Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

Карталардың масштабына қарай жіктелуі

жүктеу 131,69 Kb. бет 43/62 Дата 25.10.2023 өлшемі 131,69 Kb. #44016

Навигация по данной странице:

• Картограмма әдісі Картограмма

Карталардың масштабына қарай жіктелуі. Масштабына қарай карталар ірі,орта және ұсақ масштабты болып үш топқа бөлінеді. Масштабы 1:100 000 және одан ірілері – ірі масштабты, 1:200 000-нан 1:1000 000-ға дейін орта масштабты, 1:1 000000-нан ұсақтары ұсақ масштабты карталарға жатады. Ірі масштабты карталар – топографиялық, орта масштабтылары – топографиялық шолу, ұсақ масштабтылары шолу карталары деп аталады. Топографиялық карталар 1:100 000, 1:50 000, 1:25 000, 1:10 000 масштабтарда жасалады. Жер бетінің одан ірі масштабы жасалатын сызбасы план деп аталады. Пландардың масштабы 1:5000, 1:2000, 1:1000 және одан да ірі болып келеді. Пландар мен ірі масштабы (топографиялық) карталар тікелейжер бетінде жүргізілген өлшеулердің және ұшақтан суретке түсірулердің нәтижесінде жасалады.Соңғы кездерде карта жасауда ғарыштан суретке түсіру барған сайын кеңінен қолданылуда. Пландар мен топографиялық карталар жер бетін екжей-текжейлі бейнелейтіндіктен, дәл өлшеулермен есептеу жұмыстарын жүргізуге пайдаланылады. Ірі масштабты карталарды қорыту арқылы топографиялық шолу және шолу карталары жасалады. Топографиялық шолу карталарының дәлдігі топографиялық карталарға қарағанда төмен. Сондықтан олар едәуір үлкен аумақтың жалпы көрінісін шолу мақсатында қызмет етеді.Мұндай карталар әсіресе ұшқыштар үшін қолайлы. Шолу карталары жер бетінің үлкен бөлігінің (олыстардың, мемлекеттердің, материктердің, бүкіл дүнижүзінің) географиялық ерекшеліктерін жалпылама зерттеу мақсатына арналған. Сондықтан оларды көбнесе географиялық карталар деп атайды. Картограмма әдісі Картограмма-контурлық географиялық карта, онда әр түрлі тығыздықтағы штрихпен, нүктелермен немесе әр түрлі қанығу дәрежесіндегі бояумен картаға түсірілген аумақтық бөліністің әрбір бірлігі шегінде қандай да бір көрсеткіштің салыстырмалы қарқындылығы көрсетіледі. Осы немесе басқа көрсеткіштің қарқындылығын қалай бейнелейтініне байланысты нүктелік және фондық картограммалар ерекшеленеді. жүктеу 131,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз