92
- көктемгі жаңбыр жауу кезінде қала аумағында су басудың пайда
болуы;
- қолданыстағы Алматы қаласын селден қорғау жүйесі қауіп деңгейіне
сәйкес келмейді жаңғыртуды және жетілдіруді қажет етеді;
- өрт сөндіру деполарының қанағаттанарлықсыз техникалық жағдайы;
- өрттерге және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге жедел ден қою
үшін өрт техникасымен жабдықтау деңгейінің төмендігі;
- өрт сөндіру деполарының жетіспеушілігі.
2.1.4. Инфрақұрылым
2.1.4.1. Байланыс және коммуникациялар
2014-2016 жылдар аралығындағы байланыс және коммуникация нарығының
пайда көлемі азайып 2016 жылы 413 000 млн. теңгені құраған. 2016 жылғы
байланыс қызметтерінің нақты көлемінің индексі 103,6% құраған.
2.1.4.1.1. кесте. Байланыс қызметтері нарығы көлемінің даму серпіні
Атауы/жылдар
Өлшем.
бірл.
2014
2015
2016
Пошталық және курьерлік
қызметтердің көлемі
млн. теңге
16 632,1
14 220,1
16 117,8
Байланыс қызметінің кірістері
млн. теңге
394 614,7
400 368
413 000
Оның ішінде:
Қалааралық, халықаралық телефон
байланысынан
млн. теңге
23 193,4
17 940,8
18 503,1
Жергілікті телефон байланысы
қызметінен
млн. теңге
8 502,4
7 997,1
7 476,7
Телерадиобағдарламаларды беруден
млн. теңге
9 595,3
9 299,2
12 206,4
Интернет желісіне қосылудан
млн. теңге
92 286,5
108 343,3
116 037,4
Кабельдік инфрақұрылым бағдарлама-
ларын тарату жөніндегі қызметтер,
Сымсыз желілер бойынша және
спутник арқылы
млн. теңге
7 644,7
9 538,1
9 307,4
Ұялы байланыстан
млн. теңге
183 548,2 161 620,5
161 628,4
Байланыстың өзге де қызметтерінен
млн. теңге
69 844,0
85 628,8
81 841,4
Байланыс қызметтерінің нақты көлем
индексі, алдыңғы жылға %-бен
%
111,9
101,7
103,6
Дереккөз: Алматы қаласының байланыс кәсіпорындарының негізгі көрсеткіштері, 12-серия
2016 жылғы жағдай бойынша байланыс және коммуникация нарығының
негізгі құрамдас бөліктері:
Ұялы байланыс – 40,6%
Ғаламтор-қызметтер – 28,1%
Телефон байланысы –4,5%
Басқа да қызметтер (пошта байланыстарын қоса алғанда) – 23,7%
93
Төменде әрбір негізгі бағыт бойынша ағымдағы жағдайдың сипаттамасы
ұсынылған:
Ұялы байланыс
2014 – 2016 жылдар аралығындағы кезеңде ұялы байланыс нарығын
пайдаланушылардың саны мен кірісінің 183 548,2 млн.теңгеден 161 628,4
млн.теңгеге дейін едәуір төмендеуі байқалды. Бұл ірі (32%) ұялы оператордың
(«Билайн») Астанаға көшірілуімен байланысты болды.
Сонымен қатар, Алматы қаласындағы ұялы байланыстың таралу деңгейі
Қазақстан бойынша орташа статистикалық көрсеткіштерден жоғары екенін атап
өткен жоқ.
Алматы қаласының байланыс нарығындағы негізгі қызметтерді
жеткізушілер: «Алтел 4G» (59%
1
), «Кселл» (21%
2
), «Билайн» (13%) және «Теле
2» (5%) компаниялары болып табылады. Бұл желілердің республикалық
үлестердің таралуынан біршама өзгеше болып келеді, мұнда 2015 жылы
абоненттердің ең жоғары үлесі «Кселл» желісіне тиесілі болды.
Қалыптасқан құрылым және даму қарқынында нарық аздаған
ойыншылармен бақыланады және аумақтық қамту, ұялы байланыс сапасын
арттыру және тарифтік саясат мәселелерін шешу үшін әкімдіктің қатысуын
қажет етпейді.
Интернет
2014-2016 жылдар аралығындағы кезеңде ғаламтор-провайдерлерінің
кірісі 92 286,5 млн. теңгеден 116 037,4 млн. теңгеге дейін артты. Кірістердің
артуының негізгі себептері ғаламтор-пайдаланушылар санының 2 есеге көбеюі
болып табылады.
