94
танымдық-тәрбиелік құзіреттілік, коммуникативтік құзіреттілік, әлеуметтік- қызмет
құзіреттілігі, жеке тұлғалық ӛзін-ӛзі жетілдіру құзіреттілігі, ақпараттық құзіреттілік.
Бірінші
кәсіби
құзіреттілікті
жетілдірудің
басым
бағыттарына
инновациялық
технологияларды пайдалана білу құзіреттілігі жатады. Мұнда білім беру саласындағы жаңа
технологияларды тиімді пайдалану арқылы тәрбиелеу мен білім беру үдерісінде қарапайым
ойын-зерттеу іс-әрекеті дағдыларын қалыптастыруы, түрлі тіршілік проблемаларын немесе
жағдайларын сапалы және табысты шешу әрекетін қамтамасыз ете алуы, жеке тәжірибеге
енген жан- жақты білімі, икемділігі, дағдысы, қабілеттер жүйесі, кәсіби біліктілік деңгейін
арттыру кӛзделеді. Осыған орай, балабақшада тәрбиешілерге жалпы әдістемелік кеңестер
беріліп, зерттеу жүргізуді арнайы педагогикалық үдеріс тұрғысынан қарастырады. Мысалы:
арнайы сабақтар, балабақшадағы ойын, еңбек әрекеттері түрінде ұйымдастырады. Балалар
зерттеуінің тақырыптары қандай болуы мүмкін? деген сауалға жауап іздеп, зерттеу
тақырыптарын үш негізгі топқа біріктіруге болатынына тоқталдық. Фантастикалық
тақырыптар–фантастикалық құбылыстарды ӛңдеуге бағытталған. Теориялық тақырыптар -
әртүрлі теориялық дерек кӛздеріндегі материалдар мен фактілерді талдап қорытуға
бағытталған.. Мемлекетік тілді жан-жақты меңгертуде ақпараттық технологиялардың
мүмкіндігін тиімді қолдана білу, сабақ жүргізудің жаңа оқыту әдістерін әзірлеу – қазіргі
кезеңде ең ӛзекті мәселелердің бірі. Үйретілетін тілдік үйретудің әдіс-тәсілдерінің де
жетілдіріп жатқаны да белгілі.
Қазір педагогика ғылымында «оқытудың жаңа технологиясы», «оқытудың
инновациялық технологиясы» деген ұғымдар кеңінен қолдануда.
Балаларға оқыту
бағдарламасын қарағаннан гӛрі ертегі, әңгіме немесе танымдық фильм кӛрген немесе
тыңдаған әлдеқайда қызығырақ. Олар тілдің семантикалық негізін жылдам ұғып алады және
ӛздері сӛйлей бастайды. Әсіресе, оқыту кезінде толық ену әдісі пайдаланылса, әсері кӛп
болады. Бұл баланың қазақ тілімен тұрақты және терең байланыс жасауын білдіреді. Бала
санасының астары ӛте алғыр және айқын нәтиже дәл қазір кӛрінбесе де, бір-екі жылдан
кейін баланың ӛте дамыған лингвистикалық қабілеттерін әбден байқауға болады.
Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті күшейте
түсуде. Елбасы Н. Ә. Назарбаев Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына
кіру стратегиясы атты жолдауында « Білім беру реформасы – Қазақстанның бәсекеге
нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін аса маңызды құралдарының бірі
» деп атап кӛрсетті.
ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы
дүниеге,
адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір.
Білім беру
үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта
оқыту, дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу – тәрбие
үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарлатуды кӛздейді.
Заманымызға сай қазіргі қоғамды ақпараттандыруда педагогтардың біліктілігін
ақпараттық – коммуникациялық технологияны қолдану саласы бойынша кӛтеру негізгі
міндеттерінің біріне айналды.
Ақпараттық – коммуникациялық технологияның келешек ұрпақтың жан – жақты білім
алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын
педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол.
Білім беру мазмұнын жаңартуда инновациялық технологияларды пайдалану арқылы
тәрбиеші педагогтардың кәсіби құзіреттіліктерін жетілдірудің басым бағыттарына
тоқталамыз. Тәрбиеші педагогтің мектепке дейінгі ұйымдарда оқу-тәрбие үдерісін
ұйымдастыруда тікелей басшылыққа алатын негізгі құзіреттілік түрлері: инновациялық
технологияларды пайдалана білу құзіреттілігі, құндылық түсінігі құзіреттілігі, жалпымәдени
құзіреттілігі, танымдық-тәрбиелік құзіреттілік, коммуникативтік құзіреттілік, әлеуметтік-
қызмет құзіреттілігі, жеке тұлғалық ӛзін-ӛзі жетілдіру құзіреттілігі, ақпараттық құзіреттілік.
Бірінші
кәсіби
құзіреттілікті
жетілдірудің
басым
бағыттарына
инновациялық
технологияларды пайдалана білу құзіреттілігі жатады. Мұнда білім беру саласындағы жаңа
95
технологияларды тиімді пайдалану арқылы тәрбиелеу мен білім беру үдерісінде қарапайым
ойын-зерттеу іс-әрекеті дағдыларын қалыптастыруы, түрлі тіршілік проблемаларын немесе
жағдайларын сапалы және табысты шешу әрекетін қамтамасыз ете алуы, жеке тәжірибеге
енген жан- жақты білімі, икемділігі, дағдысы, қабілеттер жүйесі, кәсіби біліктілік деңгейін
арттыру кӛзделеді. Осыған орай, балабақшада тәрбиешілерге жалпы әдістемелік кеңестер
беріліп, зерттеу жүргізуді арнайы педагогикалық үдеріс тұрғысынан қарастырады. Мысалы:
арнайы сабақтар, балабақшадағы ойын, еңбек әрекеттері түрінде ұйымдастырады. Балалар
зерттеуінің тақырыптары қандай болуы мүмкін? деген сауалға жауап іздеп, зерттеу
тақырыптарын үш негізгі топқа біріктіруге болатынына тоқталдық. Фантастикалық
тақырыптар – фантастикалық құбылыстарды ӛңдеуге бағытталған. Қазіргі таңда әр жастағы
балаларға кӛптеген қызықты энциклопедиялар мен анықтамалықтар басылып шығуда. Осы
кітаптар мектеп жасына дейінгі балалар мен теориялық зерттеулер жүргізуге ыңғайлы.
Мысалы, әртүрлі анықтамалар мен энциклопедиялардан иттер тұқымдарының тобы туралы,
ӛткен ғасырлардың желкенді кемелердің құрылғылары жайлы немесе музыкалық
аспаптардың тарихы т.б. ақпараттарды талдап қорытқаннан кейін, оны құрбыларына
талқылауға ұсынуға болады. Әдетте теориялық тақырыптарды мектеп жасына дейінгі тек
дарынды балалар категориясы ӛңдеуді жақсы кӛреді. Бірақ барлық балалар эмпирикалық
зерттеулерді үлкен ынтамен ӛткізеді және де кӛбі қызықты қиялдар арқылы ерекше ойларды
іске асырады. Тақырыпты таңдау ережесіне сәйкес зерттеу тақырыбын таңдаудың бірнеше
жалпы ескертпелерін мысалға келтірейік. Тақырып таңдау балаға тиісті қызықты, оның
елітіп әкетуге тиіс.
Әдебиеттер тізімі:
1. Раджерс Э. Инновация туралы түсінік. – //Қазақстан мектебі, №4, 2009.
2. Қабдықайыров Қ. Инновациялық технологияларды диагностикалау. – А., 2012
3. Жүнісбек Ә. Жаңа технология негізі – сапалы білім. – //Қазақстан мектебі, №4, 2008
4. Нағымжанова Қ. Инновациялық технологияның құрылымы. – А.:Ӛркен, 2007
Аннотация
Бұл мақалада мекпепке дейінгі балаларды оқытуда инновациялық технологияларды тәжірибеде
қолдана білу, оқыту әдістерін үйлесімді етіп таңдау. Балалардың ақыл-ойын дамытып,
дүниетанымдық ӛрісін кеңейтудедеге арналған.
Аннотация
В статье рассмотривается применение инновационной технологий в практике для детей до
школьного возраста.Предназначен
умственное развитие, расширять мировозрение.
Аnnatation
The article deals with the application of innovative technologies in practice for children up to school
age.
Designed mental development, to expand the worldview of children.
ӘОЖ 562.48
ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕПТЕРДЕ ӘЛЕУМЕТТІК ПЕДАГОГТЫҢ
ЖҦМЫС ЖҤРГІЗУ БАҒЫТТАРЫ
Дуйсенбеков Е.Б., Кожамбердиева Н.А.
Тараз мамлекеттік педагогикалық институты, Тараз қ.
Әлеуметтік педагог – жаңа мамандық. Әлеуметтік педагог халықтың бүкіл топтарымен
әлеуметтік педагогикалық жұмыс жүргізеді: балалармен, жасӛспірімдермен, жастармен,
ересектермен. Оның басты қызметі жеке тұлғаның әлеуметтенуі және дамуы үшін жайлы
жағдай жасау болып табылады. Әлеуметтік педагог клиент және оның ортасы, жеке тұлға,