Кіріспе зерттеу тақырыбының өзектілігі

Қаймалша (Қарақ.) - үш-төрт жыл арасында боталамаған ұрғашы түйе Ақта

жүктеу 2,58 Mb. бет 24/61 Дата 12.04.2023 өлшемі 2,58 Mb. #42126 түрі Құрамы

Навигация по данной странице:

• Нәрегей 1
• Жандық 1

Қаймалша (Қарақ.) - үш-төрт жыл арасында боталамаған ұрғашы түйе Ақта (Маң.) – піштірілген мал, азбан. Ақта тез семіреді. Қырғыз тілінде – ақта, қарақалпақша – ақта, түрік тілінде – агта. Бұл сөз говорда етістік қызметінде де жұмсалады. Ақталған мал. «Ер Тарғын» мен «Қобыланда батыр» жырларындағы «Алты жаста ақтаттым» делінетін өлең жолдарында да ол етістік қызметінде ұшырайды. Ақта сөзі Гурьев облысының басқа аудандары мен Ақтөбе облысының кей жерлерінде бар. Күре (Түрікм.: Красн., Небид., Таш., Ашх., Мары.) – есектің қодығы, құлыны. 100 есектен 100 күре алуды ...міндеттеріне алды. Бұл сөз парсы тілінде де осы мағынада қолданылады. Түрікменше – курре, қарақалпақша – гүрре. Нәрегей 1. (Түрікм.: Красн., Ашх., Таш., Мары., Ақт., Жұр.) - шала, нашар, әлсіз қозы. Мына қозы нәрегей екен. Қарақалпақша нәренжан. 2. (Гур., Маң.) - қой ауруының бір түрі. Қозым нәрегей болып өспей қалды. Үшем (Түрікм.: Красн., Ашх., Тедж.; Орал., Жән.; Ақт., Ырғ.; Шым.: Сайр., Түлк., Гур., Маң) – қой-ешкінің үш қозы, не үш лақ табуы. Түрікменше үчем. Тайөгіз (Ақт., Орал., Гур.) – екі жасқа толмаған еркек тайынша. Біздің ауданда тайыншаны тайөгіз немесе тайөгіз тана деп қосарлап айтады. Жандық 1. (Қ. орда., Арал.; Ақт.: Ойыл, Тем., Қараб.; Орал.: Қазт., Жән., Гур., Бақс., Маңғ.; Түрікм.: Красн., Ашх., Небид., Таш., Мары., Қарақ.) – ұсақ мал, қой-ешкі. Жандық дегенді білмейміз, ірі қарамыз ғана бар (Қ.орда, Арал.). Қанша жандықтан ұстауға рұқсат етті? (Ақт, Тем.). Соя қоятын жандығымызда болмай отыр (Ақт., Қараб.). Тоғыз жандық әкеп еді, соның төртеуін беріп жіберді (Ақт., Ойыл.). Біздің колхоздың меншігінде жандық көп (Орал, Қазт.). Елден бөтен ешнәрсеміз жоқ, азын аулақ жандығымыз болатын (Гур., Маңғ.). 2. (Алм., Жам.) – саулық қой, ұрғашы қой. Жандықтарды қосақта, сауайын.Түрікменше жанлы, қарақалпақ тілінде жаңлық. жүктеу 2,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз