Тақырыбында облыстық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары

136 
 
оқыту,  яғни  әр  баланың  табиғи  қабілетін  дамыту  үшін  қолайлы  жағдайлар 
жасай  отырып,  оны  жан-жақты  дамыту  керек. Сондықтан  да,  білім  беруде 
реформалауды  жүзеге  асырау  сатысы  –  іс-тәжірибені  өзгертуді  жүзеге 
асырушы: кәсіби-педагогикалық шеберлігі жоғары  ұстаздар  болмақ. Мектеп 
мұғалімдері  әдістемелік  кешенді  құру  және  әдіс-тәсілдерді  дамыту 
мәселелері  төңірегінде   бірлесе  жұмыс  жасағанда  ғана   мектептегі  білім 
мазмұны  жаңарып,  жетіледі,  жұмыста  оң  өзгерістер  пайда  болады.  Білім 
сапасын  арттыру  мен  бағалаудың  және  білімге  ынталандырудың  пәрменді 
әдіс-тәсілдері жүзеге асырылады. 
Заманауи мұғалімнің  оқыту мен білім берудегі мақсаты: оқытудың жаңа 
әдіс-тәсіліне  сүйене  отырып,  оқушының  ізденгішітік,  танымдық  іс-әрекетін 
дамыту,  өмірге  көзқарасын  қалыптастыру  және  оқушылардың  игерген 
білімін іс жүзінде пайдалана білуге үйрету. 
Оқытудың  бұл  түрінде–оқушы  мен  оқушы  арасындағы,  құрбы-
құрдастармен  әлеуметтік  байланыс  жасауда  белсенді  түрде  білім 
жинақтайтындығымен  құнды,  табысты  болып  саналады.  Сындарлы оқытуға 
негізделген  тәсілде  Сын  тұрғысынан  ойлауға  үйрету  ең  басты  әдіс  болып 
табылады.  Сыни  тұрғыдан  ойлауға  үйрету  модулінің  мақсаты  –  мұғалімді 
және  оқушыны  сыни  тұрғыдан  ойлатуға  үйрету  болып  табылады.  Мақсаты 
барлық жастағы оқушыларға  сабақ барысындағы кез  келген  мазмұнға  сыни 
тұрғыдан  қарап  екі  ұйғарым  бір  пікірдің  біреуін  таңдауға  саналы  шешім 
қабылдауға үйрету. «Біле бер қанша білсең – тағы тіле, жетерсің мақсатыңа 
біле, біле» деп Ж.Баласағұн айтқандай бұл сауалдың «сөз төркіні» әрбір ұстаз 
орта білім беру жүйесіндегі әлемдік озық жаңа әдіс-тәсілдерді оқып-үйрену 
және кәсіби білімі мен біліктілігін дамыту керек. Мұғалімнің сабағында жаңа 
әдіс-тәсілдер  тиімді  қолданылып,  дұрыс  нәтижеге  жетсе,  мұғалімнің 
мақсатының  орындалғандығы.  Мен  өз  сабақтарымда  яғни,  математика 
пәндерін  өту  барысында  сабақ  мақсаты  мен  міндеттерінің  сабақтаса 
қойылуына  үлкен  мән  беремін.  Сондай-ақ  берілетін  білімнің  көлемі  мен 
сынып оқушыларының білім деңгейі де ескерілуі қажетті. 
«Мұғалімдер, өз кезегінде, өзінің сабақ беруіне емес, оқушылардың оқу 
ептілігін дамытуға назар аударуы тиіс». Оқушының алған білімін өзі өңдеп, 
қорытындысын  өзі  дайындауға  үйрету  керек.  Сонда  ғана  оқушы 
шығармашылыққа  бет  бұрып,  ізденімпаздықты  үйренеді.  Мұғалім  –
басқарушы, ұйымдастырушы. Оқушы–ізденуші, орындаушы. Әрбір сабақтың 
нәтижеге  бағытталып  берілуі  оқушы  құзіреттілігін  қалыптастырады.  Оқыту 
жүйесі белгілі бір әдістемеге негізделеді.Әдістеме жан-жақты ойластырылып, 
 
тиімді  қолданылса,  өтілетін  әрбір  тақырыптың  мазмұны  да  ойдағыдай 
ашылып,  оқушылардың  білімді  меңгеруіне  жеңіл  тиеді.  Мұғалім  әдістемесі 
көп  жылдар  бойы  ұстаздық  қызметінің  іс-тәжірибесінен  күнделікті  сабақ 
беру процесімен тығыз байланысып жатады. 
Оқушылардың  жас  ерекшеліктеріне  сәйкес  оқыту  мен  оқуға  арналған 
зерттеулердің  негізгі  ерекшеліктері  олардың  оқу  сабақтарын  балалар  үшін 
қызықты, тартымды және маңызды етуге бағытталуы болып табылады. 

137 
 
Жаңа әдіс-тәсілдерді қолдануда сабақ беру кезеңіндегі өз тәжірибемнің 
нәтижесінен 
түйіндегенім,әрине 
«дәстүрлі» 
сабаққа 
үйренген 
оқушыларымды  жаңа  жүйеге  үйрету  бірден  аспағанын,  белгілі  бір  уақыт 
қажет  болғанын  айтпай  кетуге  болмас,  дейтұрғанмен  өзім  үшін  де,  оқушы 
үшін де  жаңа бетбұрыс болғаны анық. Сабақтарымда топтық тәсілді тиімді 
қолданудың оқушының өзіндік білім алудағы нәтижелілігін ұғындым. 
Қазіргі  біздің  қоғамға  жоғары  білікті,  кәсіби  дайындалған, 
шығармашылықпен  ойлайтын  оқушылар  қажет.  Заманауи  білім  берудің 
стратегиясы әрбір адамда табиғаттан берілген шығармашылық тума талантты 
жан-жақты дамыту болып табылады. 
 
 
ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУ – ӨМІР ҚАЖЕТТІЛІГІ 
Кулмуханбетова Жанна Жумабаевна 
Ақтөбе облысы, Темір ауданы 
 
№4 Шұбарқұдық жалпы білім беретін орта мектебінің технология пәні мұғалімі 
 
Инклюзивті (франц. inclusif – өзіне енгізетін, лат. include – ішіне аламын, 
енгіземін)  немесе  енгізілген  білім  беру–жалпы  білім  беру  мектептерінде 
ерекше  қажеттіліктері  бар  балаларды  оқыту  үрдісін  сипаттау  үшін 
пайдаланылатын термин. 
Психикалық  дамуының  негiзгi  бұзылыстары  интеллектуалды  даму 
деңгейi,  яғни,  зейiнi,  есте  сақтауы,  ойлауы,  кеңiстiктi  бағдарлауы  төмен 
болып келедi. Осы себептерге байланысты психикасы дамуы тежелген (ПДТ) 
балалардың  оқу  үлгерiмi  төмен  болады.  Бұл  балалардың  оқуға 
үлгермеушiлiгi  жетi-сегiз  жастан  анық  байқалады.  Ата-аналары  көмекші  не 
арнайы мектептер мен мектеп-интернаттарға, психологиялық-педагогикалық 
түзеу кабинеттері мен коррекциялық-түзету сыныптарына балаларын бергісі 
келмеген  жағдайда  жалпы  білім  алатын  мектептерде  ПМПК-ның  ұсынысы 
бойынша  жеңілдетілген  бағдарлама  мен  оқытуына  толық  құқылары  бар. 
Жалпы  білім  беретін  мектептер  мен  бала  бақшалар  ПМПК-ның 
қорытындысы  бойынша  көрсетілген,яғни,баланың  деңгейіне  қарай 
жеңілдетілген  бағдарлама  мен  кемтар  балаларды  тәрбиелеуге  және 
инклюзивті  оқытуға  дайын  болғандары  жөн.  Инклюзивті  оқытуға  жалпы 
мектептерде арнайы психологы,  әлеуметтік  мұғалімі,  олигофрено  мұғалімі,  
логопед мамандары жұмыс жасайды. Егер бала көмекші бағдарламаны толық 
игерген  болса,  оған  арнайы  куәлік  беріледі,  ал  игермесе,  анықтама  ғана 
алады. Егер ата-анасы баласын арнайы мектеп-интернатқа жібергісі келмесе, 
жергілікті жалпы мектепте мүмкіндігі шектеулі баланың мүмкіндігіне қарай, 
жеңілдетілген бағдарлама бойынша, инклюзивті оқытуға міндетті. 
Қазіргі  таңда  олардың  мүмкіндіктерін  анықтауға  бағытталған 
бағдарламалар және де   әдістер  бар.  Алайда  бұл тұрғыдан  аса дарынды 
және  талантты  балаларды    анықтау    проблемасы  мен  орлардың  
ерекшеліктерін  зерттеу    әлі    күнге    дейін    өзектілігін    жоғалтпаған