318
Кез келген пайдаланушыға қолжетімді ең қарапайым жəне жиі жаңғырту
ЖСҚ сыйымдылығын үдетумен, конфигурацияның кеңейту слоттары-
нақосымша тақшаларды орнатумен жəне бейнеадаптерді ауыстырумен
байланысты.
Әдетте, ДЭЕМжады қосу үшін кем дегенде екінші слот көзделеді, ол
жедел жадының қосымша модуліне енгізіледі, албейнекарта үстелүсті
компьютердің жалғағышына AGPоңай орнатылады (ноутбуктарда ерекше
құрыстырылымына байланыстыбейне жүйенің өнімділігін арттыру мүмкін
емес).
Ноутбуктарда слоттардыңЖСҚ-да орналасуы стандартталмаған, бірақ
олар, əдетте, корпустың төменгі қақпағының астында орналасқан.
Үстелүсті ДЭЕМ дискжетектерін ауыстыру немесе қосу білікті
пайдаланушылар
үшін
ерекше
қиындықтар
тудырмайды.
Бірақ
ноутбуктерде осындай жаңғыртуды сервистік орталықтарда өткізген жөн.
Жұмыстардың күрделілігі жəне ДЭЕМ кепілдік қызмет көрсету
себептерімен процессорлар жəне жүйелік тақшаларды ауыстыруды жүзеге
асырған жөн.
Жаңғырту бойынша жұмыстарды аяқтағаннан кейін жəне компьютерді
іске қосудаBIOS бағдарламасы аппараттық құрылғыларды автоматтық
түрде қайтадан конфигурациялайды, олардың жарамдылығы тексеріледі,
жəне негізгі диск ауыстырылмаса, онда сақталған операциялық жүйесін
қосады. Өз кезегінде, ОЖ жаңа жабдықты анықтауда жетіспейтін
драйверлерді енгізуді сұратуы мүмкін.
Қатты дискті операциялық жүйемен ауыстырғанда оны қайта жүктеу
керек. Заманауи ДЭЕМCD- немесе DVD-дисктерде жеткізілетін операция-
лық жүйелерді орнату үшін оны компакт-дисктен енгізу жеткілікті. Оның
алдында Setup BIOS баптауларында жүктеу құрылғысы ретінде оптикалық
дискжетекті тағайындау керек, сосынОЖ орнату барысында шығып жатқан
нұсқауларды дəл орындау керек. Операциялық жүйені орнату процесі
егжей-тегжейлі ДЭЕМ пайдаланушының нұсқаулығында сипаталады.
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
1. ДЭЕМ техникалық қызмет көрсету және жаңғырту не үшін
қажет?
2. ДЭЕМ пайдалану барысында пайдаланушы қандай әрекет-
тер жасау керек?
3. Компьютерлерді жаңғыртудың тәсілдері мен шарттарын
атаңыз.
319
Глоссарий
Аталған глоссарийдеэлектроника, компьютерлік, ақпараттықжəне
телекоммуникациялық
технологиялардың
саласында
қолданылатын
терминдер мен аббревиатуралар келтірілген.
Аббревиатура — сөз тіркесінің бірінші (немесе бірнеше бірінші)
əріптерден құралған шартты қысқарту (мысалы, ДЭЕМ — дербес
электрондық есептеу машинасы).
Абоненттікқұпияландыру — екі пайдаланушының (абоненттің)
арасында табысталатын ақпаратты криптографиялық қорғау.
Авторландырылған (рұқсат етілген) қол жеткізу— пайдаланушының
берілген құқықтарына сəйкес ДЭЕМ ресурстарына қол жеткізу.
Адаптер
—электрондық
тораптардың
арасындағы
түйіндесу
құрылғысы.
Қауіпсіздік әкімшісі— есептеу жүйесінің қауіпсіздігін қамтамасыз
етуге, бекітілген қауіпсіздік шараларын жүзеге асыру жəне үздіксіздігі
сақтауға жауапты артықшылықты пайдаланушы, қолданылатын физикалық
жəне техникалық қорғаныс құралдардың əрекеттілігін қолдайды.
Адрес —ДЭЕМ жадысы ұяшығының орналасу орны, оған нақты
деректер немесе пəрмендер жазылған.
Адрестік шина — адресті табыстау үшін байланыс желілерің тобы.
Аккумулятор:
1)
Тасымалдағыш құралдарды (мысалы, ноутбуктер үшін) дерес
қуаттау бойынша химиялық тоқ көзі, ампер-сағатпен өлшенетін жиналған
энергия сыйымдылығымен сипатталады (А'ч);
2)
АЛҚ-да операцияны орындау нəтижесін уақытша сақтау регистрі.
Белсенді матрица — монитор экранының сұйықкристаллды түрі, онда
пикселді бейнелеу ретінде транзисторлар қолданылады.
Аналогты сигналдар — мəндердің шексіз көптігіне жол беретін үздіксіз
өзгеретін электр сигналдары.
Аналогты-цифрлықтүрлендіріш (АЦТ) — аналогты сигналды цифрлік
формаға түрлендіруге арналған құрал.
Вирусқа қарсы бағдарлама—анықтау жəне жою бағдарламасы.
Аппараттық қамтамасыз ету(hardware—электрондық құрылғылар
элементтері) —ДЭЕМ электрондық тораптары мен құрылғыларының
кешені.
320
Деректерді табыстау аппаратурасы— телекоммуникациялықжабдық,
ол байланыс каналдары бойынша: сымдық, радио, оптикалық каналдар
бойынша деректерді табыстау үшін қолданылады.
Арбитраж — ортақ шинаға қосылған құрылғылардың арасында
шиеленістерді шешу жолы.
DIBсəулеті (DualIndependentBus — қосарлытəуелсіз шина) — екі
тəуелсіз шинасы бар процессор ядросының сəулеті: біреуі екінші деңгейлі
кэш-жадыға, екіншісі жедел жадыға.
Асинхрондытабыстау — деректерді табыстау, онда ақпарат блогын
табыстау
жылдамдығы
уақыт
бойында
өзгереді
(синхронды
табыстаудаақпаратты табыстау тактілік жиілікке сəйкес жүргізіледі).
Шабуыл — бұзушының ақпаратқа рұқсатсыз қол жеткізу үшін жағдай
жасау мақсатында немесе жүзеге асыру əрекеттері.
Аудит — жүйе қауіпсіздігінің жай-күйін, оның қолданыстағы заңнама
жəне
ұйымдық-өкімдік
құжаттамасының
талаптарына
сəйкестігін
мониторингтеу.
Аутентификациялау — ресурсқа қол жеткізуге рұқсат берудің алдында
пайдаланушыны, процесті, құрылғыны немесе жүйенің басқа компонентін
сəйкестендірілуін тексеру.
Ақпарат қауіпсіздігі — ақпаратты рұқсатсых жария етуден
(құпиялылықты сақтау), бұрмаланудан (бағдарлама мен деректердің
тұтастығын қамтамасыз ету), оның қолжетімділік дəрежесінің жоғаоуы
немесе төмендеуінен, сонымен қатар, оны заңсыз көшірмелеуден қорғау.
Биометриялық
аутентификациялау
—
пайдаланушыны
оның
биометриялық бейнесі бойыншааутентификациялау.
Биометриялықдеректер — нақты адамның биометриялық бейнесін
қалыптастыратын деректер жиынтығы.
Биометриялық параметрлер —биометриялық деректерді өңдеуден
алынған параметрлер.
Биометриялық образ — адамның бейнесі, оған тəн биометриялық
параметрлерін өлшеудің көмегімен алынады.
Бит — санаудың екілік жүйесінде ақпараты санының бірлігі. Логикалық
мəндер — 0 немесе 1. Электрлік формадаұсынуда оларға кернеудің төмен
немесе жоғары деңгейлері сəйкес келеді.
Буфер — тезəрекеттігі əртүрлі құрылғылардың арасында алмасу
жылдамдығын келістіргенде ақпаратты уақытша сақтауға арналған жады
блогы.
Деректерді енгізу—ДЭЕМ-ғапернетақтадан, бейнекамерадан, планшет-
тен, джойстиктен деректерді табыстау процесі.
Достарыңызбен бөлісу: |
