Пјнніҫ мақсаты: Стилистика жоәары оқу орындарыныҫ қазақ филологиясында кҙп жылдардан бері пјн ретінде ҙткізіліп келеді

фонетикалық тәсілдердің практикалық мәні. Лексикология

жүктеу 0,63 Mb.

Pdf просмотр

бет	3/50
Дата	17.10.2022
өлшемі	0,63 Mb.
	#39679

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 50

Адамбаева Г.М. «Қазақ тілінің стилистикасы» пәні бойынша

Грамматика және стилистика.

фонетикалық
тәсілдердің практикалық мәні.
Лексикология
және
стилистика.
Лексикология сӛздердің шығу тегін,
сӛз құрамын, кӛп мағынылылық, ауыспалы мағынылылық, синонимдік,
омонимдік, антонимдік қатарларда жұмсалуы, кӛнерген, тарихи сӛздердің,
жаңа сӛздердің әр түрлі мақсаттарда жұмсалуы - бұлардың бәрі лексикалық
стилистиканың мүмкіндіктерін кӛрсетеді. Сонымен бірге ол сӛздердің
қолданылу заңдылықтарын, сӛздер мен сӛз тіркестерін экспрессивтік тұрғыдан
дұрыс пайдаланылу принциптерін зерттейді.
Грамматика
және
стилистика.
Стилистика грамматиканы да ӛзінің зерттеу
нысаны ете алады. Ол грамматикалық құбылыстарға стильдік талдау жасайды.
Бірақ грамматикалық талдау мен стильдік талдау тәсілдері бір емес. 1.
Морфология
сӛздердің тұлғалық кӛрінісін және грамматикалық мағынасын, яғни
сӛздердің құрылысын, ӛзгерілуін және құрамын талдап топтастырады. Стилистика
ойды мәнерлі (выразительно) жеткізу үшін морфологиялық формаларды
(тұлғаларды) қандай жағдайда қалай қолдануға болатындығын қарастырады. Яғни
морфологиялық түлғадағы сӛздердің, олардың варианттарының (синонимдерінің)
ішінен сӛйлеу не жазу арқылы жеткізілетін ойдың эмоциональды-экспрессивті
реңін білдіре алатындарын сұрыптап қолдану принциптерін зерттейді. 2.
Синтаксис
сӛйлемнің
құрылысын, сӛздердің тіркесу зандылықтарын
қарастырады. Ал ойды білдіретін сӛйлемдердің айтылуына, қолдану тәсіліне
қарай әр түрлі рендері болады. Ол қосымша мағыналар кӛбінесе сӛздердің орын
тәртібі мен сӛйлемнің құрылысы арқылы беріледі. Ойды мәнерлі жеткізуде

7
синтаксистік бұл тәсілдердің маңызы зор. Стилистика синтаксистік құралдардың
мәнерлілігін, оны дұрыс пайдалану зандылықтарын зерттейді. Ғалымдардың
пікірінше, синтаксистік стилистиканың мүмкіндігі мол. Ӛйткені тілдік қарым-
қатынас сӛйлем, оның әр түрлі мақсаттық түрлері, үлгілері негізінде
жұмсалынатыны белгілі. Сондықтан сӛйлемнің құрылымдық түрлері, сӛйлем
мүшелерінің әр түрлі қолданысы, жай сӛйлем, құрмалас сӛйлем түрлері – бұлар
бай стилистикалық ресурстардың қатарына жатады. Мұны зерттейтін
стилистиканың саласы -

жүктеу 0,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 50