Лабораторияда жұмыс iстеудi техника. Қоректендiргiш орталар үшiн жатырлық ерiтiндiлердiң даярлауы. Қоректік орта дайындау

Ламинар – бокс. Ламинардың жұмыс кеңестігін 70 % - ды спиртпен сүрту керек. Содан кейін ламинарға спирттік горелканы, сіріңкелерді, 96 % - ды спирті бар ыдыс, зарасыздандырылған су мен инструменттер, зарасыздандырылған суы бар колба. Меристеманы бөліп алу жұмысы кезінде ланинарға бинокулярлы үлкейіткіш әйнек қояды.Ламинар боксты бактеридцидты ультрокүлгін лампалармен 10 – 12 сағат бойы сәулелендіреді.

Ыдыстар. Зарасыздандыру сушильдік шкафта немесе автоклавта жасалынады. Ыдыстарды жуу үшін детергенттерді және сонымен қатар H₂SO₄ бар 2 хромқышқыл калий (хромпик) пайдалынады. Пробиркалар мен колбаларды зарасыздандыру алдында мақтамен тығындап жауып, қаптама қағазға орайды. Одан кейін ыдыстарды кептіргіш шкафқа салып + 175° С температурада 2 сағат бойы қыздырады. Осындай қыздыруда бактериялар ғана емес сондай – ақ споралар өледі. Сушильный шкафта + 175° С температурадан жоғары болмау керек, себебі мақталық пробиркалар қарайып, ал қағаз шашылып кетеді.

Автоклафта қысым арқылы қатал зарасыздандыру өткізуге болады, себебі ылғалды ыстық микроорганизмдер мен олардың спораларын құрғақ ыстыққа қарағанда тиімдірек өлтіреді. Автоклавтан қақпағы бар стакандар, Петри ыдыстары, пипеткалар, тазартылған суы бар колбалар сияқты заттар өткізуге болады. Ыдыстарды фольгаға немесе қаптама қағазға орап, 2 атм автоклавтан 25 – 30 минут бойы өткізеді. Пипеткалардың жоғарғы бөлігін мақтамен жауып, пипеткаларды 10 данаман қағазға орайды.

1. Биотехнология зертханасында жұмыс істейтін барлық студенттер қауіпсіздік техника ережелерімен танысу керек.

2. Ыдыстарды детергент ерінділерде мұқият жуу (кір жуу ұнтағы,сабынды су).

3. Детергенттерден 8 – 10 рет жуу

4. Хромпикке 4 – 6 сағатқа салып, 10 рет жылы сумен жуып, одан кейін 5 дистелденген сумен рет шайып алу.

5. Таза ыдысты 2 сағат бойы 130-170°С кептіргіш шкафқа (сушильный шкаф) қояды.

6. Металл құрал – саймандарды өте тығыз орап қағазға салып, 170-200°С температурада 2 сағат бойы құрғақ ыстықпен заласыздандырады.

7. Құрғақ ыдыстарды, құрал заттарды целлофан немесе қағазға орап зертханалық сүрмелерде сақталуы тиіс.

8. Мурасиге-Скуга қоректік орта үшін маточный ерітіндіні дайындау. Ең алдымен макро-, микроэлементтердің және дәрумендерді маточный ерітінділерін жасау тиіс. Мурасиге және Скуга орталарға мынадай құрамды маточный ерітіндін жасаймыз: - NH₄NO₃, KNO₃, KH₂PO₄, MgSO₄ ^.7H₂O (MgSO₄ ^. 7H₂O соңғы құяды қыздырусыз соңғы құяды ол тұмбаның түсуін алдын алады.

- CaCl₂ ерітіндісі;

- темір хелат ерітіндісі ( FeSO₄ ерітіндісі және ЭДТА-Na₂, темір хелат түзілу үшін қайнағанша қыздыру керек.);

- микроэлементтер ерітнділері

Маточный ерітіндіні дайындау үшін тұз мөлшерін, сонымен қатар қоректік ортаны дайындау үшін қажетті маточный ерітіндінің мөлшерін келтірілген 1 таблицада көруге болады.

Алған ерітінділерді шыны ыдыстарда жабылатын пробкасы және этикеткасы бар тоңазытқыштарда сақтайды. Темір хелатын қараңғы шыныда сақтайды.

Концентірленген дәрумендер ерітінділерін флакондарда тоңазытқыштарда сақтайды. 1 мл бұл ерітіндіде 1 литр Мурасиге – Скуганың ерітіндіге қажетті мөлшерде дәрумен болады.

9. 
   Макро- және микроэлементтер, витаминдер, өсу реттеуіштерінің маточный ерітінділерін дайындау.
   
10. 
    1л орта дайындау үшін 1л стаканға, бастапқы ерітінділерден пипеткамен керекті мөлшерлері тасымалданады.
    
11. 
    Біраз мөлшер дистилденген суда (әрбіреуін) мезоинозит, глицин, сахарозаны еріту және маточный ерітіндісі бар стаканға енгізу.
    
12. 
    Стаканнан сұйық қоректік ортаны алып өлшеуіш цилиндрге құю және дистилденген сумен 950мл мөлшерге жеткізу.
    
13. 
    Ортаның pH деңгейін келтіру. Егер pH жоғары болса, онда 1H HCl бірнеше тамшысын қосады. Егер төмен болса – өлшеуіш цилиндрге 1H NaOH(KOH) бірнеше тамы қосып, жақсылап араластыру. Ортаның біраз мөлшерін стаканға құйып, керекті өлшемге келтіру үшін pH ортаны өлшеу.
    
14. 
    Пластиналы агарды (6-7г) ортасы бар стаканда үнемі араластырып плиткада қыздыру (қайнатпай) арқылы еріту.
    
15. 
    Қоректік ортаны 50-60⁰C қыздыру, ыстық агар ерітіндісін қосу. Ұнтақ тектес агарды тікелей қосуғаболады.
    
16. 
    Орта мөлшерін 1л-ге жылытылған дистилденген сумен араластыру арқылы жеткізу.
    
17. 
    Дайын қоректік ортаны 1/4 мөлшерінде пробиркаларға құйып, мақта немесе фальга тығындарымен жабу.пробиркаларды металл штативтерге орналастыру.
    
18. 
    
    
19. 
    
    
20. 
    
    
21. 
    Штативтерді автоклавқа орналастырып, 15 мин 0,7-1атм қысыммен автоклавтау
    

Таблица 1 - Мурасиге – Скуга бойынша маточный ерітінділердің құрамы 1 кесте