3
1. БАҒДАРЛАМА ТӨЛҚҰЖАТЫ*
Атауы
Алматы қаласын дамытудың 2016-2020 жылдарға
арналған бағдарламасы
Әзірлеу үшін
негіздеме
1. Қазақстан Республикасы Президентінің 2009
жылғы 18 маусымдағы № 827 «Қазақстан
Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесі
туралы» Жарлығы;
Алматы
қаласының
негізгі
сипаттамалары
Алматы - Қазақстанның экономикалық орталығы.
Алматы қаласы ЖӨӨ көлемі бойынша елімізде 1 орынға
ие (2016 жылы 22,6%), сондай-ақ шағын және орта
бизнесті дамыту орталығы болып табылады. Қалада 2016
жылы жан басына шаққанда ЖӨӨ 6138,5 мың теңгені
немесе 28 мың АҚШ долларын құраған. Алматы
қаласының ЖӨӨ құрылымы әлемнің көптеген дамыған
қалаларына ұқсас, мұнда сауда қала экономикасының
35,6%-дан астамын, ал қызметтер секторы тұтас алғанда -
50%-нан артығын құрайды. Өнеркәсіптің үлесіне Алматы
қаласының ЖӨӨ небары 4,7% ғана тиесілі, оның көп
бөлігі тағам өнеркәсібі түрінде.
Алматы - тартымды өңірлік орталық болып
табылады – көші-қон және халықтың табиғи өсімі есебінен
2016 жылы халық саны 1 756,3 мың адам деңгейіне
жеткізілді. 2016 жылы тұрғындардың орташа жасы 33,4
жасты құрады.
Алматы — Батыс Еуропа – Батыс Қытай
тасжолындағы ірі логистикалық хаб болып табылады.
Қала елдің сыртқы сауда айналымының шамамен 20%
қамтамасыз етеді. Қала қалааралық, халықаралық автожол,
теміржол және авиация қатынастарына ие.
Алматы — елдің ірі білім беру орталығы болып
табылады. Алматы қаласында еліміздегі жоғары оқу
орындарының үштен бірі шоғырланған және мұнда елдегі
жалпы студенттер санының үштен бірі білім алады.
Қалада республикадағы ең ірі медициналық қызмет
көрсетуге арналған инфрақұрылым құрылған: жүздеген
мамандандырылған арнайы диагностикалық, емханалық
және амбулаториялық ұйымдар, ғылыми-зерттеу және
шипажай ұйымдары әрі алуан түрлі емдеу орталықтары
жұмыс жасайды.
Алматы — ірі спорт орталығы болып табылады.
Қалада көптеген өңірлік және халықаралық спорттық
4
сайыстар өткізіледі. 2017 жылы Алматы қаласында Қысқы
Универсиада ойындары өткізілді, бұл қаланы халықаралық
деңгейде мойындайтындығын білдіреді.
Алматы
—
Қазақстанның
мәдениет
орталықтарының бірі болып табылады. Қалада жүздеген
мәдениет мекемелері (мұражайлар, театрлар, галереялар)
жұмыс жасайды, шамамен 150-ге жуық сәулет, тарих
ескерткіштері мен монументтер орналасқан.
Алматы елдің туристік орталықтарының бірі
болып есептеледі, мұнда өңірлік және халықаралық
туристер келеді.
Экономикалық индикаторларды бағалайтын
индекстерде (макроэкономикалық көрсеткіштер – ІӨӨ-нің
өсуі, инфляция, жұмыссыздық және т.б. капиталды
тартуға, бизнесті дамытуға қабілеттілік) Алматының
дамуы орташа мегаполистердің деңгейіне сәйкес
келеді.
Z/YenGroup компаниясының Global Financial Centres
Index
(GFCI)
әлемдік
қаржы
орталықтарының
рейтингісінде Алматы 92 қала арасынан 80 орынға ие
(2016 жылы).
«Financial Post» басшылымының деректері бойынша
біздің қаламыз экономикасы барынша қарқынды дамушы
96 қаланың ішінен Топ-10 қаланың құрамына енді.
Беделді «The Economist» басшылымының болжамы
бойынша 2012 жылдан бастап 2025 жыл аралығында
бәсекеге қабілеттілігінің болжамы бойынша, Алматы
капиталды, технологиялар мен білікті мамандарды тарту
бойынша әлемдегі бәсекеге қабілетті қалалардың ТОП-
120-на кірді және 107 орынға ие болды.
«Doing Business» Дүниежүзілік Банкінің индексіне
сәйкес бүгінгі таңда Қазақстан 189 елдің арасынан 35
орынды иеленуде. Бұл индекс Алматының экономикалық
көрсеткіштерінің негізінде есептеледі.
Сонымен бірге, әлеуметтік ортаның рейтингісі
бойынша орташа қалалардың деңгейінен ептеп артта
қалатыны байқалуда.
«Mercer» өмір сапасының негізінде Алматы 230
қаланың арасынан 176 орынды, ал «Economist Intelligence
Unit» өмір сапасы индексінде 140 мегаполистің арасынан
100-ші орынды иеленіп отыр.
Инфрақұрылым мен экология көрсеткіштері
бойынша Алматы әлемнің дамыған қалаларынан
едәуір артта қалуда.
5
«Mercer» инфрақұрылымының индексінде 231
қаланың ішінде 178 орынды иеленген, «Numbeo» ластану
деңгейінің индексінде – 297 қаланың ішінде 214 орында
тұр.
Бағыттар
Алматы қаласын дамытудың 2016-2020 жылдарға
арналған бағдарламасы қаланың барлық даму бағыттарын,
оның ішінде экономика, әлеуметтік сала, қоғамдық
қауіпсіздік және құқық тәртібі, экология және жер
ресурстары, мемлекеттік қызметтерді қамтиды және 7
басымдықты ескере отырып, қалыптастырылды:
1) Жайлы қала;
2) Қауіпсіз қала;
3) Әлеуметтік-бағытталған қала;
4) Экономикалық тұрақты қала;
5) Бизнес пен жеке капиталға арналған қала;
6) Интеграцияланған қала;
7) Белсенді азаматтар қаласы.
Мақсаттар
Алматы қаласының 2020 жылға дейінгі кезеңде
дамуының жалпы мақсаты қала ретінде үдемелі
әлеуметтік-экономикалық өсуін, халықтың тұрмысы үшін
қолайлы жағдайды және бизнестің дамуына тартымды
жағдайды қамтамасыз ету болып табылады.
Алматы қаласын дамытудың негізгі мақсаттары
мыналар болып табылады:
Алматы қаласының тұрақты әлеуметтік-экономикалық
дамуын қамтамасыз ету;
Өнеркәсіптің тұрақты өсуін қамтамасыз ету және
энергия тиімділігін арттыру;
Азық-түлік белдеуін дамыту;
Шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту;
Өңіраралық ынтымақтастықты дамыту;
Қолайлы инвестициялық ахуалды қалыптастыру;
Қалада инновациялық ахуалды жақсарту;
Мектепке дейінгі білімге қолжетімділікті қамтамасыз
ету;
Орта білімнің сапасын және инклюзивтілігін арттыру;
Қаланың және елдің экономикасының қажеттіліктерін
ескере отырып, кәсіби білім мен мамандануды қамтамасыз
ету;
Халықтың денсаулығын жақсарту және денсаулық
сақтаудың бәсекеге қабілетті жүйесін қалыптастыру;
Еңбек нарығын дамыту және халықты жұмыспен
Достарыңызбен бөлісу: |
