9
әлеуметтік сұраныс жоғары. Тәжірибенің сұранысы бүгінгі күні «кімді,
қалай, қай жерде және неге үйретеді?» сұрақтарын алға тартады.
Жоғарыда айтылған мәселелерге орай, біздің университетіміз
инклюзивті білім берудің бүгінгі мәселесіне орай, біршама жүйелі
жұмыстарды жүргізді. Қысқаша тоқталып өтуді жөн санап отырмын.
Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінде инклюзивті
білім беруді енгізу мәселесі 4 қадамда жүргізілуде:
1. Университет оқытушыларының инклюзивті білім беруді дамыту
бойынша біліктілігін арттыру;
2. Болашақ мамандарды инклюзивті білім беруге даярлау;
3. Ерекше қажеттілігі бар білім алушылармен оқу-тәрбие үдерісін
үйлестіру;
4. Облыстағы инкюзивті білім беру жүзеге асырылатын жалпы орта
мектептермен байланыс орнату.
Бүгінгі күні университеттің 9 оқытушысы инклюзивті білім беру
бойынша семинар-тренингке қатысты (2013 жыл - Ұ.Б. Ағыбаева, Г. Ә.
Әмзеева (Алматы қ.); 2014 жыл - Ә. Өмірзақова (Шымкент қ.), И. Әміреева
(Ақтөбе қ.); 2015 жыл - А.Аяғанова, Г. Оңалбаева, Г.Нурекешова, Р.
Қорғанбекова, А.Алмағамбетова (Ақтөбе қ.)
Болашақ мамандарды инклюзивті білім беруге даярлау бағытында
«Инклюзивті білім беру» элективті курс енгізілді. Жоо-дағы оқыту
үдерісінде әртүрлі мамандықтың студенттері инклюзивті білім беру
ерекшелігі туралы ақпарат білуі тиіс. Соңында мұндай білім беру
инклюзивті оқытудан инклюзивті қоғамның басымдылығын, гуманды
социумды, әрбір адамның әлеуетін, өзіндік өзектенуді қамтамасыз етеді.
2014-2015 оқу жылы- 5В010300-Педагогика және психология;
2015-2016 оқу жылы- университеттің барлық педагогикалық
мамандықтарында бұл курс оқытылады.
Ерекше қажеттілігі бар білім алушылармен оқу-тәрбие үдерісін
үйлестіру.
Облыстағы инкюзивті білім беру жүзеге асырылатын жалпы орта
мектептермен байланыс орнату:
-
Қызылорда қаласы: №264 мектеп;
-
Қазалы ауданы: №234 орта мектеп (ЗПР сыныбы бар); №266
орта мектеп; №249 орта мектеп;
-
Қарамақшы ауданы: №80 мектеп (ЗПР);
-
Арал ауданы: №220 мектеп (ЗПР)
Бүгінде көп зерттеулерде инклюзивті білім берудің сегіз қағидасын
ұсынады:
1. Адам құндылығы оның қабілеті мен табысына тәуелді болмайды;
2. Әрбір адам сезінуге және ойлануға қабілетті;
3. Әрбір адам тыңдалу үшін қарым-қатынасқа түсуге құқығы бар;
4. Барлық адам бір-біріне мұқтаж;
10
5. Тұпнұсқалы білім беру шынайы өзара қарым-қатынас шеңберінде
жүзеге асады;
6. Барлық адамдар қолдауға және құрдастарымен достыққа зәру;
7. Барлық білім алушылар үшін ілгерілеу орындай алмағаннан гөрі,
жасай алуда болуы мүмкін;
8. Жан-жақтылық адам өмірінің даму аясын кеңейтеді.
Әлеуметтену, оқыту, тәрбиелеу және тұлға дамуына толық қол
жеткізу үшін оңтайлы жағдай қамтамасыз етудің тұтас жүйесін құруда
мәдени және әлеуметтік практиканы енгізу арқылы әртүрлі іс-әрекет
түрлерін біріктіру мүмкін. Сонымен қатар, адамгершілік қатынастар
арқылы тұлғаның әрқайсы табысты болу мүмкіндігіне ие. Инклюзивті
білім беру осы көзқарасты негізге алады.
Білім берудегі инклюзия оқу үдерісіне қатысушылардың барлығына
жоғары талап қояды. Ерекше білім қажеттілігі бар білім алушылардан
әдеттен тыс қысым- интеллектік және тұлғаның психологиялық ресурсын
қажет етсе, ал шартты түрде дені сау білім алушылардан-
толеранттылықты, түсіністікті, көмек көрсетуге дайын болу, яғни,
адамгершілік және әдепті қажет етеді.
Қорытындылай келе, бүгінгі педагогикалық үдерісті ізгілендіру
саясатына сәйкес өскелең ұрпақтың рухани құндылықтарын дамытуда
білім беру кеңістігі мен оңтайлы орта құру басты міндеттердің бірі ретінде
алға шығады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Государственная программа развития образования РК на 2011-
2020 годы, №118. утвержденная 07.12.2010.
2. Искакова А.Т., Мовкебаева З.А., Закаева Г., Айтбаева А.Б.,
Байтурсынова А.А. Основы инклюзивного образования. - Алматы, 2013.
3. Мовкебаева З.А., Денисова И.А., Оралканова И.А., Жакупова Д.С.
Инклюзивное образование.Учебное пособие для ВУЗОВ. - Алматы, 2013.
4. Мовкебаева З.А., Денисова И.А., Оралканова И.А., Жакупова Д.С.
Методические рекомендации по подготовке педагогов к внедрению
инклюзивного образования. - Алматы, 2013.
Барабанова Елена Ивановна
психофизиологическая лаборатория ЦПК кафедра психологии и
коррекционной педагогики ВКГУ, к.пс.н, доцент
Смаилова Жанар Утегеновна
психофизиологическая лаборатория ЦПК, кафедра психологии и
коррекционной педагогики ВКГУ, магистр психологии
Восточно-Казахстанский государственный университет
им. С.Аманжолова, г.Усть-Каменогорск
11
ВОЗМОЖНОСТИ ПСИХОФИЗИОЛОГИЧЕСКОЙ ЛАБОРАТОРИИ
ВКГУ ИМ. С. АМАНЖОЛОВА В СОПРОВОЖДЕНИИ СТУДЕНТОВ
С ОСОБЫМИ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫМИ ПОТРЕБНОСТЯМИ В
УСЛОВИЯХ ИНКЛЮЗИВА
Создание равных условий и возможностей участия в жизни общества
для всех его членов - одна из приоритетных задач, которую призвано
решать любое демократическое государство. Особое значение при этом
имеет получение высшего образования, качественных профессиональных
навыков и умений людьми с ограниченными возможностями (ОВ).
Становление системы инклюзивного образования коснулось всех
уровней современного образования. Под особым вниманием оказалась и
вся система профессиональной подготовки. Ее целью является создание
безбарьерной среды в обучении и профессиональной подготовке лиц с
ограниченными возможностями. Инклюзивное образование выступает
предметом интеграции молодых специалистов в трудовую деятельность и
дает независимость для людей с особыми образовательными
потребностями. Для того, чтобы молодые люди с ограниченными
возможностями стали специалистами, конкурирующими на рынке труда с
обычными гражданами, необходимо создание определенных условий:
определение целей и разработка учебных планов в соответствии со
способностями и потребностями инвалидов, создание адекватных условий
профессионального обучения, психолого-педагогическое и социально-
реабилитационное сопровождение.
В высшем учебном заведении при получении профессионального
образования
основой
общности
студентов
с
ограниченными
возможностями и здоровых студентов являются государственные
образовательные стандарты, обязательные для тех и других. Только при
таком подходе к обучению студентов с ОВ можно рассчитывать, что после
окончания вуза они как профессионалы могут быть конкурентоспособны
на рынке труда.
Интеграция человека с ограниченными возможностями в
образовательные
условия
высшей
школы
требует
знаний
о
психологических особенностях формирования личности человека с
функциональными ограничениями, поскольку хронические соматические
заболевания, физические дефекты, выступая в роли функционального
ограничения возможностей взаимодействия человека с окружающей
средой, формируют вторичные изменения - личностные, а именно:
особенности самоотношения, «Я-концепции», самоактуализации. Эти
изменения часто становятся преградой на пути к обучению и
самореализации человека.
В то же время знание особенностей развития личности студентов с
ограниченными физическими возможностями является необходимым
условием формирования активной, гармонически развитой личности.
Достарыңызбен бөлісу: | 
