Құрылтайшы жəне шығарушы: «Қазақ газеттерi» Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi

25

Поэзия

Лəззат ТЕРЕКБАЕВА 

1987 жылы Қызылорда облы-

сы, Жалағаш ауданы, Аққұм ауылында 

дүниеге келген. Астана гуманитарлық 

колледжінің түлегі. Қазақ тілі мен 

əдебиет пəнінің мұғалімі. 

Тоңдырып жапырағынан талды айырып

Қараша, далада əлі күз өтпеді.

Көңілімнің көктемін адастырып,

Жеңе алмай сезімім жүр өр өкпені.

Неліктен бір арнада түйіспедік,

Жолымыз əуелбастан бөлек пе еді?

Жүрегімнің бесігінде тербелсін деп,

Кеудеме қойғандаймын бөлеп сені.

***

Білесің ғой ессіздігімді,

Күнім-ау мені нұрға бөлеген.

Айтарың жоқ па сəлемнен басқа 

Жүрекке мына сен деп жүдеген.

Ұғарсың деп ем ақымағыңды,

Белгісіз жолда сүрлеу іздеген.

Көктемге күліп жетермін деп ем,

Жолықтым жолда қоңыр күзбенен.

Тірліктің қоңыр күзі едім

Сыналып тағдыр сынынан,

Кґѕілім кґктем аѕсаєан, 

тірліктіѕ ќоѕыр кїзі едім

Ағысқа қарсы жүземін.

Көңілім көктем аңсаған,

Тірліктің қоңыр күзі едім.

Мендегі өмір қоңырқай

Жаңбырлы, бұлтты аспаны.

Мендегі жүрек жүдеу тым

Сүйе алмай жүрген басқаны.

Мендегі салқын сезім де, 

Мендегі күн де ызғарлы.

Адасып жүріп боранда 

Жоғалтып алғам ізгі-арды.

Күндізім менің қараңғы,

Жол таппай кейде кеземін.

Таяу маңда жүр аңсаған

Көктемім күтіп кезегін,

Кешікпесін де сеземін.

ххх

Мүмкін

Жаныма жылу іздеген күні 

26

жолыққаның үшін,

Мені ойлап алаңдап

торыққаның үшін

Ғашықпын?!

Мүмкін

Жаныма ем таппай

Жылағанымда жұбатқаның үшін,

Дауылда демеп 

құлатпағаның үшін

 Ғашықпын?!

Мүмкін 

Селт етпес сезімді 

оятқаның үшін,

Сүйілмей кеберген ернімді

боятқаның үшін

Ғашықпын?!

Мүмкін 

Бақыттың түтінін тұтатып

өпкенің үшін, 

Сосын...

Қайғының желкенін ұстатып 

кеткенің үшін

ғашықпын?! 

***

Дос таппай кейде жабығып,

Өзіммен өзім мұңдасам. 

Жаралы жүрек ақынның 

Өлендерімен сырласам.

Өлең ұрлаған мұңымды,

Өлеңде қайсар күшім де.

Өлеңнен табам жолымды,

Адассам тұман ішінде.

Досым да болған өлеңмен,

Қасымдай кейде айқасам.

Таба алмай жүрген жұмағым

Өлеңде екен байқасам.

***

Қиялда арман,

Қия алмай қалған

Сен менің жарқын елесім.

Гүл бейне болып,

Айым боп толып,

Таңым боп əркез келесің.

Сағымдай бұлдыр,

Бақыт ғой бұл бір,

Күнім боп нұрды шашасың.

Сезіммен тербеп,

«Ботамсың сен» деп,

Бақыттың кілтін ашасың.

Апа 

Апа, 

Шаршаймын кейде

өмірдің дауылы сілкігенде.

Доспын деп күліп 

Қуланып, алдағанда түлкі пенде.

Апа,

Құлаймын кейде

Шалғанда аяғымнан қу тіршілік.

Түргелем қайта

Тəубе деп, мың күрсініп.

Апа, 

Адасам кейде

Жол таппай мына өмірдің дауылында.

Мұң кешем үнсіз

Жалғыздық ауылында.

Апа, 

Сағынам кейде

Балалық бал күнімді,

Əлдилеп отыратын

Өзіңді, таңғы үніңді.

Апа,

Оятшы қайта есейген құлыныңды

Таң білінді.

 *«Үркер»*№6* 2014

27

АНА ЖҮРЕГІНІҢ 

КӨЗ ЖАСЫ...

 (Деректі əңгіме)        

Бақытжан биыл он сегізге толған бозбала. 

Бозбала деуге келмейтін шығар, өйткені болаттан 

құйылғандай денесі оны алпамсадай жігіт етіп 

көрсететін. Жастайынан үйдегі барлық жұмысты, 

түздегі ауыр жұмыстарды істегендіктен бе, əлде 

тумысынан солай ма денесі өзімен құрдас до-

старынан əлдеқайда ірі. Жаңадан тебіндеп келе 

жатқан мұрты ғана оны жас етіп көрсететін. 

Анасы Айман нан заводында нан пісіруші бо-

лып жұмыс істейді. Бір жақсысы Бақытжанның 

отбасы наннан таршылық көрмейтін. Туған 

ағасы Беріктің жұмыс істеуге денсаулығы жара-

майды. Сол себепті де бар жұмысты Бақытжан 

өзі тындыратын. Бақытжанның сүп-сүйкімді 

екі қарындастары бар. Ділшат пен Айша. Кіші 

қарындасы Айшаны Бақытжан «ерке қыз» деп 

атайды. Еркеқыз десе ерке қыз. Ділшат пен 

Айшаның ортасындағы інісі Есбол Бақытжанның 

жанынан шықпайды. Ағасын сондай жақсы 

көреді. Бақытжанның отбасы өте бақытты 

отбасылардың бірі болатын. Өзге жұрт қызыға да 

қызғана қарайтын.

   Өмір деген бір арнада тұрмайды екен. Бір 

күні Бақытжанға əскер қатарына шақырту қағазы 

келді. Əскерге баратындығына өкінген жоқ, 

қайта қатарластарынан қалмай баратындығына 

іштей  қуанышты  еді.    Бір    қынжылатын  жері  

аяулы анасының уайымға салынатындығы еді. 

Жақсы көретін, жүріп жүрген қызы – Нұргүлдің 

жалғыз қалатындығын ойлағанда да көкірегін 

мұң басатын. Кеште бауырларының бəрі ұйықтап 

қалғанда Бақытжан еш ұйықтай алмады. Əр 

нəрсені бір ойлап, əрі-сəрі күй кешті. Түнімен 

дөңбекшіп шықты. Бұрын соңды бұндай күйге 

түсіп көрмеп еді. Сол күнгі таңды ұйқысыз қарсы 

алды. 

– Есбол жүрші, қораға барып келейік. 

– Жарайды аға.

Жанайдар 

БОЛАТБЕК

Махамбет Өтемісұлы атын-

дағы БҚМУ-нің І курс студенті, 

журналымыздың тұрақты авторы.

28

Інісі екеуі қораға барып, бір қойды ұстап, 

басын құбылаға қаратып сойды. Кешкіге доста-

рын шақырмақ ниетте. Кеште болды. Достары 

да келді. Барлығы аман-есен келуін тілеп, жақсы 

тілектерін айтты. Бұл көктемнің соңғы айы бола-

тын...

   Бақытжанды шығарып салуға анасы мен 

інісі Есбол қалаға бірге келді. Жолаушылар пой-

ызы жанынан: -Жармұханбетов, Сəлімханов де-

ген сержанттың зор даусы шығып жатты. Анасы 

қоштасар сəтте баласын қимай, көз жасына ерік 

беріп, Бақытжанды құшақтап ұзақ тұрды. 

– Ұлым, сенерім де, сүйінішім де өзіңсің. 

Барғасын анаңа, бауырларыңа хат жаз. Ал енді 

жолыңнан қалма - деп көзінің жасын орама-

лымен сүртіп, баласын құшағынан босатты. 

Бақытжанның да бойын қимастық сезімі биледі. 

