57
Оқушылардың
портфолиосымен жұмыс. Оқушылардың
портфолиосын жасау бойынша жұмыс Қазақстан Республикасының
көптеген «Назарбаев Интеллектуалды мектептерінде» мақсатты түрде
жүргізіледі.
Электронды портфолио. Ғаламтор арқылы сырттай кіру
мүмкіндігімен оқушылардың портфолиосын жасауға және электронды
сәйкестендірудің жалпы жүйесін құруға болады.
Бұл жүйе сонымен қатар әрі қарай кәсіби бағдарлау мақсатында
да қолданылады. жас адамдардың өзін өзі анықтауына көмектесу және
білікті кәсіби кеңестің жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін,
электронды түрде жинақталған әрбір оқушының материалдары және
білім беру жолын таңдау, тестілеу және сұхбаттасу нәтижелері.
Портфолио құрылымы. Портфолио төрт міндетті бөлімдерден
тұратын қызметтік паканы ұсынады: «Менің суретім», «Құжаттар
портфолиосы», «Жұмыстар портфолиосы», «Пікірлер портфолиосы».
Оқушы өз қалауы бойынша, мысалы, «Жинақ сандықша» бөлімін енгізе
алады. «Менің сруетім» бөліміне мақсат, өзін өзі
талдау, психологиялық диагностика нәтижелері,
өмірбаян кіреді. «Құжаттар портфолиосы» бөлімі
әртүрлі қызмет түрлеріндегі жеке жетістіктерін
растайтын
сертификатталған
құжаттар
(көшірмелері): қосымша білім беру мекемелерінде
өткізілген
байқаулар,
пәндік
олимпиадаларға
қатысқаны үшін дипломдар және грамоталар,
пәндер
бойынша
өткен
курстары
туралы
сертификаттар, тестілеу нәтижелері туралы, «Менің
жетістіктерім» кестесі, сынақ кітапшасы/қағазы (кәсіби, кәсіпалды
мектеп) болуы мүмкін.
«Жұмыстар портфолиосы» бөліміне шығармашылық жұмыстар
(жобалар, баядамалар, бейнежазбалар, үлгілер), түлектің түрлі
тәжірибелерге қатысқан куәлігі, «Іс-шаралар және әлеуметтік
тәжірибелерге қатысуым» кестесі енеді. «Пікірлер портфолиосы»
мынадай түрде ұсынылуы мүмкін: аяқталған мәтіндер, сараптама пікір,
пікірлер, қосымша білім беру ұйымдары, мектеп педагогтерінің
ұсынымдама хаттары, оқушының эссесі. Жетістіктер портфолиосы
келесі ұстанымдар енетін оқушының жеке білімдік есебі болып
табылады:
қорытынды аттестация нәтижесі (орташа балл);
қосымша білім беру олимпиадаларында, байқауларда, спорт
жарыстарындағы жетістіктері;
шығармашылық жұмыстары;
іс-шаралар және әлеуметтік тәжірибелерге қатысуы.
58
Қорытынды
Өткізілген жұмыстар нәтижесінде балаларды кәсіби бағдарлау
саласында қосымша білім беру педагогінің қызметі қарастырылған;
жұмыстың негізгі бағдарлары сипатталған; кәсіби өзін өзі танудың даму
кезеңдері және кәсіби бағдарлау жұмысының ерекшеліктері
көрсетілген; қосымша білім беру педагогінің балаларды кәсіби ағарту
жұмысы қарастырылған; балаларға кәсіби кеңес беру талданған; кәсіби
бағдарлау жұмысының негізгі ұйымдастыру қағидаттары анықталған;
кәсіби бағдарлау көмегінің ұйымдастыру үлгілері және бағдарламалар
әзірлеу негіздері сипатталған.
Қосымша білім беру педагогінің балаларды кәсіби бағдарлаудағы
рөлі мектеп, отбасы, барлық қоғам жүзеге асыратын кәсіби
бағдарлаудың біртұтас көп қырлы үдерісіндегі педагогикалық
ұжымның жетекші ұстанымын шарттайды. Қосымша білім беру
педагогі балаларға қабілеттері мен икемділіктерін білуге көмектеседі,
олардың кәсіби қызығушылықтарын дамытуды бағыттайды.
