1.12.2012 жыл
Далалық мегалит және даналық
Нұрсұлтан Назарбаев феномені жайлы толғаныс
Бақуатты өмір сүргісі келмейтін ел, бақытты болғысы келмейтін халық жоқ. Осынау алыс жол, асыл мұратқа жету үшін бейбітшілік пен халықтардың бірлігі, ынтымағы ауадай қажет. Ел тізгінін ұстаған саясаткердің данышпандығының бір өлшемі, бәлкім, ең басты қасиеті – халқына оқ-дәрінің исін сездірмей, мұңсыз, қамсыз мамыра-жай өмір сыйлауында болар. Қоғамға да, жеке адамға да керек нәрселер көп. Өте көп. Сол көп керектің ең маңыздысын бірінші кезекке қоя білген қоғам да, тұлға да ұтады. Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың кемел ойлы кемеңгерлерге тән көрегендігінің жарқын бір көрінісі – Тәуелсіздіктің елең-алаңында көп ұлтты Қазақстан халқының бірлігі мен ынтымағын бірінші кезекке қойып, ұлттар мен ұлыстарды ұрыстырмай, қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған бейбіт өмір орната алғандығында.
«Мемлекетті құтқару үшін бір ғана Ұлы Адам жеткілікті», депті Вольтер. Осы тұста «Қайғысыз ұйқы ұйықтатқан ханым-ай!» деген Бұқар жырау сөзі де ойға оралып тұр. Даңқты ақын мен данышпан жыраудың осынау ұлағатты сөздері Нұрсұлтанның ұлылығын айқындайтыны анық. Олай дейтінім, Нұрсұлтан – тәуелсіздіктің елең-алаңында небір қиын істердің қиюын тауып, күрмеуі қатты аса күрделі проблемаларды кемеңгерлікпен шеше білген, жас қазақ мемлекетін қатал уақыттың қатыгез дүлей дауылдары мен нөсер жауындарынан аман-есен алып шыққан Ұлы Адам! Елімізде ұлтаралық келісім мен ынтымақ, бірлік орнатып, ұлы жырау айтқандай: «Қайғысыз ұйқы ұйықтатқан хан».
Өзгесін айтпағанның өзінде, Нұрсұлтанның осы бір ғана тарихи ерлігі Ұлы Адам, Ұлы Тұлға деуге толық татиды.
Ресей бағаны босатып, ақша реформасын жасаған кезде, көрші елге тәуелді болмағанымыз да Нұрсұлтан Назарбаевтың алдын ала, астыртын ұлттық теңге жасатуы арқасында ғана мүмкін болды. Еліміздегі қуаты жағынан әлемдегі төртінші ядролық арсеналды жойып, Семей полигонын жабу көптеген күрмеуі қатты проблемаларды шешумен бірге, соқа жасаған ел, тажалды ауыздықтаған ер атандырып, мемлекет мерейін асырды.
Алдағыны анық көріп, алысты қалт жібермей қапысыз болжайтын Елбасы елімізде қордаланып қалған көптеген проблемаларды кезек-кезегімен, тез, ең бастысы, тиімді шеше білді. Оның бәрін байыпты баяндай берсек, сөз ұзара береді. Ең бастыларын санамаласақ, олар: Мемлекеттік шекарамызды заңмен бекіту, дербес қарулы күштерді дер кезінде құру, ескірген заңнамалық базаны жаңарту, криминогендік ахуалды ауыздықтап, ұйымдасқан қылмыстың өсуін тежеу, Ұлттық қор құру, «2020 Стратегиясын» жасау, 2010-2014 жылдарға арналған үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасының жүзеге аса бастауы…
Біздің еліміз – еңбеккер, ел басқарған еріміз Нұрсұлтан кемеңгер. Елі еңбеккер, ері кемеңгер болса аңыздың өзі ақиқатқа айналады. Бар болғаны он жылда құлпынайдай құлпырған жаңа астана салып, жиырма жылда екі ғасырдың жүгін еркін көтеріп кеткен, әлемдегі ең озық елу елдің қатарына қосылуға ұмтылған Қазақстан аңыздың өзін ақиқатқа айналдырды. ОSCE-ге Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына төраға болып қана қоймай, Астана Саммитін өткіздік. Ол-ол ма?! Елу алты мемлекеттің басшыларын бір жерге – Астанаға жинап, әртүрлі көзқарастағы, әлемдік деңгейдегі лидерлердің Астана декларациясына қол қою жеңісіне – ұлы оқиғаға қол жеткіздік.
Осы қуанышпен үзеңгі қағыса паң Парижден мән-маңызы бұдан да зор тағы бір сүйінші хабар жетті: ХКБ-ға мүше 161 мемлекеттің жасырын дауыс беруі нәтижесінде Қазақстанды 103 ел қолдап шықты. Соған орай, ЕХРО Халықаралық көрмелер Бас Ассамблеясының әлем астанасы атанған Парижде өткен 152-сессиясында ЕХРО-2017 халықаралық көрмесі Астана қаласында өтетін болып шешілді. Бұдан бұрынғы іріктеулерде талай алпауыт мемлекеттерден оза шауып, Бельгия сынды байырғы қуатты, әйгілі елмен ақтық сынға түскен Қазақстанның бақ жұлдызы тағы да биіктен жарқырай жанды. Бұл – Нұрсұлтан Назарбаев феноменінің тағы бір жарқын көрінісі. Бұл өздігінен кездейсоқ келген жоқ. Оңай бақыт болмайды. Тәуелсіздіктің жиырма бір жылында жиырма бір асудан асқан елдің ерен еңбегі мен Елбасының әлем таңғалған кемел ойлы кемеңгерлігінің жемісі, Ұлт көшбасшысының халықаралық аренадағы аса биік беделінің жеңісі! Бұл жеңіс Қазақстанның имиджін онан әрі көтерумен бірге, ел экономикасына қуатты серпін береді.
Н.Ә.Назарбаев феномені осынау тарих жеңістермен тығыз байланысты. Көп векторлы модельді таңдап, сыртқы саясаттағы сан түйінді салқынды сабырмен шебер тарқатқан Қазақстан, БҰҰ, ЕҚЫҰ, ТМД, АӨСШК сынды бірқатар халықаралық аса беделді ұйымдарға мүше болған Қазақстан бүгінде АҚШ, Қытай, Жапония, Ресей, Еуроодақ, Түркия елдерінің стратегиялық әріптесі. Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының IV съезін табысты өткізіп, олардың әрқилы көзқарастағы көшбасшыларын бір үстелдің басында тоғыстырған Астана бүгінде әлемдік проблемаларды талқылайтын алаңға айналды.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев феноменінің тағы бір қыры – жаһандық өткір проблема, өзекті мәселелерді шешуге септесетін өміршең идеяларды бірінен соң бірін үздіксіз ұсынып, ұдайы әлемдік деңгейдегі саясаткерлерден оқ бойы озық жүретіндігі. Ана бір жыл әлемге ортақ валюта жайлы ұсынысы жаһан ойшылдарын жалт қаратты. Дүниежүзілік экономикалық форумдарда сөйлеген сөздері, айтқан ұсыныстары, экономика саласындағы біліктілігі Нобель сыйлығы лауреаттарының өзін таңғалдырды.
Әлемнің алпауыт елдерінің өзін есеңгіретіп кеткен дағдарыс атты алапат дауылдан Қазақстанның сыр бермей шығуы да Назарбаев феноменімен тікелей байланысты. Егер Нұрекең өзіне тән көрегендікпен Ұлттық қор құрмағанда, үлескерлер проблемасын шешпек тұрмақ жәрдемақы, зейнетақы, жалақы дегендеріңіздің өзі көзден бұлбұл ұшар еді. Грекия, Испания, Италия, т.б. қуатты мемлекеттердің өзі де халық наразылығынан көз ашпай, дефолт алдында тұрған жоқ па?
Нұрсұлтан Назарбаев ай сайын жаңа бір идея айтудан, оны жүзеге асырудан жалыққан емес. «Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламалық мақаласы, «Қазақстан білім қоғамы жолында» атты сүбелі еңбектері соның айқын айғағы. Елбасының «Назарбаев Университетінде» оқыған дәрісін зерделеген сәтте, менің ойыма ядролық физиканың атақты теоретигі, неміс ғалымы Макс фон Лауенің: «Үйренгеніңнің бәрі ұмытылғанда жадыңда қалатын жалғыз байлық – білім», деген сөзі оралды. Нұрсұлтан Әбішұлы «Нұр Отан» партиясы «Жас Отан» жастар қанатының II съезінде сөйлеген сөзінде мәңгілік байлық – білім, ең басты бақытымыз – Тәуелсіздік жайлы тағы да «алыстан сермеп, жүректен тербеп» халықты толғандырған толымды ойлар толғады. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы қиыншылықтарды аз сөзбен сипаттаған Елбасы: «Қазіргі күндерге жету үшін біздің буын, сендердің әкелерің, аталарың көп тер төкті. Елдің сыртын жаудан, ішін даудан аман алып қалу үшін күндіз-түні тынбай жұмыс істеді, – деп сабақтады сөзін. – Қараңдаршы, сол тынымсыз еңбектің арқасында біз қазір кім болдық? Жан басына шаққандағы ішкі жалпы өніміміз 16 есеге өсіп, 12 мың долларға жетті. Бұл біздің Түркиямен, Малайзиямен, Шығыс Еуропаның мемлекеттерімен тереземіз тең болды деген сөз. Индустрияландыру картасының аясында жалпы құны 9,6 триллион теңге болатын 600-ден астам жоба жүзеге асырылуда. Бұл біздің жастарымыз үшін 370 мың жаңа жұмыс орнын береді. Қазақстанды бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына қосу туралы тапсырма бердім. Дүниежүзілік экономикалық форум мәліметтеріне жүгінсек, соңғы бір жылда Қазақстан 21-сатыға көтеріліп, 51-орынға шықты».
Бұдан әрі еліміздің, жастардың алдында тұрған міндеттерді салиқалы ой, салмақты сөзбен саралаған Ұлт көшбасшысы сөздің соңын да тамаша түйіндеді. Ол түйін мынау:
«Барша халқымыздың ең басты құндылығы – Тәуелсіздік. Біз – көшпенділердің ұрпағымыз, ат үстінде жүрген елміз. Ержүрек халықтың жалғасымыз. Естеріңізде болсын, тарихта қазақты ешкім ешуақытта жаулап алған жоқ. Жаулап алғысы келгендер ел ішіне іріткі салады. Бүгінгі тәуелсіз елімізде қазақтың ішкі бірлігі сақталуға тиіс. Біз бір ұлтпыз, қанымыз бір, жанымыз бір. Сыртта жүрсек те, іште жүрсек те, барлық мәселені бірлесіп шешуге тиіспіз. Ешуақытта басқа ұлттың, басқа діннің адамдарын ренжітуге болмайды. Жаманшылықты өзіңе қалай тілемесең, басқаларға да сондай тілекші бол. Қазақстандықтардың барлығы бір-біріне тілеулес болғаны жөн. Басқа ұлт болса да, оларда Қазақстанның төлқұжаты бар, осы елде туып-өсті. Бөтеніміз емес. Қоғамның барлық жүгін бірге көтерісіп келеді. Зауыт, фабрикаларды бірге салып жатырмыз. Бірлігіміз болса, бір-бірімізді сыйлаймыз. Бұған дейін осылай болған, бұдан кейін де солай болуға тиіс. Енді тура бір айдан соң ел тәуелсіздігінің 21 жылдығын атап өткелі отырмыз. Асылын ардақтай білетін халқымыз тәуелсіздіктің қадірін бір сәт те түсірген жоқ. Тұғырын нығайтып, түтінін түзу ұшыруға барын салып келеді».
Барлық сөзі мен барша іс-әрекет, халық қамы, ұлт мүддесіне қызмет ететін Ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан – ұлы тұлға!
Еліміздің ай сайын, жыл сайын ғана емес, апта сайын жаңа бір биіктен қол бұлғауы да Нұрсұлтан Назарбаев фономенінің тағы бір тамаша көрінісі. Жап-жаңа бір мысал – күні кеше ғана Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының 67-сессиясы шеңберінде осы Ұйымның Адам құқықтары жөніндегі кеңесіне мүшелікке сайланды.
Талантсыз халық жоқ. Халық бойындағы талант пен жасампаздықты кемел ойлы кемеңгерлер ғана ашады. Қазақстан Президенті – Ұлт көшбасшысы Н.Ә.Назарбаев жыл сайын ғана емес, ай сайын өсіп, толысқан әлемдегі ең салмақты санаулы саясаткерлердің бірі, бірі ғана емес, бірегейі. Нұрсұлтан тәуелсіздік жылдары тұлғалық тұрғыдан қаншалықты биікке көтерілсе, елін де соншалық биікке көтеріп, халықтың да, жеке азаматтардың да бойындағы талант пен жасампаздықты ашты.
Халық бойындағы талант пен жасампаздықты кемел ойлы кемеңгерлер ғана аша алады деген ойға өз өмірімнен нақты бір дәлел – тәуелсіздік менің қаламыма қанат бітірді. Өзгесін айтпағанның өзінде, соңғы 20 жылда тәуелсіздік жайлы жүздеген мақала, «Адаспаңдар, Адамдар», «Жүрегімде жүз сәуле», «Кемеңгерлік құпиясы», «Қас қағым және мәңгілік», «Қынаптан суырылған қылыш» атты бес деректі кітап және тұтас бір ғасырдың көркем шежіресін жасаған төрт кітаптан тұратын «Жиырмасыншы ғасыр» атты роман-эпопея жазып, жарыққа шығардым. Назарбаев дәуірінде өмірге келген әзірге жалғыз эпопея әдебиет сыншылары мен оқырмандар тарапынан өте жоғары баға алды. Көзқарақты оқырман хабардар осы «Жиырмасыншы ғасыр» роман-эпопеясы үшін маған Президент Жарлығымен Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығы берілді. Мұны айтып отырған себебім, осы Мемлекеттік сыйлық үшін мен де, менің әріптестерім де Елбасыға қарыздармыз деп ойлаймын. Ұлт көшбасшысының жүргізіп отырған кемел ойлы кемеңгер саясаты әлем мойындаған жемісі мен жеңісі – елде тыныштық, ұлтаралық келісім болмаса, шығармашылық зор жетістіктерге жетпек тұрмақ, басымызбен қайғы болып кетер едік. Көрші елдерде болған қақтығыстар мен Араб елдерін қамтыған қантөгістер бізге Елбасының дана да сара саясатының жемісі – бейбіт өмір мен басымыздағы бақытты бағалай білуге міндеттейді.
Ұзын сөзді шектеулі газет көлемі көтермейтінін ескеріп, ойымызды өлеңмен өрнектейік:
Даналардың көзіндей,
Сөзі Бұқар сөзіндей,
Қайратына қарасам,
Абылайдың нақ өзіндей.
Бекзаттығы аппақ сезімдей,
Саясатта семсер сезілмей.
Нұрсұлтандай дана қайда бар,
Ойлайтын халқын көз ілмей.
Бір өзі бір ел туындай,
Лебізі алтын буындай,
Нұрсұлтан сынды дананың,
Тұрсыншы туы жығылмай!
Әр ісін қолдап демеңдер,
Артық айтты демеңдер,
Мың жылда бір-ақ туады,
Нұрсұлтан сынды кемеңгер!
Халық қамы ұлт мүддесіне қалтқысыз қызмет ететін Н.Ә.Назарбаев феноменінің тағы бір тамаша бір қыры – мына дөңбекшіген дүние, алмағайып заман, аласапыран уақытта елімізді бақытқа бастайтын тура жолмен адастырмай алып жүруінде. Қасиетті кітапта жазылғандай: «Адамдар жүрер жолын таба алмағанда ажал құшады». Жүрер жолдан жаңылмау – Н.Ә.Назарбаев феноменінің тағы бір қыры.
Ерте, ерте күндерден бері ел есінде сақталып келе жатқан «Далалық мегалит» дейтін ұлағатты ұлы ұғым бар. Оның тарихи атауы «Мегалит мәдениеті». Бұл – энеолит және қола дәуіріне жататын бірнеше археологиялық мәдениеттердің жалпы атауы. Н.Ә.Назарбаев феноменін зерделегенде менің ойыма осы «Далалық мегалит» – «Мегалит мәдениеті» оралды. Бұл тегін емес, оның терең сырын даналықты «Далалық мегалиттің» қайнарынан қанып ішіп, қос алтынның қоспасы сынды Азия мен Еуропаның, жалпы, бүкіл адамзат өркениетінің інжу-маржандарымен көмкере алған Нұрсұлтан сынды ғұламаның кемел ойлы кемеңгерлігінде.
Түйіп айтсақ, Нұрсұлтан – Ел бағына туған Ер, кемел ойлы кемеңгер. Тіреусіз Аспан жаратқан құдіреті күшті, аса мейірімді Алла тағаланың Алаш жұртына берген ең үлкен бірінші сыйы – Азаттық, екінші сыйы – Тәуелсіздік туын қиын кезде құлатпай ұстап қалып, бүгінде берік қолда ұстап жүрген Нұрсұлтан! Сөзімді төрт жол өлеңмен түйіндейін:
Жүгің ауыр – қорғасын,
Халқың әркез қолдасын.
Қыдыр жүрсін қасыңда,
Бақыт болсын жолдасың!
Достарыңызбен бөлісу: |