Кіріс пен пайдаланушылар санының орташа жылдық өсу ырғағы (CAGR)
сәйкесінше 16% және 27% құрады. Нәтижесінде қала тұрғындары арасында
ғаламтордың таралу деңгейі 22 пайыздық тармаққа шамамен 2 есеге
жоғарылады және 46,7% құрады.
Алматы қаласындағы ғаламтор-байланыстың орташа жылдамдығы 2014
жылы 19 Мбит/сек құраған, бұл Қазақстан қалаларының ішінде 14-ші
көрсеткіш болып табылады және республикадағы орташа көрсеткіштен сәл
жоғары (18,8 Мбит/сек). Тұтас алғанда Қазақстан дүниежүзінде ғаламтор-
байланыс жылдамдығы
3
бойынша 56 орынды иеленеді. Ғаламтор жылдамдығы
КЖЖ
4
арналарының таралуы есебінен қамтамасыз етіледі, олардың үлесіне
барлық ғаламтор-қызметтерінің 99% сәйкес келеді.
1
«Қазақтелеком» АҚ 2014 жылғы жылдық есебі
2
Үлес 2013 жылғы Informa WCIS мәліметтері бойынша тіркелген пайдаланушылар негізінде есептелген
3
Netindex (Ookla) мәліметтеріне сәйкес
4
Кең жолақты немесе жоғары жылдамдықты Интернетке кіру
94
Ғаламтор-қызметтер нарығында 20 ғаламтор-провайдерлері бар. Бұл ретте
ұлттық «Қазақтелеком» компаниясы нарық көшбасшысы болып табылады және
нарықты 70%
иеленеді.
Таралудың салыстырмалы төмен деңгейі мен төмен жылдамдыққа
қарамастан пайдаланушылар санының артуының ағымдағы жағдайы және
қызметтер нарығында ірі ойыншының болуы нарықтың аталған сегментінің өз
бетімен дамитындығын және әкімдік тарапынан араласуды қажет етпейтіндігін
көрсетеді.
2.1.4.1.2. кесте. Интернет қызметтерінің ену деңгейі
Атауы/жылдар
Өлш. бірл.
2014
2015
2016
Тіркелген интернет абоненттерінің
саны
мың теңге
745,9
726,6
861,7
100 тұрғынға шаққанда тіркелген
Интернет абоненттерінің саны
бірлік
48
43
49
Дереккөз: Алматы қаласы Статистика департаментінің деректері
Тіркелген телефон байланысы
Қалааралық және халықаралық ұялы байланыс қызметінен түскен кірістер
2016 жылы 17 503,8 млн.теңгені құрады. 2014 жылмен салыстырғанда 4690,3
млн.теңгеге дейін азаюы байқалады (2014 жылы – 23 193,4 млн.теңге).
Жергілікті телефон байланысы қызметінің кірісі 2016 жылы 7 476,7 млн.теңгені
құрады. 2014 жылмен салыстырғанда 1 025,7 млн.теңгеге азайғаны байқалды
(2014 жылы – 8 502,4 млн. теңге). Телефон байланысының сегментіндегі
«Қазақтелеком» АҚ нарығының үлесі 92%-ды құрайды.
Кірістер өсімінің орта жылдық қарқыны (CAGR) мен пайдаланушылар
саны
тиісінше
12%
және
4%
құрады.
Телефон
байланысын
пайдаланушылардың жалпы санының өсуі қала халқының өсу қарқынымен
тепе-тең жүрді, бірақ қалаға жаңа аумақтардың қосылуы нәтижесінде халық
арасындағы телефондандыру деңгейі төмендеді.
2.1.4.1.3. кесте. Телефон байланысы қызметтерін пайдаланушылардың
саны
Атауы/жылдар
Өлш. бірл.
2014
2015
2016
Тіркелген телефон желілерінің
саны
мың бірлік
734,6
706,5
699,5
олардың ішінде халық арасында
мың адам
463,9
437,6
423,0
Дереккөз: Алматы қаласы Статистика департаменті, 2016 жыл.
*
2016 жылға арналған алдын-ала деректер.
Жалпы алғанда байланыс және телекоммуникация нарығы ірі
коммерциялық компаниялардың (нарықтың негізгі үлесін иеленуші) үлкен
ықпалында және оның әрі қарай дамуы көп жағдайда Алматы қаласы бойынша
олардың даму стратегиясына байланысты болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