– Апа мен соғысқа аттанып бара жатқам 

жоқ қой. Əскерге бару Отан алдындағы борышым 

емес пе?! Анасын осы бір сөздермен жұбатқандай 

болды. Анасының жанында тұрған бауыры-

на  қарап:  –  Ал  мен  қайтіп  оралғанша  аман  бол, 

анашыңа көмектес, қолғабысыңды тигіз, жарай 

ма? - деп екі бетінен алма кезек сүйді. Сол сəтте: 

- Тұрдиев, Камалов, Есжанов, Жағыпаров деген 

дауыс шығып жатты. Аттары аталғандар: «Мен, 

мен» деп сап түзеп тұрып жатыр. Жағыпаров 

деп екінші мəрте айтылғанда Бақытжан: «Мен» 

деп өз орнына барып тұрды. Бұйрық беруші 

командирдің:  «оңға,  солға,  кері  бұрыл,  айнал» 

деген сынды сөздерін жас солдаттар бұлжытпай 

орындап, пойызға мініп бара жатты...Анасы мен 

бауыры Бақытжанды көз ұшына дейін пойызы-

мен бірге шығарып салды. Анасы Айманның са-

насында сан түрлі сауалдар тұрды... 

– Құлыным аман келуіңді Алла нəсіп ет-

кей, - деп іштей күбірлеп ойға шомып кетті. 

Сөйтіп Бақытжан Ресейдің астанасы Мəскеуге 

əскерге һəм Отан алдындағы борышын өтеуге 

кетіп бара жатты...                                                      

                                                      

ІІ 

Құданың құдіреті күшті емес пе, 2 жыл 

2  күндей  зу  етіп  өте  шықты.  Жастайынан  бірге 

өскен достары Есдəулет пен Жарқын қарсылап 

алды. 

– О, бауырым, аман-есен оралуыңмен!

– Рахмет достым. Мені ешкім қарсылап ал-

майды екен деп ойлап едім бірақ сол күдікті ой-

ымды сендер сейілттіңдер. 

– Қолыңдағы заттарыңды маған əкел, 

ұстайын-деп Есдəулет Бақытжанның сөмкесін 

қолына алды. 

    Шіркін! Туған жердің ауасына не жетсін 

бұл өмірде деп ойлады Бақытжан. Сөйтті де ал-

тындай саф ауаны қайта-қайта сіміріп, тыныс 

алды. Бақытжан үйге келгенде анасы аулада 

отырған болатын. Баласын көргенде қайран ана 

көпке дейін есін жия алмай қалды.

– Құлыным, аман-сау келдің бе?! 

Ақпатшам, келші, маңдайыңнан иіскейін - деп 

Бақытжанды маңдайынан иіскеп, бетінен сүйіп, 

өзінің от құшағына қысып жатты. Бақытжанның 

кішкентай ауылы да бір серпіліп қалды. Əскерден 

келген Бақытжанның үйіне ауыл адамдары 

ағылып келіп жатты. Бақытжан «Бесқарағай» 

деген ауылда тұратын. Бақытжанның үстінде су-

жаңа əскери форма. Ол форманы үйге келгесін інісі 

Есбол киіп алып, айнаға қайта-қайта қарағыштап, 

ағасы емес, құдды əскерге өзі барып келген-

дей əсерде жүрді. Əскерде жүргенде Бақытжан 

Мəскеудің керемет жерлерінде естелікке суретке 

кө-ө-п түсіпті. Бақытжан əскер қатарында десант 

болды. Бойы жағынан да, денсаулық жағдайы 

жағынан да десант болуға сай болғасын арнайы 

мамандар десанттыққа жіберген болатын. Анасы 

Айман Бақытжанның сағынышпен жазған əр ха-

тын көзінің қарашығындай сақтап қойыпты. Ең 

бірінші жазған хатында жарытып ештеңе жаза 

алмап еді.

– Апа қалайсыз? Бауырларым аман-есен бе? 

Ділшат пен Еркеқыз қалай? Менде бəрі де жақсы. 

Əскери өмірге үйреніп келемін... деген жолдардан 

кейін ойына ештеңе келмей, астыңғы жағына хат 

жазған күнді жазып, қолын қойып конвертке са-

лып жіберген болатын. Сол күндерді сағынышпен 

еске  алып  біраз  күрсінгендей  болды.  Анасы 

Бақыжанның аман келгендігіне орай бір қой сойып 

ауыл адамдарына садақа берді. Күн артынан күн 

 *«Үркер»*№6* 2014