Ауыстырып-қосу режимінде

157
1
R
R
t
п
q6
п
I
=
U
– 
U
,
.
1
R
.
10.3-сурет. Тік бұрышты пішіндегі кернеу көзіне диодтың ығысу схемасы:
R
— 
p 
жəне n аудандарының көлемді кедергілері; 
R 
, 
С
—
p — n
-ауысуының
об 
n 
п
белсенді кедергісі жəне сыйымдылығы
Синусоидалы кернеу ықпал еткен жағдайда ол нөлге жақындағанда
du/dt 
туындысы салыстырмаы түрде көп емес.
Источник напряжения прямоугольной формы 
Тікбұрыш пішінді кернеу көзі
Тік бұрышты пішіндегі кернеу əсер еткен кезде 
du/dt 
теория жүзін- 
де шексіздікке ұмтылады. Диод кернеудің бұлай құлауына əртүрлі əре- 
кет етеді.
Диодтарда ағып өтетін процесстерді сапалы жəне сандық бағалау 
үшін оның қарапайымдандырылған ығыстыру схемасын пайдаланған 
ыңғайлы. Бұл жағдайда 10.2-суреттегі тізбек 10.3-суретте келтірілген 
тізбекке ауысады. Осындай тізбекте жүретін процесстер 10.4-суретте 
көрсетілген.
0 —
t
уақыт интервалында трансформатордың екінші орамасынан
тік кернеу алынған кезде 
U
ток ағып өтеді
2пр
(10.4, а-сурет), диод пен жүктеме арқылы
2пр 
пр
VD
пр 
н
Барлық дерлік диодтарға кернеудің 
U
VD
пр
тіке құлауы 0,7- 1,5 В ара-
лығында болады, ондай жағдайда 
U
2пр
>>
U
VD
пр
шарты орындалған кезде
ток үшін өрнек келесідей түрге көшеді
U
I
=
пр
пр
н
уақыт мезетінде кернеу қарама-қарсылығының өзгеруі кезінде, ди-
одтағы ток /обр тең болуы керек. Дегенмен, 
p — n- 
ауысуында сыйым-
дылық 
С
қайта зарядтала бастайды, уақыттың бірінші мезетінде кері
токтың лақтырылуы (импульс) орын алады 
І
обр.имп
(10.4, б-сурет), оның
өлшемі тек жүктеме кедергісімен шектеледі 
R
<< 
R 
:
U
I 
=
2обр
обр.имп
н

158
п
ср
= 
U
=
І
пр
10.4-сурет. Қайта қосу режимінде жартылай өткізгіш диодта кернеу мен 
токтың осциллограммалары:
а 
— трансформатордың екінші орамасымен шешілетін кернеу графигі; 
б 
— диод 
жəне жүктемеден ағып өтетін ток графигі; 
в 
— диодтың вольт-амперлік сипаттама- 
сы; 
г 
—уақыт функциясындағы диодтың тіке жəне кері кернеу графигі диода; 
г 
— 
график прямого и обратного напряжений на диоде в функции времени
Тізбекке берілетін кернеу 
U
2обр
2пр
болғандықтан, онда 
І
обр.имп
. Осылайша, үлкен кері токтың ағу уақыты 
С
өрнегімен анықталады
Бұл уақытты артық 
p — n
-ауысуында артық тасымалдағышының
таралу уақыты деп аталады жəне tрас деп белгіленеді. 
t
рас
өткеннен кейін
таралу процесі 
p — n
-ауысуында қалған тасымалдағыштар салдарынан
аздаған уақыт бойы жалғасады. Осы уақытты кесінді уақыты деп атай-
ды жəне 
t
белгілейді. Жартылай өткізгіш диодының кері кедергісін
қалпына келтіру уақыты:
t 
= 
t
+ 
t
.
вост
рас 
ср
Ауыстырып-қосудың үлкен жиілігінде кері токтың тура токқа қаты- 
насы айтарлықтай ұлғаяды, диод өзінің түзеткіш қасиеттерін жоғалта- 
ды жəне Сп сыйымдылығы бар конденсатор ретінде жұмысын бастай- 
ды. Сол себепті жоғары жиілікті ауыстыру электрондық аппараттарын 
жасаған кезде диодтардың жиіліктік қасиеттерін ескеру қажет.
.

159
R
R
Кнас
К
КЭнас
н
I
R
К
БЭнас
’
н
= 
I
=
К2
≥
:

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: