1
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғам
«Алматы энергетика және байланыс университеті»
А.Д.Дінасылов, Р.Қ.Қойлыбаева
AUTOCAD ЖҮЙЕСІНДЕ ЕКІ ӨЛШЕМДІ СЫЗБАЛАРДЫ ОРЫНДАУ
Оқу құралы
Алматы 2014
2
УДК 514.18:004.92(075.8)
ББК 32.973я73
Д46. AutoCAD жүйесінде екі өлшемді сызбаларды орындау:
Оқу құралы /А.Д.Дінасылов, Р.Қ.Қойлыбаева;
Алматы: АЭжБУ, 2013. – 92
б.
Без. 115, кесте 2, әдеб.көрсеткіші - 9 атау.
ISBN 978-601-7327-91-0
Оқу құралында AutoCAD 2009 жүйесіндегі екі өлшемді сызу бойынша
негізгі мәліметтер келтірілген, бірақ екі өлшемді графикамен жұмыс істеу
тәсілдері AutoCAD басқа нұсқаларында да осындай болып қала береді.
Оқу құралында бағдарламаның интерфейсі, екі өлшемді графикалық
қарапайымдыларды тұрғызу және оларды редакциялау командалары, нақты
сызуды қанағаттандыратын тәсілдер, мәтін мен кестелермен жұмыс істеу,
сызықтау, құю, сызбаларда өлшемдерді түсіру, сызбаларды басуға дайындау
және басып шығару қарастырылады. Екі өлшемді сызбаларды жасау
бойынша дағдыларды игеру мақсатында жаттығулар келтіріледі.
Оқу құралы «Компьютерлік сызу және 3D-модельдеу негіздері»,
«Инженерлік және компьютерлік графика», «AutoCAD жүйесінде 3D-
модельдеу негіздері» пәндерін оқитын барлық мамандықтың студенттеріне
арналған.
ББК 32.973я73
ПІКІР БЕРУШІЛЕР: АТУ, техн. ғыл. канд., доц. М.Н.Ержанов,
Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ, техн. ғыл. канд., доц.
У.Т.Қарымсаков,
АЭжБУ, техн. ғыл. канд., проф. Л.К.Ибраева
Алматы энергетика және байланыс университетінің Ғылыми кеңесі
басуға ұсынды (28.01.2014 ж. №5 хаттама).
ISBN 978-601-7327-91-0
«Алматы энергетика және байланыс университеті» КЕАҚ, 2014 ж.
3
Мазмұны
Кіріспе
4
1 AutoCAD 2009 бағдарламасының интерфейсі
4
2 Қарапайым графикалық объектілерді жасау. Нақты сызуды
қанағаттандыратын тәсілдер
21
3 Сызба қабаттары және объект
қасиеттері
4 Объектілерді бөліп шығару, орнын ауыстыру және көшірмелерін
жасау
37
40
5 Мәтінмен жұмыс істеу
46
6 Кестелерді жасау және оларды редакциялау
52
7 Өлшемдерді түсіру
53
8 Басқа редакциялау командалары
63
9 Сызықтаулар, градиенттер, шекаралар
73
10 Парақтармен жұмыс істеу және сызбаларды басып шығару
80
Әдебиеттер тізімі
91
4
Кіріспе
AutoCAD компьютерлік жүйесі автоматтандырылған жобалау мен сызу
үшін арналған. Жүйені ойдағыдай қолдану үшін компьютерде жұмыс істеу
дағдыларын игеру, сызбаларды орындау ережелерін білу және AutoCAD
жүйесінде жұмыс істеу негіздерін оқу қажет.
Оқу құралында AutoCAD 2009 жүйесінде екі өлшемді сызбаларды жасау
тәсілдері қарастырылады. Мұнда орыс тіліндегі нұсқасы мен қатар ағылшын
тіліндегі нұсқасында жұмыс істеу көрсетілген, сол кезде диалог терезелері
және контекстілік менюлері орыс тіліндегі нұсқасы үшін берілген.
Оқу құралында командаларды сипаттаған кезде келесі ережелер
қолданылды. Алдымен команданың ағылшын атауы қысқартылмаған түрде
курсив шрифтімен беріледі, содан кейін жақшада команданың орыс тіліндегі
атауы келтіріледі. Тап осы тәртіпте экранға шығатын мәлімдемелер, кілттік
сөздер және кез келген мәтіндік жолдар беріледі. Командалардың ұзын
сұраныстары бөлек қайырма түрінде келтіріледі.
Орыс тіліндегі нұсқада командалардың алдына төменгі сызықша қойып
ағылшын тілде беруге болатынын айту керек (мысалы, отрезок орнына _line).
Командалық жолда командалар мен оның сұраныстарына жауапты кіші
және бас әріптермен де беруге болады.
Сұраныс берген жағдайда жүйе тік бұрышты жақшада әртүрлі
жауаптарды (опцияларды) ұсынады. Сол кезде бірден <Enter> пернесін басса,
жүйе бұрышты жақшада келтірілген үндеместіктен қабылданатын опцияны
орындайды. Опцияны таңдау үшін оны толық жазбай, тек ғана опция
атауындағы бас әріптерді енгізген жеткілікті. Мысалы, егер төмендегі
сұраныста
Specify base point or [Displacement/mOde] :
(Базовая точка или [Перемещение/реЖим] <Перемещение>:)
mOde (реЖим) опциясын таңдау керек болса, онда ағылшын тіліндегі нұсқада
o ағылшын әрпін, ал орыс тіліндегі нұсқада ж әрпін енгізуге болады.
Лента және меню сияқты интерфейс элементтері үшін жазуларды
қысқарту мақсатында нұсқамалар қолданылады, мысалы, «…лентадан
View→Palettes→Tool Palettes (Вид→Палитры→Инструментальные палит-ры)
командасын енгізіңіз» жазуы алдымен лентаның View (Вид) бөлігін, содан
кейін Palettes (Палитры) командалар тобын таңдап, Tool Palettes (Инстру-
ментальные палитры) командасын енгізу керек екенін білдіреді.
1 AutoCAD 2009 бағдарламасының интерфейсі
1.1
Бағдарламаны іске қосу
AutoCAD 2009 бағдарламасын бірінші рет іске қосқанда экранда New
Features Workshop (Семинар по новым возможностям) терезесі ашылады (1.1-
суретті қараңыз).
