ҮІ. Сабақты қорыту: № 8, 11, 13 ауызша есептеу, талдау.
ҮІІ.Үйге тапсырма: № 10, 177 бет. Бағалау
№ 96. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
Мақсаты: Оқушыларды разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту әдісімен таныстыр; білімін жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай білуге баулу
Түрі: аралас сабақ. Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, өзіндік жұмыс.
Көрнекілігі: кестелер, сызбалар, суреттер. Сабақтың түрі: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.
ІІ. Білімін тексеру: 1) математикалық диктант
58+1 60+9 75-70 3 ∙ 2 6 : 2 4 ∙ 5
70+1 91-1 27-20 2 ∙ 3 10 : 2 20 : 4
2). Ауызша жұмыс.Ойын « Санды тап» (карточкалармен жұмыс, көру арқылы)
ІІІ. Өткен материалды бекіту.
№ 1. Есептеуді жалғастыр:
9 ∙ 17 = 17 ∙ 9 = (10 + 7) ∙ 9 = 10 ∙ 9 + 7 ∙ 9 = 90 + 63 = 153
6 ∙ 13 = 13 ∙ 6 = (10 + 3) ∙ 6 = 10 ∙ 6 + 3 ∙ 6 = 60 + 18 = 78
Жұптық жұмыс. № 2
№ 4. Өрнек құр және оның мәнін тап.
(40 + 8) ∙ 8 = 40 ∙ 8 + 8 ∙ 8 = 320 + 64 = 384
(30 + 6) ∙ 4 = 30 ∙ 4 + 6 ∙ 4 = 120 + 24 = 144
20 ∙ 9 + 18 ∙ 5 = 180 + 90 = 270
Өздік жұмыс. № 5. Салыстыр.
Жұптық жұмыс № 6.
Есеп шығару. № 7.
18 кг – 6 қорап Шешуі: 18 ∙ 6 – 16 ∙ 3 = 108 – 48 = 60
16 кг – 3 қорап Жауабы: «Баян сұлу» ф. көбірек, 60 кг көп.
Қайсысы көбірек, қанша -?
№ 8.
24 тоқаштан – 10 қорап, неше артық ? Ш: 24 ∙ 10 – 8 ∙ 3 240 – 24 216
8 тоқаштан – 3 қорап Ж: қатырма тоқашты 216 артық алды.
№ 9. 12 ∙ 7 (10 + 2) ∙ 7 10 ∙ 7 + 2 ∙ 7 70 + 14 84 жауабы: 84 түрі бар.
ІҮ. Сабақты қорыту.
Топтық талдау. № 10. Қалдықпен бөлу дұрыс орындалған ба?тексер.
Шығармашылық жұмыс. № 11.Ү .Үйге тапсырма: № 3, 12. 178 -179 бет. Бағалау
№ 97. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
Мақсаты: Оқушыларды разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту әдісімен таныстыр; білімін жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай білуге баулу
Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, өзіндік. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.
Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 7, 9. ІІІ. Тірек білімді өзекті ету.
Ауызша жұмыс. 1. Көбейту кестесі бар карточкалар таратып беру (2,3,4,5,6,7)
2 ∙ 2 = 4 2 ∙ 5 = 10 2 ∙ 8 = 16
2 ∙ 3 = 6 2 ∙ 6 = 12 2 ∙ 9 = 18
2 ∙ 4 = 8 2 ∙ 7 = 14 2 ∙ 10 = 20
ІҮ. Өткен материалды бекіту.
1. № 1. Мысалдарды шығарып, сауысқанның жасырған заттарын тап.
35 : 5 + 3 = 7 + 3 = 10 (сағат) 36 : 4= 9(қуыршақ) 9 ∙ 9 = 81 (айна)
(10 + 9 + 81) – 8 ∙ 8 = 100 – 64 = 36 (моншақ) Жауабы: тыққаны моншақ.
№ 2. Кестені толтыр. а ∙ 3 – 15, мұндағы а = 12, 24, 33, 42, 15;
1 2 ∙ 3 – 15 = 36 – 15 = 16 24 ∙ 3 – 15 = 72 – 15 = 57 т.с.с.
№ 3. Өрнек құрып, оның мәнін тап. Өздік жұмыс.( (6 + 3) ∙ 4 = 9 ∙ 4 = 36 т.с.с)
№ 4. Есепте. Жұптық жұмыс (3м 1дм ∙ 10 = 31 м)
№ 5. Теңдеулерді құрып, сұрақтарға жауап бер. Ұжымдық жұмыс.
42 шығу үшін 7-ні қандай санға көбейту керек. (6- ға, өйткені 42 : 7 = 6.)
№ 6. 36 + 36 : 9 + 65 = 36 + 4 + 65 = 105 Ж: 105 зат ұрлады.
2. Есеп шығару. № 7.
4 күн – 36 мин аңдыды. ?аңдыды. 36 ∙ 4 + 5 ∙ 30 = 144 +150 = 294
5күн - жарты сағаттан жауабы. 294 мин = 5 сағ 44 мин аңдыды.
№ 8.
Лулу 3 күнде – 27 балық 27 ∙ 3 ∙ 2 = 81 ∙ 2 = 162
Лоло 2 есе артық - 3 күнде ? Ж: Лоло 3 күнде 162 балық ұстады
3. Өздік жұмыс . № 9. Амалдарды орында. ( 712 – 542 =170 )
4. жұптық жұмыс. № 10.
5. № 11. Ауызша. 4 + 4 + 4 + 4 = 4 ∙ 4 = 16(см. периметрі) 4 ∙ 4 =16(см. ауданы)
Ү. Сабақты қорыту: Бүгінгі сабақтан не үйрендіңдер?
1). Шығармашылық. № 12. ( жауабы: 1 болып Олег, екінші – Женя , үшінші Рустем.
төртінші Әсет келді. ҮІ. Үйге тапсырма: № 13, 181 бет. Бағалау.
№ 98. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
Мақсаты: оқушыларды разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту әдісімен таныстыр; білімін жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай білуге баулу
Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, өзіндік. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.
Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 13. ІІІ. Тірек білімді өзекті ету.
Ауызша жұмыс. Көбейту кестесі бар карточкалар таратып беру
ІҮ. Өткен материалды пысықтау: 1. № 1, № 2 ауызша орында.
а) Әрбір санды 4 есеге арттыр: 7, 9, 8, 12, 16, 11.
7 ∙ 4 = 28 9 ∙ 4 = 36 8 ∙ 4 = 32 12 ∙ 4 = 48 16 ∙ 4 = 64 11 ∙ 4 = 44
ә) Әрбір санды 3 есе кеміт: 12, 9, 27, 90, 300, 150.
12 : 3 = 4 9 : 3 = 3 27 : 3 = 9 90 : 3 = 30 300 : 3 = 100 150 : 3 50
Жұптық жұмыс. № 3. Тиісті амалдар таңбасын қой.
Есеп шығару. № 5.
Жүгіру – 63 спортшы Ш: 63 + (63 : 7) + (63 : 7 + 12) = 63 + 9 + 21 = 93
Секіру - ?, 7 есе кем ? Ж: барлығы 93 спортшы.
Диск лақтырушылар - ?, 12 көп
№ 6.
18 адамнан – 6 қатар Шешуі: 16 ∙ 7 - 18 ∙ 6 = 112 – 108 = 4
16 адамнан - 7 қатар Жауабы: 4 жанкүйер артық.
Қайсысы қаншаға артық?
Өздік жұмыс. №7. Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар.
Ш: 450 ∙ 2 : 3 = 900 : 3 = 300 Жауабы. ракетка 300 тг тұрады.
Ауызша. № 8,№ 9. Ш: 15 ∙ 8 = 120 жауабы. хауыз ғимаратының биіктігі 120м.
Топтық жұмыс: 1топ (№10); 2 топ (№ 11); 3 топ (№ 12)
Ү. Сабақты қорыту: № 12, амалдарды орында:
ҮІ.Үйге тапсырма: № 4, 13. 181 - 182 бет. Бағалау
№ 99. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
Мақсаты: Оқушыларды разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту әдісімен таныстыр; білімін жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай білуге баулу
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өздік, жұптық. Көрнекілігі. схема, кестелер, суреттер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.
Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.
ІІ. Үй жұмысын тексеру: № 4, 8.
ІІІ. Білімін бекіту: 1.ауызша жұмыс.
7 ∙ 7 = 49 7 ∙ 4 = 28 3 ∙ 7 = 21 56 : 7 = 8
8 ∙ 7 = 56 28 : 7 = 4 7 ∙ 6 = 42 7 ∙ 9 = 63
14 : 7 = 2 2 ∙ 7 = 14 5 ∙ 7 = 35 7 ∙ 6 = 42
2. Ауызша № 1, № 2.
3. Топтық жұмыс. № 4. Есепте: 1 топ(1-2баған); 2 топ ( 3 -4)
56 ∙ 2 = (50 + 2) ∙ 2 = 50 ∙ 2 + 2 ∙ 2 = 100 + 4 = 104
56 ∙ 4 = (50 + 6) ∙ 4 = 50 ∙ 4 + 6 ∙ 4 = 200 + 24 = 224
Қатар бойынша. 1 қатар - № 5; 2 қатар № 6; 3 қатар № 7.
9 ∙ 8 = 72 (к. ж. ұнтақ) 2) 14 ∙ 5 = 120(м. мата)
3) болды – 90 кг картоп
желінді – 69 кг Ш: (90 – 69) : 3 = 21 : 3 = 7
қалғанын 3кг бөлді - ?пакетке Ж: 7 пакет керек.
Кесте бойынш есептер құрастыр және оларды шығар. № 8.
Ш: 12 : (15 : 5) = 12 : 3 = 4 Жауабы: көк құмыраның саны 4.
Өздік жұмыс, № 9. Қалдықпен бөлу дұрыс орындалған ба, тексер:
110 : 39 = 2(қалд. 32) 460 : 76 = 6(қалд.4)
370 : 92 = 4(қалд. 2) 230 : 45 = 5 (қалд. 5)
№ 10. Теңдеулерді шеш. (3 оқушы тақтада).
ҮІ. Сабақты қорыту: 1. Шығармашылық жұмыс. № 11. (жауабы: 32см-ге)
Үйге тапсырма: № 3, 12. 184 бет. Бағалау.
№ 100. Сабақтың тақырыбы: Тура теңдіктердің қасиеттері
Мақсаты: тура теңдіктер және олардың қасиеттері туралы білімін қалыптастыру, логикалық ойлау және салыстыру қабілетін дамыту.
Әдісі: түсіндіру,сұрақ-жауап, талдау, іздену
Көрнекілігі: сызба,кестелер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 3, 12. ІІІ. Пысықтау: ауызша жұмыс.
а) Әр түрлі тәсілмен оқу және «тізбек бойымен» шешу:
29 + 8 = 37 51 – 7 = 44 38 + 27 = 65 80 – 34 = 46
37 + 7 = 44 63 – 8 = 55 74 + 10 = 84 50 – 27 = 23
46 + 5 = 51 92 – 5 = 87 13 + 88 = 101 90 – 62 = 28
ә) «Кім жылдам?» - 4 мысықтың неше аяғы бар? 5 тышқанның неше құлағы бар?
10 торғайдың неше қанаты бар?
ІҮ. Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.
Ү. Жаңа ұғымды түсіндіру.
5 + 5 = 2 ∙ 5
2 + 3 = 5
4 + 6 = 2 ∙ 5
Теңдіктің екі жағын да 5-ке бөл.( 5+ 5) : 5 = 2 2 ∙ 5 : 5 = 2 яғни 2 = 2
Қандай теңдік шықты? Тура ма әлде тура емес пе? (тура теңдік).
Егер теңдіктің екі жағын да нөлге тең емес бірдей санға көбейтсек не бөлсек, тура теңдік шығады.
№ 2. Ұжыммен. Теңдіктер тура ма , тексер. Егер тура болса, алақанды шапалақтаймыз.
Теңдіктің ек жағын да 4-ке көбейт:
3 + 5 = 4 ∙ 2 6 + 4 = 2 ∙ 5 4 ∙ 3 = 10 + 2
(3 + 5) ∙ 4 = (4 ∙ 2 ) ∙ 4 (6 + 4) ∙ 4 = (2 ∙ 5) ∙ 4 ( 4 ∙ 3) ∙ 4 = (10 + 2) ∙ 4
32 = 32 40 = 40 48 = 48
Теңдіктердің екі жағында 2-ге бөл.
6 + 8 ‹ 7 ∙ 4 8 + 2 = 10 2 + 4 › 2 ∙ 3
(6 + 8) : 2 ‹ 7 4 : 2 (8 + 2) : 2 = 10 :2 (2 + 4) : 2 › 2 ∙ 3 : 2
7 ‹ 14 5 = 5 4 › 3
Сергіту сәті: мұғалім сандарды атайды: 10, 15, 12, 14, 11, 13, 18, 19, 8, 17.
Егер сан екіге бөлінсе – оқушылар екі рет секіреді, ал егер бөлінбесе – бір рет орнында адымдайды.
ҮІ. Өткен материалды бекіту. 1. Өздік жұмыс: № 3, № 4.
Жұптық жұмыс. № 5. Қолайлы тәсілмен есепте:
(14 + 6) ∙ 5 = 20 ∙ 5 = 100 (6 + 5) ∙ 2 = 6 ∙ 2 + 5 ∙ 2 = 12 + 10 = 22
Есеп шығару. № 7.
Т.шешу- 1 сағ. үштен бірі Шешуі: 20 + (20: 2) + 30 = 60 мин = 1сағ.
Есеп шығару - ?, 2 есе кем ? Жауабы: 60 мин немесе 1 сағ.
Мәтіндік есеп шығару – 1 сағ. жартысы
№ 8. Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар:
Ш: 24 ∙ 2 : 8 = 48 : 8 = 6 Жауабы: 6 қорап.
№ 9. Өздік жұмыс.
І – 10күн -28 беттен, ? есе артық Ш: (28 ∙ 10) : (14 ∙ 10) = 280 : 140 = 2
ІІ – 2 апта -10 беттен Жауабы: 2 есе артық.
Топтық жұмыс: № 10
ҮІІ. Бекіту: бүгінгі сабақта не істедік, неге үйрендік? № 11. Шығармашылық жұмыс.
ҮІІІ. Үйге тапсырма: № 6. 185 бет. бағалау.
№ 101 . Тақырыбы: Тура теңдіктер қасиеттері негізінде қарапайым теңдеулерді шешу
Мақсаты: Оқушыларды тура теңдіктер қасиеттері негізінде қарапайым теңдеулерді шешу біліктігін қалыптастыру; есеп шығару, есептеу дағдыларын жетілдіру; салыстырып, талдай білуге баулу. Әдісі: қайталау, талдау, сұрақ - жауап
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.
Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,
Жүрегіме басып ұстай қаламын.
Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,
Болып кетер сонда дереу жан-жағым.
-Міне, жүрегіміздегіосындай жылумен сабағымызды бастаймыз. Бүгін «Білгенімізді қайталаймыз!» деген мақсатпен жұмыс істейміз.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 4. ІІІ. Оқушы білімін жан – жақты тексеру.
Ауызша жұмыс. (1)
6 + 7 = 13 8 ∙ 7 = 56 14 – 7 = 7 14 : 7 = 2
9 + 7 = 16 6 ∙ 7 = 42 23 – 7 = 16 7 : 7 = 1
5 + 7 = 12 5 ∙ 7 = 35 35 - 7 = 28 21 : 7 = 3
8 ∙ 8 = 64 3 ∙ 7 = 21 72 : 8 = 9 42 : 7 = 6
64 : 8 = 9 9 ∙ 7 = 63 8 ∙ 9 = 72 35 : 7 = 5
ІҮ. Жаңа сабақты түсіндіру:
9 ∙ 4 : 4 = 9
27 : 9 ∙ 9 = 27
у ∙ 5 : 5= у
х : 4 ∙ 4 = х
15: 3 ∙ 3= 15
8 : 2 ∙ 2 = 8
Қорытынды: Егер кез келген санды бір санға көбейтіп, содан кейін дәл сол санға бөлсе, алғашқы санның өзі шығады.
№ 2. Теңдеулерді шешу тәсілін түсіндір:
Х ∙ 3 = 27 х : 9 = 4
Х ∙ 3 : 3 = 27 : 3 х : 9 ∙ 9 = 4 ∙ 9
Х = 27 : 3 х = 4 ∙ 9
Х = 9 х = 36
9 ∙ 3 = 27 36 : 9 = 4
Тура теңдіктер қасиеттері қолданылды.
Жұптық жұмыс. № 3. Тура теңдіктер қасиеттерін пайдаланып,теңдеулерді шеш:
Сергіту сәті: Ү. Өткен материалды бекіту.
1. Өздік жұмыс. № 6 . Қосындылар мен айырмалардың мәндерін тап:
2. Есеп шығару. № 7.
40 кг – 6 жәшік ? Шешуі: 40 ∙ 6 + 100 ∙ 2 = 240 + 200 = 440
100 кг – 2 контейнер жауабы: жалпы салмағы 440 кг
№ 8.
5 корпус – 16 ұл ? Шешуі: 16 ∙ 5 + (16 ∙ 5 : 4 ∙ 4) = 80 + 80 = 160
4 корпус – сонша қыз Жауабы: барлығы 160 бала.
№ 9.
Ұзындығы – 18м бұл периметрінің бестен бірі
Р = ? Р = 18 ∙ 5 = 90
№ 10. Ш: ( 2 ∙ 2 + 4) ∙ 2 = 16 Жауабы: периметрі 16 см
Ү. Сабақты қорыту: Ұжымдық жұмыс. № 11. № 12 № 4.
ҮІ. Үйге : № 4, 13.187 - 188 Бағалау.
№ 102. Тақырыбы: Қарапайым теңдеулер құруға арналған есептер
Мақсаты: қарапайым есептер негізінде қарапайым теңдеулерді құру және оларды тура теңдіктердің қасиеттерін пайдаланып шығару біліктілігін қалыптастыру; есептеу дағдыларын жетілдіру; салыстырып, талдай білуге баулу
Әдісі: түсіндіру, сұрақ –жауап, ойлау, іздену, өздік жұмыс. Көрнекілігі: суреттер, сызба, кестелер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 4, 13. ІІІ. Пысықтау: ауызша жұмыс.
Карточкалардағы көбейту, бөлу кестесі. ІҮ. Есептер шығару:
1.№ 1 Мынадай санды тап:
1) 24- тен 3 есе артық; бұл 24 ∙ 3 = 72 4) 36-дан 4 есе артық; 36 ∙ 4 = 144
2) 12-ден 5 есе артық; бұл, 12 ∙ 5 = 60 5) 140-тан 7 есе кем; 140 : 7 = 20
3) 600-ден 6 есе кем; 600 : 6 = 100 6) 400-ден 2 есе кем; 400 : 2 = 200
2. Өздік жұмыс. № 2. Тура теңдіктер қасиеттерін пайдаланып, теңдеулерді шеш:
№ 3. Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар.
а) 15 ∙ 3 = 45(тг) ә) 75 : 3 = 25(тг) б) 75 : 15 = 5(тауық суреті бар марка)
Есеп шығару. № 4.
Ш: 45 : 5 = 9 Ж: әр себетке 9 кг қарлыған
Ш: 48 : 8 = 6 Ж: 6 тәрелке қажет
Ш: 12 ∙ 4 = 48 Ж: барлығы 48 кәмпит бар
Өздік жұмыс. № 5.
Алмұрт – 17 ағаш Шешуі: 17 + (17∙ 3) + (17 ∙ 3 – 27) = 17+ 51 + 24 = 92
Шие - ?, 3 есе артық ? Жауабы: 92 ағаш отырғызылды.
Алма - ?, 27 кем
№ 6. Ш: (5 + 8) ∙ 10 = 13 ∙ 10 = 130 Жауабы: 130 жаңғақ алды
№ 8. Жұптық жұмыс. 8 ∙ 6 : 4 12 Ж: шаршының ұзындығы 12 см.
Шығармашылық жұмыс. № 10. (жауабы: 55.)
Ү. Сабақты қорыту: № 11. Сәйкестікті анықта. ҮІ. Үйге тапсырма: 7, 9. 189 бет.
№ 103. Тақырыбы: Қарапайым теңдеулер құруға арналған есептер
Мақсаты: Қарапайым есептер негізінде қарапайым теңдеулерді құру және оларды тура теңдіктердің қасиеттерін пайдаланып шығару біліктілігін қалыптастыру; есептеу дағдыларын жетілдіру; салыстырып, талдай білуге баулу
Әдісі: түсіндіру, сұрақ –жауап, ойлау, іздену, өздік жұмыс.
Көрнекілігі: суреттер, сызба, кестелер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 7, 9. ІІІ. Өткенді пысықтау. 1. Ауызша жұмыс.
8 ∙ 8 = 64 3 ∙ 7 = 21 72 : 8 = 9 42 : 7 = 6
4 : 8 = 9 8 ∙ 9 = 72 9 ∙ 7 = 63 35 : 7 = 5
2 ∙ 8 = 16 2 ∙ 2 = 4 2 ∙7 = 14 1 ∙ 2 = 2
2 ∙ 9 = 18 0 ∙ 2 = 0 2 ∙ 6 = 12 3 ∙ 2 = 6
ІҮ. Есептер шығару: № 1.
6 есе арттыр:
4 ∙ 6 = 24 6 ∙ 6 = 36 5 ∙ 6 = 30 9 ∙ 6 = 54
20 ∙ 6 = 120 80 ∙ 6 = 480 100 ∙ 6 = 600
5 есе кеміт:
10 : 5 = 2 300 : 5 = 60 150 : 5 = 30 45 : 5 = 9
40 : 5 = 8 500 : 5 = 100 100 : 5 = 20
№ 2, № 3 ауызша орындау.
№ 5. Теңдеулер құр.
1к – 3м х : 3 = 7
7к - ? х = 7 ∙ 3
х = 21
: 3 = 7 Жауабы: 7 көйлек тігу үшін 21м мата керек.
6 ∙ х = 54
Х = 54 : 6
Х = 9
6 ∙ 9 = 54 Жауабы: 9 шатыр керек.
48 : 8 = 6 Жауабы: 6 орындықтан
№ 6.
І күні -64 м Шешуі: 64 + (64 ∙ 2) + ( 64 ∙ 2 + 180) =
ІІ күні - ?, 2есе артық ? = 64 +128 + 308 = 500
ІІІ күні - ?, 180 м артық Жауабы: үш күнде 500м жүрді.
№7.
Барлығы – 50кг бал. Шешуі: (50 - (8 ∙ 4) : 3 = 18 : 3 = 6
8 кг – 4 бидонға Жауабы: 6 банка керек.
3 кг - ? банка
№ 8. Ш: 50 – 50 : 5 = 50 – 10 = 40(м) Ж: әлі 40 м жүруі керек.
Өздік жұмыс. № 9. Өрнектердің мәнін тап.
Ү. Бекіту:
- Сабақта біз не істедік? Қай тапсырма ұнады? Неге? № 11, 12.
ҮІ. Үйге тапсырма: № 4, 10. 190 - 191 бет. 2. бағалау.
№ 104. Тақырыбы: Қайталау.
Мақсаты: Екі таңбалы санды разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы кестеден тыс көбейту біліктігін және қарапайым есептер негізінде қарапайым теңдеулер құрып, оларды тура теңдіктердің қасиеттерін пайдалана отырып шығару біліктігін, дағдыларын жетілдіру;
Әдісі: қайталау, талдау, сұрақ – жауап,өздік жұмыс. Көрнекілігі: сызбалар, кестелер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.
Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,
Жүрегіме басып ұстай қаламын.
Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,
Болып кетер сонда дереу жан-жағым.
-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз. Бүгін «Білгенімізді қайталаймыз!» деген мақсатпен жұмыс істейміз.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 4, 10 .
ІІІ. Оқушы білімін жан – жақты тексеру.
№ 1, № 2 ауызша, келесі санды тап:
Жұптық жұмыс. № 3. Теңдеу құр және оны шеш.
Схема бойынша есептер құрастыр және оларды шығар:
Ш: 12 ∙ 3 + 24 = 60 Ш: 10 ∙ 4 : 8 = 5
Ж: 60тг. Ж: 5доп.
Ауызша. № 8. Ш: 120 : 4 ∙ 8 = 30 ∙ 8 = 240 Ж: 240тг төледі.
Өздік жұмыс. № 9. Өрнектердің мәндерін тап.
Жұптық жұмыс. № 10.
ІҮ. Сабақты қорыту: 1. № 11 ауызша. 2. Шығармашылық жұмыс. № 12.
(жауабы: дойбыда: 1 орынды Наташа, 2 – Ира, 3 – Коля, 4 – Петя;
Шахматта: 1 орынды Саша алды, 2- Оля, 3 – Люда, 4 – Таня.)
Ү. Үйге тапсырма: 4, 192 бет.
№ 105. Тақырыбы: Санның кубы. Санның үшінші дәрежесі
Мақсаты: Оқушыларды санның кубы ұғымымен таныстыру, көбейту және бөлудің мағынасын бекіту, математикаға деген қызығушылығын арттыру; ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Түрі: жаңа сабақ. Әдісі : сұрақ-жауап, түсіндіру, өзіндік, жұппен
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.
Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.
ІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақ тақырыбы мен мақсатын хабарлау.
ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру:
23
Кестеге қараңдар, санның таңдалуын дәлелдеп көріңдер.
Қорытынды: бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісін
2
?
2
көбейткіштің кубымен алмастыруға болады.
№ 1, № 2 ауызша орындау.
Өздік жұмыс. № 3.Ауыстыруға келетін көбейтулерді көбейткіштің кубымен ауыстыр:
5 ∙ 5 ∙ 5 = 53; 12 ∙ 12 ∙ 12= 123 ; 1 ∙ 1 ∙ 1 = 13;
18 ∙ 18 ∙ 18= 183; 20 ∙ 20 ∙ 20= 203 ; 0 ∙ 0 ∙0= 03
№ 4. Өрнектердің мәндерін тап.
53 – 43 = 13 103 – 13 = 93 33 + 23 = 5 3
ІҮ.Түсінгендерін тексеру:
Топтық жұмыс. № 4. Теңдеулерді шеш.(үш топпен)
Есеп шығару. № 7. Кесте бойынша есеп құрастыр және оны шығар.
Ш: 64 : 8 ∙ 45 = 8 ∙ 45 = 360 Жауабы: шоколад үшін 360 тг төледі.
№ 8 (1).
Ш: 800 : 100 ∙ 9 = 72 Жауабы: 72л бензин жұмсайды.
Ш: 600 : 100 ∙ 6 = 36 Жауабы: 36 л бензин жұмсайды.
Топтық жұмыс.
1 топ № 9; 2 топ № 10; 3 топ № 11 орындайды.
Ү. Сабақты қорыту. Біз бүгін сабақта немен таныстық? Шығармашылық жұмыс. № 12.(асхана 3 және 4- айларда 50 кг шығындыған).Ауызша № 13.
ҮІ. Үйге тапсырма: № 6, 194 бет 2. Бағалау.
№ 106. Тақырыбы: Көлем бірлігі – куб сантиметр. Сыйымдылық бірлігі - литр
Мақсаты: оқушыларды көлем мен сыйымдылықты өлшеу бірліктерімен таныстыру; зейінін, жадын, тілін дамыту.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау, өздік . Көрнекілігі: сызбалар, кестелер,суреттер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір- біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. № 6.
ІІІ. Білімді тиянақтау: Ауызша жұмыс.
а) 2 ∙ 3 = 6 4 ∙ 3 = 12 6 ∙ 3 = 18 8 ∙ 3 = 24 1 ∙ 3 = 3 0 ∙ 3 = 0
ә) Есеп шығару.
- Қайыңның биіктігі 9 м, ал үй одан 3 м биік. Үйдің биіктігі қандай? ( 12м)
ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру. 1.Мақсат қою кезеңі. оқушыларды көлем мен сыйымдылықты өлшеу бірліктерімен таныстыру. 2.Оқулықпен жұмыс. №1, 2, 3, 4.
ЕСІҢДЕ САҚТА!
Бірлік
|
|
|
|
|
|
|
2. Тап:
Ұзындықты
|
Ауданды
|
Көлемді
|
1 см
|
1 см2
|
1 см3
|
1 л – сыйымдылық бірлігі.
1 л = 10 см ∙ 10 см ∙ 10 см = 1000 см3
|
Текшенің көлемі – 1 см3
Текшенің үш өлшемі бар:
Ұзындығы – 1 см, ені – 1 см, биіктігі – 1см
|
Көлемі 1000 см3 (1л) судың массасы 1 килограмға тең.
|
Текшенің қырларының ұзындығы 3см; 4см; 5см болса, оның көлемі неге тең болады?
3 ∙ 4 ∙ 5 = 60 (см3) Қорытынды:
Егер текше қырының ұзындығы а – ға тең болса, онда оның көлемі а3 - қа тең болады.
Практикалық жұмыс. № 5, № 6.Көзбен көріп салыстыру,Суретте көлемі бірдей ыдыстар бар ма? Оны қалай тексеруге болады?
Ү. Өткен материалды бекіту: 1. Жұптық жұмыс. № 7. Теңдіктер тура ма, тексер.
1) 37 – (16 + 19) = 37 – 16 + 19 2 = 40 37 – (16 + 19) ‹ 37 – 16 + 19
2. Ауызша есеп шығару: № 9.
(9 : ( 6 : 2) = 9 : 3 = 3 Ж: осындай 3 террасаға төсеуге болады.
№ 10. Түсініп шығару(іздену)
Жүзім 8кг – 12 жәшік Шешуі: (8 ∙ 12 – 32) : 32= (96 – 32) : 32 = 2
Сатылды – 32 кг Жауабы: 2 есе артық
Неше - ? қалды
№ 11. Топтық жұмыс. Теңдеуді шеш.(үш топтан 3оқушы)
Өздік жұмыс. № 12. Бөлінгішті тап және оны санның кубы түрінде жаз:
Х ∙ 7 = 36 + 13 34 + х = 8 ∙ 6 х : 6 = 42
Х ∙ 7 = 49 34 + х = 48 х = 42 ∙ 6
Х = 49 : 7 х = 48 – 34 х = 252
Х = 7 х = 14 252 : 6 = 42
7 ∙ 7 = 49 34 + 14 = 48 42 ∙ 42 ∙ 42 = 423
7 ∙ 7 ∙ 7 = 73 14 ∙ 14 ∙ 14 = 143
ҮІ. Сабақты қорыту:1) Шығармашылық жұмыс. № 13.2)№ 14. Сәйкестігін тап.(ауызша)
ҮІІ. Үйге тапсырма: № 8. 197 бет. Бағалау.
№ 107. Сабақтың тақырыбы: Қосындыны санға бөлу
Мақсаты: Қосындыны санға бөлу ережесімен таныстыру; дұрыс есептеу және есте сақтау, ойлау қабілетін дамыту; жауапкершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: кестелер, сызбалар. Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өзіндік, жұптық жұмыс.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Алақан» жаттығуы.
Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
ІІ. Үй жұмысын тексеру: № 8.
ІІІ. Өткенді пысықтау: ауызша жұмыс. (1)
4 ∙ 8 = 32 9 ∙ 2 = 18 4 ∙ 9 = 36 3 ∙ 4 = 12
32 : 8 = 4 18 : 2 = 9 36 : 9 = 4 12 : 4 = 3
32 : 4 = 8 18 : 9 = 2 36 : 4 = 9 12 : 3 = 4
ІҮ. Мақсат қою кезеңі. Қосындыны санға бөлу ережесімен таныстыру.
Ү. Жаңа материалды түсіндіру:
Оқулықпен жұмыс. № 1.Өрнектерді және олардың мәндерін салыстыр:
(6 + 9) : 3 = 6 : 3 + 9 : 3 (14 + 21) : 7 = 14 : 7 + 21 : 7 (12 + 18) : 6 = 12 : 6+ 18 : 6
5 = 5 5 = 5 5 = 5
Қорытынды жаса.
Қосындыны санға бөлу үшін,
әр қосылғышты осы санға бөліп, нәтижелерін қосуға;
қосындының мәнін тауып, оны осы санға бөліге болады.
Жұптық жұмыс. № 2. Бөлуді қалай орындалғанын түсіндір:
(10 + 6) : 2 = 16 : 2 = 8
(10 + 6) : 2 = 10 : 2 + 6 : 2 = 5 + 3 = 8
Өздік жұмыс. № 3. Әр өрнектің мәнін екі тәсілмен тап.
ҮІ. Білімдерін тексеру.
Ауызша. Дымбілмеске көмектес. № 4, Суретте салынған фигуралардың көлемдерін тап.
Есептерді екі тәсілмен шығар: № 7.
Әкелінді - 24 пиранья, 36 тұтасқанат Шешуі: (24 + 36) : 6 = 60 : 6 = 10 немесе
6 аквариумға - ? балықтан (24 + 36) : 6 = 24 : 6 + 36 : 6 = 4 + 6 = 10
Жауабы: әр аквариумда 10 балықтан.
№ 7(2).
Келді – 40 бала, 16 е. адам Шешуі: (40 + 16) : 8 = 56 : 8 = 7
8 топқа бөлінді - ? адамнан (40 + 16) : 8 = 40 : 8 + 16 : 8 = 5 + 2 = 7
Жауабы: әр топта 7 адамнан
№ 8.
Көрмеге – 14 натюрморт Шешуі: (14 + (14 3)) : 7 = 56 : 7 = 8
? портрет 7-ден бір Ж: 8 портрет қойылған.
Пейзаж - ?, 3 есе көп
Өздік жұмыс. № 9. Салыстыр:
30 дм 2см = 302 см 1 сағ 10мин ‹ 80 мин
5м 5см ‹ 550см 3 тәул. 24 сағ = 96 сағ
32 см ‹ 30дм 2см 2 м 3дм › 203см
ҮІІ. Сабақты қорыту:
Шығармашылық жұмыс. № 10. (Жауабы: 15 + 45 + 12 = 72(см) сынық сызық ұзындығы) ҮІІІ. Үйге тапсырма: № 6, 11. 199 - 200 бет.
№ 108. Тақырыбы: Қосындыны санға бөлу
Мақсаты: Қосындыны санға екі тәсілмен бөлуді үйрету; есеп шығаруды меңгерту; ой-өрісін, зейінін дамыту, тиянақтылыққа тәрбиелеу.
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, өздік жұмыс. Түрі: аралас сабақ
Көрнекілігі: сызбалар, кестелер, суреттер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Алақан» жаттығуы.
Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 6, 11..
ІІІ. Өткенді пысықтау: Ауызша жұмыс: 1.
4 ∙ 8 = 32 9 ∙ 2 = 18 4 ∙ 9 = 36 3 ∙ 4 = 12
32 : 8 = 4 18 : 2 = 9 36 : 9 = 4 12 : 4 = 3
32 : 4 = 8 18 : 9 = 2 36 : 4 = 9 12 : 3 = 4
Математикалық диктант.
1. Екі санның қосындысының мәні 46 тең. Олардың біреуі 6. Екінші сан неге тең?
(х + 6 = 46 46 - 6=4 0)
2. Екі санның айырмасының мәні 5. Сандардың біреуі 24. Екінші сан неге тең?
( х – 24 = 5 24 + 5 = 29)
3. 12 және 7 сандарының қосындысының мәнін табыңдар. (12 + 7 = 19)
ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру.
Әрқайсысына затын табуға көмектес:
100 : 20 = (60 + 40) : 20 64 : 8 = (25 + 39) : 8
48 : 8 = (16 + 32) : 8 4 ∙ 3 = 15 : 5 + 45 : 5
81 : 9 = 24 : 4 + 12 : 4 30 ∙ 4 = ( 22 + 18) ∙ 3
Разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жаз: 23, 45, 42, 67, 90, 38.
23 = 20 + 3 45= 40 + 5 42 = 40 + 2 67 = 60 + 7 90 = 90 + 0 38 = 30 + 8
Топтық жұмыс. № 3. Қосындыны санға бөлу ережесін пайдаланып, өрнектердің мәндерін тап:
1 топ. 2 топ. 3 топ.
(50 + 15) : 5 = 65 : 5 = 13 (32 + 48) : 8 = 80 : 8 = 10 (19 + 17) : 4 = 36 : 4 = 9
(9 + 9) : 6 = 18 : 6 = 3 (52 + 11) : 9 = 63 : 9 = 7 (42 + 24) : 6 = 66 : 6 = 11
Ү. Түсінгендерін тексеру:
1. Өздік жұмыс. № 4. Өрнектерді жазып, олардың мәндерін тап.
1) 75 және 27 сандарының айырмасын 3 есе арттыр; (75 – 27) ∙ 3 = 48 ∙ 3 = 144
2) 40 және 16 сандарының қосындысын 7 есе кеміт; (40 + 16) : 7 = 56 : 7 = 8 т.с.с.
2. Жұптық жұмыс: № 6. Салыстыр:
3. Есептерді әр түрлі тәсілдермен шығар.№ 7.
Қияр – 12 кг Шешуі: (12 + 15) : 3 = 27 : 3 = 9
Қызанақ – 15 кг Жауабы: 9 банка керек.
3кг бөліп - ? банка
№ 7(2).
І ағаш – 36 кг Шешуі: (36 + 24) : 6 = 60 : 6 = 10
ІІ ағаш -24 кг Жауабы: 10 жәшік керек.
6 кг - ? жәшік
№ 8.
5 жәшік – 40 кг Шешуі: 40 : 5 ∙ 7 = 56
7 жәшікте - ? Жауабы: 56кг жүзім.
Ауызша. № 9. (28 см2)
Шығармашылық жұмыс. № 11. Теңдіктер тура болатындай етіп, бос орынға арифметикалық амалдар таңбасын және жақшаларды қой.
( 45 + 54) : 9 = 11 2 ∙ (3 – 1) – 3 = 1
(56 + 49) : 7 = 15 ( 3 + 5) – ( 2 + 5) = 1
(28 + 32) : 4 = 15 4 + (7 – 3) – 7 = 1
ҮІІ.Қорыту. Бүгін не білдік? Үлестірмелер ҮІІІ. Үйге тапсырма: № 5, 10 , 87. Бағалау.
№ 109. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға бөлу.
Мақсаты: разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға бөлу жайлы түсінік беру; есеп шығаруды меңгерту; ой-өрісін, зейінін дамыту, тиянақтылыққа тәрбиелеу
Әдісі:сұрақ-жауап, талдау, есептеу, ұжымдық, өздік. Көрнекілігі: сызбалар, кестелер, суреттер. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық, амандасу, түгендеу. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 5, 10.
ІІІ. Бастапқы бекіту. ауызша жұмыс.
4 ∙ 6 = 24 6 ∙ 6 = 36 5 ∙ 6 = 30 9 ∙ 6 = 54
20 ∙ 6 = 120 80 ∙ 6 = 480 100 ∙ 6 = 600
10 : 5 = 2 300 : 5 = 60 150 : 5 = 30 45 : 5 = 9
40 : 5 = 8 500 : 5 = 100 100 : 5 = 20
Мақсат қою кезеңі: разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға бөлу жайлы түсінік беру
ІҮ. Жаңа сабақ:
№ 1. Бос орындарды толтыр:
100
90
20
5
3
30
∙ ∙ ∙ ∙ ∙
№ 2. Бөлуді қалай орындағанын түсіндір.
96 : 3 = (90 + 6) : 3 = 90 : 3 + 6 : 3 = 30 + 2 = 32
82 : 2 = (80 + 2) : 2 = 80 : 2 + 2 : 2 = 40 + 1 = 41
77 : 7 = (70 + 7) : 7 = 70 : 7 + 7 : 7 = 10 + 1 = 11
№ 4. Қалып қойған амалдар таңбаларын тиісті орынға қой:
(7 + 8) ∙ 4 = 7 ∙ 4 + 8 ∙4 (5 + 7) ∙ 6 = 5 ∙ 6 + 7 ∙ 6 .
Ү. Түсінгенін тексеру.
Есеп шығару: № 6.
Ақ раушан - 42гүл Шешуі: (42 + 49) : 7 = 91 : 7 = 13
Қызыл раушан – 49 гүл Жауабы: 13 гүлшоғы жасалды.
гүлден - ? гүлшоқ
Топтық жұмыс. 1 топ: № 6(2).
Қара қоян – 20 Шешуі: (20 + 12) : 4 = 20 : 4 + 12 : 4 = 5 + 3 = 8
Ақ қоян – 12 Жауабы: 8 торға отырғызды.
2 топ № 7.
Печенье – 15 кг Шешуі: (15 + 12) ∙ 4 = 27 ∙ 4 = 108
Кәмпит - ?, 12 кг ауыр Жауабы: 4 қорапта 108 кг
4 қорап - ? кг
3 топ № 8 .
5 жүйек – 50 л Шешуі: 50 : 5 ∙ 7 = 70
7 жүйек - ? Жауабы: 70 л су керек.
Түсіндіріп , талдап шығару. № 9.
Периметрі - 480 см ( 480 – (80 + 80)) : 2 = 240 : 2 = 120(см)
Ені – 80 см
Ұзындығы - ?
Жұптық жұмыс. № 10. Өрнектердің мәнін тап.
80 ∙ 5 = 400 60 ∙ 7 = 420 240 : 80 = 3 400 : 80 = 5
320 : 4 = 80 540 : 90 = 6 30 ∙ 7 = 210 80 ∙ 60 = 4800
Өздік жұмыс. № 11. Санның квадраты мен кубын көбейтіндімен алмастыр және
өрнектердің мәндерін тап:
42 ∙ 3 = 4 ∙ 4 ∙ 3 = 48 48 – 33= 48 – 3 ∙ 3 ∙ 3 = 48 – 27 = 21
32 + 53= 3 ∙ 3 + 5 ∙ 5 ∙ 5 = 9 + 125 = 134 42 ∙ 100 = 4 ∙ 4 ∙ 100 =16 ∙ 100 = 1600
ҮІ. Сабақты қорыту:
Ауызша талдау: № 12.
Шығармашылық жұмыс. № 13.
ҮІІ. Үйге тапсырма: № 3, 14. 203 - 204 бет. Бағалау.
№ 110. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға бөлу.
Достарыңызбен бөлісу: |