2. Еңбекақы және нормативті таза өнім туралы 4 кварталға химия өнеркәсібінің 3 өндірістік бірлестіктер бойынша келесі мәліметтер белгілі:
Өндірістік
бірлестік
|
Нормативті таза өнім, мың теңге
|
НТӨ 1 теңгеге еңбекақының шығыны норматив, тиын
|
Жоспар бойынша ӨӨП-дан еңбек ақы қоры, мың теңге
|
Іс жүзінде бөлінеді еңбекақы мың теңге
|
Жоспар бойынша
|
Іс жүзінде
|
ӨӨП-ға
|
ӨЕП-ға
|
1.
2.
3.
|
9891
10200
8590
|
9990
10223
8416
|
68,8
46,2
58,0
|
191
475
460
|
6823
4698
4942
|
189
476
455
|
Есептегі коэффициенті -0,8. Онымен қоса барлық персоналдың еңбекақы қорының үнемі 1 жарты жылдыққа 1 бірлестік бойынша – 27,3; 2 – бірлестік бойынша – 38,4; 3-бірлестік бойынша - 42,8 мың теңге, ал 3 квартал үнем 22,2; 20,0 асып 7,4 болғаны белгілі.
Бірлесімтіктің барлық персоналының еңбекақы қорының үнем мөлшерін 4 кварталға 1 жылға анықтаңыздар.
Вариант А. 1 өндірістің бірлестік және 1-2 бірлестіктер бірге.
Жауабы: 1 бірлестік бойынша – 22,9 мың теңге немесе – 0,35% (үнем), - 29 мың теңге үнем.
Вариант Б. 2 өндірістік бірлестік және 2-3 бірлестіктер бірге
Жауабы: 2,3 бірлестіктер бірге:
44 мың теңге немесе 0,04% үнем
58,2 мың теңге (үнем).
Вариант В. 3- өндірістік бірлестік және 3 бірлестік бірге.
Жауабы: (3 бірлестік бірге)
115,4 мың теңге немесе 0,29%
20 мың теңге (үнем).
Еңбекақы деңгейінің көрсеткіштері және олардың өзара байланысы
Жұмысшыларға орта сағаттың орта күндік және орта айлық еңбекақысын есептейді. ӨӨП-дың басқа категориялары бойынша – тек қана орта аймақтық (кварталдық жылдық) Бұл көрсеткіштерді есептеген екзде сәйкес келетін еңбекақы қорының қанағаттандыратын айлық, күндік, кварталдық, жылдық, бірмезгілдік, көмектен басқа, материалдың ынталандыру қорынан төлемдер қосады. Бұл жағдайда орташа толық еңбекақы көрсеткіштері алынады. Жұмысшының орта сағаттың толық (немесе күндік, толық еңбекақыны анықтай отырып, жұмысшылардың сағаттық) күндік қорына жұмыстың күнделікті нәтижелері бойынша сыйақы қосады. Орта айлық төлеу еңбекақыны есептегенде айлық еңбекақы қорына – жұмыстың жылдық жинағына мадақтаулардың басқа материалдың ынталандыру қорының қалған төлемдері қосылады.
Аддитивті –мультипликативті кесте бойынша орташа жалпы еңбекақы көрсеткіштерінің байланысты келесі түрде жазылады.
Қолданылған белгілер:
 – сағаттық, күндік, жылдық еңбекақы қоры
 - 1 жылда істеген сағат саны
 - 1 жылда істелген күн саны
МЫҚС- материалды ынталандыру қорынан сыйақы
«а» - МЫҚ – нан мүлділікті нәтижелері бойынша жұмысшыларға сыйақы сомасы
«б» - жұмыс істелмеген сағатқа еңбекақы қорынан төленетін қосымша төлем сомасы
«в» - жұмыс істелмеген күнге еңбек ақы қорынан қосымша ақы сомасы
Еңбекақы динамикасын талдау
Орташа еңбекақы динамикасына құрылыстық өзгеруінен және орташа көрсеткіштің өзгерунен болады. Сонымен, ӨӨП-дың жұмысшының орташа еңбекақысыныңдинамикасы кәсіпорынның бойыншабірге әр кәсіпорындағы жұмысшының еңбекақы динамикасын анықтау.
Типтік мысал
2 зауыт бойынша ӨӨП-дың еңбекақы қоры туралы және оның саны туралы 2 кезеңге келесітмәліметтер бар
|
Көрсеткіштер
|
Зауыт
|
Кезең
|
Базисті
|
Есепті
|
ӨӨП еңбекақы қор мың тг
ӨӨП-дың орта тізімдік саны, адам
|
1
2
1
2
|
6355,2
7942,0
3310
4180
|
6868,0
8250,0
3400
4100
|
Бір жұмысшының еңбекақы деңгеін есептейміз, тг:
1-зауыт бойынша: 
2-зауыт бойынша:
Екі зауыт бойынша: 
Енді еңбекақы динамикасын сипатаймыз:
1 зауыт бойынша: 
2 зауыт бойынша: 
Екі зауыт бойынша: 
Есептелген мәліметерді кесте тақтаға жазамыз:
Зауыт
|
Базисті кезең
|
Есепті кезең
|
Еңбекақы динамикасы коэфициенті
|
ӨӨП еңбекақы қоры мың тг
|
ӨӨП орта тізісдік саны адам
|
ӨӨП жалпы санындағы әр зауыт үлесі
|
Жұмысшының орта еңбек ақы сомасы
|
ӨӨп еңбекақы қоры
|
ӨӨП орта тізімдік саны адам
|
ӨӨП жалпы санындағы әр зауыт үлесі
|
Жұмысшының орта еңбек ақы сомасы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
2
|
6355,2
7942,0
|
3310
4180
|
0,442
0,558
|
1920
1900
|
58680
8200,0
|
3400
4100
|
0,453
0,547
|
2020
2500
|
1,0521
1,0526
|
Орташа еңбекақының өзгеруі үзілісті құрам индексімен сипатталады
немесе
Орташа өзгеруі дәрежеленген құрам индексімен есептеледі:
 = 1,0524
немесе
 =  =  = 1,0524
Еңбек ақының қарастырылатын индексінің жүйесіне құрылысты қозғалыс индексі кіреді.
Уdt (f) =  =  *  * 1,0001,
немесе
  =  = 
Есептелген индекстердің байланысы.
 =  *  немесе  *  * , 1,0525= 1.0524* 1,0001.
Сонымен, екі зауыт бойынша жалпы орта еңбек ақы 5,25%- ке өсті, оның ішінде әр зауытта еңбек ақы өсуіне байланысты (5,24%) –ке.
Достарыңызбен бөлісу: |
