Түсиндирмели дизбекли қоспа гәп

Түсиндирмели дизбекли қоспа гәптиң көбинесе биринши компоненти жалпы улыўма мәнини баянлайды, ал екинши оның мәнисин анықлайды, реалластырады, түсиндиреди. Мысаллар: Аттың үстинде түргелип турып келип қарайман: жоқ.(Ш.С.) Исзге айтылажақ гәп мынаў: биз жолдаслар менен ойласып «Бостан» колхозындағы партия шөлкеминиң секретарьлығына сизди жибериўди мақул таптық.(А.Қ.) Тағы бир тамаша жери мынада еди: қысқа күнде қырық келип туратуғын жеңгей бизиң үйге изеп баспайды.(Ш.С.) Көз ушында буйра баслы тораңғыллардың жап-жасыл жапрақларынан да сүт тамып тур ма екен дейсең: ақшыл сары бир тамаша реңбәреңлик бар. Адамда сондай бир әжайып пурсатлар бола береди: көз алдымда сол елес,-суў перисиниң елеси.(Ш.С.) Жайды поллаў, әйнек-қапыларын салыў қолдағы жумыс екен: Медет оны тап заўыттаншықандай етти.(Ғ.С.) Сизиң дәртиңизге даўа бир нәрсе бар: балаңызды төбеңизге қойып шаламыз.(ертектен). Мен сарайдың ишиниң ҳәмме жерин аралап көрдим: бәри де силеси қатып уйқлап қалыпты.(ертектен).