Білім беру бағдарламасы мамандығы: Химиялық инжиниринг технологиясы

Сұйықтық табиғатын түсіну, сұйықтық қасиеттерін анықтау және гидромеханиканы зерделеу барысында талап етілетін есептерді дайындау.

1.1. Газ бен сұйықтық арасында айырманы анықтау.

1.2. Уақыттың базалық саны үшін бірлікті, ұзындықты және Халықаралық

бірліктер жүйесі бойынша массаны анықтау.

1.3. Қысымды анықтау.

1.4. Тығыздықты анықтау.

1.5. Меншікті салмақты анықтау.

1.6. Меншікті гравитацияны анықтау.

1.7. Меншікті салмақ, меншікті гравитация, тығыздық арасындағы өзара

байланысты анықтау және осы өзара байланысты пайдаланып,

проблеманы шешу.
Модуль 2. 2-бөлім
Оқыту нәтижелері:

Тұтқырлықты сұйықтық молекулаларының салыстырмалы қозғалысына кедергі жасайтын сұйықтық қасиеті ретінде түсіну.

2.1. Белсенді тұтқырлықты анықтау.

2.2. Кинематикалық тұтқырлықты анықтау.

2.3. Халықаралық бірліктер жүйесі және АҚШ өлшем бірліктер жүйесі

бойынша тұтқырлық бірлігін анықтау.

2.4. Ньютондық сұйықтық пен ньютондық емес сұйықтық арасындағы

айырманы сипаттау.

2.5. Тұтқырлықты өлшеу әдістерін сипаттау және төмендегілерді

пайдаланып, есептеу:

1. 
   Ротациялық вискозиметр (айналатын цилиндрмен);
   
2. 
   Капиллярлық вискозиметр;
   
3. 
   Гепплер Вискозиметрі (құламалышаригімен);
   
4. 
   Әмбебап Сейболт вискозиметрі.
   

тұтқырлықтың құбылуын сипаттау.

2.7. Тұтқырлық индексін анықтау.

2.8. SAE (Автомеханиктер қоғамы) тұтқырлық санын және ISO тұтқырлық

дәрежесін (Халықаралық стандарттау ұйымы) пайдаланып, майлағыш

материалдар тұтқырлығының түсінігін жариялау.

Қысымның өзара байланысы мен әр түрлі өлшем типтерін түсіну және талқылау және манометрлерді пайдалана отырып, есептеу жүргізу.

3.1. Абсолютті қысым, манометрлік қысым және атмосфералық қысым

арасындағы өзара байланысты анықтау және пайдалану.

3.2. Жер бетіне жақын атмосфералық қысымның құбылу дәрежесін сипаттау

және пайдалану.

3.3. Стандартты атмосфералық қысым кезінде ауа қасиетін сипаттау.

3.4. Биіктікте атмосфера қасиетін және оның сұйық күйдегі қысымын

сипаттау.

3.5. Биіктікте өзгеру мен сұйық күйдегі қысым арасындағы өзара байланысты

анықтау.

3.6. Манометрді және оны қысымды өлшеу үшін пайдалану тәсілдерін

сипаттау.

3.7. U-тәріздес манометр (двухтрубный манометр), дифференциалдық

манометр, and бір түтікті дифманометр және көлбеу түтікті дифманометр

түсінігін айту.

3.8. Барометрді, оның жергілікті атмосфералық қысым шамасын қалай

белгілейтінін сипаттау.

3.9. Энергетика министрлігі зертханалары сияқты өнеркәсіптік өндірісте

қолданылатын қысым түрлендіргіштерінің, манометрлердің әр түрлі

типтерін сипаттау.

Жазық алаңда әрекетке келтірілген күшті есептеу үшін пайдаланылатын талдау әдісін түсіну.

4.1. Герметикаланған газ арқылы жазықтықта әрекеттегі қуатты есептеу.

4.2. Горизонталь жазықтықта әрекет ететін кез келген статикалық сұйықтық

әрекетке келтіретін қуатты есептеу.

4.3. Тік бұрышты жазықтықта статикалық сұйықтық әрекетке келтіретін тең

әрекет ететін қуатты есептеу.

4.4. Қысым центрін анықтау

4.6. Қуатты тік бұрышты жазықтықта өндіретін сұйықтық үшін қысым

центрінің орналасқан жерін белгілеу

Модуль 5. 5-бөлім
Оқыту нәтижелері:

Сұйықтықтағы денелердің балқығыштығы мен төзімділігін және толық жүктелген денелер төзімділігін талқылау және анықтау.

5.1. Итеріп шығарушы күш үшін теңдеу жазу.

5.2. Сұйықтықта болатын денелер жағдайын талдау.

5.3. Итеріп шығарушы күштің қиын жағдайына енген қуатқа қатысты

шешімді анықтау үшін статикалық тепе-теңдік принципін пайдалану.

5.4. Итеріп шығарушы күш теориясын өнеркәсіптік пайдалануда.

қолданылатын орын ауыстырудың өлшегіш тәсіліне қолдану.
Модуль 6. 6-бөлім
Оқыту нәтижелері:

Ағынды, сұйықтық күшінің жүйесін, сұйықтықтың таралу жүйесін бақылауға арналған тәсілдерді, сорғыларды, турбиналарды, клапандарды, иінді келте құбырды және басқа құралдарды пайдалана отырып, құбырлар мен түтіктерде сұйықтық ағынын есептеу.

6.1. Ағынның көлемді жылдамдығын және оның бірлігін анықтау.

6.2. Ағынның салмақтық шығынын және оның бірлігін анықтау

6.3. Ағынның меншікті массалық шығынын және оның бірлігін анықтау

6.4. Белгіленген ағынды анықтау.

6.5. Үздіксіздік принципін анықтау

6.6. Үздіксіздік теңдеуін жазу және массаны, ауданның және гидроағын

жүйесінің екі нүктесі арасындағы ағын жылдамдығының өзара

байланысы үшін пайдалану.

6.7. Сатуда болатын құбырлар мен түтіктердің 4 типін сипаттау:

А) Болат құбыр;

Б) Өңдеуге берілетін темір құбыр;

В) Болат түтік;

Г) Мыс түтік.

6.8. Сұйықтықтың белгілі бір көлемін белгілі жылдамдықпен өткізу үшін

құбырдың немесе түтіктің қажетті өлшемін есептеу

6.9. Ағынның ұсынылатын жылдамдығын және жүйелердің әр түрлері үшін

ағынның типтік көлемді жылдамдықтарын белгілеу.

6.10. Энергияны гидроағын жүйесіне қолдану барысында сақтау принципін

белгілеу.

6.11. Энергетика министрлігі зертханаларында орналасқан нақты процесс

үшін сұйықтық ағынының теориясын қолдану.

Гидроағынға жалпы энергетикалық теңдеулер қолдану.

7.1. Гидроағын жүйесінде энергетикалық сүзу шығындары жүретін

жағдайларды белгілеу.

7.2. Гидроағын жүйесіне энергия қосуға болатын тәсілдерді белгілеу.

7.3. Гидроағын жүйесінен энергияны жоюда қолдануға болатын тәсілдерді

анықтау.

7.4. Энергетикалық шығындарды, энергетикалық ұлғаюды және

энергетикалық орын ауыстыруды ескере отырып, жалпы энергия

теңдеуін қалыптастыру үшін Бернулли теңдеуін ашу

7.5. Жалпы энергия теңдеуін әр түрлі практикалық проблемаларға қолдану.

7.6. Сорғыларды пайдалану арқылы сұйықтыққа қосылған қуатты есептеу.

7.7. Сорғылар тиімділігін анықтау

7.8. Сорғыларды қосуға қабілетті қуатты есептеу.

7.9. Сұйықтық арқылы гидравликалық қозғалтқышқа жеткізілетін қуатты

есептеу.

7.10. Гидравликалық қозғалтқыш тиімділігін анықтау.

7.11. Гидравликалық қозғалтқыштан берілетін қуат көлемін есептеу.

7.12. Энергетика министрлігі зертханаларында жүргізілетін нақты

процестерде жалпы энергия теңдеуін қолдану.
Модуль 8. 8-бөлім
Оқыту нәтижелері:

Гидроағын режимінің табиғатын немесе сипатын анықтау.

8.1. Ламинарлық қозғалыстың және турбуленттік қозғалыстың пайда болуын

сипаттау.

8.2. Рейнольд санын есептеу үшін пайдаланылатын өзара байланысты

белгілеу.

8.3. Ағынның ламинарлық немесе турбуленттік болып табылатынын алдын

ала айтуға көмектесетін Рейнольд санының шектік шамасын анықтау

8.4. Дөңгелек құбырларда немесе түтіктерде сұйықтық ағыны үшін Рейнольд

санын есептеу.

8.5. Гидравликалық радиус терминіне циркуляциясыз ағатын ағын көлемін

сипаттауға қолдануда анықтама беру.

8.6. Циркуляциясыз ағыста ағын үшін Рейнольд санын есептеу.

8.7. Ламинарлық және турбуленттік ағын үшін жылдамдық қимасын сипаттау

8.8. Ламинарлық шекаралық қабатты оның турбуленттік ағында ағу

барысында сипаттау.

8.9. Берілген теорияны Энергетика министрлігі зертханаларында жүргізілетін

әрекеттегі процестерге қолдану.
Модуль 9. 9-бөлім
Оқыту нәтижелері:

Үйкеліс және басқа көздер салдарынан энергия шығынын есептеу.

9.1. Үйкеліс салдарынан энергия шығынын есептеу үшін Дарси теңдеуін

белгілеу және қолдану.

9.2. Кейде үйкелес коэффициенті деп аталатын үйкеліс факторын анықтау.

9.3. Ламинарлық ағында үйкеліс салдарынан энергия шығынын есептеу үшін

Гаген Пуазейль теңдеуін белгілеу.

9.4. Дарси теңдеуінде пайдалану үшін ламинарлық ағын үшін барабар

үйкеліс факторын есептеу.

9.5. Құбыр қабырғаларының кедір-бұдырлығы үшін есептік шаманы таңдау.

9.6. Салыстырмалы кедір-бұдырлықты есептеу.

9.7. Муди диаграммасын пайдаланып, турбуленттік ағын үшін үйкеліс

факторын анықтау.

9.8. Дөңгелек құбырлар мен түтіктерде ламинарлық ағын үшін немесе

турбуленттік ағын үшін энергия шығыны магнитудасын есептеу және

жалпы энергия теңдеуінде энергия шығынын пайдалану.

9.9. Үйкеліс факторы магнитудасын есептеу үшін формулаларды пайдалану.

9.10. Циркуляциясыз қимада ағын үшін үйкеліс факторын және энергия

шығынын анықтау.

9.11. Энергетика министрлігі зертханаларында өзекті процестер теориясын

және есептерін қолдану.

Клапандарға, гарнитураға (тетіктер) байланысты болмашы шығындарды, тарам көлемінде өзгерістерді және ағын бағытында өзгерістерді есептеу.

10.1. Болмашы шығындар көздерін танып-білу

10.2. Кедергі коэффициентін анықтау

10.3. Болмашы шығындардың төменде көрсетілген типтері арқылы ағын үшін

энергия шығынын анықтау:

1. 
   Ағыстың күрт ұлғаюы;
   
2. 
   Сұйықтық құбырдан шығып, стационарлық резерваурға түскен
   

3. 
   Ағынның біртіндеп ұлғаюы;
   
4. 
   Ағыстың күрт сығылуы;
   
5. 
   Ағыстың біртіндеп сығылуы;
   
6. 
   Сұйықтық стационарлық резерваурдан құбырға құйылған кезде
   

10.4. Vena Contracta (ағынның жергілікті тарылуы/ сығылған қима) термин

түсінігін анықтау және көрсету.

10.5. Клапандарда, тетіктерде және құбырлардың иілген жерлерінде энергия

шығынын есептеу үшін барабар ұзындық техникасын анықтау және

пайдалану.

10.6. Энергетика министрлігі зертханаларында теорияны әрекеттегі

процестерге қолдану.

Сұйықтық бір үздіксіз жол арқылы ағатын құбырдың нақты жүйелерінде талдау әдістерін пайдалану.

11.1. Құбырлардың бірқатар жүйелерін анықтау.

11.2. Берілген жүйе қайсысына - І Класқа немесе ІІ Класқа жататынын

белгілеу.

11.3. Энергия шығынының жалпы цифрын, деңгей айырмасын немесе І Класс

жүйелері үшін қысым айырмаларын, құбырлардың кез келген

қисындасуы, болмашы шығындар, сорғылар немесе ағынның белгілі

деңгейінің берілген жүйемен айдалуы барысында резервуарлар кезінде

есептеу.

11.4. І І Кластық жүйелер үшін белгілі қысым құбылысымен және арынның

жоғарылауымен жүйе арқылы ағыс жылдамдығын немесе көлемін

белгілеу.

11.5. Энергетика министрлігі зертханаларында өзекті процестерге теорияны

қолдану.

Параллель құбыр жүйесіне қатысты есептеулер жүргізу.

12.1. Ағын жылдамдығы мен параллель құбыр жүйесінде арынды төмендету

үшін жалпы өзара байланысты орнату.

12.2. Қос сегментті (2 тармақ) параллель құбыр жүйесінің әрбір сегментінде

жүретін ағын шамасын және ағынның жалпы жылдамдығы мен жүйені

сипаттау белгісіз болған кезде бүкіл жүйе бойымен жүретін арынның

төмендеуін есептеу.

12.3. Екі сегментті параллель құбыр жүйесінің әрбір сегментінде байқалатын

ағын шамасын және егер барлық жүйе бойынша қысымның құбылу

жағдайы белгілі болса, жалпы ағынды анықтау.

12.4. Параллель құбырда мұнай саласының құбыр жинағының нақты

жүйесінде теорияны қолдану.

Өнеркәсіпте пайдалануға қажетті сорғыны өлшеу және таңдау.

13.1. Сорғылар сәйкес таңдалатын параметрлерді есептеу.

13.2. Берілген сорғыға сәйкес анықталуға тиіс ақпарат түрін атау.

13.3. Сорғының базалық жіктеуін сипаттау.

13.4. Ротациялық поршеньдік сорғы түрлерін атау.

13.5. Поршеньдік сорғының 3 түрін атау.

13.6. Кинетикалық сорғының 3 түрін атау.

13.7. Орталықтан тебу сорғыларының негізгі ерекшеліктерін сипаттау.

13.8. Тереңдік ағыс сорғысын және тар ұңғыма үшін тереңдік ағыс сорғысын

сипаттау.

13.9. Орталықтан тебу сорғыларының жылдамдықпен, қалақтық диаметрмен,

көлеммен, толық арын мүмкіндігімен және сорғы жұмысы үшін талап

етілетін қуатпен өзара байланысын ескере отырып, жұмыс сипаттамасы

қисығын сипаттау.

13.10. Орталықтан тебу сорғыларының жұмыс сипаттамасы қисығын

сипаттау.

13.11. Орталықтан тебу сорғыларының жылдамдықпен, қалақтық

диаметрмен, көлеммен, толық арын мүмкіндігімен және сорғы

жұмысы үшін талап етілетін қуатпен өзара байланысын ескере

отырып, тартылыс заңдарын белгілеу.

13.12. Сорғының жұмыс нүктесі кедергі жүйесімен қалай өзара байланысты

екенін сипаттау.

13.13. Сорғы үшін соруға тиімді оң арынды (СТОА) анықтау және сорғы

жұмысында оның мәнін талқылау.

13.14. СТОА қатысты сұйықтықтың бу қысымы маңызын сипаттау.

13.15. Берілген сору сызығы мен берілген сұйықтық үшін қол жетерлік

болып табылатын СТОА есептеу.

13.16. Орталықтан тебу сорғысы үшін өзіне тән жылдамдықты анықтау және

оның сорғыны таңдаумен өзара байланысын талқылау.

13.17. Орталықтан тебу сорғылары жұмысына жоғары тұтқырлық әсерін

сипаттау.

13.18. Параллель сорғылар мен реттілік бойынша байланысқан сорғылар

жұмысын сипаттау.

13.19. Сору сызығының қажетті дизайн ерекшеліктерін сипаттау.

13.20. Құю сызығының қажетті дизайн ерекшеліктерін сипаттау.

13.21. Сорғыны іріктеуді Энергетика министрлігі зертханаларында, сонымен

қатар өнеркәсіптерде болатын әрекеттегі сорғылар мен құбырларға

қолдану.

• 
  Класта талқылау
  
• 
  Дәріс
  
• 
  Зертханалық жұмыс
  

• 
  Электрондық оқулықтар
  

• 
  Үлестірме материалы
  
• 
  Клапан, су өлшегіш өлшемдерін және өлшегіш аспаптар көрсеткішін
  

• 
  Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулық
  
• 
  Ғылыми калькулятор
  

5.1. Липтак. Техникалық өлшеу аспаптары бойынша анықтамалық.

1 том, Өлшеу және талдау үрдісі (3 басылым)
6. Курстың бағалау жүйесі
Семестрлік жұмыс 30%

Аралық емтихан 30%

Қорытынды емтихан 40%

Барлығы 100%

Астана 2012

«Индустрияның қысқаша мазмұны» пәні студенттерге индустриялық технология, процесс мен жабдықтың қысқаша мазмұнын береді.

Модульдердің жалпы саны: 11

Сағаттар саны: 80

Кредиттер саны: 3.0

«Индустрияның қысқаша мазмұны» пәнінің эксперименттік білім бағдарламасы білім беру ұйымының жұмыс бағдарламасын әзірлеу негізі болып табылады.

Жұмыстық білім бағдарламасын әзірлеу кезінде білім беру ұйымының жұмыс берушілер мен жергілікті жағдайлардың талаптарын ескеретін аймақтық компонентін енгізу бөлігінде бағдарламалық материалды зерделеу реттілігіне негізделген өзгерістер енгізуге құқығы бар.

Жұмыс бағдарламасын жүзеге асыру кезінде жаңа оқыту технологияларын, электрондық оқу құралын, аудио және бейне материалдар, әдістемелік көрнекті құралдар пайдалану, түрлі нысандарды, оқу процесін ұйымдастыру және бақылау әдістерін таңдау ұсынылады.

Табысты меңгеру үшін бағдарлама теориялық (дәрістік) сабақтарды зертханалық-практикалық семинарлармен кезектестіруді қарастырады.

«Өнеркәсіпте қолдану» пәнімен пән аралық ықпалдасу студенттерде мамандық ауқымында зерделенетін пәнді, болашақ еңбек қызметін тұтастай қабылдауды қалыптастыруға мүмкіндік береді, түрлі білім бағдарламаларының

өзара байланысын мойындауға көмектеседі.
2. Курс мазмұны
Модуль 1. Кіріспе
Оқыту нәтижелері:

Гидрогендердің шығу тегін талқылау және мұай газ индустриясының дамуы.

1.1. Мұнай-газ индустриясының тарихын талқылау.

1.2. Мұнай мен газдың шығуын талқылау.
Модуль 2. Геологиялық барлау
Оқыту нәтижелері:

Геологияның мәнін талқылау және жер ресурстары мен мұнай мен газ қорын барлауды басқару.

2.1. Тау жыныстары типтерінің шығуын талқылау

2.2. Уақыттың геологиялық масштабтарын талқылау

2.3. Опырмалы және опырмалы емес шөгінді тау жыныстары арасындағы

айырманы беру.

2.4. Көмірсутегі түзілімдерінің қалыптасуында тау жыныстары қасиеттерінің

маңыздылығын түсіндіру.

2.5. Көмірсутегі түзілімдерінен өндірілген түрлі сұйықтарды талқылау.

2.6. Мұнай мен газ барлауында пайдаланылатын түрлі технологияларды

талқылау.

2.7. Бекітілген тексеру жүйелерін пайдалану арқылы жер учаскелерін

орналастыру

2.8. Минералдық ресурстарға және жер бетін жалға алу құқықтарын

талқылау.

Мұнай мен газ қорларына әсер ететін өзгерулерді талқылау.

3.1. Сұйықтық типтері мен қасиеттерін сипаттау.

3.2. Көлемдік қорларды есептеуді көрсету.

3.3. Қалпына келтірудің жетілдірілген жүйелерінің мәнін талқылау.

Бұрғылау және бағалауға қажетті жабдық пен рәсімдерді сипаттау.

4.1. Кәдімгі роторлық бұрғылау қондырғысының негізгі ішкі жүйелерін

анықтау.

4.2. Бағаны қалыптастырудың түрлі тәсілдерін талқылау

4.3. Цементтеудің біріншілік операцияларын сипаттау.

4.4. Бағытты және горизонталь ұңғымалар басымдығын талқылау.

Мұнай мен газ қорын қалпына келтіру әдістерін және жер бетін сипаттау.

5.1. Кең таралған аяқтау типтері арасын айыру.

5.2. Ұңғыма жабдығы ұғымын сипаттау.

5.3. Ынталандыру рәсімдері мен олардың мақсатын сипаттау.

5.4. Жасанды лифттің жалпы технологиясын талқылау.

5.5. Кандидаттарды іріктеуде бас тартуды талқылау.

5.6. Ұйғарылған ережелер мен әдістерден бас тартуды сипаттау.

5.7. Мұнай мен газды қайта өңдеу себептерін түсіндіру.

5.8.Мұнай батареясында мұнайды қайта өндіру жабдығын талқылау.