6.Моро М.И., Пышкало А.М. Методика обучения математике в 1-3 классах. М.,
Просвещение, 1998.
7. Сүлейменова Р.А., Елисеева И.Г., Карипжанова Ш.Ж. Б19 Математика. Арнайы
мектепке арналған байқау бағдарламасы. -Алматы, 2004. - 48 бет.
АРНАЙЫ МЕКТЕПТЕ ҚАРАПАЙЫМ ЖӘНЕ КҮРДЕЛІ АРИФМЕТИКАЛЫҚ
ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУГЕ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
Аннотация Қарапайым және күрделі арифметикалық есептерді түсіну.
Арифметикалық есептердің топтастырылуы. Арнайы мектепте математика курсын
оқытуда жәй және арифметикалық есептер (уақыт, кезең). Мүмкіндігі шектеулі
балаларды өмірге дайындаудағы жәй және күрделі арифметикалық есептерді шешудегі
түсінігін қалыптастыру.
Жәй арифметикалық есептерді шешудегі дайындық жұмыс. Жәй және күрделі
арифметикалық есептерді оқытудағы әдістемелермен таныстыру. Жәй және күрделі
арифметикалық есептерді шешудегі әр түрлі әдістемелік жұмыстар.
Жәй арифметикалық есептерден күрделі есептерге өту. Математика сабағында
жәй және күрделі арифметикалық есептерді шешудегі негізгі жұмыс. Жәй және
күрделі арифметикалық есептерді жазудың түрлерінің мазмұны. Жәй және күрделі
арифметикалық есептерді шешуде иллюстрация, драматизация амалдарын
пайдалану. Қолданатын көрнекіліктер.
Арнайы мектепте жәй және күрделі арифметикалық есептерді шешудегі
кездесетін қиындықтар мен ерекшеліктер.
Кілт сөздер: Жәй арифметикалық есептерді шешу, иллюстрация, драматизация.
Жоспар:
1. Арнайы мектеп оқушыларының мәтіндік арифметикалық есептерді шығаруға
үйретудің маңызы.
2. Арнайы мектеп оқушыларының арифметикалық есептерді түсіну ерекшеліктері.
3. Қарапайым арифметикалық есептердің классификациясы.
Арифметикалық есептермен арнайы мектеп оқушылары бірінші сыныпта
танысады. Математикалық оқу материалының 50 пайызға жуығын арифметикалық
есептер орын алады, өйткені зияты бұзылған балалардың мәтіндік есептерді шешуге
үйрету маңыздылығы өте зор. Арифметикалық мәтінді есептерді шешуге үйрету
әдістемесімен келесі ғалымдар айналысқан: М.Ф.Кузьмина – Сыромяткинова,
М.И.Кузьмицкая, М.Н.Перова, А.А.Хилько, Р.А.Исенбаева, Р.А.Сүлейменова және т.б.
1.Әдеттегідей, бөлшекті қосу мен азайтудың бөлгіші туралы түсінік мақсатқа
сәйкес зерттеу барысында бөлшекті қосу және азайтудың ерекше үйлесімділігін,белгілі
санды,өлшем, мөлшер нәтижесі шығады және дедуктивті әдісті қолдану арқылы өткізу
Т.В.Алышевтың жасаған тексерудің айғағынан аңғарамыз.Алдымен, сандарды қосу мен
азайту орындалады: оның атауы,ұзындық өлшемі, құн өлшемі. Мысалы: 8 м. 20 см. ±
4м.15 см. Сандарды ауызша қосу мен азайтуды орындау барысында, біріншіден, сомды,
содан кейін тиындарды азайту керек.
3 м 45 см ± 2 м 24 см- ең әуелі метрді, содан соң сантиметрді азайту қажет.
Бөлшектерді қосу мен азайтуда жалпы жағдай қарастырылады: аралас бөлшектерді
орындау әрекеті (айрықша мәнді) 3-^-+ 1^-. Бұл жағдайда: бүтін сандарды қосу және
азайту, кейін алымы мен бөлгіш санның болуы байқалады. Аталған ереже көлемі бөлшекті
қосу мен азайтудың барлық жағдайында кеңейтіледі. Есеп әркез жеке-жеке жүргізіледі:
яғни, аралас бөлшектер, сандарды қосу I 1у + у = 1у 1, сосын, аралас сандар бүтін сандар
1у + 4 = 5у. Осыдан кейін азайтудың өте қиын түрдегі жағдайы:1)аралас санды бөлшектер: