ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ.
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейдегі АӘК құжаты
ПОӘК
«Тиімді және адаптивті жүйелер» пәні бойынша оқу-әдістемелік материалдар
|
ОӘК
№ __ баспа
______
|
ПОӘК 042–14.01.20.XX/03-2008
|
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Тиімді және адаптивті жүйелер»
050702 – «Автоматтандыру және басқару» мамандығы бойынша
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
Семей 2008
ПОӘК 042–14.01.20.ХХ/02-2008
|
____________ № 1 басылым
|
124 беттiң 2-сi
|
Кіріспе
ӨНДЕЛГЕН
Құрастырушы Елшібекова А. Ж.., «Автоматтандыру және басқару» кафедрасының оқытушысы
“_____” ________ 2008 ж.
ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Автоматтандыру және басқару» кафедрасының мәжілісінде талқыланған.
Хаттама № _____. «___» __________ 2008 жыл
Кафедра меңгерушісі_________Золотов А.Д.
2.2 Ақпаратты-коммуникациялық технологиялы факультетінің оқу әдістемелік кеңесінің мәжілісінде талқыланған
Хаттама № _____. «___» __________ 2008 жыл
Төрағасы ______________ Кайсанов С. Б.
БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде мақұлданып, баспаға ұсынылған
Хаттама № _____. «___» __________ 2008 жыл
ОӘК председателі, бірінші проректор ___________ Молдажанова А. А.
4 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛГЕН (немесе «___» __________ 2008 ж. № ___ БАСЫЛЫМ ОРНЫНА)
ПОӘК 042–14.01.20.ХХ/02-2008
|
____________ № 1 басылым
|
124 беттiң 3-сi
|
Мазмұны
1Глоссарий..........................................................................................................................................4
2 Дәрістер............................................................................................................................................5
3 Практикалық сабақтар..................................................................................................................60
4 Зертханалықсабақтар....................................................................................................................98
5 Студенттің өздік жұмысы...........................................................................................................119
ПОӘК 042–14.01.20.ХХ/02-2008
|
____________ № 1 басылым
|
124 беттiң 4-сi
|
1 ГЛОССАРИЙ
Бұл ОӘМ өздеріне сәйкес анықтамаларымен төмендегі терминдер қолданылған:
1.1 Тиімділік критерийсі – экстремальді мәнді қабылдайтын (минимум немесе максималь) және ізденілетін шешімге тәуелді көлемді айтады.
1.2 Басқару нысаны деп – шығысында z(t) процесін басқаратын кез келген техникалық құрылғы.
1.3 Басқару құрылғысы деп – басқару процесін құру мақсатында қолданылатын басқару жүйе контурына кіретін барлық элементтер.
1.4 Тиімді басқару деп тиімді басқаруға сәйкес және есеп шарттын қанағаттандыратын БН теңдеуінің шешімін айтады.
1.5 БН қоғалысының тиімді траекториясы деп басқару мақсаттарын қанағаттандыратын басқару басқару жүйесін айтады.
1.6 Рекуррентті қатынатарда егер оның бастапқы күйі белгілі болса, режим және аппараттар конструкциялары таңдалса, тізбекшенің кез келген аппараттар шығысында өнімнің күйін рекурентті есептуеге болады.
1.7 Функцияның шартты максимумы туралы есептер математикалық програмдау еспетері деп аталады.
1.8 Тиімділік критерийсі деп экстремальді мәнді қабылдайтын D жиын мүмкін болса алатын шешімдер х* элементін айтады.
1.9 D жиынында функцияның жоғарғы жағы (функционалдың) I деп теңсіздік орындалатын I* минимальді санды айтады.
1.10 Тиімділік критерисі кішкентай болса, реттегіш әсер жай ауыстырылып қосылса және оның нольге тең төменгі жағы ауыстырғыштың үлкен жиілігінде шегіне жетсе оны сырғанау режимі деп айтамыз.
1.11 М жиынын томпақ деп айтады, оның кез келген екі элементіне гельдер оларды қосатын кесіндінің барлық нүктелері М – жатады.
1.12 М жиынының дөңес (выпуклая) қабықшасы деп ортақтау операция тәсілімен М элементтерінен алынатын кез келген элемент жиынын айтады.
1.13 Вариациялық функция деп бір уақыт мезетіндегі екі жақын функциялардың арасындағы айырманы айтады.
1.14 Трансверсаль шарты екі қисықтың ортақталған ортогональ түсінігі болады. Осылайша трансверсаль шарты экстремальда соңдарының күйін табуды рұқсат етеді.
1.15 Байланыс теңдеуі деп экстремумды функционалдарға жеткізетін функцияға қосымша шарттар қойылғанда.
1.16 Изопериметриялық есептер деп интеграл формасында берілетін, ізденілетін функцияларға бағынатын шартты экстремум шартына арналған есептерді айтады.
1.17 Бөлік-үздіксіз функция деп бірінші түрлі ажыраулары бар t үзілмелі тәуелді кейбір нүктелерді ескермегенде.
1.18 Бөлік-тегіс функция құрамында , нүктелерімен қосылатын тегіс доғалары бар, туындылары 2-ші түрді төзсе, бұл бұрыштық нүктелер.
1.19 Бөлік-тұрақты функция – параллельді осьтердің және абсцисстердің түзу кесінділерінен тұратын функция және 1 түрлі ажыраулары бар.
1.20 Понтрягин максимум приципінің тұжырымдамасы: болатындай басқару әсерін табу керек, ол дегеніміз Н функциясының максимальді мәні тек тиімді басқаруда шегіне жету керек.
ПОӘК 042–14.01.20.ХХ/02-2008
|
____________ № 1 басылым
|
124 беттiң 5-сi
|
1.21 ДБӘ Беллман тиімділік принципінде құрылған «кез келген тиімді траекторияның кесіндісі тиімді траектория болып келеді», процестің болашақ тәртібі оның бұрынғы тарихынан тәуелсіз, басқаша айтқанда жүйенің болашақ тәртібі қазіргі уақыт мезетіндегі нысанның күйімен анықталады.
1.22 Адаптивті басқару жүйесі –* бұл автоматты басқару жүйесі функционирлеу процесінде БН қасиеттерінің өзгерісіне және сыртқы әсерлер мен сапа көрсеткіші экстремальді мәнге жететіндей әсер етіп, құрылым өзгерісі және құрылғылардың басқару параметрлері негізінде жаңа шарттарға тетіктенеді.
1.23 Адаптация деп БН қасиеттерінің ақпарат және жүйенің жұмыс шартының өзгерісіне тетіктігін қамтамассыз ететін сыртқы әсерлер негізінде жасалатын құрылым өзгерісі және құрылғылардың басқару параметрлерін айтады.
1.24 Өздігінен бапталатын жүйелер (ӨБЖ) – басқарылатын құрылғының параметрлері арқылы адаптация болатын адаптивті жүйелерді айтамыз.
1.25 Өздігінен ұйымдасатын жүйелер – басқару әсер құрылымының өзгеріс есебі негізінде адаптация болса.
1.26 Өздігіне алгоритмделетін жүйелер – егер адаптация басқару әсерінің алгоритм өзгерісінің есебі негізінде шегіне жетсе.
1.27 Идентификациялық емес бағыт – эталонды модельмен адаптивті жүйелерді жүзеге асырумен байланысты.
1.28 Идентификациялық бағыт – бапталатын моделі бар адаптивті жүйелерді жүзеге асырумен байланысты (идентификаторы бар адаптивті жүйелер).
1.29 Басқарудың экстремальді жүйелері деп – ондағы тиімділетін нысанның экстремальді статикалық сипаттамасы бар, ол автоматикалық құрылғы (тиімдеуіш) нысанның жұмысын экстремальді режимде қамтамассыз ететін жүйелерді айтамыз.
Достарыңызбен бөлісу: |