8
Студенттердің басым көпшілігі, негізінен тілдерді білуіне
байланысты, Ресей мен Шығыс Еуропа елдеріне оқу сапарына
барған Бұл орайда маңызы жағынан екінші бағыт (тәрізі,
қаржылық қолдау болуының арқасында) АҚШ, Германия
және Қытай болып табылады Осылардан кейін студенттердің
шектеулі саны сапарға барған елдердің ұзақ тізбесі келеді
Ресейге студенттердің басым бөлігі жоғары оқу орнынан
кейінгі білім (магистр мен доктор дәрежелерін) алу үшін,
азырақ бөлігі – қысқа мерзімді алмасу бағдарламалары
бойынша барған Басқа елдерде (мысалы, АҚШ) шетелдік
тәжірибемен танысуға мүмкіндік ретінде қысқа мерзімді
алмасу бағдарламалары анағұрлым елеулі орын алды
Шетелде оқу үшін қаржыландыруды басым түрде Үкімет
(мысалы, «Болашақ» стипендиясы) және шетелдік
демеушілерді қоса алғанда, басқа көздер ұсынады Осы
есепхатта соңғы үш жылда шетелдік университеттерге
оқуға барған студенттер мен оқытушылардың жалпы саны
бойынша деректер берілген Деректер ұзақтығы бірнеше
аптадан бір жылға дейінгі қысқа мерзімді сапарларды,
сондай-ақ мерзімі 3-4 жыл толыққанды докторантура
бағдарламаларын қамтиды
Қысқа мерзімді академиялық сапарлар бәрінен көп болған
Студенттер мен оқытушылар үшін шетелдік докторантурада
оқу мүмкіндіктері едәуір шектеулі болды
2014-2015 жылдары шетелдік сапарлар санының өскені туралы
деректер келтірілген
Соңғы үш жылда Топ университеттерінде оқуға келген
шетелдік студенттердің басым көпшілігі бакалавриат
бағдарламаларына оқуға түскен Топ университеттерінде
магистратура немесе докторантура бағдарламаларындағы
шетелдік студенттер пайызының аздығы сонша, онда жоғары
оқу орнынан кейінгі бағдарламалар студенттерінің саны
бакалавриат студенттерінің санымен салыстыруға келетін,
шетелге сапарға шыққан Топ студенттерінің санынан жер мен
көктей өзгешеленеді
Шетелде немесе алмасу бойынша оқу үшін
қаржыландырылған сапарлардың саны
0 10 20 30 40 50 60 70 80
2016/7
2015/6
2014/5
72
52
47
UG: Бакалавриат
PG: Жоғары оқу орнынан кейін
TT: Қорытындысы
Шетелдік студенттердің безбенделген
пайызы
6.00%
5.00%
4.00%
3.00%
2.00%
1.00%
0.00%
2014/5 2015/6 2016/7
UG
PG
TT
Студенттер шетелдік білім алу үшін
барған елдер
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
UG: Бакалавриат
PG: Жоғары оқу орнынан кейін
EX: Алмасу
Ре
се
й
Пол
ьш
а
Че
шс
ка
я
Ре
сп
уб
лик
а
Ла
тв
ия
АҚШ
Лит
ва
Румын
ия
Ки
пр
Ш
ығ
ыс К
ор
ея
Ита
ли
я
Ис
па
ния
Түрк
ия
Ұлы
бр
ита
ни
я
Бо
лг
ар
ия
Қы
тай
Ге
рм
ан
ия
2015/6 PG
2014/5 UG
2015/6 EX
2016/7 UG
2014/5 PG
2016/7 PG
2014/5 EX
2016/7 EX
2015/6 UG
UG: Бакалавриат
PG: Жоғары оқу орнынан кейін
EX: Алмасу
Шетелде оқуға сапарға барған студенттердің
саны, жылдар бойынша
2000
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
2014/5 2015/6 2016/7
UG
PG
EX
9
Деректер соңғы үш жылдағы, әсіресе, бакалавриат бойынша
өсу беталысын нақты байқатады
Топ университеттерінде шетелдік студенттердің пайызы
соңғы үш жылда орташа болғанымен, бакалавриат пен
жоғары оқу орнынан кейін білім беру бағдарламалары үшін
беталыстардың қарама-қайшы болғаны қызық: бакалавриат
бағдарламаларында шетелдік студенттердің саны өсті, ал
жоғары білім алғаннан кейінгі бағдарламаларда азайды
Бакалавриат бағдарламаларында студенттердің саны
айтарлықтай жоғары болғандықтан, Топ университеттеріндегі
шетелдік студенттердің жалпы пайызы өсіп келеді
Топ университеттерінде білім алатын шетелдік студенттердің
көпшілігі көршілес елдерден келген және, негізінен,
бакалавриат бағдарламалары бойынша білім алады
Байқалған бірнеше қызық жайтты атауға болады: соңғы үш
жылда Ресейден Топ университеттерінде оқуға 119 студент
келген, ал Топ университеттерінен Ресейге 383 студент
кеткен («Студенттер шетелдік білім алу үшін аттанған елдер»
суретін қараңыз) АҚШ пен Қытайдан келген студенттердің
саны 40 және 200, ал АҚШ пен Қытайға кеткен студенттердің
саны тиісінше 42 және 32 болды
УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ
ПРОФЕССОРЛАР МЕН ОҚЫТУШЫЛАР
ҚҰРАМЫНЫҢ БЕЛСЕНДІЛІГІ
Зерттеуге қатысқан барлық университеттер шетелге
оқуға баратын студенттерге тіл курстарын ұсынады
Бірқатар жағдайларда шет тілдерін оқыту тіл орталығы
немесе шет тілдер факультеті секілді арнаулы ішкі
құрылымдарда ұсынылады Басқа жағдайларда одан гөрі
бейресми тәсілдемелер, мысалы, тіл курстарын оқудан
тыс бағдарламалардың шеңберінде немесе сырттан
жеткізушілерді тарта отырып (әдетте коммерциялық негізде)
ұйымдастыру пайдаланылады
Бір қызығы, Топ университеттерінде шет тілдерін оқыту
студенттер оқуға баратын елдердің географиясын
көрсетпейді Оның себебі студенттерге шет тілдерінің
қарадүрсін деңгейде оқытылуы, мұның студенттер жасайтын
таңдауға іс жүзінде ықпал етпейтінінде және (немесе)
оқудың қандай да бір жоғары оқу орнының студенттерінің
шектеулі санын қамтитында болуы мүмкін Ағылшын тілі –
Топ ұсынатын ең кең таралған шет тілі болуына қарамастан,
студенттердің азын-аулақ саны ғана жыл сайын ағылшын
тілі бойынша емтихан тапсырып, сертификат (мысалы, TOEFL
және IETLS) алады
Топ университеттеріндегі шетелдік оқытушылардың
саны айтарлықтай Олардың көпшілігі магистрлік
бағдарламаларда сабақ береді; бакалавриат және алмасу
бағдарламаларындағы оқытушылардың саны бірдей деуге
болады Шетелге оқуға кететін студенттер секілді, шетелдік
оқытушылар да Топ университеттерінде қысқа мерзімді
немесе ұзақ мерзімді негізде жұмыс істейді
Шетелдік студенттер қай
елдерден келген
600
500
400
300
200
100
0
Тү
рк
ім
ен
ст
ан
Өз
бе
кс
та
н
Қы
тай
Ре
се
й
Тә
жік
ст
ан
Ау
ға
нс
та
н
Пә
кіс
тан
Қыр
ғы
зс
та
н
Гр
уз
ия
М
оңғ
ол
ия
АҚШ
Әзі
рб
ай
жан
2015/6 PG
2014/5 UG
2015/6 EX
2016/7 UG
2014/5 PG
2016/7 PG
2014/5 EX
2016/7 EX
2015/6 UG
Ита
ли
я
Түрк
ия
Ге
рм
ан
ия
UG: Бакалавриат
PG Жоғарғы оқу орнынан кейін
TT: Қорытындысы
Топ университеттеріндегі курстар
тілдерінің саны
4
3
2
1
0
Ағ
ыл
шын
тілі
Қы
тай
тілі
Румын
тілі
Кә
ріс
тілі
Не
мі
с
тілі
Фр
ан
цу
з
тілі
Түрлі бағдарламалардағы шетелдік
оқытушылардың саны
0
20
40
60
80
100
120
140
54
Алмасу
Докторантура
Mагистратура
Бакалавриат
26
64
125
