнык мұ жоспар

 – МСАК субъектісінің ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жоспарлы жылдық көлемі;

С

мсак 

– халықты еркін бекіту науқанының нəтижелері бойынша немесе алдағы қаржы жы-

лына арналған қаржыландыру көлемін есептеу үшін пайдаланылатын айдың күніндегі ахуал 

бойынша «БХТ» АЖ-да тіркелген, МСАК субъектісіне бекітілген халықтың саны;

S

жбнык қр

 – 100 теңгеге тең 1 тұрғынға ЖБНЫК тіркелген мəні;

К

мұ 

– 1,0-ге тең, ТМККК шеңберінде МСАК қызметтерін көрсету кешенділігіне МСАК-тың 

нақты субъектісінің сəйкес келу коэффициенті;

m – ЖБНЫК сомаларын төлеу жүзеге асырылатын жоспарлы қаржы жылындағы айлардың 

саны.

Айына МСАК субъектісі бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жоспарлы көлемі ЖБНЫК-

ны есептеу үшін жоспарлы қаржы жылындағы айлардың санына бөлу арқылы айқындалады.

4-қадам: есепті кезеңдегі МСАК субъектісінің деңгейіне дейін МСАК субъектісі жұмысының 

қол жеткізілген түпкілікті нəтижесі үшін ЖБНЫК сомасын есептеу төрт кезеңде жүзеге асы-

рылады:

1-кезең: МСАК субъектісінің есепті кезеңдегі түпкілікті нəтиже индикаторларының нысаналы 

мəніне қол жеткізуін бағалау (∑ ИКК):

МСАК  субъектісі  жұмысының  қол  жеткізілген  түпкілікті  нəтижелерін  бағалау 

индикаторларының (бұдан əрі – түпкілікті нəтиже индикаторы) нысаналы мəнін айқындау 

мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

М = И

д

 – И

д

 х N, мұнда:

М – есепті кезеңде қол жеткізілген түпкілікті нəтиже индикаторының нысаналы мəні;

И

д

 – өткен есепті кезеңде қол жеткізілген түпкілікті нəтиже индикаторының деңгейлес мəні 

өңірлермен келісім бойынша уəкілетті органмен белгіленеді жəне Амбулаториялық-емханалық 

көмектің кешенді жан басына шаққандағы нормативін есептеудің кешенді формуласына 1-кесте-

ге (бұдан əрі – 1-кесте) сəйкес аумақтық учаскелер бейіндерінің бөлінісінде МСАК субъектілері 

үшін ең жоғары мүмкін балдар кестесіне сəйкес есептеу əдісі бойынша есептеледі;

N – өңірлермен келісім бойынша уəкілетті орган белгілейтін есепті кезең қорытындысы 

бойынша түпкілікті нəтиже индикаторларын жақсарту жөніндегі болжалды əсер. N-ды белгілеу 

кезінде мыналарды есепке алу қажет:

1) егер N түпкілікті нəтиже индикаторының деңгейлес мəнінің төмендеуін белгілесе, онда 

N оң мəнде қолданылады (N

төмен

);

2) егер N түпкілікті нəтиже индикаторы мəнінің ұлғаюын белгілесе, онда N теріс мəнде 

қолданылады (N

жоғар

);

3) егер түпкілікті нəтиже индикаторының нысаналы мəніне белгілі бір мəнде қол жеткізілуі 

тиіс болса, онда М = N.

Есепті  кезеңдегі  МСАК  субъектісі  жұмысының  қол  жеткізілген  түпкілікті  нəтижелерін 

бағалау индикаторларының ағымдағы мəнін айқындау мынадай тəртіппен жүзеге асырылады:

1) «Медициналық-санитариялық алғашқы көмек тарифіне қосымша компонент» (бұдан 

əрі – «ЖБНҚК» АЖ) ақпараттық жүйесінде түпкілікті нəтиже индикаторларын қалыптастыру:

Амбулаториялық-емханалық  көмектің  кешенді  жан  басына  шаққандағы  нормативін 

есептеудің  кешенді  формуласына  2-кестеге  (бұдан  əрі  –  2-кесте)  сəйкес  медициналық-

санитариялық алғашқы көрсететін денсаулық сақтау субъектілері жұмысының қол жеткізілген 

нəтижелерін бағалау индикаторына сəйкес «БХТ», «ОНЭТ», «Медициналық қызметтердің 

сапасын басқару жүйесі», «Диспансерлік науқастардың электрондық тіркелімі» жəне (не-

месе)  «Туберкулезбен  ауыратын  науқастардың  ұлттық  тіркелімі»  ақпараттық  жүйелері 

дерекқорларының  (бұдан  əрі  –  дерекқор),  сондай-ақ  медициналық  қызметтер  көрсету 

саласындағы мемлекеттік бақылау нəтижесінің негізінде;

ай сайын автоматтандырылған режімде дерекқордағы деректерді жаңартудың күн сайынғы 

мерзімділігімен;

дерекқордағы деректерге сəйкес келетін толық көлемде;

нақты  жүзеге  асырылады,  яғни  жүктелім  2-кестеде  айқындалған  талаптарға  жəне 

Амбулаториялық-емханалық көмектің кешенді жан басына шаққандағы нормативін есептеудің 

кешенді формуласына 3-кестеге (бұдан əрі – 3-кесте) сəйкес медициналық-санитариялық 

алғашқы көрсететін ұйымы жұмысының қол жеткізілген нəтижелерін бағалау индикаторла-

рын есептеу кезінде есепке алынатын Халықаралық аурулар жіктемесінің Кодтар тізбесіне 

сəйкес жүзеге асырылған;

2) есепті кезеңдегі түпкілікті нəтиже индикаторлары бойынша ағымдағы мəнді (И

а

) есеп-

теу дерекқорлардан жүктелген деректердің негізінде «ЖБНҚК» АЖ-да автоматтандырылған 

режімде жүзеге асырылады жəне мынадай формула бойынша айқындалады:

И

а

 = С

а

/С

б

 х Н

и

, мұнда:

И

а

 – есепті кезеңдегі түпкілікті нəтиже индикаторлары бойынша ағымдағы мəн;

С

а

 – 2 жəне 3-кестелерге сəйкес айқындалған талаптарға сəйкес есепті кезеңдегі түпкілікті 

нəтиженің нақты индикаторын есептеу үшін алым бойынша біріктірілген сандық деректер;

С

б

 – 2 жəне 3-кестелерге сəйкес айқындалған талаптарға сəйкес есепті кезеңдегі түпкілікті 

нəтиженің нақты индикаторын есептеу үшін бөлгіш бойынша біріктірілген сандық деректер;

Н

и

  –  2-кестеге  сəйкес  айқындалған  түпкілікті  нəтиженің  нақты  индикаторын  есептеу 

бірлігінің мəні.

«Жоқтық» деген болжалды əсері бар индикаторлар ерекше болып табылады. Осы инди-

каторлар үшін есепті кезеңдегі түпкілікті нəтиже индикаторлары бойынша ағымдағы мəн (И

а

) 

мынадай формула бойынша айқындалады:

И

а

 = С

а

, мұнда:

И

а

 – есепті кезеңдегі түпкілікті нəтиже индикаторлары бойынша ағымдағы мəн;

С

а

 – 2 жəне 3-кестелерге сəйкес айқындалған талаптарға сəйкес есепті кезеңдегі түпкілікті 

нəтиженің нақты индикаторын есептеу үшін алым бойынша біріктірілген сандық деректер.

Балдармен  есепті  кезеңдегі  МСАК  ұйымдары  жұмысының  қол  жеткізілген  түпкілікті 

нəтижесін бағалау реттілікпен мынадай тəртіппен орындалады:

1) балдармен ең жоғары балға қатысты нысаналы мəніне қол жеткізу деңгейін көрсететін 

түпкілікті нəтиже индикаторының келтірілген көрсеткіші (ИКК) мынадай формула бойынша 

есептеледі:

N

төмен

-дегі нысаналы мəн (М) белгіленген түпкілікті нəтиже индикаторы үшін:

ИКК

 

= М х И

ЖК

/ И

а

, мұнда:

ИКК – түпкілікті нəтиже индикаторының келтірілген көрсеткіші (бұдан əрі - нақты балл);

И

а

 – есепті кезеңдегі түпкілікті нəтиже индикаторлары бойынша ағымдағы мəн;

И

ЖК

 – түпкілікті нəтиженің нақты индикаторы бойынша балдың ең жоғары мəні;

М – есепті кезеңде қол жеткізілуі тиіс түпкілікті нəтиже индикаторының нысаналы мəні.

Егер ИКК ең жоғары мəннен (И

ЖК

)

 

жоғары болса, онда ИКК өз ең жоғары мəнінде (И

ЖК

) 

белгіленеді;

N

жоғар

-дағы нысаналы мəн (М) белгіленген түпкілікті нəтиже индикаторы үшін:

ИКК

 

= И

а

 х И

ЖК

 / М, мұнда:

Егер ИКК ең жоғары мəннен (И

ЖК

)

 

жоғары болса, онда ИКК өз ең жоғары мəнінде (И

ЖК

) 

белгіленеді;

0-ге тең нысаналы мəн (М) белгіленген түпкілікті нəтиже индикаторы үшін:

егер И

а

 =0 болса, онда ИКК өз ең жоғары мəнінде (И

ЖК

) белгіленеді;

егер И

а

 >0 болса, онда ИКК 0 ретінде белгіленеді.

