Заңнама түсіндірмелеріне қанағаттанушылық

Сұхбаткерлер жеке жүгіну барысында заңнамны түсіндіруге қанағаттанушылықты жоғары бағалады (8,6 балл). Бизнестің қызмет алудың қағаз нұсқасын көбірек пайдаланатындығы, шенеунікке тікелей жүгінуі мемлекеттік органдар тарапынан маңызды қателіктердің болуын білдіреді: бағдарламлық өнімдердің сапасы төмен, сонымен қатар, қызметкерлердің құзыреттілігі жеткіліксіз, мерзімдер мен рәсімдер ұзап кетеді. Бұл өз кезегінде қызмет алуды бейресми тәсілмен өту үшін уәждеме болып қызмет атқарады.

Кедендік брокер, Алматы:

Ірі бизнес өкілі, Шымкент:

Ірі бизнес өкілі, Шымкент:

Кәсіпкер, Семей:

14,4% сұхбаткер қызмет алу барысында проблемаларға және қиындықтарға ұшырады. Қызмет алу барысында проблемаға ұшыраған сұхбаткерлердің 27,6%-ы тауарларды жіктеудегі қиындықтарды айтты, ал бұл осы қызмет бойынша негізгі қызмет, бұл осы проблеманы мұқият талдау және түпкілікті шешу қажеттігі туралы айтады. Ірі бизнес өкілі, Шымкент: «Біз мүлдем келіспейтін сәттер бар. Мысалы, біз тауарлардың бір жіктемесін бергенде тауардың сол тасуынан кейін тауарлар коды қайта жіктелген сәттер болды. осыған қарамастан, біз өз құқықтарымызды қорғауға тырыстық, комитетке түсіндіруге жүгіндіе. Комитет тауарларды жіктеу бойынша өзінің түпкілікті қорытындысын береді де, нәтижесінде бізге комитет ұсынған кодты қоямыз». Проблемалардың екінші бөлігі кеден қызметінің өткізу қабілетінің төмендігі, нашар техникалық жасақталу болып табылады (19,5%).

Тауар үшін жоғары кедендік төлемдерді (17,9%) және заңнама тарапынан проблемалар (15,4%) айтқан сұхбаткерлер пайызы жоғары.

58-кесте. Қызмет алу барысында жалпы проблемаға кезіккендердің ішіндегі тұтынушылардың проблемалары мен қиындықтары, %

Таныстықты пайдалану: 5,3%, заңсыз сыйақы беру: 3,8% (9,9% - жауа беруден бас тартты).

88-диаграмма. Таныстық бойынша немесе сыйақы беріп алынған қызметтер, %

Бизнестің көлемі бойынша айтарлықтай айырмашылық жоқ, алайда меншік нысаны бойынша АҚ өкілдері арасында, олардың 9,8%-і қызмет көрсетуді алу үшін заңсыз сыйақыны пайдаланған, ЖШС өкілдерінің тек 5,3% және ЖК өкілдерінің 4,6% ғана қызмет көрсетуді алудың осындай заңсыз тәсілін қолданғандары жайлы хабарлады. Алайда, АҚ өкілдердің 13,7% сыйақы туралы сұраққа жауап беруден бас тартты, ал ЖШС және ЖК өкілдері арасында жауап беруден бас тартқандар 5,4% және 7,8%-ды құрайды. Қызмет көрсетуді таныстар арқылы пайдалану туралы сұрақ бойынша: таныстарды қатыстырғандар - ЖШС-те 2,5%, ЖК-де - 8,2%, АҚ-да – бұл туралы ешкім хабарлаған жоқ, алайда жауап беруден жалтарғандар: АҚ – 13,7%, ЖШС – 8,8% және ЖК– 10,5%.

Мәселелер мен қиындықтар тізбесіне кәсіпкерлердің 12,2%-і осы қызметті пайдалану кезінде кездескен сыбайлас жемқорлықты атап көрсетеді.

