Шланга тартып кәріздердi гидравликалық тазартуда кәрізге солқылдақ шланганы кiргiзедi - басның үшында қарсы алдында және сырт жағында тесiгi бар су жүргізгiш (канал). Басына қысыммен берiлген су, қарсы алдындағы тесiктен үлкен жылдамдықпен шыққан су тасындыларды шаяды, ал сыртқы тесiктен шыққан су бастың шлангамен бiрге кәріздiң iшiнде iлгерi қозғалуына мүмкіндiк туғызатын реактивтi күш жасайды. Арынды шланганың кәрізге енгiзiлуi кәріздi тазартудың сенiмдiлiгiн және құбырдың шайылуын бақылауды қамтамасыз етедi.
Кәріздi тазару үшін суармалы аймақта ПДТ-125А, ал құрғататын аймақта Д-910А кәріз шаятын машиналарды қолданады.
Механикалық тазарту тәсілiнде кәрізге ұзындығы 10-250 м және диаметрi 8-32 мм, тез жал кәрізге ұзындығы 10-250 м және диаметрi 8-32 мм, тез жалғасатын солқылдақ стерженьдердi енгiзедi, айналдыру қолдап немесе электр (немесе механикалық) жетектiң көмегімен келтiрiледi. Сонымен, қопсытылған тасындылар кәрізден судың шапшаң ағысы арқылы әкетiледi.
Гидротехникалық ғимараттарды, қапталған каналдарды және науаларды жөндеу. Арнайы жөндейтiн агрегаттардың АРС-2Б, РР-11, АУГ-1 және АУГ-2 көмегімен жүргізедi. Бұл агрегаттар әсiресе орталықтандырылған немесе жергiлiктi электр қуаты жоқ жерлерге керек.
Каналдардағы гидротехникалық ғимараттарды жөндеу үшін агрегат АРС-2Б жер, бетон, монтаждау, дәнекерлеу және красклейтiн жұмыстарын қолданылады. Оны, топырақты және бетонды нығыздауға, бетон қоймалжыңын дайындауға, дәнекерлеуге, котлованнан суды әкетуге, қысқы жағдайда топырақты және бетонды тоқпен қыздыруға, жұмыс ауданын жарықтандыруға, ғимараттардың немесе қапталған каналдың жарамсыз бөліктерін бұзылуға пайдаланады. Бiр агрегат маусымда ауданы 10 мың га дейiн суармалы жүйелердегi жөндеу жұмыстарын қамтамасыз етуi мүмкін.
Агрегат РР-11 металлдан және бетоннан жасалған конструкцияларды жөндеуге, моторлы инструменттермен қолдап оруға арналған.
Гидротехникалық ғимараттарға күтім жасау үшін, яғни кәріздiң қүярлықты шаю, еңiстi бекiткен жерлерiн жөндеу, краскiлеу-әәктеу жұмыстарын, шлюздi реттегiштердiң қақпақтарын басқару үшін АУГ-1 және АУГ-2 агрегаттарын пайдаланады.
8 Гидромелиоративтiк жүйелердi пайдалану бойынша жобалау
Жаңадан соғылатын және қайта құрылатын нысаналардың жобаларында техникалық сауатты, ғылыми тұрғыда негiзделген гидромелиоративтiк жүйелердi пайдалануды ұйымдастыру үшін «Гидромелиоративтiк жүйелердi пайдалану» деген арнайы бөлім қарастырылған.
Гидромелиоративтiк жүйелердi пайдалану жобасының бөлімi бөлек кiтап болып дайындалады және пайдалану ұйымдарына берiледi. Бұл бөлімде пайдалану нысаналарының техникалық-экономикалық сипаттамасы, суармалы және құрғататын жердiң мелиоративтiк режимiн басқару, пайдалану жұмыстарының құрамы және көлемi, суды есептеу құралдары және жердiң мелиоративтiк жағдайын бақылау, пайдалану жабдықтары, жөндеу-пайдалану жұмыстарын механикаландыратын құралдар және тасымалдар, өндірістік базада пайдалану қызметi, ғылыми-өндірістік зерттеулер, жыл сайынғы пайдалану шығындары және басқалар жасалынады.
«Гидромелиоративтiк жүйелердi пайдалану» бөлімiн жасағанда жер мен судың негiзгi заңдылықтарына, табиғатты қоржасағанда жер мен судың негiзгi заңдылықтарына, табиғатты қорғау заңдылықтарына, нормативтi құжаттарға қойылатын талаптарды сақтау қажет.
8.1 Пайдалану нысанасының технико-экономикалық сипаты
Шаруашылық аралық және шаруашылықтың iшiндегi территорияны ұйымдастыру сүрақтарын қарасытрады, тiзбекке және ғимараттарға қысқаша техникалық сипаттама бередi, гидромелиоративтiк жүйелердiң су көздерiмен және су қабылдағыштармен, сонымен қатар су тұтынушылармен немесе жердi пайдаланушылармен (жер иелерiмен) байланысын орнатады, негiзгi пайдалану нысанасыiн, олардың жабдықтарын және теңдiк бағасын көрсетедi.
Шаруашылық аралық территорияны ұйымдастыруды жазғанда жүйенiң ауданын (валовый, брутто, нетто), облыстағы, аудандағы қызмет ететiн жүйелердiң санын, шаруашылықтарды және олардың әрқайсысындағы мелиорацияланған жердiң ауданын көрсетедi. Гидромелиоративтiк жүйелердiң схемасында барлық шаруашылықтардың, аудандардың және облыстың шекаралары көрсетiледi.
Достарыңызбен бөлісу: |
