112
- сӛйлеу мәдениеті;
- тәжірибесі;
- іске қарым-қатынасына да байланысты.
Сондықтан, күрделі педагогикалық мәселелерді шешу тек мұғалімнің
педагогикалық шеберлігінің жоғары деңгейіне байланысты.
Әдебиеттер:
1. Бурменский Г.В., Слуцкий В.М. Одаренные дети – М.: 1991.
2. Бӛлеев Қ. Бӛлеева Л.Қ. Мұғалім және ұлттық тәрбие. Алматы Нұрлы
Әлем. 2000.
3. ―Дарын‖ ақпарат-әдістемелік жинағы, №3, 5. 2004.
4. Ұ.Б. Жексенбаева Балалардың дарындылығын диагностикалау
«РИДиАЛ» баспасы Алматы 2005.
5. Жұмабаев М. ―Педагогика‖ 2000.
6. Шығармашылық дарындылықты дамыту бағдарламасы- Алматы:
Рауан,1997.
7. И.Б.Отческая Одаренность и ее формирование на современном этапе
развития школы- Астана: «Дарын», 2000.
МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ТҦЛҒАЛЫҚ ҚИЫНШЫЛЫҚТАРЫН
ЖЕҢЕ БІЛУДЕГІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТҤЗЕТУ ЖҦМЫСТАРЫ
Зулкарнаева Ж.А, Шонова Б.А.
Ш.Уалиханов атындағы Кӛкшетау мемлекеттік университеті
Кӛкшетау қ., Қазақстан
Zhamilya1972@mail.ru
Мектепке оқу-тәрбие жұмысындағы әдіс-тәсілдің қай-қайсысы болсын,
негізінде оқуышлардың сана-сезімі, ақыл-ойын мақсат ететін болғандықтан
олардың дара ерекшеліктерін біліп, санасып отыру қажет. Балаларға білім
беруді әр ғалымның бүгінгі даму дәрежесіне сәйкес жүргізу бір жағынан
қоғамға талантты мамандар даярлауда тиімді болса, екінші жағынан ерекше
дарынды балалардың тек ӛзінің интеллектуалдық дамуын қанағаттандыруды
қамтамасыз етеді. Жас ӛркеннің бойындағы табиғат берер ерекше қабілетті,
дарыңдылықты тани білу, оның ары қарай дамуына бағыт-бағдар бере білу
ерекше қиын іс. Алайда әр баланың жеке қабілетін анықтап, оны сол бағытта
жетелеу — ұстаз парызы. Баланы заманына қарай икемдеп, ӛз заманының
озық ӛнегесін оның санасына сіңіре білу, оларды шығармашылық бағытта
жан-жақты дамыту — бүгінгі күннің басты талабы.
Қай мемлекеттің де негізгі тірегі білімді де білікті, іскер де белсенді
адамдар. Сондықтан қоғам талабына сай ол қоғамды кӛркейтетін, дамытатын
113
жастар тәрбиелеу ең маңызды мәселе екені даусыз. «Қазақстан
Республикасының Білім туралы» заңында мемлекеттік саясат негізінде ең
алғаш рет "Әр баланың жеке қабілетіне қарай интеллектуалдық дамуы, жеке
адамның дарындылығын дамыту" сияқты ӛзекті мәселелер енгізіліп отырғаны
белгілі. «Адам ұрпағымен мың жасайды»-дейді қазақ мәтелі. Ұрпақ
жалғастығымен адамзат баласы мың емес миллиондаған жылдар жасап келеді
және ол сәт сайын ӛзгеріп, ӛрлей дамыған саналы тірлік адамзат еншісіне ғана
тиісті сол тірлік дамуының бағбаншысы-тәрбие. Ұрпақ тәрбиесі - қай
заманның, қай қоғамның болмысын кӛкейкесті мәселесі болып келгендігі
дәлелдеуді қажет етпейді. Қазіргі жас ұландар-болашақтағы еліміздің тіректері,
еліміздің болашақ ӛкілдері болып табылады.
Ел Президенті 2050-жылға қарай Қазақстан Орталық Азия барысына
айналады және ӛзге дамушы елдерге үлгі болады деген асқақ сезімді алға тарта
отырып, «Біздің жас мемлекеттіміз ӛсіп-жетіліп, кемелденеді, біздің
балаларымыз бен немерелеріміз онымен бірге ер жетеді. Олар ӛз ұрпағының
ӛресі биік, денсаулығы мықты ӛкілдері болады»-дейді. Ендеше, біздер ұстаздар
қауымы 2030 жылдары еңбек етіп, ел басқаратын болашақ жастарымыздың
білімділігі мен біліктілігін қамтамасыз етіп, Президентіміздің үкілі үмітін
атқаруға барлық іс-әрекет, күш- жігерімізді жұмылдырғанымыз жӛн. Жолдауда
атап кӛрсетілгендей, ӛз болашақ ұрпағының жауапты да жігерлі болып, ӛресі
биік жеткішекті тәрбиелеуде мұғалімнің жаңаша ойлау түрін педагогикалық іс-
әрекеті ғылыми тұрғыда ұйымдастырғанда ғана қол жетеді. Ол үшін оқу
үрдісінің мәні заңдылықтарын жетік білу, жаңа оқу технологиясын жетік білу
және олардың бойындағы ерекше қасиетті бағалап, ӛмірден ӛз орындарын
табуға кӛмектесу де қосылады.
Тарихта халыққа басшылық етіп, әр салада жаңалықтар ашып, таңдаулы
шығармалар мен қызметтер ұсынған дарынды қабілеттер аса жоғары
бағаланған. Оларға дұрыс тәрбие берудің алғы шарты-дарын иелерін
жастайынан таңдай білу.
Талабы таудай, қабілеті - қарым мол ізденімпаз жастар кӛбейіп адамзат
игілігіне үлес қосып жатса, олар ұлтымыз үшін мақтаныш, іліміз үшін абырой.
Жалпы дарынды баланы таңдап алу ұзақ уақыттың жемісі десек қателеспейсіз.
Мектепке оқу-тәрбие жұмысындағы әдіс-тәсілдің қай-қайсысы болсын,
негізінде оқупшлардың сана-сезімі, ақыл-ойын мақсат ететін болғандықтан
олардың дара ерекшеліктерін біліп, санасып отыру қажет. Дарынды балаларға
білім беруді әр ғалымның бүгінгі даму дәрежесіне сәйкес жүргізу бір жағынан
қоғамға талантты мамандар даярлауда тиімді болса, екінші жағынан ерекше
дарынды балалардың тек ӛзінің интеллектуалдық дамуын қанағаттандыруды
қамтамасыз етеді. Жас ӛркеннің бойындағы табиғат берер ерекше қабілетті,
дарыңдылықты тани білу, оның ары қарай дамуына бағыт-бағдар бере білу
ерекше қиын іс. Алайда әр баланың жеке қабілетін анықтап, оны сол бағытта
жетелеу — ұстаз парызы. Ұстаз болу жауапты да қиын мамандық. Баланы
заманына қарай икемдеп, ӛз заманының озық ӛнегесін оның санасына сіңіре
білу, оларды шығармашылық бағытта жан-жақты дамыту — бүгінгі күіннің
