Кіріспе зерттеу тақырыбының өзектілігі

Киім-кешекке байланысты сөздер

жүктеу 2,58 Mb. бет 33/61 Дата 12.04.2023 өлшемі 2,58 Mb. #42126 түрі Құрамы

Навигация по данной странице:

• Бөкебай // Шәрпі
• Запон
• Кәстеңке
• Шабата
• Жадағай

Киім-кешекке байланысты сөздер; Бәкіс (Орал:Чап.,Жым.;Сем.,Аягөз; Қ.орда.,Сыр.) – аяқ киім майлайтын крем /ор. вакса/.Біздің магазинде бәкістен көп зат жоқ. /Орал,Орда/. Вакса сөзі орыс тіліне неміс тілінен енген. Бөкебай // Шәрпі (Омбы., Есіл.) – мойын орағыш /ор. пуховый шарф. Ақтөбе облысында – мойын шарқат, Орал облысында – мойын орауыш, Семейде – шалма , мойын шәрпі мағынасында айтылады. Запон (Орал: Чап.,Жым., Қазт., Қарат.) – алжапқыш, белдемше /ор. Запон/ Сауыншылар запонсыз сиыр саумайды. Кәртөшке // Пурәшке (Орал: Жым., Қарат.) – маңдайында қалқаны бар бас киім./ор.картуз/. А.Преображенский Гроттың пікірінше «Картуз» сөзі орыс тіліне голланд тілінен енген. Кәстеңке (Орал: Қарат., Жым.) – басқа тартатын үш бұрышты кішкене орамал. /ор.косынка/. Кәжекей (Орал., Қарат.) – камзол /ор. казакин/. Батыс Қазақстанның Чапай ауданында кәзекей сөзі іштен киілетін, жеңсіз, сырып тігілетін жылы камзол мағынасында қолданылады. Кәжен (Гур., Есб.) – киім, сулық. /ор. кожанка/. Орыс тілінде кожанка – су өтпейтін былғары аяқ киім мағынасында қолданылады. Қазақ говарларында бұл сөз айтылым жағынан ықшамдалып жергілікті халықтың тілінде жіңішке айтылады. Тебетей (Орал.) – тұмақ, бөрік ішінен ер адамдар киетін дөңгелек тақия /ор. тюбетейка/. Қазақстанның шығыс өңірінде қатырма деп атаса, ал солтүстік өңірлерле тебей, топы деп аталады. Шабата (Орал: Чап., Жым.) – мал терісінен /былғарыдан/ тігіп, шөп шапқанда аяққа киетін аяқ киім. /ор. чеботы, чобот/. Сүзгі (Гур.; Маңғ., Есб.) - ақ мата. // марля// Жадағай (Гур., Маң.) – арасына жүн, мақта тартып тігілген астарлы шапан. /ор. кожанка//. Кажол (Орал.; Чап., Жал.) – ешкі терісінен жасалған сапалы былғары /ор. кожаный//. Бұл сөз орыстың «коза, козел» не «теріден» деген мағынаны білдіретін кожаный сөздерінен жасалған болса керек. Оның аяғында кажол мәсі бар екен. жүктеу 2,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз