3 деңгейлі ОӘ құжаты

1.Афференттік нервтердің шеттерінің сезімталдықтарын төмендететін немесе олардың қозуына кедергі келтіретін дәрі дәрмектік заттар:

• 
  Жергілікті анестезялаушы (новокаин, медокаин, совкаин, дискаин ж.б.)
  
• 
  Жұмсақтандырушы (танин, тиналбин ж.б.)
  
• 
  Адсорбирялаушы (активировандырылған көмір, ақбалшық ж.б.)
  
• 
  Илектеуші (крахмал, кендір дәрі ж.б.)
  
• 
  Жұмсақтандырушы (вазелин,ланомин, вазелин майы ж.б.)
  
• 
  Афферентті нерв шеттерін ынталандырушы дәрі-дәрмектік заттар:
  
• 
  Тітіркендіруші (ментол, бұрыш жапырағының ұнтағы, аммиак пен оның қосылыстары)
  
• 
  Ащылаушы (горчица, усарымсақ, әнусан ж.б.)
  
• 
  Құстырушы және руминаторлы (гидрохлоридтік апоморфині вертрин ж.б.)
  
• 
  Жұмсартушы (натрий сульфат, сеннің жапырағы, сабур ж.б.)
  
• 
  Қиқырдырушы (аммоний хлориды, ипекакуан түбірі ж.б.)
  
• 
  
  

Тақырыбы: Афферентті нервтер аяғының сезімталдығын төмендететін немесе олардың қозуын тежейтін дәрі дәрмектік заттар

Сабақтың мақсаты: препараттық затардың фармакологиялық сипаттамаларын оқып біліп, әсер етер механизмдерін, қолданулары мен қолдануға болмайтындықтарын оқып үйрену.

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Афферентті нервтердің аяқталатын жерлеріне әсер ететін заттарды классификациялау.
   
2. 
   Жергілікті анестезирландыратын заттар
   
3. 
   Жылбысқалы заттар, дәрі-дәрмектері,әсердің механизмі,қолдануға болатындығы және болмайтындығы
   
4. 
   Соратын заттар, дәрі-дәрмектері, әсер ету механизмі,қолдануға болатындығы және болмайтындығы
   
5. 
   Сілейкейлі заттар, дәрі-дәрмектері, әсер ететін механизмі,қолдануға болатындығы және болмайтындығы
   
6. 
   Жұмсақтағыш заттар, дәрі-дәрмектері, әсер ету механизмі қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   

1. 
   Шошқаға өткізгіштік анестезия жасау үшін керекті анестезиялаушы заттар.
   
2. 
   Гастроэнтерит болған бұзауға жіберетін дәрмектер.
   
3. 
   Метеоризм болған сиырға беретін дәрмектер.
   
4. 
   Жылқының асқазан жарасы колитін жұмсарту үшін беретін дәрмектер.
   

Жұмыс барысы:

Физиологиялық-химиялық қасиеттерін (агрегатты күйі) оқып үйрену, препараттардың дәрілік формаларының аттарын білу, түсін, иісін білу, препараттар топтарының фармакотерапевтикалық қасиеттерін ажырату.

№2-жұмыс. Новокаинмен өткізгіштік анестезия жасау.

Материалмен жабдықтау: бақа, қайшылар, көз пипеткалары, инелер. Препаровалды тақтай, жылтыр қағаздар бумасы, мақта, новокаинның 10%-дық ертіндісі, хлорлысутегі қышқылының 0,25% пайыздық ертіндісі, су, сыйымдылығы 200 мл.химиялық стақан.

Жұмыс барысы:

Бақаны декапитироват етіп тік штативке бекітеді, артқы аяқтарын 0,25% –дық хлорлы сутегі қыщқылының ертіндісіне батырып рефлекторлы қызметінің байқалуын анықтайды. Осыдан кейін бақаның арқасын жоғары қаратып тақтайға бекітеді, бір аяғындағы жамбас нервін шығарып оның астына жылтыр қағаз төсейді. Содан кейін жалаңашталған нервке 10%-дық новокаинмен дымдалған мақта басады.5 минуттан кейін бақаны тағы да штативке бекітіп, осы аяғының табанын қышқыл ертіндісіне батырады және табанын қалай тартып алатын реакциясын бақылайды. Соңынан табанын сумен шаяды.Бұдан соң анестезия жасалмаған жамбас нерві бар табанын қышқылға батырады.Бұл жолы бақа табанын тәжірибе мынаны көрсетеді: анестезиалаушы заттар негізінен сезімтал нерв талшықтарына әсер етеді.Зерттеудің хаттамасына жазбалар түсіріп қорытынды жасайды.

Жылбысқалы заттар

№3-жұмыс.Таниннің секрецияға әсері

Материалмен жабдықтау: бақа, таниннің 10%-дық ертіндісі, мақта тампоны.

Жұмыс барысы:

Бақаның бір жағындағы арқасының терісін таниннің 10%-дық ертіндісімен бірнеше рет майлайды және оның құрғақтылығын белгілейді, және майланбаған жылтыр жағымен салыстырады.Өзгерулерді зерттеудің хаттамасына жазады және қорытынды жасайды.

№4-жұмыс.Таниннің тамырларға әсері.

Материалмен жабдықтау: бақа,таниннің 0,1%-дық ертіндісі, көз пипеткалары, 2-3-дық таниннің ертіндісі, микроскоп.

Жұмыс барысы:

Бақаның ішмайынан микроскоппен қарау үшін препарат әзірлейді.Әуелі қалыпты жағдайдағы тамырдың арнасының кеңдігін анықтайды, содан кейін препаратқа 0,1% таниннің ертіндісін тамызады және тамырлардың тарылуын белгілейді. Біраз уақыттан кейін ішмайға таниннің 2-3-дық ертіндісімен әсер етеді.Тамырлар кеңейеді және капиллярлар айқындала түседі.Қорытынды жасалады.

№5-жұмыс.Танинмен белоктарды шөктіру.

Материалмен жабдықтау:жұмыртқа блогының ертіндісі, таниннің 2%-дық ертіндісі, пробирка, көз пипеткасы.

Жұмыс барысы:

Жұмыртқа блогының суытылған ертіндісіне немесе қан сарысуына таниннің

2%-дық ертіндісінен 2 тамшы тамызады.Тұндырма пайда болады.Қорытынды жасайды.

Жұмыс барысы:

Бір жапырақ ақ шүберекке бір тамшыдан күнбағыс майын, скипидар және парафин тамызады. Май таңбаларының пайда болуларын белгілейді. Скипидар таңбасы эфир майы ұшып кеткен соң тез жоғалады, парафиннің таңбасын ыстық металл затпен астына қағаз төсеп үтіктегеннен кейін жоғалады, ал майлы майдың таңбасы кетпейді.Қорытынды жасау керек.

№7-жұмыс. Майлы майдың қабынған теріге әсері.

Материалмен жабдықтау: үй қояны, майлы май.

Жұмыс барысы:

Үй қоянына бірінші дәрежелі күйік жасайды, (құлағын температурасы 50-55 с суға салады). Терінің бір бөлегін майлы маймен майлайды, бір бөлегін сол күйінде қалдырады. Біраз уақыттан кейін екі бөліктегі өзгерістерді салыстырып қорытынды жасайды.

Адсорбиялаушы (сорғыш) заттар.

№8-жұмыс.Белсендірілген көмір және

ақ балшықтың адсорбиялаушы қасиеттерін анықтау.

Жұмыс барысы:

Үш цилиндрге 0,1 грамнан белсендірілген көмір, ағаш көмірін және ақ балшық салады.Одан соң 10-мл-ден 0,15%-дық метилен синидің ертіндісін құяды.Шайқап араластырады және тұнғаннан кейін қай цилиндрдегі сұйық түссізденгенін белгілейді.Әр бес минут сайын толық түссізденгенге дейін бояу ертіндісін құйып отырады.Қорытынды жасайды.
Тақырыбы: Афференттік нерв шеттерінің сезімталдықтарын күшейтетін немесе олардың қозуына тосқауыл жасайтын дәрі-дәрмектік заттар.

Сабақтың мақсаты: заттар тобындағы препараттардың фармакологиялық сипаттамаларын, әсер ету механизмін, қолдануға болатын және болмайтынын оқып үйрену.

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Тітіркендіретін заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
2. 
   Аммиакы бар препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
3. 
   Құстыратын заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
4. 
   Қоқыртатын заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
5. 
   Руминаторлық заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
6. 
   Ащылатын препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
7. 
   Босаңдататын заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   

1. 
   Асқазан алды атонияларына
   
2. 
   Бронхопневмония болғанда
   
3. 
   Улы заттардан сақтандырғанда
   
4. 
   Тыныс алуды реттеуге.
   

Жұмыс барысы:

Препараттың физико-химиялық қасиеттерін (агрегаттық күйін), қалай аталуын, түсін, иісін айырып білу, топтағы препараттардың фармакотерапевтикалық қасиетін оқып үйрену.
№2-жұмыс.Аммиактың тітіркендіргіш әсері.

Материалмен жабдықтау: үй қояны, аммиактың 10%-дық ертіндісі, мақта.

Жұмыстың барысы:

Үй қоянының тұмсығына аммиактың 10%-дық ертіндісімен суланған аммиакты апарады. Тыныс алуының уақытша тоқталғандығын белгілейді. Қорытындылайды.
№3-жұмыс. Қыша /горчичник/ быламығын

(қышаны, дайындағандағы судың температурасының маңызы.)

Жұмыс барысы:

Үш ыдысқа да бірдей мөлшерде қыша ұнын салады және температуралары әртүрлі су құйып араластырады.Біріншісіне салқын су (5-10 с), екіншісіне жылы (40 с), ал үшіншісіне қайнаған су (100 с).Ступка ыдыстарды жабады және 10 минут қойып қояды. Үш ыдыстағы қыша майының иістерін салыстырады. Неге екіншісі ступкеден өткір, біріншісінде әлсіз иіс сезіліп, ал үшіншісінде мүлде байқалмайды, осыны түсіндіріңіздер.
3.Тарау.

Эфферентті нервтердің шеттеріне барынша әсер ететін заттар.

Эфферентті нервтердің шеттеріне әсер ететін заттарды классификациялау.

Холинэнергиялық иннервация аймағына әсер ететін заттар:

1. 
   Қозуды холинэнергиялық синапсаларға (холиномиметикалық) беруге әсер ететін құралдар.
   

Б) М-холиномиметикалық құралдар (гидрохлоридті пилокарпин, ацеклидин).

В) Н-холиномиметикалық құралдар (цититон, гидрохлоридті лобелин).

2. 
   Антихолинэстеразды құралдар (прозерин, физостигмин салицилаты, фосфакол).
   
3. 
   Холинорецепторларды (холинолитикалық) әлсіретуші (блокировать ететін) құралдар.
   

Б) М-холинолитикалық құралдар (атропин сульфаты, скополиннің

гидробромиді, платифиллиннің гидротартраты, метацин).

В) Н-холинолитикалық құралдар (ганглиоблокирлейтін құралдар, кураре

сияқты құрал немесе миореликсанттар).
Адренергиялық иннервациялар аймағына әсер ететін заттар

1. 
   Адренорецепторларды (адреномиметикалық) үйлестіретін құралдар.
   

Б) α-адреномиметикалық құралдар (норадреномин, мезатон, нафтазин).

В) β-адреномиметикалық құрал (изодрин).

2. 
   Антиаминоксидазды құрал (эфедрин).
   
3. 
   Адренорецепторларды (адренолитикалық) әлсірететін құралдар.
   

алголоидтары-дигидроэрготоксин және дигидроэрготомин, феталамин,

тропафен).

Б) β-адренолитикалық құралдар (анаприлин).

Зертханалық сабақ.

Тақырыбы: Холинэргикалық заттар

1. 
   Эфферентті нервтердің шеттерінің аймағына әсер ететін емдік құралдарды классификациялау.
   
2. 
   α-Холиномиметикалық құралдар, препараттар, олардың әсер ету механизмі, қолдануға болатын немесе болмайтын кездері.
   
3. 
   Холинолитикалық құралдар, препараттар, олардың әсер ету механизмі, қолдануға болатын немесе болмайтындығы.
   
4. 
   Антихолинэстеразды заттар, препараттар, олардың әсер ету механизмі, қолдануға болатын немесе болмайтындығы.
   

1. 
   Сиырдың шуын түсіруді жеңілдетуге әсер ететін.
   
2. 
   Ішектің атониясына әсер ететін дәрілер.
   
3. 
   Фосфорорганикалық қосылыстармен уланғанда сауықтыратын дәрілер.
   
4. 
   Асқазан ішек жолдары ауырғанда спазмолитикалық дәрілер.
   
5. 
   Қойдың миорелаксациясына қолданатын.
   

Жұмыс барысы:

Препараттың физико-химиялық қасиетін білу, дәрілік формасының атын, түсін, иісін білу, топтағы препараттардың фармакотерапевтикалық қасиеттерін ажырата алу.

№2-жұмыс. Бақаның жүрегіне ареколин (карбохолин)

мен атропин сульфатының әсерін анықтау.