23 адам өздерінің қанша төлегендерін атап көрсетті: пара берудің орташа мөлшері 34 мың теңгеге жуық оның ішінде доллардың теңгеге шаққандағы бағамы 180 тг.). Сұхбаткерлердің айтуынша ең төменгі мөлшер – 3 000 тенге, ең жоғарғы мөлшер – 111 000 тенге, 18-і бұл сұраққа жауап беруден бас тартты.

Пара берудің ең көп таңдалатын түрі – оны тікелей кеден қызметкеріне беру, 25,0% (барлық белгіленген жауаптардың санынан алғанда). Егер кәсіпорын көлеміндегі айырмашылықты алып қарасақ, шағын және орта бизнес ірі бизнеске қарағанда бейресми делдал арқылы жұмыс істеуді көбірек пайдаланады (11,9%, 12,6% , ірі бизнес - 4,0% ), ал қалған жағдайда бизнестің барлық көлемдері бойынша артықшылық, шамамен алғанда, бірдей Ал бизнестің нысаны бойынша ЖК-нің 15,5% ЖШС-нің 9,6% және АҚ-ның 9,1% -на қарағанда бейресми делдал арқылы жұмыс атқаратындарын білдіреді. Таныстар және туысқандарды да ЖК көбірек пайдаланады: 12,8%, алайда таныстықты пайдалану ЖШС-те де көп – 8,5%, АҚ-да азырақ қолданылады - 3,0%.

Сұхбаткерлер қызмет бойынша түсінік беруді өтінді. Сұхбаткерлердің 38%-дан астамы өздерінің толық жауаптарында оларды қызметте барлығы қанағаттандырады деп көрсеткен. 8,7%-дан сәл астамы серверлердің, компьютерлердің, дерекқорлардың жұмысына наразылықтарын білдірді. Сұхбаткерлердің 2%-ға жуығы қызметкерлердің құзыретсіздігіне, мүдделілігі мен әдептілігінің төмендігіне шағымданды. 2%-ға жуығы жоғары кедендік тарифтер, оның ішінде УСҚ туралы айтты. 1% сұхбаткерлер кеден орталықтарының қашықтығына шағымданды, «1 терезе» қажет етіледі, сонымен қатар ақпарат ұсынуға, жалпы оның туралығына және т.б. сауалдар көп болды.

Жалпы, компания нарықта қаншалықты ұзақ болуына қарай, ол соншалықты шағымдар беру рәсімі туралы және шағым беру бойынша ақпаратты көбірек біледі. Меншіктік нысаны бойынша АҚ өкілдерінің 80,4%-ы, ЖШС 77,8%-ы және ЖК 65,32%-ы рәсімді біледі. Шағымдану туралы ақпарат бойынша жағдай да шамамен осыған жақын.

Шағымдармен шағын бизнес көп жүгінді (2%), орта бизнес аз жүгінді, ал ірі бизнес мүлдем шағымданған жоқ. Меншіктік нысаны бойынша қызметкерлердің іс-әрекеттеріне көбінесе ЖШС шағынады, аз дәрежеде – ЖК шағымданса, АҚ мүлдем шағымданған жоқ.

Шағымдар бермеудің негізгі себептері: мұның көмектестіндігіне сенім жоқтық, уақыт пен күш жоғалтуды қаламау (40%). Шағымдану салдарынан қауіптену сәті де бар (28%).

Шағымдар қабылдау рәсіміне қанағаттанушылық: 6,6 балл, шағымдарды қарау нәтижелеріне қанағаттанушылық: 5,2 балл.

Шағымдарды қарау мерзімдері бұзылған: 42% осыны растап жауап берді, шағымдарды қарау мерзімдерін білмейді: 31,6%.

Түсініктер

«Біреуге шағымданудың нәтижесі жоқ, ол бір қырынан шығады», «Қоңырау шалып, өз пікіріңді айтға болатын сенім телефондары бар, бірақ осы сенім телефондары шынымен сенімді ме, оны білмеймін», «Жаңа тауарды жіктеу мәселесі дау туғызды, бірақ олардың дұрыс айтқандығына сенбедім».

92-диаграмма. Осы қызметті алушылардың Қазақстанның кедендік қызметі және кедендік жүйесі туралы пікірі, 10 балдық шәкіл бойынша орташа балл

Айыппұлдардың бұзушылық ауырлығымен өлшемдестіні бойынша балдар төмен (7,3), кәсіпорын дамуына кедендік жүйенің ықпал етуі бойынша (7,9 балл). ЖК өкілдері орташа алғанда АҚ және ЖШС-ке қарағанда 1 балға төмен баға берді.

Тұтынушылар сауалнаманың соңында бағаланатын қызмет сапасын арттыру бойынша өз ұсынымдарын беруді сұрады, 282 ұсыныс алынды. Тергеушілер оларды топтарға біріктірді, ал ең кең таралғандары кестеге енгізілді.

«Тауарларды жіктеу бойынша алдын ала шешімдер қабылдау» қызметіне қанағаттанушылық 10 балдық шәкіл бойынша 8,2 балға бағаланды немесе толық қанағаттанғандардың 74,7%-ын құрды. Бизнестің меншіктік нысаны кесігінде әр түрлі аспектілердің бағалары бойынша маңызды айырмашылықтар бар. Әдетте, ЖК қызметтің жалпы сапасын айтарлықтай төмен бағалайды, олар ЖШС және АҚ-ға қарағанда проблемаларға жиірек тап болады.

88,0% декларация тапсырушылар оларды бірінші әрекетте тапсырады, бұл жағымды параметр болып табылады, алайда ол да жақсартылуы тиіс. 29,7% қызметте 10 күннен артық уақыт ішінде алады, бұл сапаны жақсарту үшін байыпты әлеует.

73,6% сұхбаткерлер қызметті электрондық түрде емес, қағаз нұсқасында ресімдегендерін айтты. Бұл айқындылықтың болмауы салдарына сыбайлас жемқорлық бұзушылықтары үшін үлкен өріс тудырады, сонымен қатар қызмет көрсету мерзімдерін айтарлықтай созады.

Қызмет сапасын бағалау кезінде автоматтандыру сапасы аспектісі ең төмен бал алды (7,5 балл): бизнесмендер серверлердің, компьютерлердің/бағдарламалардың, сканерлейтін жабдықтың жұмысына наразы, және де, ірі, сонымен қатар шағын бизнес өкілдерінің пікірлері ортақ.

Проблемаларға және қиындықтарға ұшыраған сұхбаткерлердің пікірі бойынша үш басты проблема: «тауарларды жіктеудегі қиындықтар» (27,6%), «өткізу қабілеті төмен таможни», «нашар техникалық жасақталу» (19,5%). Сонымен қатар, келесі проблемалар да орын алған: «тауар үшін жоғары кедендік төлемдер», «заңнама тарапынан проблемалар: күрделі, нормаларды түсіндірудің екіұштылығы және басқалар.», «өңдеуге арналған құжаттарды қабылдауды әдейі созу, кеден қызметкерлерінің қызмет алушыларды елемеуі», «еңбекті нашар ұйымдастыру, бақылаусыздық, қызметкерлердің салғырттығы», «бақылау объектілерінің шашыраңқылығы, орналасу ұтымсыздығы», «сыбайлас жемқорлық», «кедендік декларация толтыру қиындығы, брокерлерді тарту қажеттілігі»… Проблемалардың салмағы бірдей және олар кешенді түрде шешілуі тиіс.

Заңсыз сыйақы беру әр түрлі жолдармен шамамен тең түрде жүргізілуде.

Сұхбаткерлердің 10,7%-ы оларда кеден қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне шағымдану себебі болды деп айтты, 40%-ы шағымдардың тиімділігіне сенбейді, ал 28%-ы салдарынан қорқады. 44,6% сұхбаткерлер кеден қызметінің бағдарламалық-аппараттық кешенін жақсарту бойынша ұсынымдар берді, салық төлеуші кабинетінің үлгісінде онлайн қызмет көрсетуге сауалдар өте көп. Сонымен қатар, төлемдер мен баждарды, УСҚ тарифтерін, айыппұлдпрды азайту бойынша сауалдар да көп.

2. 
   
   жүктеу 9,1 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: