Тақырыбы 1.4:
Жобаның технико-экономикалық негіздемесі (ТЭН). ТЭН құрамы және бөлімдердің сипатамасы.
Технологиялық диаграмма.
Материалдық және термалдық баланстарды өндірістің саясаты жөнінде есептеу
Таңдалған өндіріс технологиясының негізінде негізгі технологиялық операцияларды (сатыларды) және олардың арасындағы материалдық ағындарды көрсететін, жетілдірілетін машиналар мен құрылғыларды анықтайтын алдын-ала технологиялық схема жасалады. Бұл схеманы әзірлеу белгілі бір мөлшерде және талап етілетін сапамен минималды баға бойынша тамақ өнімдерінің түрлерін шығаруға бағытталған технологиялық операциялар жиынтығын құру болып табылады. Технологиялық операциялар тіктөртбұрыштармен, ал материалды бағыттар көрсетілген сызықтар бойынша ағындармен бейнелейді, ал құрылымдық (құрылымдық) диаграмма келесі нысанды алады (3-сурет).
Технологиялық схеманы басшылыққа ала отырып, технологтар әр технологиялық операция үшін материалдық баланстың теңдеулерін құрып, есептеуді бастайды. Есептеудің мақсаты дайын өнімнің берілген мөлшерін алу үшін шикізат құнын анықтау; әр жұмыс үшін материалдық ағындардың көлемі мен құрамы, қалдықтар ағындарының мөлшері мен құрамы (ағынды сулар мен газдарды қоса).
Есептеуге арналған бастапқы мәліметтер: негізгі және қосалқы процестерді көрсететін өндірістің технологиялық схемасы; белгілі бір операцияға кіретін бастапқы материалдардың құрамы (шикізат сапасы) және ағындардың құрамы; өнімді тұжырымдау; Нормативті шығындар туралы нормативтік мәліметтер, сүзгілеуге, кептіруге, түзетуге және басқаларға арналған ағындардың құрамы және т.б.
Мерзімді өндірістің материалдық балансының теңдеуін құру кезінде шикізаттың мүмкін болатын шығыны сүзу кезінде 1 ... 2%, кептіру кезінде 1 ... 10%, ұнтақтау, ұсақтау, араластыру кезінде 0,5%, буланғанда, тазартуда, ректификацияда 5 құрайды. ... 15%, буып-түю кезінде - 0,5%.
Материалдық баланс массаның сақталу заңы негізінде жасалады: кіретін материалдар мөлшері Gн процестің нәтижесінде Gн дайын өнімнің санына тең болуы керек, шығындар Gп:
Gн = Gк + Gп.
Материалдық баланстың теңдеулерін дайындау және есептеу екі жолмен жүзеге асырылуы мүмкін:
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Спирт
|
|
|
|
2
|
|
|
РРябина
|
|
|
|
|
|
|
|
Дробление
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Приготовление
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,рябины
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
водно-спиртовой
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вода
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
99,5 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
смеси
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ПРИГОТОВЛЕ-
|
Мезга
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
НИЕ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
МОРСА
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пар
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
хл. вода
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Примеси
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ода
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Приготовление
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Фильтрование
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ССахар
|
|
|
|
|
,сахарного сиропа
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
сахарного сиропа
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
99,5 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
99,5 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Конденсат
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Отработанная
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ода
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сахар
|
|
|
|
|
|
|
6
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Приготовление
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ода
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
колера
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
98,4 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ВВода
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Спирт
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ПРИГОТОВЛЕ-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Коньяк
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ИЕ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
КУПАЖА И ЕГО
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Лимонная
|
|
КОРРЕКТИРОВКА
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кислота
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Желатин
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Оклейка и
|
|
|
|
садок
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
декантация
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
98,2 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Фильтр-картон
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Фильтрование
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
99 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Посуда
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лей
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
РОЗЛИВ И
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ВНЕШНЕЕ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Этикетки
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ОФОРМЛЕНИЕ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Укупорочные
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Материалы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
НА ХРАНЕНИЕ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сур. 3. Коньяктағы Рояан» тұнбаларын өндірудің технологиялық сызбасы
1.Дайын өнімнің 1 тоннасын есептеу. Сонымен бірге шикізат шығындарының коэффициенттері және дайын өнімнің 1 тоннасына материалдық ағындар көлемі есептеледі. Аппараттағы нақты жүктеме, материал ағымының көлемі, әр аппараттағы шығындар туралы мәліметтер қайта есептегеннен кейін алынады, ол таңдалған өндірістік қуаттылықты және жұмыс уақыты немесе сағаттық өнімділік қорын ескереді.
2. Пакеттік процесс үшін бір операцияға есептеу және үздіксіз жұмыс үшін сағаттық шығысқа есептеу. Бұл жағдайда аппараттарға нақты жүктеме мен материал ағымының көлемін алыңыз.
Сонымен қатар жылу балансының теңдеулері өндірістің кезеңдеріне сәйкес құрылады және есептеледі.
Жылу балансы энергияның сақталу заңы негізінде жасалады: Технологиялық аппаратта алынған Qн, энергиясы аппараттан шығарылған энергия мөлшеріне тең болуы керек:
Qн = Qк + Qп,
мұндағы Qк - алынатын жылу мөлшері; Qп - қоршаған кеңістікке жылу жоғалту.
Аппаратқа кіретін жылу Qн бастапқы материалдармен, жылу тасымалдағыштармен және физикалық немесе биохимиялық қайта құрулармен қамтамасыз етілетін жылудан тұрады.
Аппараттан шығарылатын Qк жылу мөлшері соңғы өніммен және қалдық жылу тасымалдағыштармен бірге кететін жылу мөлшері.
Жылу балансынан жылу жүктемесін, содан кейін қыздыру буының, судың немесе басқа салқындатқыштардың шығынын анықтаңыз.
Материалдық және жылу тепе-теңдіктерінің теңдеулерін есептеу нәтижесінде жобаланған өндіріс пен өсімдік шаруашылығы арасындағы байланыс анықталады. Айта кету керек, материалдық және жылу баланстары жобаны әзірлеу кезінде көрсетілген.
Достарыңызбен бөлісу: |