42
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
•
елдегі жұмыссыздық көрсеткіштерін азайта отырып, халық үшін жұмыс
орындарын құру;
•
қоршаған ортаға барынша аз шығын келтіреді.
Бұл жерде «жасыл»
экономикаға ауысу климаттың
өзгеруі,
пайдалы қазбалардың сарқылуы және су ресурстарының тапшылығы сияқты жаһандық
қауіптен тәуекелдерді төмендетеді.
«Жасыл» экономиканы дамытудың жеті негізгі бағыттары.
Бірінші бағыт -
жаңартылатын энергия көздерін енгізу.
Пайдалы қазбаларды ары қарай сақтау туралы мәселе орасан ауқымға ие болады.
Біздің мемлекет табиғи қорлары өте бай ел ретінде танылған. Мұнай, газ – бүкіл дүние
жүзінде ең ірі энергетикалық қорлардың бірі ретінде сыныпталады, бірақ тіпті олардың
өзі уақыты келгенде сарқылады, демек өмір үшін жаңа ресурстар табу қажет. Бұл ретте
Қазақстаннның жақсы экожүйеге, жер қыртысына және орманға ие болуы айғағы басқа
елдер алдындағы өзінің ұстанымын айтарлықтай арттырады.
Екінші бағыт – тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығындағы энергия тиімділігі.
Қалалық тұрғын үй қорының маңызды бөлігі кеңестік дәуірден кейінгі уақытта
салынғандықтан, тұрғын үй кешендерінің көпшілігі тиімсіз жылу изоляциялық
құрылымдармен және жылумен қамтамасыз ету жүйелерімен жабдықталған, ол маңызды
жылу шығындарына алып келеді. Қазіргі уақытта Қазақстанда жылумен қамтамасыз ету
аспаптарының жұмысының істен шығуы саласындағы іс-шараларды жүзеге асыратын
энергия сервистік компаниялары әрекет етеді.
Үшінші бағыт – ауыл шаруашылығындағы органикалық егін шаруашылығы
Бірінші кезекте бағыттың аталмыш түрі әр түрлі азық қоспаларынан, синтетикалық
тыңайту өнімдерінен
(пестицидтерден)
бас тартуды қарастырады.
Дақылдық
өсімдіктердің шығымдылығын, өсуін қамтамасыз ету үшін органикалық тыңайтқыштарды
пайдалану туралы сөз болып отыр. Ауыл шаруашылығын «көгалдандыру» табиғи
қорларға зиян келтірместен, халыққа азық-түлікті қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Қазақстан мынадай бағыттар бойынша әрекет етуді жоспарлайды:
•
жердің құнарлылығын басқару;
•
суды тиімді пайдалану;
•
өсімдіктер және жануарлар денсаулығын басқару;
•
фермаларды механикаландыру.
Төртінші бағыт – қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру
Қалдықтарды басқару мәселесі ерекше танымалдылыққа ие болды. Лас көшелер,
үйінділер және қандай да бір болып жатқанға бақылаудың жоқтығын жиі кездестіресіз. .
Қалыптасқан жағдайларға байланысты қалдықтарды өндірістік өнімнің қайталама өнімі
ретінде пайдалану ұсынылған. Осылайша, мысалы қатты тұрмыстық қалдықтарды
кешенді қайта өңдеу және балама отынды алу технологиясы Алматыда іске асырылуда.
Бесінші бағыт – су қорларын басқару жүйелерін жетілдіру
Су адамзаттың өмір сүруін және экожүйелердің тұтастығын қамтамасыз етудің
шешуші табиғи құрылымы болып қала береді. Осыған байланысты су қорларын тиімді
пайдалану орасан ауқымға ие болатын мәселе болып қала береді.
Алтыншы бағыт – «таза» көлікті дамыту. Қазақстандағы тасымалдардың
көпшілігі дизелде/бензинде жүргізіледі. Қазіргі уақытта тасымалдардың басым бөлігі
бензин (дизель) негізінде жүзеге асырылады. Бірінші кезекте бұл парник газдарының
жоғары шығарындыларына жағдай жасайды.
Жетінші бағыт – экожүйелерді сақтау және тиімді басқару
Осы бағыттағы қызмет басты түрде біздің елдің бірегей табиғат байлығын сақтауға
бағытталған [1].
Біздің мемлекетіміз «жасыл» экономикаға ауысу саласындағы саясатты белсенді
жүргізіп жатқанда, біз осы үдерістің бөлігі ретінде қазірден бастап «таза» болашақты
құруға қадамдар жасай аламыз. Сол себепті біз бүгіннен бастап «таза» болашақты құруға
ұмтыламыз.
43
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
Қолданылған дереккөздер тізімі
1 Зеленый рост необходимый элемент обеспечения устойчивого глобального роста
// [Электронный ресурс] //
http://aarhus.kz
2 Копылов А.Е., Зерчанинова И.Л. Механизм «зеленых» сертификатов
возобновляемой энергии и возможности его использования в России. – М.: Эко, 2006.
3.
http://www.syrboyi.kz/akparat/4030-bolashaty-energiyasy-timd-ebek-etuge-
bastaydy.html
4. http://e-history.kz/kz/contents/view/2007
EXPO - болашққа батыл қадам
Усенбаева А.Ж.
Экономика, технология және тағам өндірісін стандарттау колледжі, Астана қ.
E-mail:
a.usenbaeva@bk.ru
ЭКСПО дегеніміз не? Ол не туралы болмақ? ЭКСПО — индустрилиазацияның
символы. Техникалық жетістіктер мен техниканың өзін назарға салатын халықаралық
көрме.
«ЭКСПО» көрмелерінде әлемнің барлық мемлекеті өздерінің ең үздік
технологиялық, ғылыми, мәдени жетістіктерін көрсетеді. Олар жаһандық дамудың
жаңа күн тәртібін қалыптастырады. Мұндай іс-шараға барлық құрлықтың ондаған елінен
миллиондаған адам қатысады. Бәсі биік бәсекеде Астананың жеңіп шығуы бекерден бекер
емес. Оған бірнеше факторлар ықпал еткендігі аян:
Біріншіден, елордамыздың әлемдік-деңгейдегі шараны лайықты өткізе алатын
орталық ретінде қалыптасқаны баршаға белгілі болды.
Екіншіден, таңдаудың Қазақстан пайдасына шешілуі мемлекетіміздің табыстары
жоғары бағаланғанын білдіреді және Еуразия өңірінде - де оның даму келешегі кемел
екенін айғақтай түседі.
Үшіншіден, біздің «Болашақтың энергиясы» атты өзекті тақырыпты
ұсынуымыз жеңіске жетуімізге көмектесті.
Көп жылғы тарихы бар «ЭКСПО» көрмесі техникалық және технологиялық
жетістіктерді, сондай-ақ қоғам мүше елдердің тарихын, дәстүрі мен мәдениетін көрсету
үшін өткізіледі.
Дүние жүзілік әмбебап көрмелер тақырыбы жағынан шектеулері бар, бес жыл са-
йын алты ай көлемінде өткізіледі. Еліміз 2017 жылы мамандандырылған көрмені сәтті
өткізсе 2020 жылы әмбебап көрмені өткізу мүмкіндігін иеленеді.
EXPO-2017 жылы 10 маусым мен 10 қыркүйек аралығында өтеді. Халықаралық
көрмеде әрбір мемлекет өздерінің павильондарын 25 га жер көлеміне салатын болады.
Бұл көрмеге 5 млн.-нан астам адам келеді деп жоспарлануда. Әрбір келген адам 130 $
ақша әкелетінін ескерсек, бізге түсетін пайда 520–910 млн.-ға дейін жоспарлануда.
Ал, енді бұл көрменің бізге қандай әлеуметтік тұрғыда, экономикалық тұрғыда
пайдасы бар екен?
Біріншіден, еліміздегі техника саласының дамуы. Қазақстанда балама энергия
көздерін пайдаланатын аймақтар бар. Мысалы, Алматы қаласының маңында жер асты
ыстық сулары бар, Жоңғар қақпасынан жел энергиясын алуға болады және Байқоңырдың
орналасу траекториясы күн энергиясын алуға қолайлы жер. Ендеше,
болашақта энергиядан тапшылық көрмеу үшін «Болашақ энергиясы» атты көрменің бізге
берері мол.
Екіншіден, бізге түсетін, ақшалай пайда көрсеткіштерін жоғарыда жазған едім.
Біздің мемлекетке-де айтарлықтай пайданың болары айдан анық.
Үшіншіден, өзге елдермен достық қатынастарымыз нығаяды.