Жұмыс барысы:

Миы мен жұлыны жұлынған бақаны түйреуіштермен препаравалды тақтаға бекітеді, жүрегін жалаңаштап жүрек қабын алады. 30-60 секунд бойы жүрегінің соғысын санайды. Сонсоң жүрегіне ареколиннің (карбохолиннің) 1%-дық ертіндісінен 1-2 тамшы тамызады және хаттамаға жүрек соғысының жиілігінде байқалған өзгерістерді жазып отырады. Ареколиннің (карбохолиннің) жүрекке әсерінің механизмін түсіндіру керек. Бұдан кейін жүрекке атропин сульфатының 0,1%-дық ертіндісінен 1-2 тамшы тамызады.Хаттамада жүрек қызметінің соғу жиілігі қалай өзгергендігінің және оның өзгеру себебін жазып көрсетеді.

Жүрекке ареколиннің (карбохолиннің) сондай мөлшерін қайтадан тамызады да жүрек соғысының ритмін бақылайды; ареколин (карбохолин) мен атропиннің арасындағы антогонизмнің антогонизмі жайында қорытынды жасау керек.

үй қоянының қарашығына әсері.

Жұмыстың барысы:

Үй қояны немесе мысықты шыны қалпақтың астына орналастырады және көз қарашығының аясының үлкендігін содан кейін сол көзіне ареколиннің (пилокарпиннің)1%-дық ертіндісінен 2 тамшы, ал оң көзіне атропиннің екі тамшысын тамызады.15-20 минуттан кейін пилокарпин мен атрориннің қарашықтардың көлеміне, көздің ішкі қысымына еткен әсерін жазады. Және сол әсерлердің механизмін түсіндіреді.Әрі қай нервті тітіркендіру ареколиннің немесе пилокарпиннің әсеріне ұқсас эффект беретінін көрсеткен жөн.
Зертханалық сабақ

Тақырыбы: Адренергиялық заттар

Сұқбат үшін сұрақтар:

1. 
   Адреномиметикалық құралдар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы жөніндегі ұйғарымдар.
   
2. 
   Адренолитикалық құралдар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы жайлары.
   

1. 
   Ринит болған жылқыға дәрмектер жазу.
   
2. 
   Сиырдың сыртқы жарақатын жазуға анестетикпен бірге қолданатын дәрмектер жазу.
   
3. 
   Жүрек қызметі әлсірегенге рецепт жазу.
   

Жұмыс барысы:

Препараттың физико-химиялық қасиетімен (агрегаттық күйімен) танысу, түсін,иісін айыру,препараттар топтарының фармакотерапевтикалық қасиеттерін ажырату.



№2-жұмыс.Бақаның бөлектелген көзінің

қарашығының көлеміне адреналиннің әсері.

Жұмыс барысы:

Бақаның екі көзін де ойып алады және оларды қарашықтарын үстіне қаратып Петри табақшасына, бір шымшым 0,9%-дық натрий хлоридінің ертіндісі сіңірілген мақтаның үстіне қояды.Көздің біреуі 1-2 тамшы адреналиннің арнаулы ертіндісін (0,1%-дық) тамызады және қарашықта біртіндеп дамитын реакцияны бақылайды.Екінші көз салыстырып бақылау үшін керек.Тәжірибенің соңында байқалған өзгерістерге түсінік беру керек.
№3-жұмыс.Адреналиннің капиллярға әсері.

Материалмен жабдықтау: Микроскоп, бақа, препаровалдық тақтай (тілді тарту үшін тесігі болуы тиіс), гидрохлорид адреналиннің 0,1%-дық ертіндісі, бақаны бекітетін инелер.

Жұмыс барысы:

Бақаны препаровалды тақтайдың тесігінің үстіне тілі дәл келетіндей етіп жатқызады да дұрыстап бекітеді.Микроскоппен бақа тілінің капиллярларына қанның толуы тілге гидрохлорид адреналиннің 0,1%-дық ертіндісін тамызғанға дейін, және тамызғаннан кейін қалай болғанын бақылайды. Тәжірибенің хаттамасына капиллярлардың адреналин ертіндісін тамызғанға дейін және одан кейін қалай болғанын жазады.Сонсоң алынған нәтижелерді түсіндіреді.

4.Тарау.

Ағзадағы зат алмасу процессіне әсер ететін заттар

№ 13 Зертханалық сабақ

Тақырыбы: Витаминді препараттар.

Сабақтың мақсаты: топтағы препараттарды оқып білу, олардың әсер ету механизмін, қолданылуын және қолданылмауын түсіндіру.

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Ағзадағы зат алмасу процессіне әсер ететін заттарды классификациялау.
   
2. 
   Витаминдерді классификациялау.
   
3. 
   Малдардың организмі үшін витаминдердің маңызы.
   
4. 
   А тобындағы витаминдер, олардың әсер ету механизмі, қолданылуы мен қолданылмауы.
   
5. 
   Д тобындағы витаминдер, олардың әсер ету механизмі, қолданылуы мен қолданылмауы.
   

1. 
   Рахит болған итке арнап.
   
2. 
   Гипохромды анемия болған сиырға арнап.
   
3. 
   Кератиттің дамуының профилактикасы үшін.
   
4. 
   Диспепсияның жүйкелік-токсикалық түрлеріне арнап 8 торай үшін.
   
5. 
   Бауырдың детоксициялаушы қызметі бұзылғанда беретін препараттар.
   
6. 
   Жылқының тамырлары тартылғанға беретін препараттар.
   

Жұмыс барысы:

Физико-химиялық қасиетін (агрегаттық күйін) оқып білу, препараттың емдік формасының атын, түсін, иісін білу, фармакотерапевтикалық қасиетін ажырату.

№2-жұмыс.Никотин қышқылының тамырларға әсері.

Материалмен жабдықтау: ақ үй қояны, мақта,никотин қышқылының 1:5000 ертіндісі, табақша, инелі шприц.

Жұмыс барысы:

Үй қоянының жарыққа құлағындағы тамырларының күйін қарайды, содан кейін венасына салмағының 1 кг-на 0,01%-ден есептеп 1 мл-ден 1%-дық никотин қышқылының ертіндісін жібереді.Құлақ тамырларының кеңеюін белгілейді, аздан соң ол әуелгі қалпына келеді.Тәжірибенің хаттамасына үй қоянының құлағындағы тамырлардың кеңейгендігі туралы қорытындыны жазады.

№3-жұмыс. Викасолдың қанды ұйытуға әсері.

Материалмен жабдықтау: екі үй қояны, викасолдың 0,3%-дық ертіндісі, сағаттық шыны, жіңішке ілгек.

Жұмыс барысы:

2 үй қояндарының құлақтарынан қан алады және ұйю жылдамдығын анықтайды.Сағаттық шыныға үй қояндарының құлақтарынан алған қаннан бір тамшыдан тамызады.Жіңішке ілгек арқылы қанның ұйый басталуын (фибрин жіптерінің пайда болуы бойынша) анықтайды.Қанның ұйюын әр минут сайын анықтайды және сағаттық шыныға қан тамызғаннан бастап қанның ұюына дейін.Сонсоң қояндардың біреуінің терісінің астына 1 мл. 0,3%-дық викасол ертіндісін жібереді.1 сағаттан кейін қоянның венасынан тағы да қан алып, оның ұйыған уақытын белгілейді және зерттеу хаттамасына алынған нәтижелерін жазады.
№13 Лабораториялық (зертханалық) сабақ

Тақырыбы: Гормоналды препараттар

Сұқбат үшін сұрақтар:

1. 
   Горманалдық препараттардың классификациясы, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
2. 
   Иек асты безінің препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
3. 
   Мишықтың препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы немесе болмайтындығы.
   
