-тарау. Қансорғыш жәндіктерге және кенелерге қарсы күрес бойынша

1) Қазақстан Республикасының және Кеден одағына қатысушы мемлекеттердің аумағында қолдануға рұқсат етілген инсектицидтерді қолдана отырып, қансорғыш жәндіктерді және кенелерді жою;

2) халықты шыбын-шіркейден репелленттермен және басқа да құралдармен жеке қорғау.

178. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшелері мүдделі ұйымдармен бірлесіп қансорғыш жәндіктер мен кенелерді өңдеу бойынша қолайсыз аумақтар мен су қоймаларын бекітіп бере отырып, халықты адам үшін қауіпті жәндіктер мен кенелерден қорғау бойынша кешенді іс-шаралар бағдарламасын әзірлейді. Іс-шаралар облыстардың, қалалардың және аудандардың әкімдерінің бекітуіне беріледі.

179. Санитариялық-эпидемиологиялық қызметінің мемлекеттік ұйымдары:

1) мүдделі ұйымдармен бірлесіп шыбын-шіркейлерге қарсы инсектицидтермен өңдеуге жататын алаңдарды айқындауды;

2) жою жұмысын жүргізу аймағында қансорғыш жәндіктердің көбею орнын анықтауды, қансорғыш жәндіктер санының маусымдық жүруін және олардың түрлік құрамын зерделеуді;

3) жою өңдеулеріне ұйымдастыру-әдістемелік басшылықты жүзеге асыруды, жүргізілетін жұмыстардың мерзімін, жиілігін және тиімділігін негіздеуді жүргізеді.

180. Шыбын-шіркей компоненттерінің экзофильдік түрлеріне қарсы ашық аумақтарда барлық су қоймаларының жағажайларына, жаппай көбею орындарына, қорғалатын объектінің аумағына (елді мекен, көпшілік болатын және адамдардың демалыс орны), сонымен бірге оның айналасына да (қорғау аймағы) дернәсілге қарсы өңдеу жүргізіледі. Қорғау аймағының ені бір километрден алты километрге дейін және одан артық радиуста болады.

181. Шыбын-шіркей санын, оның ішінде жертөле үй-жайларындағы шыбынды және масаларды азайту бойынша іс-шаралар үй-жайларда шыбын-шіркейлердің жайлауын болдырмау және олардың мекендеу орнын жою мақсатында құрылыстар, жертөлелер, іргелес аумақтарда тазалықта ұстауға бағытталған техникалық, санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) және жою іс-шараларын қамтиды.

182. Энтомологиялық көрсетілімдері (жертөлелерде, кіреберістерде, баспалдақ алаңдарында дернәсілдердің немесе масалардың бар болуы) объектіде дезинсекциялау іс-шараларын жүргізуге негіз болып табылады. Жертөле үй-жайларында өңдеу қызметтің осы түріне рұқсаты бар ұйымдармен шарт жасасу негізінде жүргізіледі.

183. Дезинсекциялау жүргізілгеннен кейін оның тиімділігін бағалау жүргізіледі. Есепке алу дернәсілдері мен қанатты нысандарын жалпы қабылданған әдістерімен жүргізіледі. Дезинсекциялау тиімділігінің көрсеткіші жәндіктерден тазартылған объектілердің саны және барлық шарттағы физикалық алаңға пайызбен көрсетілген жалпы физикалық алаң болып табылады. Тиімділігін бағалауды жүргізеді салыстыру жолымен санының дернәсіл мен имаго шыбын-шіркей дейін және кейін өңдеуге арналған.

184. Жертөле үй-жайларында көбейетін дернәсіл сатысындағы масаларға қарсы іс-шаралардың тиімділігін бағалауды өңдегеннен кейін үш-бес тәуліктен кейін, қанаттанған масалардың саны бойынша бес-жеті күннен кейін жүргізеді. Дезинсекциялау іс-шаралары тиімділігінің қанағаттанарлық көрсеткіші су сынамаларында тірі дернәсілдердің болмауы, орташа есеппен үй-жай қабырғаларының бір шаршы метріне шаққанда қанаттанған масалардың бірден артық емес дарақтарының болуы болып табылады. Тиімділік көрсеткіші қанағаттанарлықсыз болған жағдайда, дезинсекциялау қызметін көрсеткен ұйым өз есебінен қайта өңдеу жүргізеді.

185. Су қоймаларын өңдеу тиімділігін бағалауды өңдеуге дейін 24 сағат бұрын және өңдеуден кейін 24 – 28 сағат өткенде масалар дернәсілдері мен қуыршақтарының санын есепке алу арқылы жүргізеді.

186. Қанаттанған маса түрлерінің санын есепке алу тиімділігін бағалауды ашық табиғатта бір тәуліктегі белсенділік кезінде кешке - күн ұясына батқанға дейін 1 сағат бұрын, күн ұясына батқан кезде және күн ұясына батқаннан кейін 1 сағат өткен соң, дезинсекциялау іс-шараларының тиімділігін бақылауды 24 –48 сағаттан кейін жүргізеді. Тиімділігі 90-95%-дан төменді қанағаттанарлықсыз деп санау керек, бұл жағдайда өңдеуді қайталау қажет.

187.Қанағаттанарлық деп санау керек тиімділігі жоғары 90%. Сәйкес келмеген жағдайда, осы көрсеткіш өңдеуді қайталау қажет.

188. Санын есепке алу москитов жүргізеді да елді мекендерде, сондай-ақ, ашық табиғат. Саны москитов бойынша бағалайды индексі молдығы-ның, яғни орташа саны дарақтардың белгілі бір түрін, приходящемуся бірлігіне есепке алу – 1 липучку тәулігіне.

189 Өңдеу тиімділігін қарсы мошки бағалайды салыстыру негізінде молдығы-ның дернәсілдері өзеніне дейін өңдеу арқылы бір-екі күн кейін өңдеу немесе өту инсектицидті осы жерде.

190. Тиімділікті бақылау кенеге қарсы өңдеулер жүргізеді, сондай-ақ санын есепке алу арқылы кенеге дейін және өңдеуден кейін. Талап етілетін кенеге қарсы өңдеулердің тиімділігі кем емес 90%.