Сабақ №60 3. 12 а Сабақтың тақырыбы

1. 
   Мұғалімдерге арналған нұсқаулық
   
2. 
   Биология оқыту әдістемесі. 10 сынып
   
3. 
   10 - сыныпқа арналған биология оқулығы. Қ.Қайым, Р.Сәтімбеков, Ә.Әметов,Ж.Қожантаева.
   
4. 
   Биология пәні бойынша дидактикалық материалдар
   

2. Қазақстанның экологиялық проблемаларын

3. Адамның генетикалық денсаулығына қоршаған ортаның әсерін

4. Адамның генетикалық ауруларын және олардың пайда болу себептерін

5. Тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу жолдарын біледі

Диалогты оқыту

АКТ

2.Жұптық жұмыс

3.Жеке жұмыс

1. Адамның тұқым қуалайтын аурулары.

. Адамның тұқым қуалайтын ауруларының алдын алу жолдарына сипаттама беріңдер.

1.Генетика қандай ғылым?

2.Генетиканың негізін қалаған ғалым

3.Моногибридті будандастыру дегеніміз не?

4.Басым түс қалай аталады?

5.Басылыңқы түс қалай аталады?

6.Мендельдің бірінші заңы

7.Мендельдің екінші заңы

8.Мендельдің үшінші заңы

9.Генотип дегеніміз не?

10.Фенотип дегеніміз не?

11.Гомозиготалы дара

12. Гетерезиготалылық дегеніміз

13.Р-мен белгіленеді

14. Аталық пен аналық белгісі

15. Ұрпақтар белгісі

16.Дигибридті будандастыру дегеніміз не?

17.Тіркес гендер дегеніміз

18.Адамның хромасома саны

19. Жыныстың белгіленуі

20.ДНҚ дегеніміз

21.Реакция мөлшері дегеніміз

береді

2. Қазақстанда қандай экологиялық апатты аймақтар бар?

Әр топқа тұқым қуалайтын ауруларға байланысты есептер беріледі. Оқушылар есептердің жауабын тақтаға жауып көрсетеді.

Шешесі сау (ХХ) гомозиготалы, әкесі (ХУ)гемофилиямен ауыратын отбасының ұрпақтары қандай болмақ?

Некенің үлгісін жазамыз:

Р=ХХ х ХУ

Г=ХХ ХУ

Ғ=ХХ ХУ

Әкесі дальтоник, (ХУ) қалыпты көретін қыз қалыпты көретін жігітке тұрмысқа шыққан, жігіттің де әкесі- дальтоник. Осы некеден туатын баланың көзінің көруі қандай болады? Некенің үлгісін жазамыз.

Р=Х Х Х У

Г=Х Х х Х У

Ғ=Х Х; Х У; Х Х; Х У;

Жауабы: Екі ұлдың біреуі – дальтоник, бір қыз- ауру генді тасығыш.

Әкесі (Х У) сау, шешесі (Х Х ) гемофимия гені бойынша гетерозиготалы болса, отбасының ұрпақтары қандай болмақ?

Р=Х Х Х У

Г=Х Х х Х У

Ғ=Х Х; Х У; Х Х; Х У;
Жауабы: Бұл отбасында екі қыз және екі ұл бар, ұлдарының жартысы гемофимиямен ауырса, жартысы сау, гемофимияны анықтайтын геннің ажырауы 1:1 қатынасында немесе 50:50 % Қыздарының біреуі сау екіншісі ауру тасығыш болып есептеледі.

4 есеп:

Адамда есту қабілеті төмен ауруы – рецессивті белгі болып тұқым қуалайды.Егер ата-анасы гетерозиготалы болса, отбасында ауру және сау балалардың туу ықтималдығы қанша пайыз?

Р=Аа х Аа

Ғ= АА; Аа; Аа; аа

Ж: 25% (аа) ауру бала тууы мүмкін.

Топтар өздеріне берілген тапсырма бойынша жұмыстанады.

1 есеп: Жауабы:Барлық балалары сау, қыздары гемофимия гені бойынша гетерозигота болғандықтан ауруды тасушы болып есептеледі.
2 есеп:Жауабы: Екі ұлдың біреуі – дальтоник, бір қыз- ауру генді тасығыш.
3 есеп: Жауабы: Бұл отбасында екі қыз және екі ұл бар, ұлдарының жартысы гемофимиямен ауырса, жартысы сау, гемофимияны анықтайтын геннің ажырауы 1:1 қатынасында немесе 50:50 % Қыздарының біреуі сау екіншісі ауру тасығыш болып есептеледі.

4 есеп: Жауап : 25% (аа) ауру бала тууы мүмкін.

1.Биологтер:

2.Генетиктер

3.Экологтер