Модуль 3. Фазалық тепе-теңдік диаграммасы (күй диаграммасы) темір-көміртегі

Фазалық диаграммалар тұжырымдамасын темір-көміртегі фазалық тепе-теңдік диаграммасына қолдану.

3.1. Фаза қалай тепе-теңдік диаграммасының бастапқы нүктесі болуы мүмкін

екенін түсіндіру.

3.2. Суыту қисығының ерекше қасиеттерін, температура бойынша орын

ауыстыру – құрамды диаграмма ретінде түсіндіру.

3.3. Фазалық тепе-теңдік диаграммасын түсіндіру.

3.4. Диаграммалар фазасымен көрсетілген фазаны болжау.

3.5. Темір-көміртегі фазалық тепе-теңдік диаграммасын өндірістік/

технологиялық әдістермен байланыстыру.
Модуль 4. Болатты термиялық өңдеу
Оқыту нәтижелері:

Термиялық өңдеу принциптерін түсіндіру.

4.1. Термиялық өңдеуді түсіндіру.

4.2. Тепе-теңдік диаграммасы қалай пайдаланылатынын түсіндіру.

4.3. Термиялық өңдеу процесіне анықтама беру.

4.4. Босату мартенситі мәнін анықтау.

4.5. Беріктік пен қатты қызғыштық арасындағы айырманы көрсету.

4.6. Шынықтырудың үш кезеңін және суыту коэффициентіне қалай әсер

ететінін белгілеу.

6. 
   Қажетсіз конструкциялық ерекшеліктерге шектеуді болжау.
   

Темір қорытпасын пайдалануды түсіндіру.

5.1. Темір мен болат өндірісінде пайдаланылатын маңызды процестерді

түсіндіру.

5.2. Құю процесін түсіндіру.

5.3. Құюдың жалпы кемшіліктерін және типтік қасиеттерін белгілеу

5.4. Қоспаланбаған көміртектік болаттың үш типін анықтау.

5.5. Қоспаланбаған көміртектік болат пен темір қоспасы арасындағы

айырманы түсіндіру.

5.6. Қорытпаны алу болатқа қалай әсер ететінін түсіндіру.

5.7. Болатты анықтау үшін AISI-SAE жіктеку жүйесін түсіндіру.

5.8. Хром мен никельдің таттанбайтын (коррозиялық тұрақты) болатқа әсер

ету нәтижелерін түсіндіру.

Түсті металл мен болаттың пайдаланылуын салыстыру.

6.1. Мыс, алюминий және никель қорытпаларын олардың сәйкес

құрылымдарына жатқызу.

6.2. Мыс, алюминий немесе никель қорытпаларын техникалық әзірлемелерде

қолдану үшін іріктеу.
Модуль 7. Металл емес материалдар
Оқыту нәтижелері:

Металл емес материалдарды, полимермен, керамикамен және композитпен қоса, анықтау.

7.1. Көмірсутегі, полимеризация, термореакциялық материал және

термореакциялық эластомер сияқты пункттарымен қоса пластик

(полимер) терминін түсіндіру.

7.2. Құрылым, электрлік және магниттік қолдану, шыны және

металлкерамика сияқты терминдермен қоса керамика терминін түсіндіру.

7.3. Композит терминін түсіндіру.

7.4. Полимерді, керамиканы және металы бар композиттерді таңдауды және

қолдануды салыстыру.
Модуль 8. Тексерудің бұзбайтын әдісі
Оқыту нәтижелері:

Тексерудің бұзбайтын әдісін анықтау.

8.1. Рентгенографиялық және радиографиялық әдістерді түсіндіру

8.2. Ультрадыбыстық бақылаудың қызмет етуін және пайдаланылуын

түсіндіру.

8.3. Өтіп кететін сұйықтықта, магниттік бөлшекте, тербелістік есептеулерде

және инфрақызыл фотометрилік тексеруде пайдаланылатын принциптер

мен процестерді түсіндіру.

Модуль 9. Коррозияның әсері және басқару әдістері

Оқыту нәтижелері:

Курстың барлық материалын және сәтсіз талдау әдістерін пайдалану арқылы коррозияның құралдық компоненттеріне әсерін орнату.

9.1. Коррозия типін белгілеу.

9.2. Коррозия жылдамдығын өлшеу бірлігі.

9.3. Коррозияның басымдықтары мен кемшіліктерін салыстыру.

9.4. Катодтық қорғауды түсіндіру.

9.5. Коррозияны болдырмау әдістерін түсіндіру.

9.6. Коррозияны болдырмау экономикасы теориясын түсіндіру.

9.7. Коррозияны болдырмауда NACE MR0175 үшін қажеттілікті түсіндіру.

Құбырда коррозияны болжау және қатер аймағын бекіту үшін бағдарламалардың коммерциялық пакетін (коррозиялық сағаттар) пайдалану.

10.1. Физикалық өлшемдермен қоса, құбыр туралы ақпаратты коммерциялық

бағдарламаға енгізу.

10.2. Су қасиеттерін белгілеп, химиялық ақпаратты коммерциялық

бағдарламаға енгізу.

10.3. Құбырларда ықтимал коррозияға талдау жүргізу және есеп құрастыру.

10.4. Химиялық қосымшалар мен құбырды қырғыштармен іштей тазартудың

коррозия ықтималдығына әсерін сипаттау.

• 
  Класта талқылау
  
• 
  Дәріс
  
• 
  Зертханалық жұмыс
  
• 
  Кеңестер
  
• 
  Семинарлар
  

• 
  Электрондық оқулықтар
  
• 
  Үлестірме материалы
  

5.1. Робинс и Миллер. «Сұлбаларды талдау: Теория және практика, 4-ші

басылым» ISBN 1-4180-3861-X

6. Курстың бағалау жүйесі
Тапсырма 20%

Аралық емтихан 30%

Қорытынды емтихан 50%

Барлығы 100%

Астана 2012

«Қауіпсіздік және қоршаған орта» пәні жұмыс орнында қауіпсіздік және қауіпсіздік техникасы проблемаларына, сонымен қатар ауаның, судың, қалдықтардың және шуылдың қоршаған ортаға потенциалдық әсерін бағалауға қатысты кіріспе болып табылады.

Модульдердің жалпы саны: 25

Сағаттар саны: 45

Кредиттер саны: 1.5

«Қауіпсіздік және қоршаған орта» пәнінің эксперименттік білім бағдарламасы білім беру ұйымының жұмыс бағдарламасын әзірлеу негізі болып табылады.

Жұмыстық білім бағдарламасын әзірлеу кезінде білім беру ұйымының жұмыс берушілер мен жергілікті жағдайлардың талаптарын ескеретін аймақтық компонентін енгізу бөлігінде бағдарламалық материалды зерделеу реттілігіне негізделген өзгерістер енгізуге құқығы бар.

Жұмыс бағдарламасын жүзеге асыру кезінде жаңа оқыту технологияларын, электрондық оқу құралын, аудио және бейне материалдар, әдістемелік көрнекті құралдар пайдалану, түрлі нысандарды, оқу процесін ұйымдастыру және бақылау әдістерін таңдау ұсынылады.

Табысты меңгеру үшін бағдарлама теориялық (дәрістік) сабақтарды зертханалық-практикалық семинарлармен кезектестіруді қарастырады.

«Химия» пәнімен пән аралық ықпалдасу студенттерде мамандық ауқымында зерделенетін пәнді, болашақ еңбек қызметін тұтастай қабылдауды қалыптастыруға мүмкіндік береді, түрлі білім бағдарламаларының өзара байланысын мойындауға көмектеседі.

Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы туралы Заңды талқылау.

1.1. Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы туралы Заңды талқылау

1.2. Денсаулық пен қауіпсіздікке қатысты ережелерді түсіндіру.

1.3. Жұмысшылар мен жұмыс берушілердің денсаулық пен қауіпсіздікке

қатысты кейбір міндеттерін талқылау.

1.4. Жұмысшы жұмысты атқарудан бас тартатын жағдайды сипаттау.

Коммуникациялар жұмыс алаңында қауіпсіздікке қаншалық тиімді үлес енгізуі мүмкін екенін көрсету.

2.1. Қауіпсіздік бағдарламасында коммуникация тиімділігінің ролін талқылау

2.2. Коммуникация тиімділігіне ықпал ететін факторларды және кедергі

болатын факторларды сипаттау.

2.3. Коммуникация тиімділігі стратегиясын ерекше жағдайларда анықтау

және қолдану.

Жұмыс алаңында Қатер дәрежесін бақылау берілген учаскеде операцияның барлық шекарасын қалай қамтитынын және берілген бақылау қалай тиімді денсаулық пен қауіпсіздік бағдарламасының бөлінбес бөлшегі болып табылатынын сипаттау.

3.1. Жұмыс орнына байланысты кейбір жалпы физикалық қатерлерді анықтау

және оларды бақылау әдістерді сипаттау.

3.2. Техникалық шараларды анықтау

3.3. Қауіпсіздік менеджменті және қатер дәрежесін бақылаудың түйінді

компоненттерін сипаттау.

3.4. Стандарттардың, кодекстер мен заңдардың маңыздылығын талқылау

3.5. Стандарт, кодекстер мен заңдар бойынша сәйкес ақпараттық ресурс табу.

3.6. Қатер дәрежесін бақылауда жеке қорғаныш құралдарының ролін

түсіндіру.

Жеке қорғаныш құралдарын пайдалануды, іріктеуді және күтуді сипаттау.

4.1. Бас пен денені қорғау үшін пайдаланылатын жеке қорғаныш құралдарын

сипаттау.

4.2. Қауіпсіздік белдіктеріне, сақтандыру белдіктеріне және бауларға талап

етілетін қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларын сипаттау.

Модуль 5. Құрылыс алаңындағы инспекция
Оқыту нәтижелері:

Жұмыс алаңында медициналық тексеруге арналған рәсімдерді сипаттау және тексеруді орындау барысында оқиғалар ықтитмалдығын бағалау.

5.1. Жұмыс орындарын сараптаудың әр түрлерін сипаттау

5.2. Денсаулық қорғау және қауіпсіздік жөнінде Комитет құрылымын және

оның ролі мен міндеттерін жұмыс орындары сараптамасында сипаттау

5.3. Жұмыс орнында қатерлерді жіктеу әдісін сипаттау.

5.4. Жұмыс орнының қауіпсіздігіне әсер ететін маңызды факторларды атау.

5.5. Тексеру (аудит) мен сараптау (инспекциялау) арасында айырманы

түсіндіру.

5.6. Жұмыс орнының жақсы басқарылатын сараптама бағдарламасының

мақсатын атау.

5.7. Формальды және формальды емес сараптама арасында айырманы

түсіндіру.

5.8. Сәтті сараптама үшін түйінді моменттерді сипаттау.

5.9. Жұмыс орнында болуы мүмкін бақытсыз жағдайлар санының алдын алу

үшін, егер режим сараптама кезінде өзгермеген жағдайда бағалау

аспабын пайдалану.

Оқиға, тергеу және талдау есептілігінің мақсатын және пайдасын көрсету.

6.1. Инцидентті, салдарсыз оқиғаны және апатты анықтау.

6.2. Еңбек қорғау және қауіпсіздік техникасы туралы Акттің есептік және

салдарлық талаптарын сипаттау.

6.3. Оқиға туралы есеп шарты мен шектеуін атау және инцидент туралы

есептілік қайталатын осындай жағдайды болдырмау үшін қалай

пайдаланылатынын түсіндіру.

6.4. Жазбалар мен құжаттардың мазмұны мен пайдаланылуын сипаттау.

6.5. Оқиғаны тергеу қатар жүретін теріс факторларды және бақытсыз

жағдайлардың себептерін анықтау үшін қалай пайдаланылатынын

түсіндіру.

6.6. Оқиғаны тергеудің стандартты түрін сипаттау және ол неге қауіпсіздіктің

негізгі бөлігі болып табылатынын түсіндіру.

6.7. Оқиғаны талдау және қатер дәрежесін бақылау жұмысты қауіпсіз

атқаруға қатысты жұмыс орны менеджментіне қалай әсер ететінін

сипаттау.

Төтенше шаралар/ Төтенше жағдайларды жоспарлау қажеттігін және базалық конструкциясын мойындау.

7.1. Анағұрлым ықтимал ТЖ анықтау.

7.2. ТЖ жоспарының базалық тізімін құрастыру.

7.3. Негізгі персонал міндеттерін сипаттау.

Жұмыс орнында пайдаланылатын қауіпті материалдар туралы Ақпараттық жүйенің маңыздылығын және оның қосымшасын түсіндіру

8.1. Жұмыс орнында пайдаланылатын қауіпті материалдар туралы

Ақпараттық жүйенің элементтері мен міндеттерін сипаттау

8.2. Жұмыс орнында пайдаланылатын қауіпті материалдар туралы

Ақпараттық жүйенің бақылаудағы өнімдерінің алты (6) класын сипаттау.

8.3. Бақылаудағы өнімдер үшін қажетті этикеткаларды сипаттау және

қолдану.

8.4. Күні көрсетілген өнімді маркалауды сипаттау және қолдану

8.5. Жұмыс орнында пайдаланылатын қауіпті материалдар туралы

Ақпараттық жүйеге сәйкес жаттықтырушы талаптарды сипаттау.

Жұмыс орнында пайдаланылатын қауіпті материалдар туралы Ақпараттық жүйенің таңбалау маңызын талқылау және оларды жұмыс орнында қолдану.

9.1. «Жеткізуші маркалауының» мазмұны мен қолданылуын анықтау және

сипаттау.

9.2. «Жұмыс орнын маркалауының» мазмұны мен қолданылуын анықтау

және сипаттау.

9.3. Маркалаушы жүйенің баламаларын атау.

9.4. Жұмыс орнында пайдаланылатын қауіпті материалдар туралы

Ақпараттық жүйенің маркалауда негізгі талаптарын сипаттау.

Материалдар қауіпсіздігі бойынша анықтамалық деректер және оларды жұмыс орнында қолдану.

10.1. Материалдар қауіпсіздігі бойынша Анықтамалық деректердің

маңыздылығын түсіндіру және оларды жұмыс орнында қолдану.

10.2. Материалдар қауіпсіздігі бойынша Анықтамалық деректердің мазмұнын

түсіндіру және оларды жұмыс орнында қолдану.

10.3. Материалдар қауіпсіздігі бойынша Анықтамалық деректердің жалпы

ережелері мен терминологиясын түсіндіру және оларды жұмыс

орнында қолдану.

Материалдар мен жабдықтар қозғалысы арқылы жүргізілетін статистикалық электрді талқылау.

11.1. Статикалық электр қалай өндірілетінін сипаттау.

11.2. Статикалық электр қатерін атау.

11.3. Жанармай сұйықтығын тасымалдау кезінде статикалық электрді

бақылау тәсілдерін сипаттау.

11.4. Қатты заттарды құбырлар мен құбыр жүйелері бойымен тасымалдау

кезінде статикалық электрге байланысты қатерлерді төмендету.

11.5. Белдіктер мен цилиндрлерде (біліктерде) статикалық электрді

төмендету тәсілдерін сипаттау.

11.6. Бақытсыз жағдай, өрт немесе жарылыс сияқты статикалық электр

салдарынан сақтандыру мақсатында ыдыстар мен резервуарларды

бумен тазарту барысында ескерілуі тиіс қауіпсіздік шараларын атау.

Түрлі өрт жіктеуін сипаттау және өрт сөндіргіштің қай түрі өрттің әр түріне қолданарлық екенін сипаттау.

12.1. Түрлі өрт жіктеуін және оны сөндіру тәсілдерін сипаттау.

12.2. Ғимараттарды пайдаланылатын арнайы өрт сөндіргіш жүйелерін

қолдануды және оның жұмысын түсіндіру.

12.3. От пен түтін қадағаларының әр түрлі типтерін түсіндіру.
Модуль 13. Газды қолдану және сақтау
Оқыту нәтижелері:

Баллондарда газды қауіпсіз қолдану рәсімдерін сипаттау.

13.1. Баллондарда газды қауіпсіз қолдану рәсімдерін және газ баллондарын

тасымалдауды сипаттау.

13.2. Газ баллондарын қауіпсіз сақтау рәсімдерін сипаттау.

13.3. Газ баллондарына қатысты қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларын

сипаттау.

13.4. Газ баллондарын жиі тексеру қажеттігін сипаттау.
Модуль 14. Тұйықталған кеңістікке ену
Оқыту нәтижелері:

Бөлме ішіне ену бойынша рәсімдерді немесе тұйықталған кеңістікте қауіпсіз жұмыс рәсімдерін сипаттау.

14.1. Тұйықталған кеңістік не екенін сипаттау және олардың кейбіреулерін

атау.

14.2. Тұйықталған кеңістікте болу қатерін сипаттау.

сипаттау.

Қоршаған ортаның түрлі элементтері арасында өзара әрекеттесуді және өзара байланысты сипаттау.

15.1. Қоршаған орта компоненттерін атау.

15.2. «Экожүйелердің» өзара байланысын сипаттау.

Модуль 16. ҚР қоршаған орта туралы Заңы
Оқыту нәтижелері:

Қоршаған орта туралы Заңдағы жақын арадағы өзгерістер жұмыс орындарына және персонал міндеттеріне қалай әсер еткенін сипаттау.

16.1. Қоршаған орта туралы жаңа Заңға алып келетін алғышарттарды

сипаттау.

16.2. Үкіметтік органдардың билігінде болатын қоршаған орта туралы жаңа

Заңдағы мәжбүрлеу шараларын сипаттайтын релиздерге қатысты

түсінік беру

16.3. Қоршаған ортаны қорғау қызметінің,Тасымалдау және қызметттерінің

Энергиямен қамтуды пайдаға асыру қызметтерінің, сонымен қатар

табиғатты қорғау және қауіпсіздік бойынша Өрт қызметінің ролін

талқылау.

16.4. Денсаулыққа зиянды өнімдер туралы релиздің болмау жағдайында

туатын міндеттердың ықтималдығын сипаттау.

Сұйық қалдықтардың қоршаған ортаға әсерін түсіндіру.

17.1. Сұйықтықтың жалпы ластандырғыш агенттерін атау.

17.2. Сұйық қалдықтардың жалпы көздерін атау.

17.3. Сұйық қалдықтардың табиғатқа қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді

әсерін түсіндіру.

17.4. Сұйық қалдықтарды жоюдың қолданыстағы жәнне балама әдістерін

сипаттау.

Модуль 18. Булардың қоршаған ортаға потенциалдық әсері
Оқыту нәтижелері:

Газ бен будың қоршаған ортаға әсерін түсіндіру.

18.1. Қоршаған ортаға әсер ететін жалпы тұрмыстық, өнеркәсіптік және

табиғи газ бен бу түрлерін атау

18.2. (a)-да өнім көздерін атау.

18.3. Газ бен будың ауыспалы мөлшерінің қоршаған ортаға қысқа мерзімді

және ұзақ мерзімді әсерін түсіндіру.

18.4. Реагенттермен өңдеудің (ұстаудың) және газ бен буды жоюдың

қолданыстағы және балама әдістерін сипаттау.

Біздің тірлігімізде топырақтың шешуші ролін сипаттау.

19.1. Топырақ жүйесінің компоненттерін сипаттау.

19.2. Пайдалы минералдық қазбалардың көзі мен үлесін сипаттау.

19.3. Топырақтағы және топырақтың қалыптасуында судың негізгі ролін

түсіндіру.

19.4. Топырақты ластандыратын негізгі агенттердің кейбіреулерін атау.

19.5. Топырақты құнарландыруды және ластандырғыш агенттерді бақылау

үшін үлгілерді сапалы іріктеу маңызын сипаттау.