А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Сайнова Экология А.; 2003 бет 200-209
Панин М.С. Химическая экология. – Семипалатинск: Изд-во ВКГУ. – 2002.– 570 с
545-588,
.Ә. Бейсенова, А. Саманова Экология және табиғатты тиімді пайдалану бет:96-102; 114 -120;142-144.
ОЖСӨЖ 19,20,21
Мазмұны:
СӨЗ тапсырмалырын тексеру.
Казақстанның энергетикалық ресурстарына сапаттама беру.
Казакстандағы энергияны өндіру және әр түрлі энергетикалық ресурстар түрлеріне тиетін үлесті схема түрінде бейнелеу.
СӨЖ 22,23,24
Әдебиеттерге сүйене отырып, келесі сұрақтар бойынша жұмыс жүргізу.:
Неге эклогиялық проблемаларды энергетикамен байланыстырады?
Әлемде адамзат жылу, атомдық және су энергетикадан энергияның қандай бөлімін алады?
Жылу, атомдық және гидроэнергетикамен байланысты экологиялық проблемаларды атап, себебін түсіндіріңіз.
Болашақтың переспективті көздерін атаңыз.
Әдебиет:
А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Сайнова Экология А.; 2003 бет 195-200
№ 8 лабораториялық сабақ
Тақырып: Электроэнергетиканың экологиялық аспектлері.
Лабораториялық сабақ мазмұны:
Энергетика типтері және оның сапалық коэффициенттері.
Энергорасурстардың жіктелуі.
Қалпына келмейтін энергоресурстар.
Ядролық энергетика.
Сутектік отын.
Қалпына келетін энергоресурстар.(суэнергетикасы, желэнергетикасы, геотерммальдіэнергетика, күн энергетикасы).
Энергоресурстарды пайдалану структурасы.
Қазақстанның энергетикалық потенциалы.
Әдебиет:
Панин М.С. Химическая экология. – Семипалатинск: Изд-во ВКГУ. – 2002.– 570 с
545-588,
9апта
Кредит сағат 25,26,27
№17-18 дәріс Қалдықтар.
Қалдықтардың түрлері және олардың түзілу масштаптары. Қалдықтарды өңдеу жұмыс істеуду заңдылықтары. Өндірістердің жіктелуі: өндіріс қалдықтары, тұтыну қалдықтары,тұрмыстық. Огригаттық күйіне қарай: қатты, сұйық және газ тәрізді. Радиактивті қалдықтар. Өндіріс қалдықтарының улылық немесе уыттылық ( қауыптылык) класын анықтау.
Әдебиет:
1.Ә. Бейсенова, А. Саманова Экология және табиғатты тиімді пайдалану . Бет-142-144.
2.А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Сайнова Экология А.; 2003 бет:223-200.
ОЖСӨЖ 19,20,21
Мазмұны:
СӨЗ тапсырмалырын тексеру.
Казақстанның энергетикалық ресурстарына сапаттама беру.
Казакстандағы энергияны өндіру және әр түрлі энергетикалық ресурстар түрлеріне тиетін үлесті схема түрінде бейнелеу.
Әдебиет:
1.Ә. Бейсенова, А. Саманова Экология және табиғатты тиімді пайдалану . Бет-142-144.
2.А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Сайнова Экология А.; 2003 бет:223-200.
СӨЖ 22,23,24
Әдебиеттерге сүйене отырып, келесі сұрақтар бойынша жұмыс жүргізу.:
Неге эклогиялық проблемаларды энергетикамен байланыстырады Әдебиет:
1.Ә. Бейсенова, А. Саманова Экология және табиғатты тиімді пайдалану . Бет-142-144.
2.А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Сайнова Экология А.; 2003 бет:223-200.
№9 лабораториялық сабақ
Тақырып: Қалдықтар.
Қалдықиардың жіктелу.
Қауіпті қалдақтар
Улы өндіріс қалдықтарын зиянсыздандыру.
Полигондар.
Қалдықтар- потенциалды шикізат көзі
Әдебиет: 2.А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Сайнова Экология А.; 2003 бет:223-200.
10апта
Кредит сағат 28,29,30
№ 19-20 дәріс
Тақырып: Өндіріс көздерінің табиғи ортаға тигізетін қауіпті әсерлер деңгейін азайтып, төмендету мүмкіндіктері.Атмосфераны химиялық қосылыстардан қорғаудың негізгі әдістері.
1.Атмосфераны қорғау заңнамалары
Ауаны тазарту жүйелерінің жіктелуі. Және олардың параметрлері.
Шаңды сапалы және сандық әдіспен анықтау
Шаң-тозаңды ұстау аппараттары мен жүйелері.
А) құрғақ шаң ұстаушылыр.
Б) ылғал шаң ұстаушылар
С)Электросүзгілер.
Д) Сүзгілер
6.Тұман ұстаушылар.
Тірек сөздер: әдістер, көміртек оксиді, күкүрт диоксиді, күкүртсутек; азот оксидтері, аммиак, галогендер
Негізгі сұрақтар және қысқаша мазмұны
Газдарды көміртек оксидтерінен тазалау
Газдарды күкүрт диоксидінен тазалау
Газдарды күкүртсутектен тазалау
Газдарды азот оксидтерінен тазалау
Газдарды аммиактан тазалау
Газдарды галогендерден тазалау
Газдарды ластағыштардан тазалау үшін адсобциялық, абсорбциялық және каталитикалық әдістерді қолданылады. Көміртек оксидінен, күкүрт диоксидінен және күкүртсутегінен газдарды тазалау үшін әр түрлі химиялық, физикаөхимиялық әдістерді қолданады.
Ластағыштардың көздеріне байланысты газдарды азот оксидтерінен, аммиак газынан, галогендер және олардың қосылыстарынан әр түрлі әдістерді қолданып тазартуға болады
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:
Газдарды көміртек оксидтерінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды күкүрт диоксидінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды күкүртсутектен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды азот оксидтерінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды аммиактан тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды галогендерден тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Ұсынылған әдебиеттер тізімі: /1, 10, 12, 15, 17, 20, 28, 29, 30, 31, 32/
Әдебиет: /3, 18, 24/ Под редакцией Н.И. Иванова и И.М. Фадина. Инженерная экология и экологический менеджмент. М.; «Логос»-2002. бет 201-206.
Промышленная экология под редакцией В.В. Денисова. М.- Ростов –на –Дону. 2007. 251-286 бет.
ОЖСӨЖ 28,29,30
мазмұны:
Газдарды көміртек оксидтерінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды күкүрт диоксидінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды күкүртсутектен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды азот оксидтерінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды аммиактан тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды галогендерден тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Әдебиет: /3, 18, 24/ Под редакцией Н.И. Иванова и И.М. Фадина. Инженерная экология и экологический менеджмент. М.; «Логос»-2002. бет 201-206.
Промышленная экология под редакцией В.В. Денисова. М.- Ростов –на –Дону. 2007. 273-286 бет.
СӨЖ 28,29,30
мазмұны:
1.Шаң ұстағыш құрылғылардың жұмысын есептеу реті ( конспектілеу)
Әдебиет:Н.Е. Николайкина, Н.И. Николайкин, А.М. Матягина Промышленная экология –М. ИКЦ Академкнига -2006. /82-84 бет/.
2.Скрубберлер схемаларын салу Әдебиет: Промышленная экология под редакцией В.В. Денисова. М.- Ростов –на –Дону. 2007. / 268-270.бет, сурет 6.9.-6.10/
Арыстанбекова Н.Х. Моделирование загрязнения воздушного бассейна города Алматы.- А.:Дайк-Пресс, 2003.-112 с.
10 лабораториялық сабақ
Тақырып: Атмосфераны химиялық қосылыстардан қорғаудың негізгі әдістері
Мазмұны:
Газдарды көміртек оксидтерінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды күкүрт диоксидінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды күкүртсутектен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды азот оксидтерінен тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды аммиактан тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Газдарды галогендерден тазалау негіздері мен әдістері қандай?
Есетер шығару
Әдебиеттер: Панин М.С. Химическая экология. – Семипалатинск: Изд-во ВКГУ. – 2002.– 570 с
142-276,
11 апта
Кредит сағат 31,32,33
№ 21-22 дәріс
Гидросфераға антропогендік әсер. Су көздерін ластануы..
Дәрістің мазмұны: гидросфера туралы түсінік; мұхит суының химиялық құрамы; әлемдік мұхиттың ресурстары; жерүсті суларының химиялық құрамы; гидросфераның ластануы; әлемдік мұхиттың ластануы; жерүсті суларының ластануы.
Судың сапасы. Тұщы суды пайдалану. Пайдалану бағытына қарай тұщы суды классификациялау. Су сапасын бағалау.( Өте таза , таза, қалапты таза, ластанған, лас, өте лас, аса ластанған) . Су объектлерін ақаба сулармен ластанудан тазалау жолы мен құрылғылары.Ақаба суларды тазалау әдістері.
Су көздерінің ластану ерекшеліктері, ластаушы көздері мен себептері.
Гидросфераның ластанудың экологиялық әсері. (последствия).Суды қорғау және тазалау жолдары.
Су сапасы және адам денсаулығы.
Ақаба суларды дазалаудың негізгі жэолдары мен әдістері.
Талданатын сұрақтар:
Су сапасын бағалаудың критерилері. ( ПДК, БПК и ХПК туралы түсініктер).
Суды пайдалану адамның қандай іс-әрекеттерімен байланысты. Өнеркәсіптің су сиымдылығы деген не? Трансрационалды коэффициент түсінігі және әр түрлі өнімдер алудағы маңызы.?
Қайтымсыз суды пайдалану дегенді калай түсінесіз. Ол қандай шаруашылықта өте маңызды роль атқарады?
Гидросфераның ластану дәрежесін төмендету үшін қандай шараларды қолдану керек.
ОЖСӨЖ 31,32,33
мазмұны:
СӨЖ 16,17 сұрақтарын талдау.
“Қазақстанның табиғи суларының экологиялық жағдайы мен ластануы”
“Су ресурстарының азайуы мен ластануы проблемаларын шешудің негізгі әдістері мен жолдарын” туралы хабарламаны тыңдау.
Өткізу формасы : Презентация.
3.Ақаба суларды тазалау әдістері:
Механикалық (тұндыру, сүзу , центрифугалау)
физика-химиялық әдістері(коагуляция, флокуляция, флотация, адсорбция, экстракция, электрохимиялық, ректификация, дистилляция, дезодрация, кері осмос,
химиялық әдістері ( бейтараптау, аэрация, барбарирования, озондау, хлорлау)
биологиялық ( биологиялық ыдырау, биохимиялық тотығу)
Есептер шығару
Әдебиет: Панин М.С. Химическая экология. – Семипалатинск: Изд-во ВКГУ. – 2002.– 570 с
/ 824-832 бет/, / 460-477 бет/
Баешов А. Экология және таза су проблемалары:Окблык.-А.:ДХнекер, 2003.-224б.
СӨЖ 31,32,33
Тарсырма:
Әдебиеттер негізінде келесі сұрақтарды анықтау.
а) Тұщы және теңіз суларының ластаушылары мен олардың көздерін атаңыздар.
б)Су эвтрофикациясы деген не? Оны қандай себептер тудырады? Эвтрофикацияның нәтижесі қандай тізбекті реакциялар болып табылады, су ресурстардың азайуы мен ластануы проблемаларын шешудің негізгі әдістері мен жолдарын табудағы маңызы.
в) Су ресурстарының азайуы мен ластануы проблемаларын шешудің негізгі әдістері мен жолдарын туралы қысқаша хабарлама дайындау.
с) .“Қазақстанның табиғи суларының экологиялық жағдайы мен ластануы”
“Су ресурстарының азайуы мен ластануы проблемаларын шешудің негізгі әдістері мен жолдарын” .“Батыс қазақстан суларының экологиялық жағдайы мен ластануы”
хабарламаны дайындау.
д)Лабораториялық жұмыс - Ақаба суларды тазалаудың химиялық және физикалық – химиялық жолдары (конспектілеу). Гидроциклондардың өнімділігін есептеу
Әдебиет:Под редакцией Н.И. Иванова и И.М. Фадина. Инженерная экология и экологический менеджмент. М.; «Логос»-2002. бет 151-152.
Н.Е. Николайкина, Н.И. Николайкин, А.М. Матягина Промышленная экология –М. ИКЦ Академкнига -2006. /104-106 бет/.
11 лабораториялық сабақ
Тақырып: Суларды тазалау және залалсыздандыру әдістері
Достарыңызбен бөлісу: |