Ќараѓанды ќаласыныњ М. Ж±мабаев атындаѓы №39 мектеп-гимназиясы

• Сабақтың тақырыбы:
• “Сабырсыз, арсыз, еріншек”

• Мақсаты:
• 1. Ұлы ақын Абай Құнанбаевтың шығармашылығымен таныса отырып, өлеңнің негізгі идеясына ашуға үйренеді. 2. Көркем мәтінмен жұмыс істей алу дағдысын жетілдіреді, оқып түйгендері туралы ой қорытындысын айтады, жаттығады. Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік беріледі, шығармашылық жұмыс жасау арқылы таным-түсініктерін, сөйлеу мәдениетін дамытады. 3. Адам бойындағы жағымсыз қасиеттерден бойын аулақ ұстауға баулынады, адамгершілік құндылықтарын бағалай білуге тәрбиеленеді.Ұжымдаса жұмыс істеуге үйренеді

• - Мен өзіммен достасқан әлемде өмір сүремін! - Менің айналамда сүйкімді адамдар өмір сүреді, олар маған әрқашан көмектеседі! - Мен өз күшіме сенемін. - Мен бұл өмірдің ең тамаша кереметтеріне лайықпын және оны қуанышпен қарсы аламын! - Мен не қалаймын, соның барлығына қол жеткіземін! - Мен өзімнің ғажайыптарымды осы қазір жасаймын! - Өмірдің барлық жақсылықтары мен үшін! - Мен күннен күнге күшті болып келемін! - Менің оқуым күннен күнге жақсарып келеді! - Менің барлық армандарым орындалады! - Мен бәрін дұрыс жасайтыныма сенімдімін! - Мені бәрі жақсы көреді!

• Ой ашар

• Үй тапсырмасы: Өткен сабақта кімнің әңгімесімен танысқан едік? - Әңгіме кім туралы? - Әңгіме неге «Орындалған арман» деп аталған? - Әңгіменің басында «Үлкен той болады»деп қандай тойды айтып отыр? «Менің арманым» эссе жазып келу

• Семантикалық карта

• Үнтаспадан Абайдың әнін тыңдау

• I.Қызығушылықты ояту

• Талап, еңбек, терең ой, Қанағат, рахым ойлап қой, Бес асыл іс көнсеңіз»- деген үзінді аталарыңның қай өлеңінен алынған? «Ғылым таппай мақтанба» өлеңі кімнің есінде? Кім жатқа оқып бере алады?

• II.Мағынаны тану:

• Әр топқа АбайҚұнанбаев өмірінен
• мәлімет таратылады. Оқып Инсерт кестесін толтыру тапсырылады.

• Ахмет - Риза мешіті және медресесі

• Әкесі Құнанбай

• Анасы Ұлжан

• Абайдың өз үйінде отбасымен түскен суреті

• Абайдың шетел тілдеріне аударылған шығармалары

• Араб,парсы,түрік,орыс тілдерін өз бетінше меңгереді

• Әкесі 13 жасынан бастап ел ісіне араластырады

• 1880ж.бастап Абай ақындыққа біржолата бет бұрды

• Ұлы ақын,ойшыл, дана,аудармашы,
• сазгер,қарасөз шебері

• А б а й

• Талап, еңбек, терең ой, Қанағат, рахым ойлап қой, Бес асыл іс көнсеңіз»-деген үзінді аталарыңның қай өлеңінен алынған? Осы өлең кімнің есінде? Кім жатқа оқып бере алады?

• Сергіту сәті

• Оқулықпен жұмыс
• Кітаптарын аштырып, әуелі өз беттерінше іштерінен оқыту, тізбектей дауыстап оқыту

• «Сабырсыз, арсыз, еріншек» өлеңімен таныстыру

• Сөздік жұмысы Сабырсыз - шыдамсыз, төзімсіз Қарама - қарсы мағыналы сөз - шыдамды, ұстамды, салмақты Мысалы: Ол анасының келуін сабырсыздана күтті. Көрсеқызар – қызыққой, еліктегіш Мысалы: Сауысқан жылтыраққа құмар көрсеқызар еді. Алауыз – береке - бірлігі жоқ, ынтымақсыз. Қарама - қарсы мағыналы сөз – ауызбіршілігі мықты, ынтымақты, ұйымшыл, бірлігі жарасқан. Мысалы: Тышқан мен мысық қашаннан алауыз болатын. Күндейді – қызғанады. Қарама - қарсы мағыналы сөз - тілегін тілейді, қуаныш - қайғысын бірге көтереді. Мысалы: – Бірге жүрген достарын күндеген, көпшіліктен шеткері қалады. Мертігеді - бір жері шығады, сынады Мысалы: Өзі оңбай мертікті. Міндейді - мін тағады, жамандайды Мысалы: Тәрбиесіз жан досын да міндейді. Жалмауыз – дүниеқоңыз, көзі тоймайтын Мысалы: «Нағыз бір тойымсыз, жалмауыз екенсің!»- деді ренжіп.

• Топпен жұмыс

• І - топ: - Абай атаның екі шығармасынан адам бойындағы жағымды және жағымсыз мінез - құлықтарды жіктеп жазып, кестеге түсіріңдер АДАМНЫҢ МІНЕЗ - ҚҰЛЫҚТАРЫ Жағымды Жағымсыз ІІ - топ: «Сабырсыз, арсыз, еріншек» шығармасына кешенді - сатылай талдау жасаңдар : Шығарманың авторы: Шығарманың тақырыбы: Жанры: Негізгі идеясы: Шумақ: Тармақ: ІІІ - топ: Абай ата, оның біз білетін шығармалары туралы келесі топтарға сұрақ дайындаңдар

• I-топ. Адамның мінез-құлықтары

• 1.Шығарманың авторы: 2.Шығарманың тақырыбы: 3.Жанры: 4.Негізгі идеясы: 5.Шумақ: 6.Тармақ:
• 7.Бунақ:
• 8.Буын саны:
• 9.Ұйқас түрі:

• II-топ.Өлеңді талдау

• ІІІ - топ: Абай ата, оның біз білетін шығармалары туралы келесі топтарға сұрақ дайындаңдар

• «Бес жолды өлең» құрастырып жаз
• Бірінші жолда - тақырып бір сөзбен беріледі (зат есім) - Екінші жолда - тақырып екі сөзбен сипаттау (сын есім) - Үшінші жолда - тақырыпқа қатысты қимыл атауынан үш сөз жазу. (етістік) - Төртінші жолда – 3 сөзден тұратын бір сөйлем. - Бесінші жолда - тақырып мәнін ашатын бір синоним сөз.
• 1-топ 2-топ 3-топ
• Сөз өлең ән

• Кім жылдам?

• 2. Абай Ахмет-Риза медресесінде қай тілде оқыды?
• 3. Ахмет – Риза медресесіне неше жасында түсті?
• 4. Абай өз білімін жетілдіруде қандай шығармалармен танысты?
• 5. “Приходская школаға” Абай қай кезде оқуға түсті?
• 6. Абай оқуын неліктен аяқтай алмай қалды?
• 7. Абай өлең жазуды неше жасынан бастады?
• 8. Абай неше жасынан бастап ел ісіне араласты?

• “Ғылым таппай мақтанба” өлеңі

• “Сабырсыз, арсыз, еріншек” өлеңі

• Венн диаграммасы

• ІІІ. Ой толғаныс

- Әрқайсысың өздеріңді қандай адам болуым керек деп ойлайсыңдар? -«Жақсы сөз – жан азығы» - дейді қазақ. Мына жүрекшені бір – бірімізге бере отырып, қандай адам болу керектігін білдіретін тілегімізді айтайық.

• «Абай рухы - туған тілдің тірегі.  Абай рухы - қазағымның жүрегі.  Жыр маржаны жүрегіңді толқытып,  Намысыңды қамшыласын үнемі»
• Оқушыларды бағалау

• Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев
• «Абайды тану арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз, қазақ халқын танытамыз. Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс»

• «Абайдан қандай өнеге аламыз?»
• Эссе жазу

• Үй тапсырмасы: