Росток 08 indd

№ 8 (880) тамыз-қыркүйек 2012 жыл

3

события

М.Өтемісов  атындағы  БҚМУ  жас  ғалымдар  кеңесі  және  Батыс  Қазақстан  облыстық  тілдерді  дамыту 

басқармасының  қолдауымен  М.Өтемісов  атындағы  Батыс  Қазақстан  мемлекеттік  университетінде 

2012 жылдың 22 тамызында «Тіл - татулық тұтқасы»  атты облыстық тіл айлығы аясында «Үздік аудармашы» 

байқауы өткізілді.  

Тіл – татулық тұтқасы

Б а й қ а уд ы ң  н е г і з г і  м а қ с а т ы 

мемлекеттік  тілдің  қолданылу  ая-

сын  кеңейту,  мемлекеттік  тілдің 

мәртебесі  мен  маңызын  кеңінен  на-

сихаттау, аударма және мемлекеттік 

тілде  іс  жүргізудегі  біліктілікті  одан 

әрі  шыңдау  болатын.  Байқауға  өз 

бақ тарын  сынау  мақсатында  15 

үміткер қатысты. Ресми құжаттарды 

аудару,  публицистикалық  немесе 

көркем  аударма  (аударманың  са-

пасына,  көркемділігіне,  мазмұнына 

көңіл  бөлу),  сөзбе-сөз  немесе  ау-

ызша  аудару  (берілген  мәтінді  дер 

кезінде, белгілі бір уақыт ішінде ауда-

ру шеберлігі), жаңа терминдер әлемі 

(мемлекеттік терминологиялық комис-

сия бекіткен терминдерді білу) секілді 

шарт тардан  қ ұрылған  байқауда 

сайыскерлер  өз  біліктіліктері  мен 

шеберліктерін ортаға салды.

Б айқ ау  нәти жес ін де    Б атыс 

Қ а з а қ с т а н   о б л ы с ы   б о й ы н ш а 

э к о л о г и я л ы қ   д е п а р т а м е н т і н і ң  

ә к і м ш і л і к - қ а р ж ы л ы қ ,  к а д р л ы қ , 

құқықтық  қамтамасыз  ету  бөлімінің 

жетекші маманы Мадирова Эльмира І орынға, Бөрлі ауданының 

ауылшаруашылық колледжінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің 

мұғалімі  Лукбанова  Нұргүл  Өтегенқызы,  Батыс  Қазақстан 

облысы  құрылыс  басқармасының  ұйымдастыру-бақылау 

жұмыстары  және  іс  жүргізу  бөлімінің  бас  маманы  Жароева 

Гүлмира  Ғинаятқызы  ІІ  орынға,  Батыс  Қазақстан  облыстық 

наркологиялық  диспансерінің  мемлекеттік  тілді  енгізу 

жөніндегі маманы Гохгальтер Жадырагүл  Қадырғалиевна, БҚО 

салауатты  өмір  салтын  қалыптастыру  мәселелері  жөніндегі 

облыстық  орталығының  мемлекеттік  тілді  енгізуші  маманы 

Гайсин Ернар Қазболатұлы,  Батыс Қазақстан облысының ішкі 

істер департаментінің мемлекеттік тіл және ақпарат бөлімінің 

жетекші маманы Утеева Назгүл Болатқызы ІІІ орынға ие болып, 

жеңімпаздар дипломдармен, сыйлықтармен марапатталды.

С.БеккУжИевА

М.Өтемісов  атындағы  Батыс  Қазақстан  мемлекеттік 

у ниверс итетін де  жетінші  шіл де де  Ғылыми  кеңес 

оздырылды.

Марапаттаулар: 

Экономикалық  теория  және  бизнес  кафедрасының 

меңгерушісі,  экономика  ғылымдарының  докторы,  БҚМУ 

профессоры  Мерғалиева  Лилия  Игорқызына  С-Петербург 

қ а лас ын дағ ы  Петровс к ий  ғ ылым  ака демияс ының 

корреспондент-мүшесінің куәлігі тапсырылды.

Менеджмент  және  кәсіпкерлік  кафедрасының  аға 

оқытушысы, э.ғ.к. Г.Н.Сүлейменова, дене тәрбиесінің теориясы 

мен әдістемесі кафедрасының аға оқытушылары А.Н.Жищенко 

мен  Л.Б.Амельченколарға  БҚМУ  қауымдастырылған 

профессорының дипломы табыс етілді.

Күн тәртібінде:

2011-2012  оқу  жылындағы  мемлекеттік  емтихандардың 

қорытындысы туралы МАК төрағалары, факультет декандары 

сөз етсе, 2011-2012 оқу жылындағы Ғылыми кеңес  мәжілістері  

шешімдерінің  орындалуы  туралы  комиссия  төрағасы, 

университеттің  бірінші  проректоры  Ә.С.Тасмағамбетов 

баяндады.

Белгілі ғалым, тарих ғылымдарының докторы, профес-

сор Қ.Т.Жұмағұловқа М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан 

мемлекеттік  университетінің  құрметті  профессоры  атағын 

беру  туралы  университет  ректоры  А.С.Иманғалиев,  уни-

верситет  мамандықтарының  халықаралық  аккредиттеуге 

дайындығы  және  рейтингіге  қатысуы  туралы  (30.12.2011 

жылғы №5 Ғылыми кеңес шешімдерінің орындалуы туралы) 

стратегиялық даму және аккредиттеу орталығының директоры 

О.В.Юров, университеттің үздік оқитын студенттеріне атаулы 

шәкіртақы тағайындау туралы ТІ және ӘМ жөніндегі прорек-

тор Т.М.Дәрішева, дүниежүзілік тарих және әлеуметтік-саяси 

пәндер кафедрасының доценті, т.ғ.д. А.М.Нұрғалиеваны БҚМУ 

профессоры  академиялық  атағына  ұсыну  туралы,  көркем 

қолданбалы өнер және кәсіби білім кафедрасының доценті, 

п.ғ.к.  О.И.Ворожейкинаны  БҚМУ  профессоры  академиялық 

атағына ұсыну туралы, көркем қолданбалы өнер және кәсіби 

білім  кафедрасының  аға  оқытушысы  Т.Ә.Хамзинді  БҚМУ 

қауымдастырылған  профессоры  академиялық  атағына 

ұсыну  туралы,  вокал  және  аспаптық  өнер  кафедрасының 

аға оқытушысы М.М.Поповты БҚМУ қауымдастырылған про-

фессоры  академиялық  атағына  ұсыну  туралы,  Қазақстан 

Республикасының  тарихы  кафедрасының  аға  оқытушысы, 

т.ғ.д.  Ұ.Т.Ахметованың  «Орынбор  ғылыми  мұрағатының 

комиссиясы  және  қазақ  тарихы»  монографиясын  баспаға 

ұсыну  туралы,  Қазақ  филологиясы  кафедрасының  доценті 

М.К.Ахметованың  «Көркем  мәтіндегі  суреттеу»  моногра-

фиясын  баспаға  ұсыну  туралы,  дүниежүзілік  тарих  және 

әлеуметтік-саяси  пәндер  кафедрасының  аға  оқытушысы, 

филос.ғ.к.  Ш.С.Мусағалиевтің «Антропологическая онтология» 

монографиясын баспаға ұсыну туралы, көркем қолданбалы 

өнер  және  кәсіби  білім  кафедрасының  аға  оқытушысы, 

филос.ғ.к. Н.С.Тілеухановтың «Көркемөнер мәдениетінің тілдік 

ерекшеліктері» монографиясын баспаға ұсыну туралы ғылыми 

хатшы  А.С.Ниетова,  2012-2013  оқу  жылына  магистратура 

мамандықтарының  пререквизитін  бекіту  туралы  ЖОО-дан 

кейінгі дайындық бөлімінің жетекшісі Ж.К.Тастаева, М.Өтемісов 

атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінде  білім 

алушылардың білім беру қызметіне ақы төлеу тәртібі туралы 

ережеге  енгізілген  өзгерістер  мен  толықтыруларды  бекіту 

туралы М.Өтемісов атындағы БҚМУ-да білім беру қызметін 

көрсету келісімшартын бекіту туралы, М.Өтемісов атындағы 

БҚМУ-да 2012-2013 оқу жылында білім беру қызметін көрсету 

келісімшартына қосымша келісімді бекіту туралы бас есепші 

М.Қ.Бегеева баян етті.

Айгүл нИеТОвА, 

ғылыми хатшы 

Ғылыми кеңесТе

Управление вузами – на мировом уровне

18 августа в Астане стартовала программа повышения квалификации руководителей вузов «Лучшие 

практики корпоративного управления вузами в условиях автономии», в которой приняла участие про-

ректор по учебной работе ЗКГУ им. М.Утемисова Галия Кайдаровна Жусупкалиева с получением звания 

топ-менеджера мирового уровня в сфере вузовского образования.

Программа  повышения  квалификации  организована  в 

рамках исполнения поручения Главы государства по транс-

ляции опыта Назарбаев Университета в вузах страны. Задача, 

которая была поставлена президентом Н.Назарбаевым – это 

войти вузам страны в число мировых престижных вузов, для 

чего  необходим  соответствующий  уровень  руководства.  По 

окончании обучения 20 ректорам и проректорам были выданы 

сертификаты топ-менеджеров мирового уровня.

Первым  этапом  обучения  был  тренинг.  Далее  руко-

водители  казахстанских  вузов  приняли  участие  в  работе 

Евразийского форума лидеров высшего образования, который 

прошел 20-21 августа здесь же, в Назарбаев Университете.  

В рамках форума для руководителей казахстанских вузов были 

организованы дискуссионные площадки, на которых они получи-

ли возможность обсудить проблемы управления вузами с веду-

щими зарубежными учеными, которые являются консультантами 

по образовательной политике своих и зарубежных правительств. 

Программа повышения квалификации вузовской администра-

ции  рассмотрела  вопросы  стратегического  планирования 

и  бюджетирования,  деятельности  Попечительского  Совета 

университета, управления вузом в условиях автономии и ака-

 автономии и ака-

автономии и ака-

демической  свободы,  определения  приоритетов  в  развитии 

университета и целесообразности использования и распреде-

ления разных видов ресурсов, другие вопросы, необходимые 

для развития компетентности руководителя современного вуза. 

Программа  разработана  Центром  образовательной  по-

литики  Назарбаев  Университета  совместно  с  партнером 

–  Послевузовской  Школой  образования  Университета 

Пенсильвании (США). Среди авторов и одновременно трене-

ров программы, лучшие  ученые Университета Пенсильвании 

– Роберт Земски, Мэтью Хартли, Джонни Финни, Алан Руби, 

Блэйк Ноутон, Дайэн Эйнон и другие.

Бiз, ортақ тарихи тағдыр бiрiктiрген Қазақстан халқы, байырғы қазақ жерiнде мемлекеттiлiк құра отырып, 

өзiмiздi еркiндiк, теңдiк және татулық мұраттарына берiлген бейбiтшiл азаматтық қоғам деп ұғына отырып, 

дүниежүзiлiк қоғамдастықта лайықты орын алуды тiлей отырып, қазiргi және болашақ ұрпақтар алдындағы 

жоғары  жауапкершiлiгiмiздi  сезiне  отырып,  өзiмiздiң  егемендiк  құқығымызды  негiзге  ала  отырып,  осы 

Конституцияны қабылдаймыз.

 (ҚР конституциясынан)

АТА ЗАҢ – кемел болашақтың кепілі

Университеттің  бірінші  проректоры  Әсет  Сембайұлы 

«Еліміздің Ата Заңы - республика тәуелсіздігінің, демократиялық 

және әлеуметтік қоғамның кепілі» атты баяндамасында Қазақстан 

Республиксы  Конституциясының  мемлекеттік  басқарудың, 

қазіргі заманғы және демократиялық саяси жүйенің негіздерін 

құрап,  азаматтардың  барлық    конституциялық  құқықтары 

мен  бостандықтарын  қамтамасыз  етуге  бағытталғандығын, 

Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық 

және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырғандығын, оның ең 

қымбат қазынасы - адам өмірі, құқықтары мен бостандықтары 

екенін,    президенттік  мемлекет  екенін,  Конституцияның  ең 

жоғарғы  заңдық  күші  бар  екенін,  мемлекеттік  тіл  -  қазақ  тілі 

екенін және мемлекеттік рәміздерге деген құрметті айқындап 

бергенін, Конституция осы жылдар ішінде өзінің өміршеңдігін 

дәлелдеп,    еліміздің  негізгі  заңы  бұрынғысынша  егемен 

Қазақстанның гүлденуінің басты тетігі болып қала беретіндігін 

айта отырып, қазақстандықтарды мерекемен құттықтап, бейбіт 

тұрмыс,  тұрақтылық,  береке-бірлік  тілесе,  құқықтық  пәндер 

кафедрасының  аға  оқытушысы  Т.Муттаирова:  Конституция 

мен  Мемлекет  барлық  уақытта  диалектикалық  бірлікте. 

Өйткені,  мемлекеттің  тұтас  болмысы:  формасы,  мазмұны, 

ұстанымдары, ба ғыты, дамуы, әлемдік әлеуметтік жүйелермен 

қарым-қатынасы осы Конституциямен айқындалады, бекітіледі. 

Бұл  тұрғыдан  алғанда,  мемлекет  –  Конституцияның  тү ле гі, 

Конституция  –  біздің  еркінді гі міз дің  негізі,  тәуелсіздігіміздің 

кепілі.  Конституция  қағидалары  толықтай  алғанда  елімізді 

де мо кратияландыруға,  экономикалық  өр леуге,  халықаралық 

деңгейде  өсуге,  ішкі  деңгейді  әлеуметтік  сая си-құқықтық 

тұрақтылыққа, ауызбірлікке шақырады,-деді. 

Түп қазығымыз - Ата заңымызды ардақтасақ, еліміз әлі де 

талай белестерді бағындырып, жетістіктерге жететіні сөзсіз. 

«Біздің Ата Заңымыз – Қазақстан халқының саналы түрде 

таңдауының  жемісі.  Халқымыздың  осы  таңдауын  қадірлей 

білейік. Ата Заңмен өмір сүру – білімі мен тәжірибесін өмір бойы 

үйренетін демократияның жоғары мектебі», — деген Елбасымыз 

Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың сөзін Қазақ елінің әрбір аза-

маты өзінің бойтұмары етіп алса, артық етпесі анық.

Өз тілшіміз

Қазақстан халқы осыдан 17 жыл бұрын тарихи таңдау жа-

сап, бағыт-бағдарын айқындап, алға қойған мақсаттарына жету 

жолында  жаңа қадам жасап, жана Конституцияны қабылдаған 

болатын. Міне, Ата заңымыздың қанат қаққанына да он жетінші 

жылдың жүзі болып отыр. Сан ғасыр күресіп, тәуелсіздікке қол 

жеткізген жас мемлекетіміз үшін бұл жылдардың орны ерекше 

бөлек. Ата Заң – кез келген зайырлы мемлекеттің басты тірегі. 

Жасампаздықтың жаңылмас жарғысы болған Конституция біздің 

барша жарқын істеріміздің қайнар бастауына айналды. Осы Ата 

заңымыздың арқасында тәуелсіздік туын желбіретіп, дербес, 

егеменді елдердің қатарына қосылып, алға қарай дамуымыздың 

жаңа сатысына көштік. Құндылықтарымыздың негізін айнытпай 

орындаудың  нәти же сінде    аз  ғана  уақыттың  ішінде    тұғыры 

берік, туы биік  мем лекеттігімізді орнатып, тәуелсіздігімізді паш 

еттік.  Конституция    біздің  еліміздің  бірлігінің,  тұтастығының 

белгісі  іспеттес  болды.  Елбасымыз  айтып  өткендей,  Ата  заң 

– мемлекеттік биліктің қай нар көзі, халықтың өзі екенін ай қын-

дады. 

Конституция  күніне  орай  М.Өтемісов  атындағы  Батыс 

Қазақстан  мемлекеттік  университетінде  оздырылған  жи-

ында  да  Конституцияның  мәні  мен  маңызы,  халықаралық 

аренадағы,  экономикадағы,  әлеуметтік-тұрмыстық  саладағы 

оң жетістіктерге қол жеткізуде мемлекеттігіміздің сара саяса-

тын айқындап берген Ата заңымыздың үлесі зор екендігі, оның 

өзіндік ерекшеліктері баяндалды.