Дисбактериоз

ДИСБАКТЕРИОЗ
ТУРАБАЙ АЙКЕН
1/

ҚАЛЫПТЫ МИКРОФЛОРАНЫҢ
ФУНКЦИЯЛАРЫ
ДИСБИОЗДЫҢ СЕБЕПТЕРІ
ДИСБИОЗДЫҢ БЕЛГІЛЕРІ
ДИСБИОЗДЫҢ
ДИАГНОСТИКАСЫ
ДИСБАКТЕРИОЗДЫ ЕМДЕУ
ДИСБИОЗДЫҢ АЛДЫН АЛУ
ЖОСПАР
2/

Дисбактериоз – жағдайы, ішек
микрофлорасының бұзылуынан туындаған,
бактериялардың түрлер құрамының өзгеруімен
байланысты. Дисбактериозбен пайдалы
бифидус пен лактобакульдің саны азаяды, және
патогендердің саны (патогендер)
микроорганизм өседі. Дисбактериоз ас қорыту
жүйесінің көптеген ауруларымен байланысты,
ұзақ уақыт бойы немесе бақылаусыз
антибиотиктерді қолдану,
иммуносупрессанттар, қоршаған ортаға зиян
келтірмеу. Іш қату арқылы көрінеді, диарея,
нашар тәбет, арман, іштің ауыруы, тері бөртпесі.
Жуыр жағдайларда асқазан-ішек
бактерияларын қан арқылы анықтауға болады,
бұл сепсис дамуына қауіп төндіреді.
ДАЛЕЕ

6/
ДИСБАКТЕРИОЗ (ДИСБИОЗ) ІШЕК – АУРУ, ҚАЛЫПТЫ ІШЕК
ФЛОРАСЫ ҚҰРАМЫНДАҒЫ ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРМЕН
СИПАТТАЛАДЫ, ІШЕК ДИСФУНКЦИЯСЫНА ЫҚПАЛ ЕТЕДІ.
ЕРЕСЕК АДАМНЫҢ ІШЕГІНДЕ ӘДЕТТЕ 2-3 КГ ТҮРЛІ
МИКРООРГАНИЗМДЕР БАР (ШАМАМЕН 500 ТҮР). БҰЛ
СИМБИОТИКАЛЫҚ БАКТЕРИЯЛАР, АСҚОРЫТУ АКТІСІНЕ ТІКЕЛЕЙ
ҚАТЫСАДЫ. САУ ОРГАНИЗМДЕ МИКРОФЛОРАНЫҢ САПАЛЫҚ
ЖӘНЕ САНДЫҚ ЖЕКЕ ҚҰРАМЫ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ТЕПЕ-ТЕҢДІК
ЖАҒДАЙЫНДА – НОРМАЦИОЦЕНОЗ (ЭУБИОЗ). ІШЕК
ФЛОРАСЫНЫҢ ҚҰРАМЫ ӨЗГЕРГЕН КЕЗДЕ БҰЛ БАЛАНС
ЖОЙЫЛАДЫ, БҰЛ ІШЕКТІҢ АС ҚОРЫТУ ҚАБІЛЕТІНЕ КЕРІ ӘСЕР
ЕТЕДІ

ДАЛЕЕ
Қ А Л Ы П Т Ы М И К Р О Ф Л О Р А Н Ы Ң
Ф У Н К Ц И Я Л А Р Ы
 
ТРОФИКАЛЫҚ ФУНКЦИЯ – ДЕНЕНІ ҚОРЕКТІК ЗАТТАРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ;
ЭНЕРГИЯ ФУНКЦИЯСЫ – ATP ЖЕТКІЗУ, ІШЕК ЭПИТЕЛИЙІН ЭНЕРГИЯМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ;
ПЕРИСТАЛЬТИКАЛЫҚ ФУНКЦИЯ – ПЕРИСТАЛЬТИКАНЫҢ ХИМИЯЛЫҚ РЕТТЕЛУІ;
ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ФУНКЦИЯСЫ – ІШЕКТІҢ ЭПИТЕЛИЙ ТӨСЕМІН ЖАҢАРТУ КЕЗІНДЕ ЖАСУША
САРАЛАНУЫНА ҚАТЫСУ;
ИОН БАЛАНСЫН САҚТАУҒА ҚАТЫСУ;
ІШЕКТЕ ГАЗДЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ;
ІШЕКТІҢ БИОХИМИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРІНЕ ҚАТЫСУ – УЛАРДЫ СӨНДІРУ, ЕСІРТКІНІ БЕЛСЕНДІРУ,
БИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЛСЕНДІ ЗАТТАРДЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ, НЕЙРОТРАНСМИТТЕРЛЕР, СИГНАЛДЫҚ
БЕЛГІЛЕР ЖӘНЕ Т.Б;
ҚОРҒАНЫС ФУНКЦИЯСЫ – ЖЕРГІЛІКТІ ИММУНИТЕТКЕ ҚАТЫСУ, ИММУНОГЛОБУЛИНДІ ӨНДІРУ,
ЦИТОПРОТЕКЦИЯ, ЭПИТЕЛИЙДІҢ ПАТОГЕНДІК ЖӘНЕ КАНЦЕРОГЕНДІ ФАКТОРЛАРҒА ТӨЗІМДІЛІГІН
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ, ВИРУС ТҮСІРУ, ПАТОЛОГИЯЛЫҚ МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ГЕНОМЫН ОҚУ;
АҚУЫЗ АЛМАСУЫНА ҚАТЫСАДЫ, МАЙ, ӨТ ҚЫШҚЫЛДАРЫ ЖӘНЕ БАСҚА ДА КӨПТЕГЕН МАҢЫЗДЫ
ҚОРЕКТІК ЗАТТАР БАР, В ТОБЫНЫҢ ВИТАМИНДЕРІН СИНТЕЗДЕУ, ПАНТОТЕН ҚЫШҚЫЛЫ;
ІШЕКТІҢ ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ ОРТАСЫНЫҢ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН САҚТАУ.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Дисбиоздың себептері
 
Ішек дисбиозы негізгі патологияның ешқашан
болмауы, органдардың немесе жүйелердің
бұзылуының салдарынан дамиды, немесе есірткі мен
заттардың әсерінен, микроорганизмдерде теріс әсер
етеді.

 
ИРАТОГЕНДІК ІШЕК ДИСБИОЗЫ ДӘРІ-ДӘРМЕКПЕН БАЙЛАНЫСТЫ, МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ
БЕЛСЕНДІЛІГІН ТЕЖЕЙДІ (АНТИБИОТИКТЕР, СУЛЬФАЛЫҚ ПРЕПАРАТТАР, ГОРМОНДЫҚ ПРЕПАРАТТАР,
ЦИТОСТАТИКТЕР ЖӘНЕ БАСҚАЛАР.). СОНДАЙ-АҚ, ДИСБАКТЕРИОЗ ХИРУРГИЯНЫҢ НӘТИЖЕСІ БОЛУЫ
МҮМКІН.
ДҰРЫС ТАМАҚТАНБАУ, ДИЕТАДА ҚАЖЕТТІ КОМПОНЕНТТЕРДІҢ БОЛМАУЫ, ОНЫҢ ТЕҢГЕРІМСІЗДІГІ,
ТҮРЛІ ХИМИЯЛЫҚ ҚОСПАЛАРДЫҢ БОЛУЫ, ӨСІМДІКТЕРДІҢ СІҢІРІЛУІНЕ ЫҚПАЛ ЕТЕДІ, ҚУАТТЫҢ
БҰЗЫЛУЫ, ДИЕТАНЫҢ ТҮБЕГЕЙЛІ ӨЗГЕРУІ.
БАРЛЫҚ ТҮРДЕГІ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ СТРЕСС.
ИНФЕКЦИЯЛЫҚ ІШЕК АУРУЫ.
АСҚОРЫТУ ОРГАНДАРЫНЫҢ БАСҚА АУРУЛАРЫ (ПАНКРЕАТИТ, ГЕПАТИТ, ГАСТРИТ ЖӘНЕ БАСҚАЛАР.).
ИММУНДЫҚ БҰЗЫЛУЛАР, ЭНДОКРИНДІК АУРУЛАР, АЙЫРБАСТАУДЫҢ БҰЗЫЛУЫ.
БИОРИТМДЕРДІ БҰЗУ, АККЛИМАТИЗАЦИЯ.
ІШЕК МОТОРИКАСЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ.
5/

Дисбиоздың белгілері
 
ДИСПЕПСИЯЛЫҚ СИНДРОМ – ДИАРЕЯ (КЕЙДЕ – ІШ ҚАТУ МЕН ДИАРЕЯНЫҢ АУЫСУЫ),
МЕТЕОРИЗМ, ІШТІҢ КЕБУІ, БЕЛШЕЙ ЖӘНЕ НАШАР ДӘМ, ІШЕКТЕ ТҰРА АЛМАЙДЫ.
КӨПТЕГЕН АДАМДАР (ӘСІРЕСЕ БАЛАЛАРДА), ІШЕК ДИСБИОЗЫНАН ЗАРДАП ШЕГЕДІ,
ТАҒАМҒА АЛЛЕРГИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАР. РЕАКЦИЯ ҚАЛЫПТЫ АЛЛЕРГИЯЛЫҚ СИПАТТА
БОЛУЫ МҮМКІН (ҚАТЕРЛІ ІСІК, ПРУРИТУС, БРОНХОСПАЗМ, АНГИОИДАМА), ЖӘНЕ ІШЕК
(БӨГДЕ КӨПІРШІКТЕР, АУЫР ІШТІҢ АУЫРУЫ, АЙНУЫ, ҚҰСУ, ҚАН ҚЫСЫМЫН ТӨМЕНДЕТУ).
МАЛАБСОРБЦИЯ СИНДРОМЫ – ТҮРЛІ МАҢЫЗДЫ ҚОРЕКТІК ЗАТТАРДЫҢ ІШЕК СІҢІРІЛУІНІҢ
БҰЗЫЛУЫ МЕТАБОЛИЗМ СУБСТРАТТАРЫНЫҢ БОЛМАУЫМЕН КӨРІНЕДІ – АҚУЫЗ ЖӘНЕ
ЭНЕРГИЯ ТАПШЫЛЫҒЫ, ТҮРЛІ ГИПОВИТАМИНОЗ, БІРІНШІ КЕЗЕКТЕ, ЕРЕЖЕ БОЙЫНША,
ВИТАМИНДЕР ТОБЫНДА В, АНЕМИЯ, ИОН БАЛАНСЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ, КАЛЬЦИЙ
ТАПШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ Т.Б.
ДЕНЕНІҢ МАСТЫ – ӘЛСІЗДІК, ТӘБЕТІНІҢ БОЛМАУЫ, СУБФЕБРИЛЬДІ ЖАҒДАЙ, БАС
АУРУЛАРЫ.
ИММУНИТЕТТІ ТӨМЕНДЕТЕДІ – ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАРДЫҢ АРТУЫ (СУЫҚ, ЖРВИ, ГЕРПЕС),
САҢЫРАУҚҰЛАҚ АУРУЛАРЫ.

Гастроэнтерологиядағы ішек дисбиозының
диагностикасы шағымдардың негізінде тән
диспепсиялық бұзылуларды анықтаудан басталады,
физикалық тексеру жүргізеді. Диагностикалау
кезінде, ереже бойынша, Дисбиоз симптомдары
бастапқы патологияның аясында көрінеді, анамнезде
мұндайлар бар. Емдеуге назар аударыңыз, басым
микрофлорасы.
Ішек дисбиозының зертханалық диагностикасының
ең ерекше әдісі – дисбактериоз және baccal
мәдениетін талдау. Ішек ішектің дисбактериозы
қыртыстарды бактериологиялық зерттеу немесе
гееунаманың аспирациясын қолдану арқылы диагноз
қойылады, бірақ бұл әдіс еңбекқорлыққа байланысты
басқа да диагностикалық критерийлердің
күмәнділігіне байланысты қолданылады. Ішек
дисбиозының жанама белгілері кӛшірмеге әкелуі
мүмкін, фекциялардың биохимиясы, газ-сұйықтықты
талдау.
Д
ис
би
оз
ды
ң 
ди
аг
но
ст
ик
ас
ы

Дисбактериозды емдеу
 
Ішек дисбиозын емдеуді гастроэнтеролог жүзеге
асырады және терапияны бірнеше тәсілмен қамтиды –
патогенетикалық емдеу (аурудың себебін жою), ас
қорытудың патологиялық күйін түзету, аурудың өткір
симптомдарын жою, қорғаныш қасиеттерін күшейту
және ішекте қалыпты биоценозды қалпына келтіру.

 
ПАТОГЕНЕТИКАЛЫҚ ТЕРАПИЯ БАСТАПҚЫ ПАТОЛОГИЯҒА БАҒЫТТАЛҒАН, СОНДАЙ-АҚ ІШЕКТІҢ
МОТОР ФУНКЦИЯСЫН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ШАРАЛАРЫ ДА ҚАРАСТЫРЫЛҒАН, ҚАБЫНУДЫ ЖОЮ,
ФЕРМЕНТТІ АЛМАСТЫРУ ТЕРАПИЯСЫ.
ІШЕК ДИСБАКТЕРИОЗЫ БАР НАУҚАС ДИЕТАНЫ КӨРСЕТЕДІ №4 (КҮЙГЕ БАЙЛАНЫСТЫ ӨЗГЕРІСТЕР),
ІШЕК БЕЛСЕНДІЛІГІН ҚАЛЫПҚА КЕЛТІРУГЕ ЫҚПАЛ ЕТЕДІ, ШӨГІЛЕТІН ПРОЦЕСТЕРДІҢ БЕЛСЕНДІЛІГІН
ТӨМЕНДЕТЕДІ. ТАМАҚТАНУ ҚОРЕКТІК КОМПОЗИЦИЯЛАР МЕН ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІМЕН МҰҚИЯТ
ТЕҢДЕСТІРІЛГЕН БОЛУЫ КЕРЕК. АҚУЫЗДЫҢ МАЗМҰНЫН САҚТАУҒА ҰМТЫЛЫҢЫЗ, МАЙ,
КӨМІРСУЛАР, ДЕНЕНІ ВИТАМИНДЕРМЕН ЖӘНЕ МИКРОЭЛЕМЕНТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ,
СҰЙЫҚТЫҚ ЖЕТКІЛІКТІ. ДИЕТАҒА НАЗАР АУДАРУ ҚАЖЕТ, ОНЫҢ БИОРИТМДЕРГЕ СӘЙКЕСТІГІ.
ӨНІМДЕРДІҢ ДИЕТАСЫНА ҚОСУ, ҚҰРАМЫНДА ДИЕТАЛЫҚ ТАЛШЫҚ БАР, ТІРІ БАКТЕРИЯЛЫҚ
МӘДЕНИЕТТЕР.
СЕЛЕКТИВТІ СІҢІРІЛМЕЙТІН БАКТЕРИЯҒА ҚАРСЫ ПРЕПАРАТТАРДЫ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ
МИКРОФЛОРАНЫҢ ҚҰРАМЫН ТҮЗЕТУ (РИФАКСИМИН), ІШЕК АНТИСЕПТИКАСЫ (НИФУРОКСАЗИД),
ЕСІРТКІ, ПАТОГЕНДІ ІШЕК ФЛОРАСЫНЫҢ АНТАГОНИСТИКАЛЫҚ ДАҚЫЛДАРЫ БАР,
БАКТЕРИОФАГТАР.
ИММУНОМОДУЛЯТОРЛАР ИММУНИТЕТТІ ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАДЫ (ЭХИНАЦЕЯ
ПРЕПАРАТТАРЫ, НУКЛЕИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ ЖӘНЕ БАСҚАЛАРЫ.).
ПРОБИОТИКТЕР (ЕСІРТКІ, МАҢЫЗДЫ МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ТІРІ МӘДЕНИЕТТЕРІ БАР);
ПРЕБИОТИКТЕР (ЗАТТАР, ПАЙДАЛЫ ФЛОРАНЫҢ ӨСУІ МЕН КӨБЕЮІНЕ ЫҚПАЛ ЕТЕДІ);
СИНБИОТИКТЕР (КҮРДЕЛІ ДӘРІЛЕР, МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ӨЗДЕРІ БАР, ОЛАРДЫҢ ДАМУЫНА
ҚАЖЕТТІ КОМПОНЕНТТЕР).
ҚАЛЫПТЫ МИКРОФЛОРАНЫ ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ АРҚЫЛЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛАДЫ:

Дисбиоздың алдын алу
САУ АДАМДАР ҮШІН ІШЕК ДИСБИОЗЫНЫҢ АЛДЫН АЛУ
РЕЖИМГЕ СӘЙКЕС ДҰРЫС ТАМАҚТАНУДЫ БІЛДІРЕДІ,
ӨНІМДЕРДІҢ ДИЕТАСЫНДАҒЫ БОЛУ, ПАЙДАЛЫ
МИКРООРГАНИЗМДЕР БАР (СҮТ ӨНІМДЕРІ, ЗАТТАР,
БИФИДОБАКТЕРИЯЛАР МЕН АЦИДОФИЛЬДІ БАКТЕРИЯЛАР
БАР, ТАМАҚ ЖӘНЕ СУСЫН, СТАРТЕРГЕ НЕГІЗДЕЛГЕН).
ҚАЖЕТТІ ОРГАНИКАЛЫҚ ЗАТТАРДЫҢ ҚҰРАМЫНДА
ТАМАҚТАНУДЫҢ МІНДЕТТІ БАЛАНСЫ, ВИТАМИНДЕР МЕН
МИКРОЭЛЕМЕНТТЕР.
ЕМШЕК СҮТІ — БҰЛ НӘРЕСТЕ ҮШІН ДИСБИОЗДЫҢ АЛДЫН-
АЛУ, НОРМАЦИОЦЕНОЗДЫ ЖӘНЕ БАЛАНЫҢ ИММУНИТЕТІН
ҚАЛЫПТАСТЫРАДЫ. ЕМШЕК СҮТІ САУ ІШЕК
МИКРОФЛОРАСЫНЫҢ ДАМУЫНА АРНАЛҒАН
ПРЕБИОТИКТЕРДІҢ ОҢТАЙЛЫ ҚҰРАМЫНА ИЕ.

Ішек дисбактериозы антибактериалды препараттарды
қолдану себебінен жиі пайда болады, онда мұндай
жағдайларда аурудың алдын алу фармакологиялық агенттерді
ұтымды пайдалану болып табылады, инфекцияларды емдеуге
кешенді көзқарас – жүргізілген антибиотикке сәйкес
препараттарды тағайындау, антибиотиктерге патогеннің
белгілі бір дәрежеде қарсылық көрсетуі, ішек биоценозын
түзету үшін есірткіге параллельді енгізу.
Ұзақ мерзімді антибиотиктермен емдеу кезінде терапияға
ерекше диетаны енгізу қажет, өнімдері бар, жақсы
бактерияларға бай, қарсы және иммуностимуляциялау,
сондай-ақ антигистаминдік терапия.