Есепті шығару үлгілері
Өндірістің бір саласының 24 кәсіпорынның жұмысы бойынша мелеметтер бар
14- кесте 24 өндірістік кәсіпорынның жұмыс көрсеткіштері
Кәсіпорынның №
|
Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық бағасы (НӨҚ), (ОПФ), млн. теңге
|
Есепті период бойынша орташа тізімді жұмысшылар саны, адам
|
Есепті период ішіндегі өнім өндіру (ШӨ),(ВП), млн. теңге
|
1
|
3
|
360
|
3,2
|
2
|
7
|
380
|
9,6
|
3
|
2
|
220
|
1,5
|
4
|
3,9
|
460
|
4,2
|
5
|
3,3
|
395
|
6,4
|
6
|
2,8
|
280
|
2,8
|
7
|
6,5
|
580
|
9,4
|
8
|
6,6
|
200
|
11,9
|
9
|
2
|
270
|
2,5
|
10
|
4,7
|
340
|
3,5
|
11
|
2,7
|
200
|
2,3
|
12
|
3,3
|
250
|
1,3
|
13
|
3
|
310
|
1,4
|
14
|
3,1
|
410
|
3
|
15
|
3,1
|
635
|
2,5
|
16
|
3,5
|
400
|
7,9
|
17
|
3,1
|
310
|
3,6
|
18
|
5,6
|
450
|
8
|
19
|
3,5
|
300
|
2,5
|
20
|
4
|
350
|
2,8
|
21
|
1
|
330
|
1,6
|
22
|
7
|
260
|
12,9
|
23
|
4,5
|
435
|
5,6
|
24
|
4,9
|
505
|
4,4
|
Барлығы
|
94,1
|
8630
|
114,8
|
Тапсырма 1: 1 Кесте берілгендері бойынша тең интервалмен 5 топ зауыт жасап, НӨҚ (негізгі өндірістік қорлардың) бағасы бойынша құрылымдық топтау жасаңыз. Алынған зауыт топтарын келесі көрсеткіштермен сипаттаңыз: НӨҚ бағасы, жұмысшылар саны,кәсіпорынның жалпы өнімі. НӨҚ-дың орташа жылдық бағасы бойынша зауыттарды топтаудың нәтижелерін кестелердің сәйкес нұсқаларына еңгізіңіз.
Тапсырманы орындау әдістемесі
I. Тапсырманы орындау топтау белгісінің интервалының мәнін анықтаудан басталады. Ол келесі формула бойынша анықталады:
мұндағы, X max – негізгі қорлардың бағаларының максималды мәні;
X min – негізгі қорлардың бағаларының минималды мәні;
n – топтар саны.
Бес топ зауыт жасаймыз. Сонда интервалдар мөлшері тең болады:
i = 7-1/5 = 6/5 = 1,2
Топтардың шектерін белгілейміз:
1-ші топ – 1,0 – 2,2;
2-ші топ – 2,2 – 3,4;
3-ші топ – 3,4 – 4,6;
4-ші топ – 4,6 – 5,8;
5-ші топ – 5,8 – 7,0;
II. Әуелі топтарды сипаттайтын керсеткіштері және әр топ бойынша олардың мөлшерінің анықталған мәндері көрсетілген қосымша (жұмыс) кестені салу қажет. Кәсіпорындарды сипаттайтын көрсеткіштер көрсетілген топтарға еңгізіледі және топтар бойынша нәтижелері есептеледі. Топтаудың нәтижелері кестеге еңгізіледі және әр көрсеткіш бойынша бірліктерді бақылау жиынтығы бойынша жалпы нәтижелерді анықтау
Жұмыс кестесі
Топ №
|
Зауыт №
|
ОПФ, млн. теңге
|
Жұмысшылар саны
|
ВП, млн. теңге
|
1
|
21
3
9
|
1,0
2,0
2,0
|
330
320
270
|
1,6
1,5
2,5
|
Барлығы__24__100__94,2__100'>Барлығы
|
3
|
5,0
|
820
|
5,6
|
2
|
1
5
6
11
12
13
14
15
17
|
3,0
3,3
2,8
2,7
3,3
3,0
3,1
3,1
3,1
|
360
395
280
200
250
310
410
635
310
|
3,2
6,4
2,8
2,3
1,3
1,4
3,0
2,5
2,6
|
Барлығы
|
9
|
27,4
|
3150
|
26,5
|
3
|
4
16
19
20
23
|
3,9
3,5
3,5
4,0
4,5
|
460
400
300
350
435
|
4,2
7,9
2,5
2,8
5,6
|
Барлығы
|
5
|
19,4
|
1945
|
23,0
|
4
|
10
18
24
|
4,7
5,6
4,9
|
340
450
505
|
3,5
8,0
4,4
|
Барлығы
|
3
|
15,2
|
1295
|
15,9
|
5
|
2
7
8
22
|
7,0
7,5
7,6
7,0
|
380
580
200
260
|
9,6
9,4
11,9
12,9
|
Барлығы
|
4
|
27,1
|
1420
|
43,8
|
Барлығы
|
24
|
94,1
|
8630
|
114,8
|
III. Жоғары кесте негізінде қорытынды кесте салынады – негізгі қорлардың орташа жылдық бағасы бойынша зауыттарды топтау.
НӨҚ-дың орташа жылдық бағасы бойынша зауыттарды топтау
ОПФ-тың орташа жылдық бағасы бойынша зауыттарды топтау, млн. тңг
|
Зауыттар
|
Негізгі қорлар
|
Жұмысшылар саны
|
Жалпы өнім
|
Зауыттар саны
|
Барлығы, %
|
млн.тңг
|
Барлығы, %
|
адам
|
Барлығы, %
|
млн.тңг
|
Барлығы, %
|
1,0-2,2
|
3
|
12,5
|
5
|
5,3
|
820
|
9,5
|
5,6
|
4,8
|
2,2-3,4
|
9
|
37,5
|
27,4
|
29,1
|
3150
|
36,5
|
26,5
|
23,1
|
3,4-4,6
|
5
|
20,5
|
19,4
|
20,6
|
1945
|
22,5
|
23,0
|
20,1
|
4,6-5,8
|
3
|
12,5
|
15,2
|
16,2
|
1295
|
15,0
|
15,9
|
13,9
|
5,8-7,0
|
4
|
16,5
|
27,1
|
28,8
|
1420
|
16,5
|
43,8
|
38,1
|
Барлығы
|
24
|
100
|
94,2
|
100
|
8630
|
100
|
114,8
|
100
|
Қорытынды: Берілген топтау неғұрлым үлкен кәсіпорындарда өндірістік көрсеткіштер ең жақсы екенін көрсетеді. Кәсіпорындардың 29% (4-5 топ)негізгі қорлардың 45% алады және жалпы жұмысшылар санының 31%-мен өнімнің барлық көлемінің 52% береді.
Тапсырма 2: 14 кесте мәліметтері бойынша кәсіпорынның қуаты мен экономикалық тиімділігі арасындағы тәуелділіктің мінезін анықтаймыз.
Тапсырманы орындау әдістемесі тапсырма 1 орындау әдістемесіне ұқсас, бірақ қандай белгі факторлы, яғни нәтижеге әсер ететін болып табылатынын анықтау қажет, ал қандай нәтижелі – фактордың белгісінің әсерін сынайды. Аналитикалық топтауды салу қажет (кесте 15).
Кәсіпорынның мөлшері, оның қуаты өндіріс көлемінің мөлшерінен тәуелді болатын негізгі өндірістік қорлардың бағасымен анықталады. Демек, факторлы белгі – НӨҚ бағасы, ал нәтижелі – орташа есеппен 1 жұмысшыға және НӨҚ-дың 1 тңг. ШӨ бағасы.
15 - кесте НӨҚ бағасы мен ШӨ көлемі арасындағы тәуелділік
НӨҚ-дың орташа жылдық бағасы бойынша зауыттардың топтары, млн. тңг
|
Зауыттар саны
|
НӨҚ
млн, тг
|
НӨҚ
1 зауытқа орташа
|
ШӨ млн, тг
|
ШӨ
1 зауытқа орташа
|
Жұмысшылар саны, адам
|
ШӨ бір жұмысшыға
|
ШӨ НӨҚ-тың 1 тңг
|
1 – 2,2
|
3
|
5
|
1,67
|
5,6
|
1,87
|
820
|
6829,3
|
1,12
|
2,2 – 3,4
|
9
|
27,4
|
3,04
|
26,5
|
2,94
|
3150
|
8412,7
|
0,967
|
3,4 – 4,6
|
5
|
19,4
|
3,8
|
23,0
|
4,6
|
1945
|
11825,2
|
1,185
|
4,6 – 5,8
|
3
|
15,2
|
5,07
|
15,9
|
5,3
|
1295
|
12278,0
|
1,046
|
5,8 - 7,0
|
4
|
27,1
|
6,77
|
43,8
|
10,95
|
1420
|
30845
|
1,616
|
Барлығы
|
24
|
94,2
|
3,92
|
114,8
|
4,78
|
8630
|
13302,4
|
1,219
|
Кесте 15 мәліметтерін еңгізген кезде келесі формулалар қолданылды:
ШӨ 1 жұмысшыға  =  =  =6829,3теңге (2)
Достарыңызбен бөлісу: |
