Технологиялар

87 
 
ықпал  ететін  ақпараттық  жүйелерді  және  қашықтықтан  оқыту  үшін 
берілген білім  базалары мен банктерін құруда жасалады. 
9. Білім берудің қашықтықтан оқыту қолданылатын түрлеріне қайшы 
емес қағидалары. 
Егер  жасалған  және  енгізілген  ақпараттық  технологиялар  жоғары 
білім  берудің  дәстүрлі  жүйесінде  бөтен  емес  элемент  болып,  яғни  оған 
біріктірілетін  табиғи  бейнеде  болса,  қашықтықтан  оқыту  жобасы  қажетті 
әлеуметтік  және экономикалық тиімділігін  бере алады. 
10. Білім  берудің алдына шығу қағидалары. 
Бұл оқытудың қағидасы өткен ұрпақтан қалып жинақталған ғылыми 
және  мәдени  мұраларын  кейінгі  буындарға  жеткізу  ғана  емес,  сонымен 
қатар,    қазіргі  ұрпақтың  өзгеріп  отыратын  заманға    тез  бейімделіп,  оның 
сана –сезімі мен дүниетанымын қалыптастыруға көмек жасау болады.  
Қашықтықтан оқыту жүйесінің типтері: 
Қашықтықтан  оқыту  типтерін  бірнеше көзқарас төңірегінде көрсету 
мүмкін.  Қашықтықтан  оқыту  тағайындау бағдарында білім берудің толық 
масштабтағы  және  сайланатын  жүйесі  деп  бөлуге  болады.  Білім  берудің 
толық масштабтағы жүйесінде белгілі  бір бағыттағы бакалаврларды немесе 
нақты  мамандықтың  инженерлерін  дайындау  бойынша  оқу  жоспарының 
толық  орындалуын  қамтамасыз  етеді.  Демек,  мұндай  жүйеде  барлық 
жоспарланған  пәндерді  оқып  үйрену  үшін,  құралдардың  жеткілікті  түрде 
(оқулықтар мен оқу құралдары, зертханалық практикумдер, курстық және 
дипломдық жобаларды орындау үшін құралдар) бар болуы қажет. 
Білім  берудің  сайланатын  жүйесі  деп  аталған    шартты  жүйесі 
өнеркәсіп  қызметкерлерінің  біліктілігін  жоғарлату  үшін,  қосымша  (екінші) 
жоғарғы  білім  алу  үшін,  білім  берудің  қызмет  көрсетулерін 
пайдаланатындарға  жеке  сауалдарын  қанағаттандыру  үшін  бағытталады. 
Қашықтықтан  оқыту  жүйесінің  әрбір  типтерінен  оқу  үрдісін  жабдықтау 
және ұйымдастырудағы ерекшеліктері қатарына қарамастан, орындалатын 
функциялар  мен  ұқсас  тағайындауларының  құрылымды  компоненттерін 
көрсету керек. 
Қашықтықтан  оқыту  жүйесінің  құрылымына  келесі  элементтер 
кіреді: 
- 
Оқыту  мақсаты.  Маманның  үлгісімен  және  мемлекеттік 
тапсырыспен  сәйкес  қалыптасатын,  білім  және  білік  жүйесін  оқып 
үйренушілердің меңгеруі. 
-  Оқыту  мазмұны.  Әлеуметтік  сұраныстың  педагогикалық  үлгісі. 
Оқыту  үрдісі,  әдістері  мен  ұйымдастыру  түрлерінің  жүзеге  асырылуы 
оның мазмұнымен анықталады. 
-  Оқыту  объектісі.  Қашықтықтан  оқыту  білім  беру  қызметін 
пайдаланушылар  білім  алатын  берілген  түрінің  объектісі  болып табылады 
(студенттер,  тыңдаушылар,  оқушылар  және  т.б.).  Қашықтықтан  оқыту 
тыңдаушылары  білім  алудың  дәстүрлі  түрі  студенттерінен  өзгешелігі, 
ерекше  қайсарлық,  білімге  деген  құштарлық,  ұйымдастырушылық 

88 
 
көрсетіп,  өз  бетімен  жұмыс  істей  білу,  компьютермен  жұмыс  істей  білу 
және телекоммуникациялық байланыс құралдарымен  дағдысы болу керек.  
-  Оқыту  субъектісі.  Қашықтықтан  оқыту  субъектісі  оқытушылар 
болып    табылады.  Оқытушы-  қашықтықтан  оқыту  білім  беру  үрдісінің 
жоғары  тиімділігін  қамтамасыз  ететін  басты  буын.  Қашықтықтан  оқыту 
оқытушысы  іс-әрекетіне  тән  бірқатар  ерекшелік  тьютор  терминін  енгізу 
қажеттілігін  туғызды.  Ол-кеңес  беруші-оқытушы,  информатика  және 
телекоммуникация  іргетасы  негізін  білетін  болу  керек,  оның  білімділігі 
алдыңғы озық сипатта болу керек. 
-  Оқыту  әдістері.  Қашықтықтан  оқыту  түрі:  ақпараттық  –  ереже 
жиынтығы, 
репродуктивті(дауыс 
күшейткішін 
реттеу), 
мәселелі 
мазмұндау,  теориялық  зерттеудегі  логикалық  тәсілдер  мен  ережелер 
жиынтығы мен зерттейтін жалпы дидактикалық оқыту әдістерінен тұрады. 
Олар  оқытушы  мен  білім  алушылардың  өзара  іс-әрекеті  педагогикалық 
актілерінің   барлық  жиынтығын қамтиды. 
-  Оқыту  құралдары.  Қашықтықтан  оқыту  білім  беру    үрдісінде  
оқытудың  дәстүрлісі  қалай  қолданылса,  компьютерлік  техниканы  және 
телекоммуникацияны,  сонымен  бірге  білім  беру  технологиясы 
облысындағы  соңғы  жетістіктерін  қолдануға  негізделген  инновациялық 
оқыту құралдары да солай қолданылады. 
- Ғылыми – білім материалдық базасы. Оқу бағдарламасына  сәйкес 
оқу  үшін  қажетті  материалдық  және  техникалық  құралдар  жиынтығы. 
Олар  оқу  және  оқу-көмекші  бөлмелері;  зертханалық  қондырғылар, 
техникалық оқыту құралдары, оқулықтар, оқу құралдары және басқа да оқу 
- әдістемелік  материалдардан тұрады. 
-  Идентификациялық  бақылау  жүргізу  жүйесі.  Қашықтықтан  оқыту 
кіретін  бақылаудың  ерекшелігі  абитуриенттің  кәсіптік  сапалары  мен 
қабілеттерінің  даму  деңгейін  бағалау, тиімді құралдар  мен оқыту әдістерін 
таңдайтындай,  онымен  сәйкес  әлеуметтік  психологиялық  бейнесін  құру 
болып табылады. 
Қашықтықтан  оқытуды  іске  асыратын  білім  беру  ұйымы  оқу 
сабақтарын  қолданылатын  қашықтықтан  оқыту  технологиясына  сәкес 
бейнедәріс, аудио-дәріс, мультимедиа-дәріс, слайд-дәріс, телеконференция 
мен бейнеконференция; виртуальды зертханалық практикум (мультимедиа 
технологияны,  ГИС-технологиясын,  имитациялық  модельдеуді  қолдана 
отырып);  тренингтік  компьютерлік  бағадарлама  (оқытатын,  ойындық, 
зерттеуші,  тестілеуші  және  т.б),  компьютерлік  модельдегі  сабақтар, 
қашықтықтан  қатынау  зертханаларында  сабақтар,  мәтінмен  қағаз  немесе 
электрондық тасушыларда жұмыс түрінде ұйымдыстырады. 
Электрондық оқу-әдістемелік кешен мыналардан тұрады: 
1. 
Типтік оқу бағдарламасы, жұмыс оқу бағдарламасы; 
2. 
Пәннің 
мазмұны; 
күнтізбелік-тақырыптық 
жоспар, 
қолданылатын  әдебиеттер  (негізігі  және  қосымша)  тізімі,  қашықтан 
өткізілетін  кеңес беру кестесі;