17
ЭЫДҰ және АТЭЫ бірқатар (тану БИО мәселелері қоса алғанда)
сертификаттау
жүйелерін
біліктілік
егжей-тегжейлі
сипаттамасы,
халықаралық тәжірибеде қарауға одан әрі талқыланады.
1.1 Біліктілік аттестаттау жүйелері бойынша үздік шетелдік
тәжірибе
Біліктілік аттестаттау жүйесін шолу ЭЫДҰ елдерінде (Австралия,
Ұлыбритания,
Ирландия,
Норвегия,
Түркия,
Финляндия,
Корея
Республикасы) және APEC (Қытай Халық Республикасы, Сингапур
Республикасы, Ресей Федерациясы). Шолуда сертификаттау жүйесіндегі
біліктілік жүйесі, нормативтік құқықтық актілердің атауы (бұдан әрі - НҚА),
ұйымдар үшін актерлер сертификаттау жүйе талаптары, біліктілігін
марапаттау шығарылған құжаттарды көрсете отырып (ерікті және міндетті
сертификаттау қоса алғанда) бағалау және сертификаттау рәсімдерін
біліктілігін айналысатын реттегіші сертификаттау жүйесі, біліктілік
деңгейлері, дағдылары мен қабілетін бағалау әдістері, БИО-ны зерттеу
барысында алынған біліктілікті бағалау және тану жүйесі, реттелетін және
реттелмейтін мамандықтардың (біліктілік) тізбесін анықтау тәжірибесін
талдау көрсетілген.
Австралия талдауы
Біліктілік жүйесінің қысқаша сипаттамасы
Австралияда ұлттық негіз бүкіл ұлттық біліктілік жүйесінің негізі
болып табылады және мемлекеттің білімі мен біліктілігінің сапасын
қамтамасыз етуге мүмкіндік береді; еңбек нарығының қажеттіліктеріне
жүйелі мониторинг жүргізу, тәуелсіздік және объективтілік негізінде
біліктілік нарығын басқару.
1990 жылдан бастап Австралияда кәсіптік білім беруді дамытуға
арналған бірнеше стратегиялық жоспарлар (бағдарламалар) басталды және
енгізілді: «К квалифицированной Австралии (Towards a skilled Australia)»
(1994 - 1998 гг.); «Мост в будущее (Bridge to the Future)» (1998 - 2003 гг.).
2004-2010 жылдар аралығында «Болашақты қалыптастыру (Shaping our
Future)» үшінші жоспарын практикалық іске асыру бойынша жұмыстар
жүргізілуде. Жоғарыда көрсетілген іс-әрекеттердің нәтижесі ретінде Ұлттық
оқыту жүйесі құрылды, ол үш негізгі элементке негізделген: Австралиялық
біліктілік шеңбері (Australian Qualifications Framework, AQF), Австралияның
сапаны арттырудың негізі (Australian Quality Training Framework, AQTF)
және Кәсіби стандарттар (Training Packages).
AQF Австралия білім беру жүйесіндегі реттелетін біліктілік
саласындағы ұлттық саясат құралы ретінде қарастырылады. Ол білім берудің
әрбір секторы мен біліктілігін бірыңғай ұлттық біліктілік жүйесіне енгізуді
қамтиды. AQF алғаш рет 1995 жылы Австралияда біліктіліктің ұлттық
жүйесін қолдау үшін енгізілді, ол жоғары білім, кәсіптік білім беру және
18
оқыту және мектептерді қамтыды және 2011 жылы қабылданды
16
. AQF
Австралия үкіметінің Білім және оқыту департаменті арқылы мемлекет пен
аумақтармен кеңесу арқылы басқарылады. Білім және оқыту департаменті
AQF-ті қолдайды және қолдайды, пайдаланушыларға қолдау көрсетеді және
AQF-ны Австралияның білім беру жүйесіндегі рөліне ықпал етеді.
Сараптамалық кеңес органдары кез-келген AQF саясатының мәселелері
бойынша министрлерге кеңес беру үшін шақырылады.
AQTF - бұл ұлттық деңгейде Австралияның кәсіптік білім беру және
оқыту жүйесінде клиенттерге арналған сапалы оқыту және бағалау
қызметтерін ұсынатын ұлттық жиынтығы.
Кәсіби стандарттар - қызметкердің біліктілігін анықтауға және
сертификаттауға мүмкіндік беретін ұлттық деңгейде бекітілген стандарттар
мен біліктілік жиынтығы. Олар тиімді жұмыс істеу үшін қажетті кәсіби
дағдылар мен білімдерді сипаттайды, бірақ олар оқу үрдісін және мазмұнды
(оқу бағдарламасы, бағдарлама) реттемейді.
Австралиялық дағдылар сапасы жөніндегі орган (The Australian Skills
Quality Authority, ASQA) - сала сапасын жеткізушілерді және аккредиттелген
курстарды тиімді реттеу арқылы қамтамасыз етуге ұмтылатын ТжКБ
секторының мемлекеттік ұлттық реттеуішісі. Бюро Австралия Үкіметінің
Басқару жөніндегі нұсқауына және ASQA қауіп-қатер тұжырымдамасына
сәйкес келетін реттеу үшін тәуекелге негізделген әдісті қолданады. Басқару
контексінде ASQA үшін негізгі тәуекел болып табылады, ол адамның өз
дағдыларын, білімі мен көзқарасын көрсетпейтін құзыреті бар екенін
растайтын тіркелген оқыту ұйымы болып табылады. Әлеуетті зиян адамдарға
ғана емес, жұмысшылар мен кең қауымдастыққа да кеңейеді.
Өлшем шарттары Елдегі тәжірибе
Сертификаттау
жүйесі туралы НҚА
атауы
Австралия
Үкіметінің
нұсқаулықтары,
ASQA
құрылымдық тәуекелдер негіздері, AQF біліктілік
саясаты, AQF біліктілігін арттыру және алып тастау
саясаты, AQF біліктілігін тіркеу саясаты, AQF
біліктілік саясаты
Сертификаттау
жүйесінің реттеуші
органының атауы
Австралия үкіметінің білім және тәрбие департаменті
Сертификаттау
жүйесінің процесіне
қатысушылар
1. Осы
қызметтер
мен
бағдарламаларды
аккредитациялау бойынша білім беру қызметтерін
ұсынатын
ұйымдар,
бағдарлама
әзірлеушілер,
біліктілік сипаттамалары мемлекеттік және жеке
секторларды көрсете алады, бағалаудың тәуелсіздігі
мен объективтілігін талап ету және сертификаттау
рәсімдері міндетті болып табылады және оқу
нәтижелеріне көзқарас мәдениеті сақталуы тиіс.
2. Бұдан басқа, егер кем дегенде бес жылда бір рет
16
Қолжеткізу тәртібі: https://www.aqf.edu.au/
Достарыңызбен бөлісу: |
