Тақырып: Түйсінудегі сенсорлық депривация

жүктеу 35,86 Kb.

бет	1/9
Дата	01.04.2022
өлшемі	35,86 Kb.
	#37974

1 2 3 4 5 6 7 8 9

СӨЖ 6 Сенсорлық депривация

Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім
Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Кіріспе

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университеті

СӨЖ-6.

Тақырып: Түйсінудегі сенсорлық депривация.

Орындаған: Гумарова А.М.

Курс: 1 (күндізгі ҚОТ қолдануымен)

Топ: 6B01902 Дефектология: Логопедия бойынша

мамандар даярлау

Қабылдаған: Асылханова М.

Алматы, 2022ж.

Жоспар:

Кіріспе

Негізгі бөлім

Түйсінудегі сенсорлық депривация.
Танымдық процестер жүйесінің жалпы сипаттамасы.
Түйсік – таным негізі ретінде.

Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Бас ми қыртысында пайда болған сыртқы орта көрністері жоғалып кетпейтіндігі белгілі.Олар ұзақ уақыт сақталуға мүмкіндік беретін арнайы із қалдырып, уақыт өткен соң қажетті уақытта қайта жаңғырады. Тұлғаның өз тәжрибесін есте қалдырып,сақтап, қайта жаңғырта алуы ес процессінің мәнін құрайды. Ес адамның икемдері мен дағдыларын, білімін жетілдіруге мүмкіндік бере отырып, танымдық мүмкіндігін кеңейтеді.

«Таным – дүниені, өмірді танып-білу қабілеттілігі» деп қазақ тілінің түсіндірме сөздігінде көрсетілгендей, пәлсапа аясында сөз болатын танымның да өзгешелігі «сана», «қабылдау», «қабілет» ұғымдарымен байланыстырылады. Таным құрылымы - өте күрделі үрдіс, ол сезімдік және рационалдық болып бөлінеді. Сезімдік танымның негізгі формалары түйсіктер, қабылдау және елестету болады. Айнала қоршаған дүниемен адам өз түйсіктері арқылы байланысты. Адам белгілі бір затты көріп, оның жылы-суықтығын, жұмсақ-қаттылығын, ащы-тәттілігін анықтай алады. Әрине, түйсіктерді толығынан айнала қоршаған ортадағы физикалық құбылыстармен теңеуге, сонымен қатар ажыратуға болмайды. Кең түрде алғанда, түйсіктер бізді дүниемен байланыстыратын, сол жөнінде деректер беретін бейнелеудің ерекше түріне жатады. Олар, қоғамдық-тарихи дамудың нәтижесі, адамзат практикасымен тығыз байланысты. Адамның түйсіктері бір-бірімен байланысты, олар өзара бір-бірін толықтырьш, сәйкестендіріп отырады. Соның нәтижесінде адам дүниені қабылдауға мүмкіндік алады. Затты қабылдау дегеніміз оның ащы-тұщылығын, түрлітүстілігін т.с.с. қасиеттерін белек-бөлек ажырату емес, оның біртұтас бейнесін тудыру болып табылады.Мысалы, егер көктемде алқызыл апорт алмасын көрсек, оның біртұтас бейнесін, оның хош иісіне ерекше көңіл бөлеміз. Егерде күзде осы апортты көрсек, оны қабылдағанда оның түсіне, формасына ерекше көңіл бөлеміз, оны тек тағам емес, Эстетикалық зат ретінде қабылдап, ләззат аламыз. Әр адам дүниедегі заттарды өз жасына, өмірден алған тәжірибесіне, білімі мен кәсіби іс-әрекетіне, тіпті мінез-қулқына байланысты қабылдайды. Адамның сана-сезімінің тағы да бір керемет ерекшелігі -өткендегіні есте сақтау. Физиологиялық тұрғыдан келгенде, ол адам жүйкесінің өткендегі болғанды ақпарат ретінде сақтау қасиеті болып табылады. Оның негізгі екі түрін көрсетуге болады. Сонымен сезімдік таным бізге заттардың айнадағыдай бейнесін бермейді, оның қалыптасуына адамның неше түрлі сезімі, қысқасы, бүкіл жан дүниесі қатысады.

Адам үшін бірдеңені жоғалту – ауыртпалық. Ешкім де тамақтануды, ұйқыны, қозғалу қабілетін және басқа да маңызды заттардан айырылғысы келмейді.

Депривацияның көптеген түрі бар. Ең кең таралғанын қарастырайық.

жүктеу 35,86 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9