2.
Əрекеттестігі – бұл бір немесе бірнеше адамдармен кездесу, сол
кезде өзара мəлімет алмасу.
3.
Қарым – қатынас – бұл хаттамалар, файл деректері жəне арнайы
ұйымдастырылған зерттеулер.
4.
Талдау – бұл сандық модельдер мен шешім қабылдау əдістемелері
арқылы мəліметтердіөңдеу.
Ақпарат – басқару жүйесінің тиімділігіне ықпал ететін кейбір кеңестер:
1. Пайдаланушылардын жүйені жобалауға қатыстыру керек;
2. Ең тəуір жүйе – басқарушы мақсаты үшін шығындарды барынша аз
жұмсай отырып, қажетті мөлшердегі жəне сападағы мəліметтерді
беретін жүйе. Шағын құрамына оны жоспарлауға, орнатуға,
қызметкерлерді үйретуге кететін уақыт, сонымен қатар мəліметтерді
жйнауға, көбитуге жəне өңдеуге кететін уақытпен қаржы шығыны
жатады.
3. Қажетті мəліметтерді жинау. Мəліметтердің тым көп болуы да, тым
тапшы болуы да шешім қабылдау процесін қиындатады.
4. Жүйе деректерін жетілдіру. Ішкі жəне сыртқы жағдайларының
өзгеруіне байланысты жаңа қажетті мəліметтерді жинау, сақтау, өңдеу
жəне тарту мақсатында ақпарат – басқару жүйесін жетілдіру қажет.
Өзін - өзі тексереін сұрақтар:1.Бақылау түрлері.
2.Бақылау процесі қандай кезеңдерден тұрады.
3.Мəліметтерді өңдеудің қандай əдістері бар.
Қолданылатын əдебиеттер:
1.Чудновский А.Д., Жукова М.А. Менеджмент туризма.- М.:Финансы
2002.
2.Зорин И.В. Менеджмент персонала. ППланирование карьеры в туризме:
учебник М: Риа,1998. М.
3.Ильина Е.Н. Туроперейтинг: организация деятельности. М., 2001.
4.Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. – М., 2004.
5.Кабушкин Н.И. Менеджмент туризма. Минск, 1999.
6.Кабушкин Н.И. Менеджмент гостиниц и ресторанов. Минск, 2001
Тақырыбы:Турфирмадағы адам ресурстрын басқарудың мəні.
Қарастыратын сұрақтар;
1.Адам ресурстарын басқару мəні.
2. Қызметтерінің сипатының ерекшеліктерінің бірі.
3.Адам ресурстарының ерекшеліктері.
3.Дəрістің мақсаты: Дəріс бойынша берілген тақырыпты толықтай
қарастырып, студенттерге түсінікті етіп мəлімет беру.
4.Дəріс мазмұны:
1. Туристтік қызымет риногы жыл сайын белсенді дамуда. Қазіргі саяхат ол
текқана бір жерге бару емес туроператорлармен əңгіме жүргізу, шартқа қол
қою, қонақүй немесе отельдерде тұру , тамақтану, экскурсия т.б. қамтамасыз
ететін бүтін серверлік кешені болып табылады.Туристтік қызыметтің рольі
қазіргі таңда күн сайын өсуде сол себепіті осы сфера менеджментің дұрыс
ұйымдарының жəне оның жағдайын болжау осы сферадағы сатушы мен
сатып алушының шешімі дұрыс жəне өз уақытында болуы үшін маңызды
фактының бірі болып табылады.
Туристтік қызметтің ролі
Персонал менеджменті жұмысшылардың еңбекке қарай қанағатын
кəсіпорынның өз мақсатына жетуіне бағытын адамға басшылық ету
қызыметінің түрі.
Батыс Европа мен АҚШ-та персоналдық басқұру барынша
менеджментің мəртебесі биік екендігін айта кету керек.Сол менеджментің
басқа жетекшілерін салыстырғанда көптеген өкілеттікті иелеленеді. Қазіргі
уақытта Батыстың барлық ірі фирмасы персоналды жүйенің дамуына мəн
беріп күш салуда. Персоналді басқару жүйесі төмендегідей мəселерді
қарастырып соған шешім шығарады:
-материялдық ынталандыру жəне еңбек ақы төлеу жүйесінің қалыптастыру.
-жұмыс жағдайын қамтамасыз ету(жұмысшыларға қауіпсіздік , талап етілген
жарақтарын жəне жақсы алап етіп қамтамасыз ету)
-мансаптарының өсуінің перспиктивн жасау.
-жұмсықа қызығушылығын арттыру(бақылау мотивация)
-персонал барынща менеджментің міндеттері талап етілген біліктілікке
сəйкес кадрлар алуда оларды тиімді пайдалану жəне жігерлендіру.
-туризм саласы персонал бойынша менеджменттің бұдан басқа туристік
қызыметінің ерекшілігін ескеру керек.
2.Қызмет бұл - бір жақың екінші жаққа ұсынысын кез-келген іс-
əрекеттермен,шаралары қызмет сату,сатып алу объектісі ретінде бірнеше
ерекшеліктерді иеленеді:
1.Сезілмейтінділігі- қызметкерді көру , есу, дəмін татып қарау мүмін
емес.Сатып алушы сатушының сөзіне сенуі тиіс.Клиенттің сенімін күшейту
үшін қызметкер ұсынушы мынадай сияқты шараларды ұсыну қажет:
-өзінің өызметін тек жазып қана қоймай сол қызметіне байланысты келетін
пайдалы нəрселерге көңіл аудару қажет;
- өзінің қызметі үшін оригиналдық атау ойлап табу;
- өзінің қызметін жарияғанда қандай д а бір əйгілілікпен байланыстыру;
2. Көздердің бөлініп алынбайтындығы. Қызметтер өздерінің бөлініп
алынбайтындығы мен адамдар немесе машина.
3. Сапаның тұрақсыздығы. Қызметтер сапасы қызметтер ұсынушыға
байланысты жəне уақыт көрсетілген орнына байланысты болады. Туристік
фирманың сапасын бақылауды қамтамасыз ету үшін мынадай екі іс- шараны
жасаған жөн:
- жақсы маманды оқытып тəрбиелеу үшін қаржы бөлу;
- клиеннтің қанағаттану дəрежесін суалнамалар жəне қанағаттанбайтын
қызметтер болған жағдайда оларды салыстырып ситуацияларды түзету
арқылы тұрақты қадағалап отыру.
4. Сақталмайтындығы.
3.Адам ресурстарының басқа ресурсттардан айырмашылығы оларды
пайдалану нəтижелері оларды ықтималдыққа алып келеді , яғни əр адам
немесе жұмысшы табатын нəтиже қандай болып , соны алдын- ала бағалау
мүмкіндігі ұсынылмайды.
Алдын –ала айтылатын нəтижелер көп факторлардың адамдарға ықпал
етуімен түсіндіріледі. Солардың ішінен келесілерді бөліп алуға болады:
- əлеуметтік;
- экономикалық;
- саяси;
- психологиялық.
Персоналды басқарудағы табыстылық персоналы бойынша менеджерлердің
кəсібилігімен жеке сапалық қасиеттерін , соның ішінде өзімен бірге жұмыс
істейтін адамдардың сенімін өзіні тарту қасиетімен байланысты.
Кадрлардың менеджерлердің ерекшеліктері əртүрлі қызмет салаларында
түрлі міндеттерді шешеу кезінде пайда болады:
1.Ғылыми салаларда:
- персоналды таңдау əдістері;
- мақсатты жоспарлау;
- ынталандыру жүйесі;
- бақылау түрлері,
- еңбек нəтижелерін бағындыру;
- персоналды пайдалану тиімділігі.
2. Өндірістік салада:
- тұтынушыларды ынталандыру міндеттері;
- əлеуметтік адаптация жəне тұтынушыны кəсіби бағындыру;
- орындайтын жұмыстарды таңдау;
- персоналдық спецификаны құру.
3. Қызметтік салада:
- персоналды жұмыс жасау кезінде арнайы əдістерді пайдаланумоивация,
ынталандыру, психологиялық ықпал ету;
- персоналдық еңбек нəтижелерін бағалау.
Өзін - өзі тексеретін сұрақтар:
1.Адам ресурстрын басқа ресурстардан қалай ажыратады?
2. Кадрлық менеджерлердің ерекшеліктері қандай?
Қолданылатын əдебиеттер:
1.Чудновский А.Д., Жукова М.А. Менеджмент туризма.- М.:Финансы
2002.
2.Зорин И.В. Менеджмент персонала. ППланирование карьеры в туризме:
учебник М: Риа,1998. М.
3.Ильина Е.Н. Туроперейтинг: организация деятельности. М., 2001.
4.Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. – М., 2004.
5.Кабушкин Н.И. Менеджмент туризма. Минск, 1999.
6.Кабушкин Н.И. Менеджмент гостиниц и ресторанов. Минск, 2001
Тақырыбы:Персоналды басқару.
Достарыңызбен бөлісу: |
