Аудан орталығының маңында, Орал қаласынан батысқа қарай 75 шақырым жерде орналасқан, 1986 жылы ашылған. Кен орны төменгі қазан ярусындағы Калинов свитасының тұзаралық қабатының 156-180 метрлік тереңдіктегі карбонатты жыныстарында газ, аздаған конденсат бар. Шоғырлары қабатты-күмбезді. Қоры 2662 метр тереңдікте анықталған. Өткізгіштігінің төменгі шегі 3050 метр. Шоғырдың бекітілген биіктігі 530 метр, кейде 800 метрге жетеді. Өнімді шөгінділері төменгі жақтау араларында, әк тасты жыныстардың жапырақтары бар саз балшықты, құмды-балшықты, жоғары жағында (қимасының 80 пайызы)әк тасты, доломитті. Жабындысы қазан ярусының тұзды қабатынан тұрады. Коллекторы кезекті және кеуекті-жарықшақты типке жатады. Газдағы конденсаттың мөлшері орта есеппен 40г/текше метр. Тығыздығы 760-790 келі-шаршы метр. Кен орны барлануда. Аудан орталығының маңында, Орал қаласынан батысқа қарай 75 шақырым жерде орналасқан, 1986 жылы ашылған. Кен орны төменгі қазан ярусындағы Калинов свитасының тұзаралық қабатының 156-180 метрлік тереңдіктегі карбонатты жыныстарында газ, аздаған конденсат бар. Шоғырлары қабатты-күмбезді. Қоры 2662 метр тереңдікте анықталған. Өткізгіштігінің төменгі шегі 3050 метр. Шоғырдың бекітілген биіктігі 530 метр, кейде 800 метрге жетеді. Өнімді шөгінділері төменгі жақтау араларында, әк тасты жыныстардың жапырақтары бар саз балшықты, құмды-балшықты, жоғары жағында (қимасының 80 пайызы)әк тасты, доломитті. Жабындысы қазан ярусының тұзды қабатынан тұрады. Коллекторы кезекті және кеуекті-жарықшақты типке жатады. Газдағы конденсаттың мөлшері орта есеппен 40г/текше метр. Тығыздығы 760-790 келі-шаршы метр. Кен орны барлануда. Тасқала газконденсат кені –Орал қаласынан батысқа қарай 75 шақырым қашықтықта, Тасқала ауданының аумағында орналасқан кен орны. 1986 жылы ашылған. Кен орны 4-солтүстік, батыс,орталық және шығыс блоктан тұрады. Құрамында аздаған конденсаты бар өнеркәсіптік газ батыс және шығыс блоктарынан алынады. Ондағы газ шығыны 1280,1 мың текше метр тәулік, конденсат шығыны 119,4 текше метр тәулік. Кен орнындағы газ қоры 9,457 млн. текше метр, конденсат 382 мың тонна деп болжанған.
Тасқала газконденсат кен орны
Деркөл өзені Ауданның климаты тым континенталды: қысы суық, ызғарлы, жазы ыстық, құрғақ. Қаңтар айының жылдық орташа температурасы - 150С. Жаз ортасы шілде айында +230С. Жауын, шашынның жылдық орташа мөлшері 250-300 мм. Аудан аумағымен Деркөл, Мереке, Шежін өзендері өтеді. Аумағы 5 шаршы шақырымнан аспайтын бірнеше шағын тұзды көл бар. Жайық-Көшім суландыру-суару жүйесінің бір тармағы–Киров-Шежін каналы ауданның оңтүстігі жағынан ағып өтеді. Жері солтүстік жағында сортаң, қызыл-қоңыр, оңтүстігінде бозғылт-қоңыр, сортаңды –сұр топырақты. Ауданның климаты тым континенталды: қысы суық, ызғарлы, жазы ыстық, құрғақ. Қаңтар айының жылдық орташа температурасы - 150С. Жаз ортасы шілде айында +230С. Жауын, шашынның жылдық орташа мөлшері 250-300 мм. Аудан аумағымен Деркөл, Мереке, Шежін өзендері өтеді. Аумағы 5 шаршы шақырымнан аспайтын бірнеше шағын тұзды көл бар. Жайық-Көшім суландыру-суару жүйесінің бір тармағы–Киров-Шежін каналы ауданның оңтүстігі жағынан ағып өтеді. Жері солтүстік жағында сортаң, қызыл-қоңыр, оңтүстігінде бозғылт-қоңыр, сортаңды –сұр топырақты. Өсімдіктерден негізінен бетеге, боз, жусан, өзен жағалауларында шалғын, қамыс, құрақ, бұта, тағы басқалары өседі. Жабайы аңдар мен құстардан қасқыр, түлкі, суыр, қоян, саршұнақ, аламан, дуадақ және басқалары мекендейді.
Аудан климаты
Аудан халқы Аудан халқының құрамы көп ұлтты, жиырмаға тарта ұлт пен ұлттардың өкілдері мекендейді. Халқының орташа тығыздығы –бір шаршы шақырымға 2,5 адамнан келеді. Ірі елді-мекендері –Тасқалада 7 мыңнан астам, 21 ұлт пен ұлыстың өкілдері тұрады. 8214 адам мекендейді, мұның 75 пайыздан астамы қазақтар. Тасқала ауданының ауыл шаруашылы Тасқала ауданының ауыл шаруашылығына жарамды жерінің көлемі 785,0 мың гектар. Оның 313,5 мыңы тікелей пайдаланылады. Яғни шабындық алаңы 147,0 мың га, жайылымдық 500,0 мың га, орман 0,7 мың. Егістіктің басым бөлімі, атап айтқанда 120 мың га дәнді-дақылдардың үлесінде болды. Ауданымызда сондай-ақ, көкөніс, картоп, бау-бақша, техникалық дақылдар өсіріледі. Ауданда Шипов элеваторы, телекоммуникация торабы, автотранспортты пайдалану кәсіпорны, жылжымалы механикалан-дырылған құрылыс колоннасы, жол салу және жөндеу, көпір салу, Тасқала газдандыру сияқты ірі кәсіпорындар бар. 1997 жылға дейін астық, етті-сүтті мал, қой, жылқы өсіруге мамандандырылған 8 кеңшар, бір мал бордақылау бірлестігі, 6 өндірістік кооперативке және 20-дан астам ірі шаруа қожалықтарына біріктірілді. Деркөл өзенінің бойында орналасқан Камен форпостысы солтүстігінде Ешкітау, оңтүстік шығысында Сандықтау сияқты Орал тауы сілемдерінің ортасына орналасқан. Аталған өзеннің солтүстік жағының қара топырақты, егіншілікке қолайлылығы, ал оңтүстігінің біркелкі тегіс, жайылым мен шабындықтың молдығы мал өсіруге ыңғайлы еді. Соған орай, бұл жерде төрт түлік, әсіресе жылқы шаруашылығы дамыды. Еңбек ұжымдарына келсек аталған көрмеге қатысқан №500 қой совхозы көрменің бас комитеті белгілеген І дәрежелі диплом мен 10 мың сом ақшалай сыйлығына және жеңіл машинаға ие болды. Ал «Оян» колхозының жылқы фермасына ІІ дәрежелі Диплом, 5 мың сом және мотоцикл табысталды. Еңбек ұжымдарына келсек аталған көрмеге қатысқан №500 қой совхозы көрменің бас комитеті белгілеген І дәрежелі диплом мен 10 мың сом ақшалай сыйлығына және жеңіл машинаға ие болды. Ал «Оян» колхозының жылқы фермасына ІІ дәрежелі Диплом, 5 мың сом және мотоцикл табысталды. Ол кезеңде аудан негізінен мал шаруашылығымен шұғылданды. Еңбеккерлердің қажырлы жұмыстарының нәтижесінде төрт түлік басы еселеп артты. Бұл сөзімізге мына цифрлар куә. 1936-1940 жылдар аралығында ірі қара 7076 бастан 9996-ға, қой 14686-дан 26009-ға жетті. Жылқы, түйеде де айтарлықтай өсім болды. Ауданда ауылшаруашылығын дамытумен қатар рухани –тұрмыстық мәселелер де күн тәртібінен түскен жоқ. Барлық ұжымдарда, елді мекендерде сауатсыздықты жою жолында жорық жарияланды. 1935 жылы аудан бойынша 2700-ден астам адам, соның ішінде 1682 әйел сауаттандыру курстарына тартылды.
Достарыңызбен бөлісу: |