Егер N

төмен 

мен N

жоғар

-дағы нысаналы мəн (М) белгіленген түпкілікті нəтиже индикаторлары 

бойынша алым мен бөлгіш бойынша деректер болмаса, онда ИКК өзінің ең жоғары мəнінде 

(И

ЖК

) белгіленсін.

2) есепті кезеңдегі түпкілікті нəтиже индикаторлары бойынша нысаналы мəнге қол жеткізуге 

қалалық маңызы бар МСАК субъектісі қосқан үлесінің деңгейі (М

%

) мынадай формула бой-

ынша айқындалады:

М

%

 = ∑ИКК/∑М

балл

 х 100, мұнда:

∑М

балл

 – есепті кезеңде МСАК субъектісіне жинау қажет болған əрбір түпкілікті нəтиже ин-

дикаторы бойынша ең жоғары балдардың сомасы;

∑ИКК – МСАК-тың нақты субъектісі бойынша есепті кезеңде қалыптасқан əрбір түпкілікті 

нəтиже индикаторы бойынша нақты балдардың сомасы.

2-кезең: ИКК-ның алынған нақты нəтижесі негізінде есепті кезеңдегі МСАК-тың нақты 

субъектісі бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландыру көлемі мынадай формула бойынша есептеледі:

V

нақты./мұ жбнык

1= С

мұ хал.

 х S

өңір_нақты жбнык/балл 

х ∑ИКК х К

МҰ

, мұнда:

V

нақты./мұ жбнык

1 – есепті кезеңдегі МСАК субъектісі бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландырудың 

нақты көлемі;

С

мұ хал.

 – есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-да тіркелген, МСАК субъектісіне 

бекітілген халықтың саны;

∑ИКК – осы қадамның 1-кезеңіне сəйкес МСАК-тың нақты субъектісі бойынша есепті 

кезеңде қалыптасқан əрбір түпкілікті нəтиже индикаторы бойынша нақты балдардың сомасы;

S

өңір_нақты жбнык/балл

 – өңір бойынша 1 балға есептегендегі есепті кезеңде белгіленген ЖБНЫК 

сомасы, ол мынадай формула бойынша айқындалады:

S

қр_нақты жбнык/балл

 = S

қр жбнык

 / К

макс.балл

, мұнда:

S

қр жбнык

 – 100 теңгеге тең 1 тұрғынға ЖБНЫК тіркелген мəні.

К

макс.балл 

–1-кестеде көрсетілген барлық индикаторлар бойынша балдардың сомасы;

К

мұ 

– есепті кезеңдегі ТМККК шеңберінде МСАК қызметтерін көрсетудің кешенділігіне МСАК-

тың нақты субъектісінің сəйкес келу коэффициенті, ол «БХТ» АЖ-ның деректері негізінде мы-

надай формула бойынша есептеледі:

К

МҰ

= (К

у

 + К

ОМҚ

+ К

əлеум.қызм/психолог

)/3, мұнда:

К

у 

– аумақтық учаскелердің коэффициенті, ол мынадай формула бойынша айқындалады:

К

у

 = (У

тер

 х К

тер

+ У

пед

 х К

пед

+У

жпд

хК

жпд

)/(У

мұ

хК

макс.балл

), мұнда:

У

тер

 – терапиялық бейіндегі учаскелердің саны;

У

пед

 – педиатриялық бейіндегі учаскелердің саны;

У

жпд

 – жалпы практика дəрігерлері (бұдан əрі – ЖПД) учаскелерінің саны;

У

мұ

 – МСАК-тың осы нақты субъектісі учаскелерінің жалпы саны;

К

ең жоғары.балл 

– 1-кестеге сəйкес аумақтық учаскелер бейінінің бөлінісінде МСАК субъектілері 

үшін  ең  жоғары  мүмкін  балдардың  кестеде  көрсетілген  барлық  индикаторлар  бойынша 

балдардың ең жоғары сомасы;

К

тер

, К

пед

 жəне К

жпд

 – 1-кестеде көрсетілген əрбір бейін учаскесіндегі балдардың сомасы;

ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жоспарлы жылдық көлемін айқындау кезінде барлық МСАК 

субъектілері үшін 1,0-ге тең К

у

белгіленеді.

К

омқ

 – орта медициналық персоналмен қамтамасыз етілу коэффициенті мынадай форму-

ла бойынша есептеледі:

К

омқ

= (К

нақты/жпд омқ

+К

нақты/тер омқ

+К

нақты/пед омқ

)/(С

хал. нақты/жпд

/ С

хал. норм/жпд

+ С

хал.нақты/тер.

/С

хал. норм/тер.

+ 

С 

хал.нақты /пед.

/ С

хал. норм/пед.

), мұнда:

К

нақты/жпд омқ

, К

нақты/тер омқ

, К

нақты/пед омқ

 – есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-ның 

деректері  бойынша  «БХТ»  АЖ-да  тіркелген  учаскенің  тиісті  бейініндегі  орта  медицина 

қызметкерлерінің бос емес штаттық бірліктерінің нақты саны;

С

хал. нақты (жпд, тер, пед.) 

– есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-да тіркелген учаскенің 

бейініне сəйкес аумақтық учаскеге бекітілген халықтың нақты саны;

С

хал.  норм.  (жпд,  тер.,  пед.) 

–  «Денсаулық  сақтау  ұйымдарының  үлгілік  штаттарын  жəне  штат 

нормативтерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 

жылғы 7 сəуірдегі № 238 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу 

тізілімінде № 6173 тіркелген) (бұдан əрі – № 238 бұйрық) бекітілген жəне учаскедегі 2 мейіргерді 

есептегенде 1 мейіргер лауазымына айқындалған тиісті бейіндегі аумақтық учаскеде бекітілген 

халықтың нормативтік саны;

ЖБНЫК-ны қаржыландырудың жоспарлы жылдық көлемін айқындау кезінде барлық МСАК 

субъектілері үшін 1,0-ге тең К

омқ

белгіленеді.

Есепті  кезеңдегі  нақты  МСАК  субъектісі  бойынша  К

омқ

-ны  айқындау  кезінде  мыналар 

есепке алынады:

аудандық маңызы бар жəне ауылдың МСАК субъектілерін қоспағанда, барлық МСАК 

субъектілері үшін егер нақты мəні 1,0-ден жоғары болса, онда 1,0-ге тең мəн қойылады;

аудандық маңызы бар жəне ауылдың МСАК субъектілері үшін егер нақты мəні 1,25-тен 

жоғары болса, онда 1,25-ке тең мəн қойылады.

К

əлеум.қызм/психолог 

– əлеуметтік қызметкерлермен жəне психологтармен қамтамасыз етілу 

коэффициенті мынадай формула бойынша айқындалады:

К

əлеум.қызм/психолог

 = (К

нақты/əлеум.қызм.

+К

нақты/психолог

)/(К

норм./əлеум.қызм.

+К

норм./психолог

), мұнда:

К

нақты/əлеум.қызм.

, К

нақты/психолог

 – есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-ның деректері 

бойынша МСАК-тың нақты субъектісіндегі əлеуметтік қызметкерлер мен психологтардың 

штат бірліктерінің нақты саны;

К

норм./əлеум.қызм.

, К

норм./психолог

 – МСАК субъектісіне бекітілген халықтың нақты санына есептелген 

əлеуметтік қызметкерлер мен психологтардың штат бірліктерінің нормативтік саны мынадай 

формула бойынша айқындалады:

К

норм./əлеум.қызм. 

= С

мұ хал. 

/С

хал.норм./ əлеум.қызм

, мұнда:

С

мұ хал. 

– есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-да тіркелген, МСАК субъектісіне 

бекітілген халықтың саны;

С

хал.норм./ əлеум.қызм

 – № 238 бұйрықпен бекітілген əлеуметтік қызметкердің бір лауазымын 

белгілеу үшін МСАК субъектісіне бекітілген халықтың нормативтік саны;

К

норм./психолог.

= С

мұ хал.

/ С

хал.норм./психолог

, мұнда:

С

мұ хал

 – есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-да тіркелген, МСАК ұйымына 

бекітілген халықтың саны;

С

хал.норм./психолог

 – № 238 бұйрықпен бекітілген психологтың бір лауазымын белгілеу үшін 

МСАК субъектісіне бекітілген халықтың нормативтік саны;

ЖБНЫК-ны  қаржыландырудың  жылдық  көлемін  айқындау  кезінде  барлық  МСАК 

субъектілері үшін 1,0-ге тең К

əлеум.қызм/психолог

белгіленеді.

Есепті кезеңдегі МСАК-тың нақты субъектісі бойынша К

əлеум.қызм/психолог

-ты айқындау кезінде 

барлық МСАК субъектілері үшін мыналар есепке алынады:

егер нақты мəн 1,0-ден жоғары болса, онда 1,0-ге тең мəн қойылады;

əлеуметтік қызметкерлер мен психологтар болмаған жағдайда 0-ге тең мəн қойылады.

Егер МСАК субъектісі қосқан үлестің деңгейі (М

%

):

80%-ға дейін болса – қызметтің түпкілікті нəтижесіне қол жеткізуге қосқан үлесі ішінара қол 

жеткізілген ретінде бағаланады, онда есепті кезеңге ақы төлеу ЖБНЫК-ны қаржыландырудың 

нақты қалыптасқан көлемі бойынша жүзеге асырылады;

80% жəне одан артық – қызметтің түпкілікті нəтижесіне қол жеткізуге қосқан үлесі қол 

жеткізілген ретінде бағаланады, онда есепті кезеңге ақы төлеу ЖБНЫК-ны қаржыландырудың 

нақты қалыптасқан көлеміне МСАК деңгейінде алдын алуға болатын ана өлімінің болмауы 

шартында 7-қадамның 2-кезеңіне сəйкес есептелеген 80% жəне одан артық түпкілікті нəтижеге 

қол жеткізгені үшін қосымша ынталандыру қорынан бөлінетін соманы қосу бойынша жүзеге 

асырылады. МСАК деңгейінде алдын алуға болатын ана өлімі болған жағдайда осы МСАК 

субъектісіне ақы төлеу ЖБНЫК-ны қаржыландырудың нақты қалыптасқан көлемі бойынша 

жүзеге асырылады.

3-кезең: 80% жəне одан артық түпкілікті нəтижеге қол жеткізгені үшін МСАК субъектілерін 

қосымша ынталандыру қорын қалыптастыру жəне оны бөлу қағидалары;

1) қорды қалыптастыру есепті кезеңде ЖБНЫК-ның жоспарлы сомасының ЖБНЫК-ның 

нақты сомасынан ауытқуына байланысты МСАК субъектілерінен алынған қаражаттың есебінен 

мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

∑ Қ= V

 мұ жоспар. жбнык 

- V

 мұ нақты жбнык

1, мұнда:

∑ Қ – есепті кезеңде 80% жəне одан артық түпкілікті нəтижеге қол жеткізгені үшін МСАК 

субъектілерін қосымша ынталандыру қоры қаражатының көлемі;

V

 мұ жоспар. жбнык 

– есепті кезеңге арналған МСАК субъектісінің ЖБНЫК-ны қаржыландырудың 

жоспарлы көлемі мынадай формула бойынша айқындалады:

V

мұ жоспар. жбнык

 = С

мұ хал

 * S

қр жбнык

 * К

мұ

, мұнда:

С

мұ хал 

– есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-да тіркелген, МСАК субъектісіне 

бекітілген халықтың саны;

S

қр жбнык

 – 100 теңгеге тең 1 тұрғынға ЖБНЫК тіркелген мəні;

К

мұ 

= 1,0-ге тең.

V

мұ нақты жбнык

1

 

– есепті кезеңдегі МСАК субъектісі бойынша ЖБНЫК-ны қаржыландырудың 

нақты көлемі;

2) 80% жəне одан артық түпкілікті нəтиженің нысаналы мəнін орындауға қол жеткізген МСАК 

субъектілері (бұдан əрі – МСАК субъектілері-көшбасшылар) арасында қордың қаражатын бөлу 

мынадай тəртіппен жүзеге асырылады:

қордың қаражатынан МСАК субъектісі-көшбасшыны қосымша ынталандыруға бөлінетін 1 

балдың құны мынадай формула бойынша айқындалады:

S

қос.жбнык_өңір/балл 

= ∑ Қ/(С

мұ хал.-80% 

х ∑ ИКК

мұ-80%

 х К

мұ-80%

, мұнда:

S

қос.жбнык_өңір/балл 

– МСАК субъектілері-көшбасшылар үшін 1 балға есептегенде белгіленген 

ЖБНЫК-ның қосымша сомасы;

С

мұ хал.-80% 

– есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-да тіркелген МСАК субъектісі-

көшбасшының бекітілген халқының саны;

ИКК

мұ-80%

 – есепті кезеңдегі МСАК субъектісі-көшбасшының əрбір түпкілікті нəтиже индика-

торы бойынша нақты балдардың сомасы;

К

мұ-80% 

-  есепті  кезеңдегі  МСАК  субъектісі-көшбасшының  ТМККК  көрсетуі  кезіндегі 

медициналық қызметтер кешенділігінің коэффициенті;

МСАК субъектісі-көшбасшы үшін қордан бөлінетін қосымша ынталандыру сомасы мынадай 

формула бойынша айқындалады:

Қ

мұ

= (С

мұ хал.-80% 

х ∑ ИКК

мұ-80%

 х К

мұ-80%

) х S

қос.жбнык_өңір/балл

, мұнда:

Қ

мұ

 – 80% жəне одан артық түпкілікті нəтижеге қол жеткізгені үшін МСАК субъектісі-көшбасшы 

үшін қордан бөлінетін қосымша ынталандыру сомасы.

Егер  облыс  бойынша  80%  жəне  одан  артық  қосқан  үлес  деңгейі  бар  (М

%

)  МСАК 

субъектілерінің саны облыстың МСАК субъектілерінің жалпы санынан:

20% жəне одан артық болса – онда қалыптастырылған қор 80% жəне одан артық қосқан 

үлес деңгейіне қол жеткізген, МСАК деңгейінде алдын алуға болатын ана өлімі тіркелмеген 

МСАК субъектілері арасында толық көлемде бөлінеді;

20%-дан кем болса – онда МСАК субъектілеріне ЖБНЫК сомаларын төлеу мынадай 

тəртіппен жүзеге асырылады:

80% дейін (М%) қосқан үлес деңгейі бар МСАК субъектілеріне – ақы төлеу ЖБНЫК-ны 

қаржыландырудың нақты қалыптасқан көлемі бойынша жүзеге асырылады;

80% жəне одан артық қосқан үлес деңгейі бар (М

%

) МСАК субъектілеріне МСАК деңгейінде 

алдын алуға болатын ана өлімінің болмауы шартында ақы төлеу есепті кезеңге өңір бойынша 

бөлінген ЖБНЫК сомасының шегінде 25%-ға ұлғайтылған, өңір бойынша 1 балға есептегенде 

есепті кезеңде белгіленген ЖБНЫК сомасы (S

нақты жбнык_өңір/балл

) бойынша жүзеге асырылады. 

МСАК деңгейінде алдын алуға болатын ана өлімі болған жағдайда осы МСАК субъектісіне ақы 

төлеу ЖБНЫК-ны қаржыландырудың нақты қалыптасқан көлемі бойынша жүзеге асырылады.

25%-ға ұлғаюымен өңір бойынша 1 балдың құнын (S

нақты жбнык_өңір/балл

) есептеу 4-қадамның 

2-кезеңіне сəйкес ЖБНЫК сомаларын бөлгенге дейін айқындалады. Бұл ретте, өңір бойын-

ша қордан бөлінетін ЖБНЫК сомаларын бөлу толық көлемде жүргізілмейді, өйткені қордан 

бөлінген ЖБНЫК-ның қалған сомасы 80% жəне одан артық қосқан үлес деңгейі бар МСАК 

субъектілеріне 1 балдың құнын 25%-ға ұлғайтумен ЖБНЫК сомасын шегергеннен кейін бюд-

жет заңнамасы айқындаған тəртіппен бюджетке қайтарылуға тиіс.

Егер 1 балдың құнын 25%-ға ұлғайту есепті кезеңде көзделген ЖБНЫК сомасынан жоғары 

болса, онда 1 балдың құнының ұлғаюын есептеу 80% дейін (М%) қосқан үлес деңгейі бар 

МСАК субъектілеріне бөлгеннен кейін қалған қаражатқа сүйене отырып жүзеге асырылады.

4-кезең: қор қаражатынан бөлінген қосымша ынталандыруды есепке ала отырып МСАК 

субъектісі-көшбасшы жұмысының қол жеткізілген түпкілікті нəтижесі үшін ЖБНЫК сомасын 

есептеу мынадай формула бойынша айқындалады:

V

мұ нақты жбнык

2 = V

мұ нақты жбнык

 1+ Қ

мұ

, мұнда:

V

 мұ нақты жбнык

2 – есепті кезеңдегі қор қаражатынан бөлінген қосымша ынталандыруды есепке 

ала отырып МСАК субъектісі-көшбасшы үшін ЖБНЫК-ны қаржыландыру көлемі.

Егер есепті кезеңдегі халықтың 1 бекітілген адамына есептегенде есепті кезеңдегі қордың 

қаражатынан  бөлінген  қосымша  ынталандыруды  есепке  ала  отырып  МСАК  субъектісі-

көшбасшы үшін ЖБНЫК-ны қаржыландыру көлемі (V

 мұ нақты жбнык

2) 150 теңгеден артық болса, онда 

осы МСАК субъектілеріне ЖБНЫК сомаларын төлеу мынадай тəртіппен жүзеге асырылады:

1) V

мұ нақты жбнык

3 мынадай формула бойынша айқындалады:

V

мұ нақты жбнык

3= С

мұ хал. – 80% 

х 150, мұнда:

150 – есепті кезеңдегі халықтың бекітілген 1 адамына есептегендегі ЖБНЫК-ның ең 

жоғары сомасы, теңге;

2) бюджет заңнамасы айқындаған тəртіппен бюджетке қайтарылуы тиіс немесе уəкілетті 

органның шешімі бойынша қайта бөлінуі тиіс қаражаттың қалдығы мынадай формула бой-

ынша айқындалады:

V

қалдық

= V

 мұ нақты жбнык

2-V

 мұ нақты жбнык

3

5-қадам:  есепті  кезеңдегі  МСАК  субъектісінің  аумақтық  учаскесі  (бұдан  əрі  –  учаске) 

деңгейіне дейін МСАК субъектісі жұмысының қол жеткізілген түпкілікті нəтижесі үшін ЖБНЫК 

сомасын есептеу мынадай реттілікпен жүзеге асырылады:

1) жұмыстың қол жеткізілген түпкілікті нəтижесі үшін МСАК субъектісінің учаскелік қызметін 

ынталандыруға арналған қаржы қаражатының көлемін айқындау мынадай формула бойынша:

V

уч.қызмет жбнык

 = V

мұ жбнык 

- V

білікт. арт.

 - V

уч.мың

, мұнда:

V

уч.қызмет жбнык 

– есепті кезеңдегі МСАК субъектісінің учаскелік қызметін ынталандыру үшін 

ЖБНЫК-ға арналған қаржы қаражатының көлемі;

V

мұ жбнык 

– осы Əдістеменің 7-қадамына сəйкес есептелген есепті кезеңдегі 80% дейін қосқан 

үлес деңгейі бар МСАК субъектісі (V

 мұ нақты жбнык

 1)

 

үшін немесе МСАК субъектісі-көшбасшы үшін 

(V

 мұ нақты жбнык

2 немесе V

 мұ нақты жбнык

3) ЖБНЫК-ға арналған қаржы қаражатының көлемі;

V

білікт. арт.

 – іссапарлық шығыстарды қоса, МСАК субъектісі қызметкерлерінің біліктілігін арт-

тыру мен оларды қайта даярлауға осы МСАК субъектісі жіберетін, бірақ МСАК субъектісі үшін 

ЖБНЫК-ға арналған қаржы қаражаты көлемінен 5%-дан кем емес ЖБНЫК-ға арналған қаржы 

қаражатының көлемі (бұдан əрі – білктілікті арттыруға арналған сома);

V

уч.мың

 – қосымша персоналды (дербес Отбасы денсаулығы орталығының немесе дəрігерлік 

амбулаторияның басшысын, жалпы дəрігерлік практика бөлімдерінің меңгерушілері мен аға 

мейіргерлерін, учаскелік қызмет бөлімдерінің меңгерушілері мен аға мейіргерлерін, Отбасы 

денсаулығы орталығының профилактика жəне əлеуметтік-психологиялық көмек бөлімінің 

қызметкерлерін (дəрігерлері мен мейіргерлерін)) ынталандыру үшін ЖБНЫК-ға арналған, 

бірақ біліктілікті арттыруға арналған соманы шегергеннен кейін МСАК субъектісінің ЖБНЫК 

сомасынан 20%-дан аспайтын қаржы қаражатының көлемі;

2) учаске жұмысының қол жеткізілген түпкілікті нəтижесін бағалау индикаторларының 

ағымдағы мəнін айқындау осы Əдістеменің 4-қадамының 1-кезеңіне сəйкес жүзеге асыры-

лады. Бұл ретте, учаске үшін жұмыстың қол жеткізілген түпкілікті нəтижесін бағалау инди-

каторлары бойынша нысаналы мəн осы Əдістеменің 4-қадамына сəйкес МСАК субъектісі 

бойынша сияқты белгіленеді.

3) «МСАК деңгейінде алдын алуға болатын ана өлімі» индикаторын қоспағанда, осы 

Əдістеменің 4-қадамының 1-кезеңіне сəйкес учаске бойынша балдармен түпкілікті нəтиже 

индикаторының келтірілген көрсеткіші (ИКК

уч

) есептеледі. Учаскенің қызмет көрсету аумағында 

бір жəне одан да артық ана өлімі жағдайы тіркелген жағдайда ИКК мəні осы аумақтық учаскенің 

барлық индикаторлары бойынша 0 ретінде белгіленеді.

Учаскенің қызмет көрсету аумағында бекітілген халық ішінде ана өлімінің тіркелуі болмаған 

жағдайда ИКК мəні «МСАК деңгейінде алдын алуға болатын ана өлімі» индикаторы бойынша 

өз ең жоғары мəнінде (И

ЖК

) белгіленеді.

4)  есепті  кезеңде  жұмыстың  қол  жеткізілген  түпкілікті  нəтижесі  үшін  нақты  учаскені 

ынталандыруға арналған қаржы қаражатының көлемін айқындау мынадай формула бойынша:

V

уч. жбнык

 = С

уч. хал. 

х S

уч_жбнык/балл 

х ∑ ИКК

уч.

, мұнда:

V

уч. жбнык 

– аумақтық учаске шарттарында қызметтер көрсететін қызметкерлерді (жалпы 

практика дəрігерлері, учаскелік терапевтер мен педиатрлар, жалпы практика мен учаскелік 

қызметтің мейіргерлері, аумақтық учаске шарттарында медициналық қызметтер көрсететін 

акушерлер, əлеуметтік қызметкерлер мен психологтар) ынталандыру үшін ЖБНЫК-ға арналған 

қаржы қаражатының көлемі;

С

уч. хал. 

– есепті кезеңде айдың соңғы күніндегі «БХТ» АЖ-да тіркелген, учаскеге бекітілген 

халықтың саны;

∑ ИКК

уч

 – нақты учаске бойынша есепті кезеңде қалыптасқан əрбір түпкілікті нəтиже инди-

каторы бойынша нақты балдардың саны;

S

уч_жбнык/балл 

– 1 балға есептегендегі есепті кезеңде учаскелік қызмет үшін белгіленген ЖБНЫК 

сомасы, ол мынадай формула бойынша айқындалады:

S

уч_жбнык/балл 

=V

уч.қызмет жбнык

/∑(С

уч. хал.

х∑ИКК

уч.

), мұнда:

V

уч.қызмет жбнык

 – есепті кезеңдегі МСАК субъектісінің учаскелік қызметін ынталандыру үшін 

ЖБНЫК-ға арналған қаржы қаражатының көлемі;

∑  (С

уч.  хал.

х

ИКК

уч.

)  –  есепті  кезеңде  «БХТ»  АЖ-да  тіркелген  бекітілген  халық  саны 

туындыларының сомасы жəне нақты учаске бойынша есепті кезеңде қалыптасқан əрбір 

түпкілікті нəтиже индикаторы бойынша нақты балдардың сомалары.

6-қадам: МСАК-тың əрбір қызметкерінің деңгейіне дейін ЖБНЫК сомасын есептеуді № 

429 бұйрыққа сəйкес МСАК субъектісінің бірінші басшысының бұйрығымен құрылған ЖБНЫК 

нəтижелерін бағалау мен төлемдерін аудару жөніндегі комиссия жүзеге асырады.

Амбулаториялық-емханалық көмектің кешенді жан басына шаққандағы 

ынталандырушы компонентін есептеудің кешенді формуласына 1-кесте

Аумақтық учаскелер бейіндерінің бөлінісінде МСАК субъектілері үшін максимал 

мүмкін балдардың кестесі

р/с

№

Индикатордың атауы

Максимал 

балдың 

жиыны*

Жалпы 

практика 

учаскесі

Тера-

пиялық 

учаске*

Педиа-

триялық 

учаске

1 МСАК деңгейінде алдын алуға болатын 

ана өлімі**

4,00

4,00

4,00

2 МСАК деңгейінде алдын алуға болатын 7 

күннен 5 жасқа дейінгі бала өлімі***

4,00

4,00

4,00

3

Асқынған респираторлық жіті жұқпалары 

бар емдеуге жатқызылған 5 жасқа дейінгі 

балалардың үлес салмағы****

4,00

4,00

4

Перзентханадан шыққаннан кейін алғашқы 

3 тəулікте жаңа туған нəрестелерді 

патронаждық қараулармен қамту****

4,00

4,00

5 Өкпе туберкулезін уақтылы анықтау

4,00

4,00

4,00

4,00

6

Сүт безі, жатыр мойыны қатерлі ісіктерін 

қоспағанда,

0-1 сатысында көзге көрінетін қатерлі 

ісіктердің алғаш анықталған жағдайлары. 

Сүт безі ісігінің 0-2а (Т0-Т2N0M0), жатыр 

мойыны ісігінің 1-2 (Т1-Т2N0M0) алғаш 

анықталған жағдайлары

4,00

4,00

4,00

4,00

7

Асқынған жүрек-қантамырлары жүйесінің 

аурулары (миокард инфарктісі, ин-

сульт) бар науқастарды емдеуге жатқызу 

деңгейі*****

4,00

4,00

4,00

8 Негізделген шағымдар

4,00

4,00

4,00

4,00

Максимал балдың жиыны

24,00

20,00

24,00

Ескертпе:

* Құрылымында тек терапиялық учаскелер бар МСАК субъектілері үшін қорытынды мак-

симал балл 20 балл көлемінде белгіленеді.

** «МСАК деңгейінде алдын алуға болатын ана өлімі» индикаторы тек 18 жасқа дейінгі 

балаларға қызмет көрсететін педиатриялық учаскелерге қолданылмайды.

*** «МСАК деңгейінде алдын алуға болатын 7 күннен 5 жасқа дейінгі бала өлімі» инди-

каторы тек ересек адамдарға қызмет көрсететін терапиялық учаскелерге қолданылмайды.

**** «Асқынған жіті респираторлық инфекциялары бар емдеуге жатқызылған 5 жасқа дейінгі 

балалардың үлес салмағы» жəне «Перзентханадан шыққаннан кейін алғашқы 3 тəулікте жаңа 

туған нəрестелерді патронаждық қараулармен қамту» индикаторлары тек ересек адамдарға 

қызмет көрсететін терапиялық учаскелерге қолданылмайды, ал жалпы практика учаскелеріне 

процесс индикаторы ретінде қолданылады.

*****  «Асқынған  қантамыр  жүйесінің  аурулары  (миокард  инфарктісі,  инсульт)  бар 

науқастарды емдеуге жатқызу деңгейі» тек балаларға қызмет көрсететін педиатриялық уча-

скелерге қолданылмайды;

МСАК – медициналық санитариялық алғашқы көмек.

Амбулаториялық-емханалық көмектің кешенді жан басына шаққандағы 

ынталандырушы компонентін есептеудің кешенді формуласына 2-кесте

Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін денсаулық сақтау 

субъектілері жұмысының қол жеткізілген нəтижелерін бағалау индикаторлары

р/

с№

Индикатордың 

атауы

Есептеу əдісі

Деректер көзі

Бол- жалды

 

əсер

алым

бөлім көбейту

алым

бөлім

1

2

3

4

5

6

7

8

1

МСАК

 деңгейінде алдын 

алуға болатын ана өлім

і

Есеп

ті к

езеңде тірк

елген 

халық

тың арасында 

сараптам

алық

 расталған 

алдын алуға болатын  себеп

терден ана өлім

і 

жағдайларының саны

«ТХТ» АЖ:

«Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы 

медициналық құжаттама нысандарын бекіту туралы» 

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 

міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қарашадағы 

№ 907 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді 

мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6697 болып тіркелген) 

(бұдан əрі – № 907 бұйрық) бекітілген «Ана өлімін есепке 

алу картасы» деген 2009-1/е нысанындағы қайтыс болу 

фактісі «ЖБНҚК» АЖ: МСАК деңгейінде алдын алуға 

болатындығы туралы ҚДСК растаған қайтыс болу фактісі

жоқ

2

МСАК

 деңгейінде алдын алуға 

болатын 7 к

үннен 5 жасқа 

дейінгі бала өлім

і

Есеп

ті к

езеңде тірк

елген 

халық

тың арасында МСАК

 

деңгейінде алдын алуға бола- тын 7 к

үннен 5 жасқ

а дейінгі 

бала өлім

інің саны

«БХТ» АЖ:

№ 907 бұйрықпен бекітілген «Тірі туған, өлі туған, 

1 жасқа дейінгі қайтыс болған балаларды есеп-

ке алу картасы» деген 2009/е нысанындағы 

Амбулаториялық-емханалық көмектің кешенді жан 

басына шаққандағы ынталандырушы компонентін 

есептеудің кешенді формуласына № 3 кестеде 

(бұдан əрі - № 3 кесте) көрсетілген АХЖ-10 кодтары-

на сəйкес қайтыс болу себептері бойынша 5 жасқа 

дейін кеңейтілген қайтыс болу фактісі

«ЖБНҚК» АЖ: МСАК деңгейінде алдын алуға 

болатындығы туралы ҚДСК растаған қайтыс болу 

фактісі

жоқ

3

Асқынған 

респираторлық 

жіті жұқпалары 

бар емдеуге 

жатқызылған 

5 жасқа дейінгі 

балалардың 

үлес салмағы

Асқынған жіті 

респираторлық 

инфекциялары 

бар емдеуге 

жатқызылған 

5 жасқа дейінгі 

балалардың 

саны

жіті 

респира-

торлық 

инфекци-

ялармен 

тіркелген 

5 жасқа 

дейінгі 

ба ла лар-

дың жалпы 

саны

100

МҚСБЖ АЖ:

№907 

бұйрықпен 

бекітілген № 

066/е нысаны, 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген халық

«Емхана» 

ААЖ: 025-5/У 

статистикалық 

карта, «ТХТ» 

АЖ: тіркелген 

халық

төм

ендеу

4

Перзент-

ханадан 

шыққаннан 

кейін алғашқы 

3 тəулікте 

жаңа туған 

нəрестелерді 

патронаждық 

қараулармен 

қамту

Перзентханадан 

шыққаннан 

кейін алғашқы 

3 тəулікте 

патронаждық 

қараулармен 

қамтылған 

жаңа туған 

нəрестелердің 

саны

Есептік 

кезеңде 

перзент-

ханадан 

шығарылған 

жаңа туған 

нəресте-

лердің 

саны

100

«Емхана» 

ААЖ: 025-5/У 

статистикалық 

карта,

МҚСБЖ АЖ: № 

907 бұйрықпен 

бекітілген № 

066/е нысаны, 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген халық

МҚСБЖ 

АЖ: № 907 

бұйрықпен 

бекітілген № 

066/е нысаны, 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген 

халық

100%

5

Өкпе 

туберкулезін 

уақтылы 

анықтау

Есепті кезеңде 

тіркелген 

халықтың ара-

сында алғаш 

анықталған 

өкпе 

туберкулезімен 

ауыратын 

науқастарда 

уақтылы 

диагности-

каланған өкпе 

туберкулезі 

нысандарының 

саны

Есепті 

кезеңде 

тіркелген 

халықтың 

арасын-

да алғаш 

анықталған 

өкпе 

туберкулезі 

жағдай-

ларының 

саны

100

«ДНЭТ» АЖ 

(Туберкулезбен 

ауыратын 

науқастардың 

ұлттық 

тіркелімі):

№907 бұйрықпен 

бекітілген 

«Диспансерлік 

контингентті 

байқау картасы» 

деген ТА 16/е 

нысаны, АХЖ-

10 кодтарына 

жəне № 3 кесте-

де көрсетілген 

Туберкулезбен 

ауыратын 

науқастардың 

тіркелімі бойын-

ша диагноздың 

кодтарына 

сəйкес тубер-

кулез нысанда-

рын уақытылы 

диагностикалау 

жағдайлары 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген халық

«ДНЭТ» АЖ 

(Туберкулезбен 

ауыратын 

науқастардың 

электрондық 

тіркелімі): № 

907 бұйрықпен 

бекітілген 

«Диспансерлік 

контингентті 

байқау карта-

сы» деген ТА 

16/е нысаны, 

АХЖ-10 код-

тарына жəне 

№ 3 кестеде 

көрсетілген 

Туберкулезбен 

ауыратын 

науқастардың 

тіркелімі бойын-

ша диагноздың 

кодтары-

на сəйкес 

барлық алғаш 

анықталған 

туберкулез 

жағдайлары 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген халық

жоғарылау

6

Сүт безі, жа-

тыр мойы-

ны қатерлі 

ісіктерін 

қоспағанда,

сатысында 

көзге көрінетін 

қатерлі 

ісіктердің 

алғаш 

анықталған 

жағдайлары.

Сүт безі 

ісігінің 0-2а 

(Т0-Т2N0M0), 

жатыр мойы-

ны ісігінің 1-2 

(Т1-Т2N0M0) 

алғаш 

анықталған 

жағдайлары

Есепті кезеңде 

тіркелген 

халықтың 

арасында 0-1 

сатысында 

көзге көрінетін 

қатерлі 

ісіктердің алғаш 

анықталған 

жағдайларының 

саны 

Есепті кезеңде 

тіркелген 

халықтың ара-

сында 2а саты-

сында жатыр 

мойнының 

қатерлі ісігінің 

жəне сүт 

безінің қатерлі 

ісігінің алғаш 

анықталған 

жағдайларының 

саны 

Есепті 

кезеңде 

тіркелген 

халықтың 

арасын-

да көзге 

көрінетін 

қатерлі ісік 

диагнозы 

бар барлық 

алғаш 

анықталған 

жағдай-

лардың 

саны

 Есепті 

кезеңде 

тіркелген 

халықтың 

арасын-

да жатыр 

мойнының 

қатерлі 

ісігі жəне 

сүт безінің 

қатерлі ісігі 

диагнозы-

мен барлық 

алғаш 

анықталған 

жағдай-

ларының 

саны 

100

ОНЭТ АЖ: № 

907 бұйрықпен 

бекітілген 030-

6/е нысаны, 

№ 3 кестеде 

көрсетілген 

АХЖ-10 кодта-

ры бойынша 1 

кезеңдегі көзге 

көрінетін қатерлі 

ісіктердің алғаш 

анықталған 

жағдайлар, 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген халық

ОНЭТ АЖ: № 

907 бұйрықпен 

бекітілген 030-

6/е нысаны, жа-

тыр мойнының 

қатерлі ісігінің 

жəне сүт 

безінің қатерлі 

ісігінің алғаш 

анықталған 

жағдайлар, 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген халық

ОНЭТ АЖ: № 

907 бұйрықпен 

бекітілген 030-

6/е нысаны, 

№ 3 кестеде 

көрсетілген 

АХЖ-10 код-

тары бойынша 

көзге көрінетін 

қатерлі ісігі бар 

барлық алғаш 

анықталған 

жағдайлар

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген 

халық

ОНЭТ АЖ: № 

907 бұйрықпен 

бекітілген 

030-6/е ны-

саны, жатыр 

мойнының 

қатерлі 

ісігінің жəне 

сүт безінің 

қатерлі ісігнің 

барлық алғаш 

анықталған 

жағдайлар 

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген 

халық

жоғарылау

7

Асқынған 

жүрек-

қантамырлары 

жүйесінің ауру-

лары (миокард 

инфарктісі, 

инсульт) бар 

науқастарды 

емдеу-

ге жатқызу 

деңгейі

Есепті кезеңде 

тіркелген 

халықтың 

ішінен тəуліктік 

стационарда 

емделіп шыққан 

асқынған жүрек-

қантамырлары 

жүйесінің ауру-

лары (миокард 

инфарктісі, 

инсульт) бар 

науқастардың 

саны 

Есепті 

кезеңде 

тіркелген 

халықтың 

арасында 

емделіп 

шыққан 

асқынған 

қантамыр 

жүйесінің 

аурулары 

бар науқас-

тардың 

саны

100

«МҚСБЖ» 

АЖ: № 907 

бұйрықпен 

бекітілген № 

066/е нысаны, 

№ 3 кестеде 

көрсетілген 

АХЖ-10 код-

тары бойынша 

негізгі диагноз

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген халық

«МҚСБЖ» 

АЖ: № 907 

бұйрықпен 

бекітілген № 

066/е нысаны, 

№ 3 кестеде 

көрсетілген 

АХЖ-10 код-

тары бойынша 

негізгі диагноз

«ТХТ» АЖ: 

тіркелген 

халық

төм

ендеу

8 Негізделген 

шағымдар

Есепті 

кезеңде МСАК 

субъектісінің 

қызметіне 

қатысты 

тіркелген халық 

арасындағы 

негізделген 

шағымдардың 

саны

МҚСБЖ: МСАК 

субъектісінің 

қызметіне 

шағымның 

негізіділігі ту-

ралы ҚДСК 

растаған жеке 

тұлғалардың 

шағымдары 

жағдайлары 

жоқ

Аббревиатуралардың толық жазылуы:

АХЖ-10 – 10-шы қайта қараудағы аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың 

халықаралық статистикалық жіктемесі;

«ДНЭТ» АЖ – «Диспансерлік науқастардың электрондық тіркелімі» ақпараттық жүйесі;

«Емхана» ААЖ – автоматтандырылған ақпараттық жүйесі; 

«ЖБНҚК» АЖ – «МСАК тарифіне қосымша компонент» ақпараттық жүйесі;

ҚДСК – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық 

сақтау комитеті;

«МҚСБЖ» АЖ – «Медициналық қызметтердің сапасын басқару жүйесі» ақпараттық жүйесі; 

МСАК – медициналық-санитариялық алғашқы көмек;

«ОНЭТ» АЖ – «Онкологиялық науқастардың электрондық тіркелімі» ақпараттық жүйесі; 

«ТХТ» АЖ – «Тіркелген халық тіркелімі» ақпараттық жүйесі.

Амбулаториялық-емханалық көмектің кешенді жан басына шаққандағы 

ынталандырушы компонентін есептеудің кешенді формуласына 3-кесте

Медициналық-санитариялық алғашқы көмек ұйымдары жұмысының қол жеткізілген 

нəтижелерін бағалау индикаторларын есептеу кезінде есепке алынатын Аурулардың 

халықаралық жіктемесі кодтарының тізбелері

«МСАК деңгейінде алдын алуға болатын 7 күннен бастап 5 жасқа дейінгі бала өлімі» ин-

дикаторын есептеу кезінде перзентханаларда туындаған жағдайлар мен кестеде көрсетілген 

жағдайларды қоспағанда, ҚДСК растаған барлық МСАК деңгейінде алдын алуға болатын 7 

күннен бастап 5 жасқа дейінгі бала өлімі жағдайлары есепке алынады:

р/с 

№

АХЖ-10 

коды

Аурулардың атауы

1 R95

Емшектегі баланың кенеттен қайтыс болуы

2 R96

Белгісіз себептерден кенеттен қайтыс болудың басқа түрлері

3 S00-T98 XIX сынып – Жарақаттар, уланулар жəне сыртқы себептер əсерінің 

бірқатар басқа салдарлары

4 V01-Y98 XX сынып – Сырқаттанушылық пен өлім-жітімнің сыртқы себептері

5 Z00-Z99 XXI сынып – Денсаулық жағдайына жəне денсаулық сақтау мекемесіне 

келіп қаралуына ықпал ететін факторлар

«Асқынған жіті респираторлық инфекциялары бар емдеуге жатқызылған 5 жасқа дейінгі 

балалардың үлес салмағы» индикаторын есептеу кезінде есепке алынатын аурулар үшін 

АХЖ-10 кодтары тізбесі:

1) осы индикатордың алымында осы АХЖ-10 кодтары тізбесінің асқынған жіті респираторлық 

инфекциялары бар стационарға емдеуге жатқызылған жағдайлар есепке алынады; 

2) осы индикатордың бөлімінде осы АХЖ-10 кодтары тізбесінің жіті респираторлық инфек-

циялары бар тіркелген жағдайлар есепке алынады.

р/с 

№ АХЖ-10

Аурулардың атауы

1. J00-J06 Жоғарғы тыныс жолдарының респираторлық жіті жұқпалары 

2. J09-J18 Тұмау мен пневмония

3. J20-J22 Төменгі тыныс жолдарының басқа респираторлық жіті жұқпалары

4. J30-J39 Жоғарғы тыныс жолдарының басқа аурулары

5. J40-J47 Төменгі тыныс жолдарының созылмалы аурулары 

6. J60-J70 Өкпенің сыртқы агенттер тудырған аурулары

7. J80-J84 Негізінен интерстициальдық тінді зақымдайтын респираторлық басқа ау-

рулар 

8. J85-J86 Төменгі тыныс жолдарының іріңді жəне өлі етті жағдайлары 

9. J90-J94 Плевраның басқа аурулары

10. J95-J99 Тыныс алу ағзаларының басқа аурулары

«Өкпе туберкулезін уақтылы анықтау» индикаторларын есептеу кезінде есепке алынатын 

АХЖ-10 кодтары мен Туберкулезбен ауыратын науқастардың тіркелімі бойынша аурулар үшін 

диагноз кодтарының тізбесі:

Іріктеу параметрлері:

1.  «Денсаулық  сақтау  ұйымдарының  бастапқы  медициналық  құжаттама  нысандарын 

бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 

2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекітілген «Туберкулезбен науқас адамның 

медициналық картасы» деген ТА 01 нысанында «науқас түрі» бағанында - жаңа жағдай жəне 

«орналасу» бағанында – өкпелік немесе өкпелік, оның ішінде өкпеден тыспен бірлескен деп 

толтырған жағдайда;

2. Немесе есептік кезеңде ТА 01 нысаны жүргізілмеген болса, «IV санаттағы туберкулез-

бен науқас адамның медициналық картасы» ТА 01 IV санаты ТА01 нысанында «науқас түрі» 

бағанында - жаңа жағдай жəне «орналасу» бағанында – өкпелік немсе өкпелік, оның ішінде 

өкпеден тыспен бірлескен деп толтырған жағдайда.

1) осы индикатордың алымында:

р/с

№

Туберкулезбен ауы-

ратын науқастардың 

тіркелімі бойынша 

кодтың диагнозы

Аурулардың атауы

АХЖ-

10 

коды

1

01

Бактерия бөлетін алғашқы туберкулезді комплекс

A15.7

2

02

Бактерия бөлмейтін алғашқы туберкулезді комплекс A16.7

3

05

Жайылған жіті бактерия бөлетін өкпе ТА

A19.0

4

06

Жайылған жіті бактерия бөлмейтін өкпе ТА

A19.0

5

11

Бактерия бөлетін ошақталған өкпе ТА

A15.0

6

12

Бактерия бөлмейтін ошақталған өкпе ТА

A16.0

7

13

Бактерия бөлетін инфильтративтік өкпе туберкулезі A15.0

8

14

Бактерия бөлмейтін инфильтративтік өкпе 

туберкулезі

A16.0

9

17

Бактерия бөлетін өкпе туберкуломасы

A15.0

10

18

Бактерия бөлмейтін өкпе туберкуломасы

A16.0

11

28

Милиарлы ТА

A19

12

29

Анықталған, бір орында орналасқан жіті милли-

арлы ТА

A19.0

13

30

Көп орында орналасқан жіті миллиарлы ТА

A19.1

14

31

Орны анықталмаған, жіті миллиарлы ТА

A19.2

2) Осы индикатордың бөлімінде:

№

р/с

Туберкулезбен ауы-

ратын науқастардың 

тіркелімі бойынша 

кодтың диагнозы

Аурулардың атауы

АХЖ-

10 

коды

1

01

Бактерия бөлетін алғашқы туберкулезді комплекс

A15.7

2

02

Бактериясыз бөлетін алғашқы туберкулезді комплекс A16.7

3

05

Жайылған жіті бактерия бөлетін өкпе ТА

A19

4

06

Жайылған жіті бактериясыз өкпе ТА

A19

5

07

Жайылған жітілеу бактерия бөлетін өкпе ТА

A19

6

08

Жайылған жітілеу бактериясыз өкпе ТА

A19

7

09

Жайылған созылмалы бактерия бөлетін өкпе ТА

A19

8

10

Жайылған созылмалы бактериясыз өкпе ТА

A19

9

11

Бактерия бөлетін ошақталған өкпе туберкулезі 

A15.0

10

12

Бактериясыз ошақталған өкпе ТА 

A16.0

11

13

Бактерия бөлетін инфильтративтік өкпе ТА

A15.0

12

14

Бактериясыз инфильтративтік өкпе ТА

A16.0

13

15

Бактерия бөлетін казеоздық пневмония

A15.0

14

16

Бактерясыз казеоздық пневмония

A16.0

15

17

Бактерия бөлетін өкпе туберкуломасы

A15.0

16

18

Бактерия бөлетін кавернозды өкпе ТА

А16.0

17

19

Бактериясыз кавернозды өкпе ТА

A15.0

18

20

Бактерия бөлетін фиброзды-кавернозды өкпе ТА

A16.0

19

21

Бактериясыз фиброзды-кавернозды өкпе ТА

A15.0

20

22

Бактерия бөлетін цирротикалық өкпе ТА

A16.0

21

23

Бактериясыз фиброзды-кавернозды өкпе ТА

A15.0

22

24

Бактерия бөлетін алғашқы туберкулезді комплекс

A16.0

23

28

Милиарлы ТА

A19

24

29

Анықталған, бір орында орналасқан жіті миллиарлы ТА A19.0

25

30

Көп орында орналасқан жіті миллиарлы ТА

A19.1

26

31

Орны анықталмаған, жіті миллиарлы ТА

A19.2

27

32

Миллиарлы ТА-ның басқа пішіндері

A19.8

28

33

Орналасу орны анықталмаған миллиарлы ТА

A19.9

«1-кезеңдегі көзге көрінетін қатерлі ісіктердің алғаш анықталған жағдайлары» индикаторын 

есептеу кезінде есепке алынатын аурулар үшін Ісіктер топографиясы мен морфологиясының 

халықаралық жіктемесінің кодтары бойынша көзге көрінетін ісіктер топографиясының тізбесі:

1)  осы  индикатордың  алымында  АХЖ-10  кодтарының  осы  тізбесінің  1  кезеңі  есепке 

алынады;

2) осы индикатордың бөлімінде осы АХЖ-10 кодтары тізбесінің 1, 2, 3 жəне 4-кезеңдері 

есепке алынады.

Жатыр мойнының қатерлі ісігі жəне сүт безінің қатерлі ісігі үшін қосымша:

1) осы индикатордың алымында АХЖ-10 2а кезеңдеріндегі жатыр мойнының қатерлі ісігі 

жəне сүт безінің қатерлі ісігі есепке алынады; 

2) осы индикатордың бөлімінде АХЖ-10 1, 2, 3 жəне 4 кезеңдеріндегі жатыр мойнының 

қатерлі ісігі жəне сүт безінің қатерлі ісігі есепке алынады 

р/с

№ АХЖ-0 коды

Аурулардың атауы

1

C00

Ерін, ерін терісін қоспағанда (С44.0)

2

C00.0

Жоғарғы еріннің сыртқы беті

3

C00.1

Төменгі еріннің сыртқы беті

4

C00.2

Еріннің сыртқы беті, анықталмаған

5

C00.3

Жоғарғы еріннің ішкі беті

6

C00.4

Төменгі еріннің ішкі беті

7

C00.5

Еріннің ішкі беті, анықталмаған

8

C00.6

Ерін дəнекері

9

C00.9

Еріннің анықталмаған бөлігі

10

C01

Тіл түбірі 

11

C02

Тілдің басқа да анықталмаған бөлімдері

12

C02.0

Тілдің жоғарғы беті

13

C02.1

Тілдің бүйірлік беті

14

C02.2

Тілдің төменгі беті

15

C02.3

Тілдің алдыңғы 2/3 бөлігі, қосымша анықталмаған

16

C02.4

Тіл бадамшасы

17

C02.9

Тілдің анықталмаған бөлімі

18

C03

Қызыл иектің қатерлі ісігі

19

C03.0

Жоғарғы жақтың қызыл иегі

20

C03.1

Төменгі жақтың қызыл иегі

21

C03.9

Қызыл иек, қосымша анықталмаған 

22

C04

Ауыз қуысының түбі 

23

C04.0

Ауыз қуысы түбінің алдыңғы бөлімі

24

C04.1

Ауыз қуысы түбінің бүйірлік бөлімі

25

C04.9

Ауыз қуысы түбі, қосымша анықталмаған

26

C05

Таңдай 

27

C05.0

Қатты таңдай

28

C05.1

Жұмсақ таңдай (жұмсақ таңдайдың аңқа бетін қоспағанда, с11.3)

29

C05.2

Тілше

30

C05.9

Таңдай, қосымша анықталмаған

31

C06

Ауыз қуысының басқа жəне анықталмаған бөлімдері 

32

C06.0

Ұрттың сілемейлі қабығы

33

C06.1

Ауыз кіреберісі

34

C06.2

Ретромолярлық аймақ

35

C06.9

Ауыз, қосымша анықталмаған

36

C07

Шықшыт сілекей безі 

37

C08

Басқа жəне анықталмаған үлкен сілекей бездері 

38

C08.0

Төменгі жақ сүйек асты безі

39

C08.1

Тіласты безі

40

C08.9

Үлкен сілекей безі, қосымша анықталмаған

41

C09

Бадамша 

42

C09.0

Бадамша шұңқыры

43

C09.1

Таңдай бадамшасының доғасы

44

C09.9

Бадамша, қосымша анықталмаған

45

C10

Ауыз-жұтқыншақ 

46

C10.2

Ауыз-жұтқыншақтың бүйірлік қабырғасы

47

C10.3

Ауыз-жұтқыншақтың артқы қабырғасы

48

C10.4

Желбезек саңылауы

49

C10.9

Аңқа, қосымша анықталмаған

50

C20

Тік ішек 

51

C21

Анал арнасы

52

C21.0

Артқы өтіс, орны анықталмаған

53

C21.1

Анал арнасы

54

C21.2

Клоакатекті аймақ 

55

С43

Қатерлі тері меланомасы

56

C44

Тері

57

C44.0

Еріннің терісі, қосымша анықталмаған

58

C44.1

Қабақ

59

C44.2

Сыртқы құлақ

60

C44.3

Беттің басқа жəне анықталмаған бөлімдерінің терісі

61

C44.4

Бастың шашты бөлігі мен мойынның терісі

62

C44.5

Дененің терісі

63

C44.6

Иық белдеуі аймағын қоса алғандағы қол терісі

64

C44.7

Ұршық аймағын қоса алғандағы аяқ терісі

65

C44.9

Тері, қосымша анықталмаған

66

С46.0

Терінің Капош саркомасы

67

С46.1

Жұмсақ тіндердің Капош саркомасы

68

C50

Сүт безі

69

C50.0

Емізік 

70

C50.1

Сүт безінің орталық бөлігі

71

C50.2

Сүт безінің жоғарғы-ішкі квадранты

72

C50.3

Сүт безінің төменгі-ішкі квадранты

73

C50.4

Сүт безінің жоғарғы-сыртқы квадранты

74

C50.5

Сүт безінің төменгі-сыртқы квадранты

75

C50.6

Сүт безінің қолтықтық-артқы бөлігі

76

C50.9

Сүт безі, қосмыша анықталмаған

77

C51

Сарпай

78

C51.0

Үлкен жыныстық ернеу

79

C51.1

Кіші жыныстық ернеу

80

C51.2

Деліткі

81

C51.9

Сарпай, қосымша анықталмаған

82

C52

Қынап

83

C53

Жатыр мойны

84

C53.0

Жатыр мойнының ішкі бөлігі

85

C53.1

Жатыр мойнының сыртқы бөлігі

86

C53.9

Жатыр мойны

87

C60

Еркек жыныс мүшесі

88

C60.0

Күпек

89

C60.1

Еркек жыныс мүшесінің басы

90

C60.2

Еркек жыныс мүшесінің денесі

91

C60.9

Еркек жыныс мүшесі, қосымша анықталмаған

92

C62

Аталық бездер

93

C62.0

Орнына дейін түспеген аталық без

94

C62.1

Төмен түскен атабез

95

C62.9

Аталық ұрық безі, қосымша анықталмаған

96

C63.2

Ұма, қосымша анықталмаған

97

С73

Қалқанша без

98

С73.9

Қалқанша без

«Асқынған қантамыр жүйесінің аурулары (миокард инфарктісі, инсульт) бар науқастарды 

емдеуге жатқызу деңгейі» индикаторын есептеген кезде есепке алынатын аурулар үшін АХЖ-

10 кодтарының тізбесі:

1) осы индикатордың алымында:

р/с

№

АХЖ-10

Аурулардың атауы

1. I21, I21.0-I21.4

Миокардтың жіті инфаргі

Жүректің алдыңғы қабырғасының жіті трансмуральдық инфаргі

Жүректің төменгі қабырғасының жіті трансмуральдық инфаргі 

Жүректің басқа орналасу орны анықталған жіті трансмуральдық 

инфаргі

 Жүректің орналасу орны анықталмаған жіті трансмуральдық, инфаргі.

Миокардтың жіті субэндокардиальдық инфаргі

2.

I22, I22.0-

122.9

Миокардтың қайталанған инфаргі

Жүректің алдыңғы қабырғасының қайталанған инфаргі

Жүректің төменгі қабырғасының қайталанған инфаргі 

Жүректің басқа орналасу орны анықталған қайталанған инфаргі

Жүректің орналасу орны анықталмаған қайталанған инфаргі.

3. I60, I60.0-I60.9

Мидың торлы қабығы астына қан құйылу

Каротидтік қойнау мен ашадан мидың торлы қабығының астына қан 

құйылу

Милық ортаңғы артериядан мидың торлы қабығының астына қан 

құйылу

Алдыңғы дəнекерлік артериядан мидың торлы қабығының; астына 

қан құйылу

Артқы дəнекерлік артериядан мидың торлы қабығының астына қан 

құйылу

Негіздік артериядан мидың торлы қабығының астына қан құйылу

Омыртқа артериясынан мидың торлы қабығының астына қан құйылу

Бас сүйек ішілік басқа артериялардан мидың торлы қабығының; асты-

на қан құйылу

Бас сүйек ішілік анықталмаған артериядан мидың торлы қабығының 

астына қан құйылу

Мидың торлы қабығының астына басқаша қан құйылу

Мидың торлы қабығының астына қан құйылу, анықталмаған

4. I61, I61.0-I61.9

Мидың ішіне қан құйылу

Ми сыңары қыртысының астына қан құйылу

Ми сыңарының қыртысына қан құйылу

Ми сыңарына қан құйылу, анықталмаған

Ми діңінің ішіне қан құйылу

Мишық ішіне қан құйылу

Ми қарыншасы ішіне қан құйылу

Мидың ішінде көп орынды қан құйылулар

Ми ішіне басқаша қан құйылу

Ми ішіне қан құйылу, анықталмаған

5.

I62.0, I62.1, 

I62.9, I62,

Бас сүйек ішіне жарақаттық емес басқаша қан құйылу

Мидың қатты қабығының астына қан құйылу (жіті) (жарақаттық емес)

Мидың қатты қабығының жарақаттық емес қан құйылулар

Бас сүйек ішілік қан құйылу, анықталмаған (жарақаттық емес)

6. I63, I63.0-I63.9

Ми инфаркті

Прецеребралды артерияның тромбозы тудырған ми инфаргі

Прецеребралды артерияның эмболиясы тудырған ми инфаргі

Прецеребралды артерияның анықталмаған бітелуі немесе тарылуы 

тудырған ми инфаргі

Ми артерияларының тромбозы тудырған ми инфаргі

Ми артерияларының эмболиясы тудырған ми инфаргі

Ми артерияларының анықталмаған бітелуі немесе тарылуы тудырған 

ми инфаргі

Ми веналарының тромбозы тудырған ми инфаргі, ірің текті емес

Мидың басқа инфаргі

Мидың анықталмаған инфаргі

2) осы индикатордың бөлімінде: АХЖ-10 кодтары бойынша: I10-I79.8

Аббревиатуралардың толық жазылуы:

АХЖ-10 – 10-шы қайта қараудағы аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың 

халықаралық статистикалық жіктемесі;

ҚДСК – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық 

сақтау комитеті;

МСАК – медициналық-санитариялық алғашқы көмек.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 14 ақ-

пан да Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16356 

болып енгізілді.

128) таулы жерлер – кедір-бұдырлы жəне артықшылығы 500 м (1650 фут) жəне 25 км 

радиуста болатын жерлер, сондай-ақ теңіз деңгейінен 2000 м (6560 фут) жəне одан жоғары 

болатын жерлер;

129) техникалық қызмет көрсету – əуе кемесінің ұшуға жарамдылығын қамтамасыз ету 

үшін жұмыстарды жүргізу, бақылау-қалпына келтіру жұмыстарын, тексерулер, алмастырулар, 

кемшіліктерін жою, жеке жəне бірлесіп орындалатын, сондай-ақ модификация немесе жөндеуді 

тəжірибелік жүзеге асыруды қоса алғанда;

130) техникалық қызмет көрсету бағдарламасы – техникалық қызмет көрсету жəне оның 

кезекпен орындалуы бойынша нақты жоспарлы жұмыстарды сипаттаудан тұратын құжат, 

сондай-ақ  онымен  байланысты  рəсімдер,  мысалы  оған  қатысты  əуе  кемелерін  қауіпсіз 

пайдаланылуын қамтамасыз ету үшін қажетті сенімділік бағдарламалары; 

131) төбелі жерлер – кедір-бұдырлы жəне артықшылығы 500 м (1650 фут) жəне 25 км 

радиуста болатын жерлер;

132) төмендетудің ең төменгі абсолютті/салыстырмалы биіктігі МDA/Н – жабдық бойынша 

қонуға екі өлшемді кіру схемасында (2D) көрсетілген немесе абсолютті/салыстырмалы биіктік 

шеңбері  бойынша  кіру  схемасында  көрсетілген,  төмендегі  бағдармен  қажетті  визуалды 

байланыссыз жүргізілмеуі тиіс;

133) турбуленттілік – күрделі траекториялар бойынша əуе бөлшектері бекітілмеген ретсіз 

алмасуды болдыратын əуе қозғалысы;

134) тiгiнен көру мүмкiндiгi – жер үстiндегi объектi тiк төмен деңгейге дейiн көруге болатын 

жер бетiнің ең жоғары арақашықтығы;

135) тігінен эшелондаудың қысқартылған минимумы RVSM – əуе кеңістігінде бекітілген 

аудандар шегінде 8850 м (FL 290) жəне 12500 м (FL 410) эшелондар арасындағы интервалда ұшуды 

орындайтын əуе кемелерімен пайдалану үшін 300 м (1000 фут) номиналды минимумды көрсетеді;

136)  тiкұшақ  –  ұшу  кезiнде  негiзiнен  шамамен  тiк  қалыпта  болатын,  осьтердiң 

айналасындағы айналмалы күш қондырғысымен, бір немесе бірнеше тiрек бұрандамен ауа 

реакциясының есебiнен қалықтайтын ауадаң ауыр əуе кемесі;

137) тiкұшақ айлағы – осы беттікте тiкұшақтардың келуiне, жөнелтiлуiне жəне қозғалысына 

толықтай немесе iшiнара арналған құрылыстың үстiңгi бетiнiң белгiлi бiр учаскесi немесе əуеайлақ;

138)  уақыт  шегі  –  пайдаланушы  мемлекетпен  бекітілген  қашықтық,  ұшу  уақытымен 

бағыттағы  қосалқы  əуеайлағына  дейін  көрсетілген  кез  келген  асып  кету  пайдаланушы 

мемлекетпен EDTO ұшуын растауды талап етеді;

139) ұшу-қону жолағында күту орны – ұшу-қону жолағын қорғау мақсатында бөлінетін орын, 

кедергілерді шектеу беті немесе ILS/MLS сындарлы/сезімтал аймақтар, мұнда бұрылатын 

əуе кемесі жəне көлік құралдары тоқтатылып жəне əуеайлақтың диспетчерлік пунктінен өзге 

өкім түспесе күтуі тиіс;

140) ұшу-қону жолағының шегі – əуе кемелері қонуы үшін қолданылатын ұшу-қону жолағы 

учаскесінің басы;

141) ұшақ – ұшу кезiнде көтеру қуаты негiзiнен ұшудың осы жағдайында қозғалыссыз 

қалатын  жер  бетi  бойынша  аэродинамикалық  реакция  есебiнен  құрылатын,  қуат 

қондырғысымен қозғалысқа түсетiн ауадан ауыр əуе кемесi;

(Жалғасы бар)

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

(Жалғасы. Басы 13-бетте)