10.3.
Транзистор жұмысының негізгі
режимі
Транзистор жұмысының негізгі режимі оның екі күйімен сипат-
талады: транзистор толық жабық болған кезде жəне бойында ток жоқ
болғанда төмендету күйі жəне қанық күйі транзистор толық ашық жəне
бойындағы ток жүктеме кедергісінен тəуелді болған кездегі күйі. Бұл
ток келесі формуламен анықталады:
Е
–
U
E
I
=
К
КЭнас
≈
K
Кнас
н
н
Бұл жерде
І
—
қанығу режимінде транзистордың коллекторлық
тоғы ағып өтетін ток;
Е
—
кілт схемасының жеткізу кернеуі;
U
—
қанығу режимінде транзистордың коллекторлық ауысуында кернеудің
эммитерге түсуі;
R
—
транзистордың коллекторлық тізбегіне қосылған
жүктеменің кернеуі.
Екі каскадты электронды кілттің принципиалдық схемасы 10.5-су-
ретте келтірілген. Бұл режимде транзистор тез əрекет ететін ажыратқыш
рөлін орындайды.
Транзистордың типін жəне маркасын таңдау алдында схеманың не-
гізгі параметрлерін анықтау керек. Жүктеменің кедергісін жəне жүкте-
ме кернеуін біліп, жүктемедегі токты төмендегідей анықтаймыз
Е
–
U
К
КЭнас
К2
н
Бұл жерде
I
—
VT2
транзистордың коллекторлық тізбегіндегі ток.
Жеткізу кернеуінің жəне жүктеме токтарының белгілі мəндері бой-
ынша транзисторды келесі параметрлер бойынша таңдайды:
U
КЭmах
2Е
;
I
К
mах
≥ 2/н;
U
; β, бұл жерде β — таңдалған транзистордың тоuы
бойынша тарату коэффициенті (кернеу мен токтың жоғары мəндері кілт
жұмысының сенімділігін арттыру үшін).
Қанығу режимінде транзисторды ұстап тұруға қажет базаның тоғы
Iб =
I
/β
формуласымен анықталады, бұл жерде β
—
транзистордың
К
min
min
күшейту (ток бойынша берілу) коэффициентінің ең төмен мəні. Темпе-
ратуралық коэффициентті есепке алғанда,
K
= 0,7 жəне қанығу коэф-
фи¬циенті
К
тоғы
нас
= 1,5 -2,0 болған кезде, транзистор базасының есептеу
I
I
=
н
K
с
Брасч
β
K
на
’
min т
Базаның тоғы электронды кілттің кірісіне келіп түсетін басқару кер-
неуіне тəуелді
U
упр
160
R
К
–
U
2
Б
К
К
кэнас1
о
І
=
Б
R
2
Б
)
R
U
<
U
<
(
U
+
U
10.5-сурет. Екі каскадты кілттің
схемасы:
VT1, VT2
— транзисторлар;
БЖ
—
басқару жүйесі
U
–
U
упр
БЭнас
Б
Б
Келтірілген өрнекті
І
Брасч
жəне
І
үшін теңестіріп жəне
VT2
транзи-
стор базасының тізбегіндегі резистордың
R2
кедергісін анықтаймыз:
(
U
–
U
)
R
β
K
=
R
=
упр
(
Е
БЭнас
КЭнас
н min т
нас
10.5-суретте электрондық кілт схемасы келтірілген, онда
R
=
R
упр
=
Е
. Бұл схемада
VT2
транзистордың басқарушы кернеуі ретін-
де
Е
қуат көзінің кернеуі қолданылады.
Екі каскадты электронды кілт схемасында
VT1
транзистордың қанық
күйінің арқасында
VT2
транзистордың жабық күйін сенімді қамтамасыз
етеді, өйткені
VT1
транзистордың эмиттер-коллекторлық ауысуында
кернеудің түсуі
VT2
транзистор үшін талап етілетін басқару кернеуінен
төмен, яғни
U
болуы мүмкін.
.
упр2
. Кейде екі кернеу мəндері бойынша бірдей
(мысалы, қанығу шегімен жақын). Сол кезде
VT2
тығыз жабу үшін
оның базасының тізбегіне
VD
диодты қосады. Бұл жағдайда
U
КЭнас1
VD
БЭ2
). Транзисторларды сенімді бекіту үшін ажырату режимін-
де база-эмиттерлік ауысуға тірек кернеу көзінен
Е
(10.6-сурет) шағын
кері полярлық ығысу кернеуін береді.
10.6-сурет. Тірек кернеуінің көзін жа-
батын транзисторлық кілтті пайдалану
схемасы
161
ном
К
К
U
К
К
I
н
L
L
=
Е
+
U
Достарыңызбен бөлісу: |