30
қолданған дұрыс. Негізгі мектепті бітірісімен арнайы сынып оқушылары алған
білім деңгейі туралы мемлекеттік үлгідегі құжат алады.
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушыларға арналаған арнайы сыныптар
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар орталық жүйке жүйесінің
органикалық бұзушылығымен белгіленген танымдық әрекеті мен эмоционлады
күш-жігерллік саласының тұрақты бұзылуына байланысты мемлекеттік
жалпыға міндетті білім беру стандартымен белгіленген оқу материалын
меңгере алмайды. Осыған орай, қарастырып отырған оқушылар санатына
ЖМББС талаптары қойылмайды. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар
мектепте барлық оқу жыл бойына арнайлы бағдарламалар бойынша
оқытылады.Қарастырылып отырған оқушылар санаты үшін арнайы сыныптарда
оқу-тәрбие процесі қолжетімді білім мен дағдыларды, әлеуметтік бейімделуге,
оқушылардың қоғамда өзбетінше өмір сүруіне және еңбек әрекетіне
дайындалуға бағытталған. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар үшін арнайы
сыныптар осы санаттағы оқушылардың бар болу жағдайында білім берудің кез-
келген сатысында ашылуы мүмкін.
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар үшін сыныптардың топтасуы 12
баладан аспайды.
Мектептік білім беру құрлымы:
-
бірінші саты – 0, 1 - 4 сыныптар;
-
екінші саты – 5 - 9 сыныптар.
Арнайы материалды-техникалық бар жағдайында кәсіби-еңбектік
дайындығымен 10-шы сыныпта ашылуы мүмкін. Нөлдік сыныпқа оқуға
дайындық деңгейі жеткіліксіз балалар қабылданады. Бірінші сыныпқа 7-9 жасар
балалар қабылданады.
Оқыту процесінде жеңіл-ақыл ой кемістігі бар оқушылардың тұлғасын
жан-жақты психологиялық-медициналық-педагогикалық зерттеу,білім беру
процесін ұйымдастырудың әдістері мен формаларын анықтау мақсатында,
олардың мүмкіндіктері мен жеке ерекшеліктері айқындау іске асырылады.
Жеңіл ақыл-ой кемістіктері бар оқушыларды оқыту арнайы әдістермен,
оқу тәсілдерімен және білім алу әрекетімен қамтамасыз етіледі. Осы тұрғыда
ойлау процесінің енжарлығы, танымдық белсенділігінің төмендігі, ойлаудың
жалпылау және абстрактілеу қызметінің әлсіздігі, тілдік дамуында тежелеуі
ескеріледі. Оқушылармен жұмыс істеуде олардың еліктеу, сақталған көру-
әрекеттік ойлау қабілеттеріне сүйенеді. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар
үшін арнайы сыныптарда оқыту 4 типологиялық топты кіріктірген
(В.В.Воронкова бойынша) [9], оқушылардың педагогикалық саралау негізінде
іске асырылады. Педагог әр типологиялық топтағы оқушыға тиісті әр көлемде
және әр күрделілікте оқу материал мазмұнын қарастырады. Оқушылар
тәжірибиелік бағыты бар және психологиялық, физиологиялық мүмкіндіктеріне
сәйкес жалпы білім беру пәндер бойынша білімді, сонымен қатар бастапқы
кәсіби дағдыларды алады. Оқушылардың әлеуметтік бейімделуіне ерекше назар
аударалады.
31
0 және 1 сыныптарда балдық бағалар қойылмайды. Оқуда оқушылардың
жетістіктерін қозғалуы олардың өнімді әрекетін, тілінің даму деңгейін, жазба
жұмыстарын, суреттерін, қолдан жасаған бұйымдарын талдау негізінде
анықталады.
Оқу жоспарының түзету компоненті келесі түзету курстарын кіріктіреді:
«Түзету ритмикасы», «Тіл дамыту кемістіктерін түзету» (логопедиялық
сабақтар), «Танымдық әрекеттерді түзету», «Емдік дене шынықтыру тәрбиесі».
Әр сабақтың ұзақтығы 20-25 минут. Топтар тілдік және психологиялық,
физиологиялық бұзушылықтардың бірыңғайлы ескеріле құрастырылады. Емдік
дене шынықтыру тәрбиесі сабақтары үшін топтар дәрігердің нұсқаулықтары
ескеріле отырып жасалады.
4-
ші сыныптан бастап 6-шы сынып аралығында болашақ кәсіби-еңбектік
оқу, сонымен қатар, оқушылардың табысты әлеуметтік бейімделуі үшін
пропедевтік, кәсіби диагностикалық және кәсіби бейінді болып табылаты
«Жалпы еңбекке дайындық» оқу пәні енгізіледі.Оқушылар жалпы еңбекке
дайындық процесінде әр адамға тұрмыста қажетті түрлі еңбек әрекеттерін
меңгереді.
7-
ші сыныптан бастап 9-шы сынып аралығында кәсіби бағыты бар
еңбекке оқыту іске асырылады. Еңбекке оқыту бейіні аймақтың және
түлектердің жұмысқа тұру мүмкіндіктері ескеріле отырып, мектеп
әкімшілігімен анықталады. Еңбекке оқыту және әлеуметтік-тұрмыстық
бағдарлану сабақтары үшін сынып оқушылар 2 топқа бөлінеді.
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар екінші жылға қалдырылмайды.
Білім алуды аяқтау кезінде оқушылар еңбекке оқыту бойынша емтихан
тапсырады және жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар үшін білім беру
ұйымдарына арналған мемлекеттік үлгідегі куәлік алады.
Орташа ақыл-ой кемістігі бар оқушыларға арнлаған арнайы сыныптар
Орташа ақыл-ой кемістігі бар оқушылар үшін арнайы сыныптар осы
санаттағы оқушылардың бар болу жағдайында білім берудің кез-келген
сатысында ашылуы мүмкін.
Орташа ақыл-ой кемістігі бар оқушылар үшін сыныптардың топтасуы 6
баладан аспайды.
Специальные классы для обучающихся с умеренной умственной
отсталостью
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушылар үшін сыныптардың топтасуы 12
баладан аспайды.
Мектептік білім беру құрлымы:
-
бірінші саты – 0, 1 - 4 сыныптар;
-
екінші саты – 5 - 9 сыныптар.
Орташа ақыл-ой кемістігі бар балаларды оқыту осы санаттағы Үлгілік оқу
жоспар мен оқу бағдарламаларға сәйкес іске асырылады. Оқу бағдарламалары
нұсқаулық сипатта болады. Оқушыларды оқыту баланы мектеп консилиумы
