2.2.11 сурет. Шымкент қаласы халқының табиғи өсімі, адам
Дерек көзі: ОҚО Статистика департаменті
2014 жылы Шымкент қаласы бойынша халықтың табиғи өсуінің абсолюттік көрсеткіші 18 957 адам болып, 23 428 – туу, 4 471 өлім оқиғасы тіркелген.
2.2.12 сурет. Шымкент қаласы халқының туу және өлім деңгейі, %
Дерек көзі: ОҚО Статистика департаменті
Бала туу деңгейі 1000 тұрғынға шаққанда, 2014 жылы 2013 жылмен салыстырғанда 28,51-ден 33,60-қа дейін өскен. Өлім деңгейі 1000 тұрғынға шаққанда, 2014 жылы 2013 жылмен салыстырғанда 6,41-тен 6,35-ке дейін төмендеген.
Халық өлімінің негізгі себептері – қан айналым жүйесінің ауруы (жалпы өлгендер санының 20,8 пайызы) және жазатайым оқиғалардан, уланудан және жарақаттан (10,8 пайызы) болды.
Сонымен қатар, «Саламатты Қазақстан 2011-2015 жылғы бағдарламасының» басты мақсаты елдің әлеуметтік-демографиялық дамуының тұрақты өсімін қамтамасыз үшін азаматтардың денсаулығын жақсарту болып табылады. Бағдарлама бойынша 2015 жылға қарай еліміздегі қарай халықтың өмір сүру ұзақтығы 70 жасты, ана өлімі 100,0 мың тірі туған балаға шаққанда 24,5, 1000 туылған балаға шаққанда нәресте өлімі 12,3, жалпы өлім 1000 адамға шаққанда 7,62, 100,0 мың адамға шаққанда туберкулез ауруы 94,7 жағдайды құрауы тиіс.
2014 жылдың қорытындысы бойынша осы көрсеткіштердің орташа облыстың деңгейімен қаланың деңгейі төмендегі салыстырмалы слайдта ұсынылған.
2.2.13 сурет. Шымкент қаласы халқының туу және өлім деңгейі, %
Дерек көзі: ОҚО Статистика департаменті
Облыстың деңгейінен 100 тірі туылған балаға ана өлімі өлімінің көрсеткіші 2 көрсеткішке және 1000 туылған балаға шаққанда бала өлімі 2,2 көрсеткішке төмен.
Негізгі мәселелер:
материалдық-техникалық базасы төмен деңгейде, тұтыну мерзімі 10 жылдан асып кеткен;
медициналық қызмет сапасын арттыруды қажет етеді;
медициналық мекемелерге жөндеу және кеңейту мен жаңа медициналық мекемелерді салуды қажет етеді;
облыстың деңгейінен 100,0 мың адамға шаққанда туберкулез ауруының және жалпы өлім жітім деңгейінің жоғары болуы;
Қоғамдық құқықтық тәртіп
Шымкент қаласындағы қоғамдық құқық тәртібін сақтауына Ішкі істер басқармасы жауапты. Осы Басқарма құрылымын қалалық басқару аппараты мен 4 аудандық ішкі істер бөлімі құрайды.
2014 жылы қалада ауыр және аса ауыр 1 890 қылмыс тіркеліп, 2013 жылмен салыстырғанда 23,5 пайызға төмендеген. Оның ішінде қасақана кісі өлтіру 25,5 пайызға, қарақшылық шабуыл 65 пайызға, кісі тонау 29,9 пайызға, бұзақылық 3,2 пайызға, денсаулыққа аса ауыр зардап келтіру 42,5 пайызға төмендеген. Ал, ұрлық 22 пайызға өскен.
Сонымен қатар, 2014 жылы қалада 2 182 жол көлік оқиғалары тіркеліп, 2013 жылмен салыстырғанда 5 пайызға төмендеген.
2014 жылы қала бойынша ауыр және аса ауыр қылмыстардың ашылғандарының үлесі 53,3 пайызды құрады.
Негізгі мәселелер:
Шымкент қаласындағы ауыр және аса ауыр қылмыс саны орташа республиканың деңгейінен 2 есе жоғары;
шет аймақтарда түнгі жарықтандыру және бейне бақылау құрал-жабдықтарының жоқ болуы;
көлік жүргізушілердің көлік жүргізу мәдениетінің төмен болуы және жол апатынан өлімнің ұлғаюы;
ғимараттар мен құрылыстардың жоғары деңгейдегі тозуы (медайықтырғыш, кәмелеттік жасқа толмаған жасөспірімдердің уақытша изоляторы, тұлғасы анықталмаған азаматтарды қабылдау – бөлу орындары).
Мәдениет және тілдерді дамыту
Қалада 93 мәдениет нысандары жұмыс жасайды. Оның ішінде 86 мемлекеттік мекемелер, 8 жеке меншік.
5 кесте. Шымкент қаласы тұрғындары және Қазақстан Республикасы тұрғындарының мәдениет объектілерімен қамтамасыз етілуінің салыстырма бағасы
Объектінің атауы
|
Шымкенттегі объектілердің саны, бірлік
|
Қаланың қамтамасыз етілуі, бірлік/1000 адам.1
|
ҚР объектілерінің саны, бірлік
|
ҚР халқының қамтамасыз етілуі, бірлік/1000 адам2
|
Кітапханалар
|
44
|
0,06
|
4 171
|
0,250
|
Театрлар
|
6
|
0,008
|
60
|
0,003
|
Мұражайлар
|
4
|
0,005
|
221
|
0,013
|
Кинотеатрлар
|
3
|
0,005
|
94
|
0,005
|
Концерт ұйымдары
|
3
|
0,005
|
74
|
0,005
|
Демалыс парктері
|
10
|
0,014
|
75
|
0,004
|
Зоопарктар
|
1
|
0,001
|
6
|
0,000
|
Цирк
|
1
|
0,001
|
5
|
0,000
|
Барлығы
|
72
|
0,101
|
4 706
|
0, 282
|
Салыстырмалы талдау көрсеткендей мәдениет нысандары 1000 адамға шаққанда жалпы республикалық орташа көрсеткіштен Шымкент қаласының көрсеткіші 2,8 есе төмен. Оның ішінде кітапханалар 4,2 есе, мұражайлар 2,2 есе.
Ал, театрлар орташа республиканың деңгейінен 2,6 есе, демалыс парктері 3,5 есе жоғары. Сонымен қатар, Шымкенттік басқа өңірлерге қарағанда зоопарк, дендропарк, цирк сияқты мәдени ошақтарымен ерекшеленеді.
Соңғы жылдары мәдени іс-шараларға қатысушы көрермендер саныда ұдайы артып келеді. 2014 жыл ішінде облыстық опера және балет театрындағы қойылымдарды 8,0 мыңнан астам, Ж.Шанин атындағы облыстық қазақ драма театры 23,5 мың, облыстық орыс драма театры 39,3 мың, облыстық қуыршақ театры 54,0 мың, оңтүстік цирк 34,2 мың, облыстық әзіл-сықақ және сатира театры 38,8 мың, облыстық филармония концерттерін 60,0 мыңнан астам көрермен тамашалаған.
Достарыңызбен бөлісу: |