Қосымша білім беру педагогі педагогикалық жағдайларға, өзінің
жеке
мүмкіндіктеріне,
балалардың
қызығушылықтары
мен
қабілеттеріне байланысты кәсіби бағдарлау мақсаттарына жету,
жастарды кәсіп таңдауға дайындаудың кең ауқымды міндеттерін іске
асыру үшін, тұлғаға әрекет ету әдістері, кешенді педагогикалық
құралдар кешенін жинақтай білуі керек.
Жеке тұлғаға арналған тәсілдер негізінде кәсіби бағдарлауды
ұйымдастырудың белгіленген педагогикалық шарттарын қамтамасыз
ету және жүзеге асыру кәсіп таңдаудың мәнді ішкі жеке уәждемесін,
өзін өзі оң бағалауды қалыптастыруға, кәсіби өзін өзі анықтауға және
кәсіп таңдауға дайындыққа, кәсіби қызығушылықтарын дамытуға
ықпалын тигізеді.
Сонымен қатар, кәсіби бағдарлау жұмысы белгілі кәсіп кадрына
елдің сұранымдары және тұлғаның мүмкіндіктері, икемділігі,
қызығушылықтарына сәйкес қоғамның еңбек қорларын тиімді бөлуге
көмек көрсетеді.
59
Негізгі теориялық нәтижелер
Педагогикалық тәжірибе жұмыстарының нәтижелері қосымша
білім беру жүйесіндегі балалармен кәсіби бағдарлау жұмысының
үдерісінде қолданылған жеке тұлғаға бағдарланған технологиялардың
тиімділігі туралы куәландырады.
Осыған байланысты, қосымша білім беру педагогінің кәсіби
бағдарлау қызметінің тиімділігін арттыру тұрғысынан жеке тұлғаны
дамытатын
шығармашылық
технологиялардың
мүмкіндіктерін
зерттеуді талап етеді.
Қосымша білім беру жүйесіндегі педагогтердің жұмысында
қолдануы үшін кәсіби бағдарлау сипатындағы әдістемелік материалды
әзірлеу осы бағыттағы жұмысты жақсартуға ықпалын тигізетін болады.
Балаларға қосымша білім беру бағдарламаларын жүзеге асыратын
ұйымдардың жұмыс тәжірибесінен
«Мен және менің мамандығым» таңдау курстары (Степногорск
қаласындағы А.С. Пушкин атындағы №3 көпсалалы мектеп-лицейінің
педагог-психологі Савкина Марина Анатольевнаның жұмыс
тәжірибесінен)
1. Балаларды кәсіби бағдарлау
жүйесі - бұл түрлі мемлекеттік
және қоғамдық ұйымдардың,
мектептер,
мекемелер
мен
кәсіпорындардың,
отбасының
қоғам және тұлғаның мүддесі
үшін
мектеп оқушыларының
кәсіби және әлеуметтік өзін өзі
анықтау үдерісін іске асыруға
бағытталған басқармалы және
ұйымдастырмалы қызметі
2.
Кәсіби бағдарлау жүйесіне келесі
компоненттер
кіреді:
кәсіби
ағартушылық (кәсіби ақпараттандыру),
кәсіби диагностика, кәсіби кеңес, кәсіби
іріктеу, кәсіби бейімделу
3.
Өскелең
ұрпақты
қоғам
игілігіне
жасалатын еңбекке дайындау - қосымша
білім беру ұйымдарының маңызды міндеті.
Оның табысты жүзеге асырылуы
кәсіби
бағдарлау
және
еңбекке
тәрбиелеудің
барынша
жетілген
жолдарын
тұрақты
іздеумен байланысты. Үздік педагогикалық
тәжірибе, ғылыми зерттеулер нәтижелері
жастардың еңбектегі өзін өзі анықтау
мәселелерін шешудегі кешенді тәсіл ғана
қосымша білім беру педагогінің кәсіби
бағдарлау қызметінің табысты болуына
ықпал етеді
4. Жан-жақты дамыған, еңбек
қызметіне
дайын
өскелең
ұрпақты
қалыптастыру
бойынша қосымша білім беру
педагогінің рөлі мектеп, отбасы,
барлық қоғам жүзеге асыратын
кәсіби бағдарлаудың біртұтас
көп
қырлы
үдерісіндегі
педагогикалық
ұжымдардың
жетекші ұстанымын шарттайды
Достарыңызбен бөлісу: |