4. 
   Гонадотропты гармондар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
5. 
   Шатырқай безінің препараттары.
   
6. 
   Жыныс гормондарының препараттары.
   

1.Жылқылардың қант диабетінің препараттары.

2. Мегежіндердің шуы түспегенге препараттар.

3. Иттің С авитаминозына беретін препарат.

4. Қысыр сиырдың күйлеуі үшін беретін препараттар.

№1-жұмыс.Топтағы препараттармен танысу.

Материалмен жабдықтау: әртүрлі дәрі-дәрмектік формалардағы препараттар топтарының жиынтығы.

Жұмыс барысы:

Препараттардың физико-химиялық қасиеттері (агрегаттық күйі), препараттың емдік формасының атаулары, түсі, иісі, препараттар топтарының формакотерапевтикалық қасиеттерін ажырату.

№2-жұмыс. Питуитриннің антидиуретикалық әсері.

Материалмен жабдықтау: екі ақ тышқан, торлары бар воронкалар, градуилендірілген пробиркалар немесе мензуркалар, 2 штатив, инелі шприцтер, питуитрин, натрий хлоридінің изотопикалық ертіндісі, мақта, қайшылар 50%-дық этил спирті.

Жұмыс барысы:

Ақ тышқандардың біреуінің сан етіне натрий хлоридінің изотопикалық ертіндісінен 0,9 мл. және 0,1 мл. Питуитрин, екіншісіне 1 мл. Натрий хлоридінің изотопикалық ертіндісін жібереді.Тышқандардың әрқайсысын торлары бар шеттері градуирлендірілген пробиркаларға түсірілген воронкаларға орналастырады.

Сабақ бойы несептерін жинайды және хаттамаға қай тышқаннан қанша алынғанының мөлшерін жазады.Питуитрин алған тышқанның несебінің мөлшері аз болады.Жасалатын қорытынды-питуитрин антидиуретикалық қасиетке ие.

№ 4 Лабораториялық (зертханалық) сабақ.

Тақырыбы: Негізді (сілті) және негізді жергілікті металдар

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Негізді және негізді жерлі металдардың тұздарының жануарлардың организміне әсерінің мазмұны.
   
2. 
   Кальций препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы немесе болмайтындығы.
   
3. 
   Калий препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы немесе болмайтындығы.
   
4. 
   Натрий препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   

1. 
   Иттің аллергиялық ауруларына венаның ішіне препарат жіберу.
   
2. 
   Сиырдың іш тастауына қарсы препараттар.
   
3. 
   Сиырдың туу парезін болдырмау үшін препараттар
   
4. 
   5 торайдың диспепсиясына дәрмектер.
   

Жұмыс барысы:

Физико-химиялық қасиетін білу (агрегаттық күйін), препараттың атауын, түсін, иісін білу, топтағы препараттардың фармакотерапевтикалық қасиеттерін ажырату.

2-жұмыс. Магний мен кальцийдің әсерлерінің антагонизмі.

Материалмен жабдықтау: үй қояны, магний сульфатының 25 %-дық

ерітіндісі, кальций хлоридінің 3%-дық ерітіндісі, стерильді шприцтер.

Жұмыс барысы:

Үй қоянына 25%-дық магний сульфатының ерітіндісін (2 мл-ге жуық) венасына, немесе массасының әр кг салмағына 1,5 грамнан есептеп бұлшық етіне енгізеді. Наркоз басталған кезде құлақ венасына 5-6 мл 3%-дық кальций хлоридінің ерітіндісін енгізеді. Бақылау хаттамасына алынған эффектіні жазады.

3-жұмыс. Бақаның жүрегіне калий мен натрий иондарының салыстырмалы әсерлері.

Материалмен жабдықтау: екі бақа, натрий хлоридінің 20%-дық ерітіндісі, калий хлоридінің 20%-дық ерітіндісі, стерильді шприцлер.

Жұмыс барысы:

Бақалардың біреуінің терісінің астына натрий хлоридінің 20%-дық ерітіндісінен 0,25 мл, ал екіншісіне 20%-дық калий хлоридінің ерітіндісін жібереді. Бақалардың қандай күйде болатынын бақылайды, 10-15 минуттан кейін жүректерін жалаңаштайды. Екі бақаның жүрек қызметтеріндегі айырмашылықтарды белгілейді және зерттеу хаттамасына қорытындыларды жазады.
№ 4 Зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Ауыр металдардың препараттары.

Сұхбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Ауыр металдар қосылыстарының жануарлардың организмі үшін маңызы.
   
2. 
   Алюминий препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
3. 
   Мыстың препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
4. 
   Сынаптың препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы немесе болмайтындығы.
   
5. 
   Қорғасынның препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы не болмайтындығы.
   
6. 
   Күмістің препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы немесе
   

7. 
   Цинктің препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы немесе болмайтындығы.
   
8. 
   Темірдің препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы немесе болмайтындығы.
   

1. 
   Трихофитин болған алты бұзауға препараттар.
   
2. 
   Жылқының сіңірлері созылғанда беретін Буров сұйығы.
   
3. 
   Иттің бұлшық еті ауырғанда жағатын күкіртті сынап майы.
   
4. 
   Сиырдың жарақат алған жеріне препарат жазу.
   
5. 
   Бұзаудың көз айналасының сілекей қабаты қабынғанда қолданылатын проторгол ерітіндісін жазу.
   

Жұмыс барысы:

Физикалық-химиялық қасиетін (агрегаттық күйін), атауын, түсін, иісін, фармакотерапевтикалық қасиетін білу.

№2-жұмыс. Ауыр металдар тұздарының жергілікті әсері.

Материалмен жабдықтау: үш бақа, күміс нитратының 5%-дық ерітіндісі, мыс сульфаты, дихлоридті сынап, дисцилляцияланған су, сүзгіш қағаз, көз пипеткалары, төгінділік табақша.

Жұмыс барысы:

Үш пробиркаға 10 мл-ден 2%-дық ерітінді құяды және бірінші пробиркаға 2 мл жұмыртқа белогының ертіндісін, екіншісіне сондай мөлшерде 10%-дық танин ерітіндісін, үшіншісіне 2 мл 0,9%-дық натрий хлоридінің ертіндісін қосады.Зерттеу хаттамасына уға қарсылардың әсері туралы жазады.

5.Тарау

Микробтар мен паразиттерге қарсы жабдықтар.

Микробтарға қарсы және паразиттерге қарсы жабдықтар құралдарының

заттарын классификациялау.

• 
  Формальдегид тобы (формальдегид ертіндісі, лизоформ, гексаметилентетрамин).
  
• 
  Оттегін беретін заттар (карбогин, пергидроль, сутегі перекисі, калий перманганаты).
  
• 
  Хлор препараттары (кальций гипохлориді, натрий гипохлориді, антиформин, хлорац, хлорамин. Б, пантоцид).
  
• 
  Қышқылдар тобы (хлорлы сутегі, күкірт, бор, сірке, сүт).
  
• 
  Негіздер тобы (натрийдің, калийдің, кальцийдің гидрокистері; натрий, калий, кальций карбонаттары; натрий гидрокарбонаты, натрий бораты, магний окисы).
  
• 
  Натронды және калилы сабын.
  
• 
  Фенолдар, крезолдар және олардан шыққандар (фенол, гваякол, тиокол, күкірт крезолды қосынды, лизол, нафтализол, креолин, нафталин, бетанафтол, бензонафтол).
  
• 
  Емдік бояулар тобы (бензидинді шыңарылғандар – наганин, трипансинь; акаридиновты және анилинді шығарылғандар – бриллиантты жасыл, пиоктанин; хиноминді шығарылғандар – пироплазмин, гемоспоридин, хинозол; нитрофуранды шығарылғандар – фурацилин, фуразолидон, фураганин, фуроксин, фуразонал).
  
• 
  Сульфанилалидті препараттар (стрептоцид, норсульфазол, бисептол, урасульфан ж.б.).
  
• 
  Антибиотиктер (пенициллиндер, тетрациклиндер, стептомициндер және басқалар).
  
• 
  Антигельминтті заттар (пиперазин, мебенвет, ивомен ж.б.).
  
• 
  Инсектицті және акарицидті заттар (фосфорорганикалық қосылыстар, хлорорганикалық қосылыстар, және басқалар).
  
• 
  Дератизациялық препараттар (дифенацин, зоокумарин, крысид, цинк фосфиді).
  

Тақырыбы:Фенолдар, крезолдаржәне солардан шығарылғандар.

Сұхбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Фенолдың бактерецидті және инсектицидті әсерінің мәні неде?
   
2. 
   Креолин, оның әсері және қолданылуы.
   
3. 
   Ихтиол, оның әсері және қолданылуы.
   

1. 
   Жылқының терісінде жаңадан пайда болғандарды күйдіруге.
   
2. 
   Қолды және операция жасалатын жерді тазалауға.
   
3. 
   Сиырға беретін ащуға қарсы дәрмектерге.
   
4. 
   Жарасын жазу үшін жылқыға беретін вишневский линименті.
   
5. 
   Қарны күрт үлкейгенде жылқыға 1рет ішке беретін креолин.
   
6. 
   Мастит болған сиырға ихтиоль майы.
   
7. 
   Цистит болған сиырдың венасына гексаметилентетрамин.
   
8. 
   Қолдағы жараны тазартуға сутегінің перекисі.
   
9. 
   Иттің күйігін емдеуге калий перманганаты.
   
10. 
    Жараға себу үшін:
    

• 
  Калий перманганаты – 1 бөлігі
  
• 
  Стрептоцид – 19 бөлегі
  

Материалмен жабдықтау: дәрі-дәрмектердің әртүрлі формадағы топтарының жиынтығы.

Жұмыс барысы:

Тәжірибелік әйнекке инфузорлары бар сұйықтан тамызады. Микроскоптың шағын үлкейтуімен инфузорлардың қозғалыстарын бақылайды. Содан кейін фенолдың 1:30, 1:100, 1:300, 1:1000 концентрациялы ертіндісінен тамшылатып қосады. Инфузорлардың қозғалыстарының өзгерулерін тоқталғанға дейін бақылайды. Фенолдың әртүрлі концентрациядағы ертіндісінің әсерін инфузорлардың қозғалыстары тоқталғанға дейін анықтайды. Фенолдың әртүрлі концентрациясының ең азының инфузорлардың өлулеріне әсер ететіндігін белгілейді. Алынған деректерді белгіленген форма бойынша жазады және фенолдың қолданылу практикасы жөнінде қорытынды жасайды.

Фенолдың инфузорларға әсері жөніндегі тәжірибенің хаттамасы.

Жұмыс барысы:

Бақалардың біреуінің терісінің астына фенолдың судағы 5%-дық ерітіндісінен 0,5 мл, ал екіншісінің терісін фенолдың 5%-дық судағы ертіндісімен майлайды.Нәтижелерді хаттама түрінде жазады және фенолдың уландырғыш әсері жөнінде қорытынды жасайды.

№ 4 жұмыс. Рецептер жазу.

1. 
   Сиырдың қарнының күрт қабынуына ихтиолдан 1 рет беруге.
   
2. 
   Қойдың дерматитіне (тері қабынуы) дегтяр майын беруге.
   
3. 
   Сиыр қорасына фенолмен дезинфекция жасауға.
   
4. 
   Жылқының жарасын жазу үшін май түрінде резорцин.
   

№ 15 Лабораториялық сабақ

Тақырыбы: «Антибиотиктер»

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Антибиотиктердің микробтарға қарсы әсерінің механизмі.
   
2. 
   Антибиотиктермен емдеудің жалпы принциптері.
   
3. 
   Антибиотиктердің жануарлардың организмдеріне әсері.
   

4. 
   Бензилпенициллиннің спектрі және микробтарға қарсы әсерінің механизмі.
   
5. 
   Бензинпенициллин препараттары.
   
6. 
   Стрептомициндер, микробтарға қарсы әсерлерінің механизмі, стрептомицин препараттарының қолданылуы.
   
7. 
   Тетрациклиндер, олардың спектрі және микробтарға қарсы әсерлерінің механизмі.
   
8. 
   Левомицитин және синтомицин, олардың әсері мен қолданылуы.
   

Жұмыс барысы:

Физико-химиялық (агрегатық күйлерін( қасиеттерін, препараттардың емдік формаларын, түстерін, иістерін біліп, топтағы препараттардың фармакотерапевтикалық қасиеттерін ажырату.
№2-жұмыс. Бензилпеницелиннің, стрептомициннің

грамициннің тышқандарға жалпы әсері.

Жұмыс барысы:

Тышқандардың біреуінің терісінің астына натрий бензилпенициллиннің 0,5 мл дистиллирленген суда еріген 10000 бірлігін (ЕД), екіншісіне сол көлемде стрептомицин сульфатын, үшіншісіне 0,1 мл 2%-дық грамицидин (0,4 мл дистиллирлендірілген суда ерітіп) жібереді.

Тышқандарды шыны колпактардың астына орналастырады және сабақ бойы бақылайды.Біраздан кейін оларда ентігу, әлсіреу, қышыну пайда болады.1-2 сағаттан кейін бұл көріністер біртіндеп жоғалады.

Хаттама түрінде жазады және тиісті қорытынды шығарады.

№3-жұмыс. Рецептер жазу:

1. 
   Пневмония болған итті емдеп жазуға бензилпенициллин натрий.
   
2. 
   Рож ( ) болған шошқаға бициллин.
   
3. 
   Эндометрит болған сиырды емдеп жазуға стрептомицин.
   
4. 
   Диспепсия болған бұзауды емдеп жазуға левомицитин.
   

Тақырыбы: «Сульфаниламидті препараттар»

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Сульфаниламидтердің микробтарға қарсы әсерлерінің механизмін білу.
   
2. 
   Сульфаниламидтердің терапиядағы жалпы принциптері.
   
3. 
   Сульфаниламидті препараттардың сипаттамасы.
   

• 
  жалпы инфекцияларды (жұқпалы ауруларды) жазуда қолданылатын препараттар;
  
• 
  негізінен асқазан ішек ауруларына қолданылатын препараттар.
  

4. 
   Сульфаниламидтердің қосымша әсерлері, одан сақтандыру және көмек көрсету шаралары.
   
5. 
   Нитрофуранмен емдеу принциптері.
   

Жұмыс барысы:

Препараттардың физико-химиялық қасиеттерін (агрегаттық күйлерін), емдік формаларының аттарын, түстерін, иістерін білу, топтағы препараттардың фармакотерапевтикалық қасиеттерін ажырату.
№2-жұмыс.Сульфаниламидтердің ерігіштігі.

Материалмен жабдықтау: дәріханалық таразылар, әртүрлі таразылар, ұнтақ түріндегі препараттардың-субстанциялары-корсульфазол, сульфацил-натрий, үш пробирка, штатив, дистиллирлендірілген су, күйдіргіш натрийдің 10-дық ертіндісі.

Жұмыс барысы:

• 
  100 мл-нан корсульфазол, фтилазол және сульфацил-натрий өлшеп алу.
  
• 
  әр ұнтақты пробиркаларға салып, үстеріне 2-3 мл-ден дистиллирлендірілген су құяды.Егер препарат суда ерімесе 1-2 мл-ден 10%-дық күйдіргіш натрийдің ертіндісін құяды.Препараттардың ерігіштіктері туралы қорытынды жасайды.
  

1. 
   Цистит болған жылқыға емдеу курсына арнап стрептоцид жазу, бірінші жолы венасының ішіне.
   
2. 
   Мастит болған сиырға емдеу курсына сульфазимизин.
   
3. 
   Цистит болған жылқыға уросульфан.
   
4. 
   Нутталиоз болған жылқыға сульфантрол.
   
5. 
   Энтерит болған шошқаны жазу курсына сульгин.
   
6. 
   Эндометрит болған сиырды емдеп жазу курсына сульфапиридизин.
   
7. 
   Жараны жуып жазуға фурациллин.
   

Тақырыбы: «Антигельминтті құралдар»

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Антигельминтті заттардың классификациясы.
   
2. 
   Антигельминтті заттардың маңызы.
   
3. 
   «Интенсэффектілік» және «Экстенэффектілік»деген ұғымдар не, маңыздары қалай.
   
4. 
   Антигельминтті препараттарды белгілеудің ерекшеліктері.
   
5. 
   Топтағы препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   

жиынтығы.

Препараттың физико-химиялық қасиетін (агрегаттық күйін), емдік формадағы атауын, түсін, иісін, топтағы препараттардың фармокотерапев-тикалық ерекшеліктерін ажырату.
№2-жұмыс. Төртхлорлы көміртегінің және пиперазиннің жауын құрттарына әсері.

Материалмен жабдықтау: Петридің үш табақшасы, жауын құрттары, пиперазиннің 1%-дық ертіндісі, төртхлорлы көміртегінің 1%-дық ертіндісі, натрий хлоридының изотопикалық ертіндісі.

Жұмыс барысы:

Петридің бір табақшасына пиперазиннің 1%-дық ертіндісін, екіншісіне төртхлорлы көміртегінің 1%-дық ертіндісін, үшіншісіне натрий хлоридінің изотопикалық ертіндісін құяды. Әр табақшаға бірден жауын құртын салады және құрттардың қозғалуларының өзгерулерін бақылайды. Зерттелетін препараттардың құрттарға әсерлері жөнінде қорытынды жасайды.

1. 
   Параскаридоз болғанжылқыға төртхлорлы көміртегін жазу.
   
2. 
   Аскаридоз болған шошқаға пиперазин жазу.
   
3. 
   Фасциолез болған қойға дифтотетрахлорэтан жазу.
   
4. 
   Фасциолез болған қойға гексахлорэтан (фасциолин) жазу.
   
5. 
   Фасциолез болған сиырға гексахлорпараксиол (хлоксил) жазу.
   
6. 
   Диктикаулез болған қойған дитразин жазу.
   
7. 
   Диктикаулез болған қойған локсуран жазу.
   
8. 
   Сиырға еркектік папоротнигінің экстрактын жазу.
   
9. 
   Бабезиеллез болған сиырға азидин жазу.
   
10. 
    Бабезиеллез болған қойға флавакридиннің гидрохлоридын жазу.
    
11. 
    Энтерит болған итті емдеу курсына энтеросептол жазу.
    
12. 
    Жараны жууға этакридин лактатын жазу.
    
13. 
    Күйікті жазу үшін бриллиантты жасыл (зеленка) жазу.
    

1. 
   Наркоз туралы мағлұмат және оның ветеринария мен биологиядағы маңызы.
   
2. 
   Наркотиктерді (нашаларды) зерттеудің тарихы.
   
3. 
   Апиын препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
4. 
   Өсімдіктерден алынатын седативті жабдықтар.
   
5. 
   Талмаға қарсы заттар, препараттар, әсер ету механизмі.
   
6. 
   Реттеуші әсері бар өсімдіктер, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
7. 
   Тыныс алу орталығының аналептикалары, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   

1. 
   Ащылайтын препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
2. 
   Сурьманың препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
3. 
   Өтті айдайтын нәрселер, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   

1. 
   Ганглиблокирлайтын заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
2. 
   Антигистаминді заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
3. 
   Бәсекелестік түрлері бар миорелаксанттардың антогонистері.
   

1. Фосфоры бар заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

2. Иоды бар заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы

және болмайтындығы.

3. Жүрекке арналған гликозидтер, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

4. Қанға әсер ететін заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

5. Диуретиклаық заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.
5.Тарау. «Микробтарға қарсы және паразиттерге қарсы препараттар».

1. Тәтті заттар және оттегі. Препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

2. Амин қышқылдары, белоктардың гидролизаттары, препараттар, әсер ету

механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.

3. Бактериольды препараттар. Препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

4. Ферменттер, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және

болмайтындығы.

Коллоквиумдар.

1. 
   Нашалық заттардың әсер ету механизмі туралы осы кездегі ұғым.
   
2. 
   Тыныс алғанда беретін нашалар және олардың механизмі.
   
3. 
   Наркоздың стадиялары және олардың сипаттамасы.
   
4. 
   Хлороформ мен эфирдің әсерлерінің салыстырмалы бағасы.
   
5. 
   Ингаляциялық емес наркотиктердің жалпы сипаттамасы және олардың ингаляциялықтардан айрымашылығы.
   
6. 
   Наркотикалық заттардың әсер ету механизмі.
   
7. 
   Морфинді ұйқы.
   
8. 
   Алкогольдің микробқа қарсы және резорбтивті әсері.
   
9. 
   Бромидтердің ОЖЖ-сіне әсері.
   
10. 
    Наркотикалық заттар топтарының басқа препараттарының фармакодинамикасы.
    
11. 
    Наркотикалық емес заттардың әсер ету механизмі.
    
12. 
    Нейролептикалық заттардың әсер ету механизмі, препараттары.
    
13. 
    Седативтік заттардың әсер ету механизмі, препараттары.
    
14. 
    Транквилизаторлардың әсер ету механизмі, препараттары.
    
15. 
    Кофеиннің ОЖЖ-сіне әсер ету механизмі.
    
16. 
    Кофеиннің қан айналысына, тыныс алуға, дидрезге әсер ету механизмі.
    
17. 
    Стрихниннің ОЖЖ-сіне әсері, әсер ету механизмі, қолданылуы, препараттары.
    
18. 
    Кофеиннің ОЖЖ-сіне әсер ету механизмі
    
19. 
    Комфораның қан айналысына және тыныс алуға әсері.
    
20. 
    Комфора тобындағы басқа препараттардың жүрек-тамыр қызметіне әсері.
    

1. 
   Итке наркоз беру үшін хлороформ.
   
2. 
   Мысыққа наркоз беру үшін эфир.
   
3. 
   Иттерді наркотизациялау үшін наркозды қоспа. (үш бөлігі эфир, 2 бөлігі хлороформ және 1 бөлігі этилді алкоголь).
   
4. 
   Жылқыға ректильді наркоз жасау үшін хлоралгидраттың алтей тамырының қайнатпасына қоспасы.
   
5. 
   Жалпы әлі кеткен атқа этил алкоголін ішкізу.
   
6. 
   Жылқыға тері астына бір рет жіберу үшін промедол жазу.
   
7. 
   Сиырға 3 рет беруге натрий салицилатын болюс түрінде..
   

8. Итке температурасы көтерілгенде ацетисалицилді қышқылды таблетка

түрінде.

9. Бұлшық еті ревматизм болған итті уқалау үшін 10%-ы метилсалицилат, 5%-

хлороформ болатын 100 г. Май дайындау.

10. Итке экзема болғанды салицила қышқылынан 200г. паста түрінде әзірлеу.

11. Комик болған жылқыға етінің ішіне жіберу үшін ампуладағы ертінді

түрінде анальгин әзірлеу.

12. Итке ішкізу үшін күніне 1 ас қасықтан 3 рет ішкізу үшін 10 күнге арнап

ертінді түрінде натрий бромиді мен калий бромидін әзірлеу.

13. Итті операция жасауға дайындау үшін бұлшық етіне жіберетін рампун

әзірлеу.

15. Наркозды патенцирлеу үшін мысыққа аминазин жазу.

16. Қойға 5рет қолдану үшін антипиринмен қосып ұнтақ түрінде кафлин-

натрийдің бензоатын әзірлеу.

17. Сиырға 3 рет беретін темисал.

18. Күніне 2 реттен 3 күн беретіндей бес шошқаға гилибуха қайнатпасын

әзірлеу

19. Уланып қалған жылқыға бір рет тері астына инъекция жасау үшін

20. Уланған үй қоянының венасына жіберуге 10%-дық коразол.

Сұхбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Афференттік жүйке шеттеріне әсер ететін заттарды классификациялау.
   

қолдануға болатындығы және болмайтындығы.

3. Жергілікті анестизациялаушы заттарды қолдануға қойылатын талаптар.

4. Тітіркендіретін заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

5. Адсорбирлеуші заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

6. Жұмсартқыш заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

7. Сілекейлі заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы

және болмайтындығы.

8. Құстыратын заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

9. Руминаторлы заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

10. Жұмсартқыш заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

11. Әлсіздендіретін заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.
12. Өтті айдайтын заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

13. Қақыртатын заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

14. Ащылаушылар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы

және болмайтындығы.

Рецептер жазу:

1. 
   Итке жұмсартушы заттар.
   
2. 
   Бұзау уланғанда сорып алушы дәрмектер.
   
3. 
   Бронхопневмония болған жылқының маңқасын тазалайтын заттар.
   
4. 
   Сиырдың ас қорытуын реттейтін дәрмектер.
   
5. 
   Уды сорудан сақтандыратын және асқарындағыны шығаратын заттар.
   
6. 
   Гастроэнтрит болған 7 торайға жұмсартқыш заттар.
   
7. 
   Стоматит болған жылқыға дәрмек.
   
8. 
   Итке кастор майы.
   
9. 
   5 торайға емен қабығының қайнатпасы.
   
10. 
    Сиырдың инфильтрационды анестазиясы үшін новакаин.
    
11. 
    Шошқаның өткізгіш анестазиясы үшін тримекин.
    
12. 
    Жылқының танау қабаты мен кеңсірігін ауырлау үшін.
    
13. 
    Сиырдың үрпісін тазартып, ауыртпайтын дәрмектер.
    
14. 
    Қарын мен ішек қабынғанда қолданылатын дәрмектер.
    

Сұхбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Эфферентті нерв аяқтарына әсер ететін заттарды классификациялау.
   
2. 
   Холинэргиялық заттарды классификациялау.
   

болатындығы және болмайтындығы.

4. Холинолитикалық заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

5. Антихолинэстеразды заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

6. Ганглиоблокирлеуші заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

7. Миорелаксанттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы

және болмайтындығы.

8. Гистамин және одан жасалатындар.

9. Адренергиялық заттардың классификациясы.

10. Адреномиметикалық заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

11.Адренолитикалық заттар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға

болатындығы және болмайтындығы.

1. 
   Сиырдың қарын атопиясына қолданылатын дәрмектер.
   
2. 
   Сиырдың алдыңғы асқазанының моторлы функциясын реттейтін дәрмектер.
   
3. 
   Сиырдың қарын парезіне қолданылатын дәрмектер.
   
4. 
   Иттің қуығының атопиясына дәрмектер.
   
5. 
   Жылқының қарашығын үлкейту үшін дәрмектер.
   
6. 
   Тыныс алу рефлекторлы тоқтауын болдырмау үшін дәрмектер.
   
7. 
   Холиномиметикалық уланғанда беретін дәрмектер.
   
8. 
   Шошқаның тұқымдық қызметін реттейтін дәрмектер.
   
9. 
   Мысықтың өткір ренитінде жергілікті тамыр тарылтатын дәрілер.
   
10. 
    Қойдың сүйек бұлшық еттерін аз уақытқа босаңдататын дәрмектер.
    
11. 
    Бұзаудың аллергиялық реакциясын жеңілдету үшін дәрілер.
    

Сұхбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Ағза алмасу процесіне әсер ететін заттарды классификациялау.
   
2. 
   Витаминді препараттар, классификациясы, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
3. 
   Гармональді препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
4. 
   Фосфоры бар препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
5. 
   Йоды бар препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
6. 
   Негізді және негізді-энерлік металдардың тұздары, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
7. 
   Ауыр металдардың тұздары, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
8. 
   Тәтті заттар мен оттегі, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
9. 
   Малдың өсу және бордақылануы үшін қолданылатын заттар, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы, немесе болмайтындығы.
   
10. 
    Араның және жыланның улары бар препараттар.
    

1. 
   3 қойға А-витамині жетіспеген жағдайда препарат жазу.
   
2. 
   5 күшікке рахиттың дамуын тежеу үшін препарат жазу.
   
3. 
   Жылқының остеомаляциясына препарат жазу.
   
4. 
   Орталық және перипериялық жүйке жүйелерінің қызметтерін қалпына келтіру үшін препарат жазу.
   
5. 
   Сиырдың кератитіне препарат жазу.
   
6. 
   Иттің бауырының детоксицирлеуші қызметі бұзылғанда препаратжазу .
   
7. 
   Күшіктің геморрагикалық диатезине препарат жазу.
   
8. 
   Саулық қойдың тұқымсыздығына препарат жазу.
   
9. 
   Сиырдың сүттілігін жақсарту үшін препарат.
   
10. 
    Жылқының қант диабетіне препарат жазу.
    
11. 
    Күйлеулері үшін 12 саулыққа синхронизациялық препарат жазу.
    
12. 
    Операция жасайтын жерді тазалау үшін йод тобынан препараттар жазу.
    
13. 
    Сиырдың шуын түсіру үшін препарат жазу.
    
14. 
    Жылқының талмауы үшін дәрмек жазу.
    
15. 
    Ауыр жұқпалы ауруларға глюкоза препаратын жазу.
    

Сұқбаттасу үшін сұрақтар:

1. 
   Микробтарға қарсы қасиеттері бар заттарды классификациялау.
   
2. 
   Фенол және одан жасалғандар, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
3. 
   Оттегін беретін заттар. Препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
4. 
   Формальдегид тобы, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
5. 
   Хлор препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
6. 
   Қышқылдар, негіздер, сабын. Препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
7. 
   Емдік бояулар, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
8. 
   Дезинфекция жасайтын заттар. Препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
9. 
   Антисептиктік заттар. Препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
   
10. 
    Антибиотиктер, препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
11. 
    Антибиотиктердің классификациясы.
    
12. 
    Химиотерапияның негіздері.
    
13. 
    Антибиотиктерді қолданудың ережесі.
    
14. 
    Антибиотиктердің қосымша әсерлері.
    
15. 
    Пеницилиннің топтары, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
16. 
    Стрептомицин топтары, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
17. 
    Левомицитин тобы, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
18. 
    Тетрациклин тобы, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
19. 
    Аминогликозидтер, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
20. 
    Макролидтер, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
21. 
    Цефалоспориндер, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
22. 
    Саңырауқұлақтарға қарсы антибиотиктер, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
23. 
    Сульфаниламидті препараттардың классификациясы.
    
24. 
    Сульфаниламидтер, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
25. 
    Нитрофундар, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
26. 
    Антигельминттік құралдардың классификациясы.
    
27. 
    Экстенсэффектілік және интенсэфоректілік жайындағы ұғым.
    
28. 
    Антигельминтті құралдарды қолданудың ерекшеліктері.
    
29. 
    Антигельминтті препараттар, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
30. 
    Қан паразиттеріне қарсы құралдар, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
31. 
    Фунгицидтер, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
32. 
    Инсектицидтер, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    
33. 
    Дератизационды құралдар, препараттары, әсер ету механизмі, қолдануға болатындығы және болмайтындығы.
    

1. 
   Хирургтің қолын жуатын антисептикалық құралдар.
   
2. 
   Несеп шығрғтын жүйелер қабынғанда қолданылатын препараттар.
   
3. 
   Тұяқтары жарақаттанған 3 жылқыға препарат жазу.
   
4. 
   Гастроэнтерит болған 7 торайға препарат жазу.
   
5. 
   Жылқының пироплазмасына препарат жазу.
   
6. 
   Ауыз қуысының сілекейлі қабығы шіри қабынғанда беретін препарат жазу.
   
7. 
   Шошқа қорасын жоспарлы дезинфекциядан өткізу үшін препарат жазу.
   
8. 
   Иттің пиелонефритіне препарат жазу.
   
9. 
   Бұзаудың трихофитиіне препарат жазу.
   
10. 
    Шошқаның іш инфекциясына антибиотик жазу.
    
11. 
    Пневмония болған мысыққа антибиотик жазу.
    
12. 
    Бұзаудың іріңді жарасын емдеу үшін антисептикалық дәрмек жазу.
    
13. 
    Бұзау қорасына ылғалды дезинфекция жасауды өткізу үшін препарат жазу.
    
14. 
    Мысықтың терісі саңырауқұлақты зақымданғанға препарат.
    
15. 
    Сиыр маститіне препарат жазу.
    

1.Кожанов К.Н. Ветеринариялық фармакология. Алматы 2008

2.Айтжанов С. Фармакология Алматы 2006

3.Кожанов К.Н. Фитотерапия. Алматы, 2008

Қосымша әдебиеттер:

1. 
   Соколов В.Д., Рабинович М.И., Горшков И.Г., Ноздрин Г.А. и др. Фармакология. – М.: Колос, 2000. – 575 с.
   
2. 
   Уша Б.В., Жуленко В.Н., Волкова О.И. Фармакология. – М.: Колос, 2003. – 375 с.
   
3. 
   Фармакопея СССР. – М.: Медицина, 1990. – 333 с.
   
4. 
   Харкевич А.Д. Фармакология. – М.: Медицина, 2002. – 722 с.
   
5. 
   Червяков Д.К. Фармакология с рецептурой. - М.: Агропромиздат, 1986. – 318 с.
   
6. 
   Шәріпбаев Н. Ш. Пайдалы өсімдіктерді мал дәрігерлігінде қолдану. – Алматы, Қайнар: 1988. – 243 б.