Тақырыбы: Шартты кері байланысы бар жүйелердің адаптивті қасиеттерін зерттеу. Жұмыс мақсаты

Басқару нысанының қасиеттері тұрақсыз немесе жеткілікті белгісіз болған жағдайларда қарапайым автоматты басқару жүйелерінің жұмысы қанағаттандырмайды және басқару сапасы өте төмен. Нысанның параметрлеріндегі күтпеген өзгертулерді ескеру және параметрлері жекелей немесе толығымен белгісіз нысандарды басқару қажеттелігі жаңа, жетілген автоматты жүйе – адаптивті жүйелерді жасауға әкелді.

Адаптивті немесе бейімделуші (приспособливающиеся) жүйелер – бұл басқарушы құрылғының сұлбасы мен параметрлерін өзгерту жолымен басқарудың қажетті сапасын қамтамасыз ете отырып сыртқы әсерлер мен басқару нысанының қасиеттерінің өзгерістеріне автоматты түрде бейімделетін жүйелер.

Қарапайым адаптивті емес басқарумен салыстырғанда адаптивті басқару пинциптерін қолдану төмендегілерге мүмкіндік береді:

1. 
   Басқару нысанының динамикалық қасиетері кең диапазонда өзгеретін жағдайларда жүйенің жұмыс режимінің оптимизациясын жүзеге асыруға;
   
2. 
   Жүйенің сенімділігін көтеруге және жүйенің жеке тораптарын жасауға қолданылатын технологиялық талаптарды азайтуға;
   
3. 
   Адаптивті нысандардың әртүрлі түрлерімен жұмыс істеуге бейімдей отырып регуляторлардың унификациясын жүзеге асыруға;
   
4. 
   Жүйені жасау және жетілдіру мерзімін азайтуға.
   

Басқару нысанының параметрлерінің өзгерісі кезінде әлдебір шекте динамикалық сипаттамаларды сақтауға шартты кері байланысты жүйелер деп аталатын жүйелер де белгілі бір дәрежеде қабілетті (1,2 сур). Жүйенің құрылымдық сұлбасы 1-суретте көрсетілген.

Бұл жүйеде жүйенің шығыстық сигналы y эталонды модельдің шығыстық сигналымен y_э салыстырылады. Беріліс функциясы k W(S) коррекциялаушы буынның түрлендірулерінен кейін қателік сигналы E жүйенің динамикалық сипаттамаларының берілген эталонды модельден ауытқуын компенсациялау үшін қолданылады.

Жүйенің шығыстық сигналының белгіленуі: