343
құралдары мен ұйымдастырушылық формасын таңдауды, сонымен қатар мақсатын нақтылау
мен өзгертуді көздейді. Мұндай жүйенің дамуы физика сабақтарының әдістемесі
диагностикасының компьютерлік әдістемесін қолданбалы етіп жасайды.
Физика сабағын жоспарлағанда оқытудың IT технологиялық құралдары сабақтың бір
бөлігін ғана қамтып, оқушы мен мұғалім арасындағы қатынастың «машинасыз» тәсіліне,
педагогқа басымдық берілуі керек. Дегенмен, IT технологиялық құралдарды пайдалануды
негізге ала отырып, құрылған физика сабақтары да болуы мүмкін. Физика сабақтарында IT
технологиялық құралдарды қолдануды талдау әдістемесін пайдалану мәселесі де маңызды
болып табылады. IT технологиялық құралдарды физиканы оқыту жүйесіне енгізу оған
қайшы болмауы және де онымен дидактикалық сәйкессіздікке ұшырамауы керек.
Физика сабақтарында пайдаланылатын компьютерлік дидактикалық IT құралдардың
өзіндік ерекшеліктері деп бағдарламалық өнім құрылымында төмендегі моделдердің болуын
атауға болады:
физика бойынша білім;
оқыту үрдісін басқару;
оқып – үйренуші.
Бұл моделдер дамудың әр түрлі деңгейінде болуы мүмкін, яғни физика мұғалімінің
дидактикалық компьютерлік құралдармен алғашқы таныстығы оған дидактикалық
ақпараттық құралды қолданып, неге, қалай және кімді оқыту керек деген іргелі сұрақтарға
жауап алуына мүмкіндік беруі керек.
Физиканы оқытуда IT технологиялық құралдарды жасауда оқушының моделін есепке
алу үшін ақпараттар қорын және біліктер тізімін ескереді. Өз кезегінде ақпараттық қорды
физика курсының құрылымы және білімдер тізімі құрайды. Курстың құрылымында тек
бөлімдердің және олардың мазмұнының анықтамасын егжей-тегжейсіз қарауға жататын
негізгі сұрақтардың тізімі беріледі. Қажетті детализация оқу үрдісі кезінде оқушы меңгеруі
тиіс білімдер тізімі ретінде беріледі. Білім құрылымдық жағынан төмендегі айдарлар
бойынша жіктеледі: ұғымдарды анықтау, тұжырымдау немесе зерттеу, қорытындылар,
дәлелдер,
теңдеулер,
формулалар, қасиеттер.
Соңғы уақытта білім туралы түсінік өте кең ауқымда дамыды, білімдер инженериясы
пайда болды және қарқынды түрде дамуда, білікті жинақтау туралы теориялық жұмыстар
бұл үрдістен артта қалуда және практикалық қызметте қатаң логикаға сүйенуге тура келеді.
Сонымен бірге, білік оқытудың ең басты мақсаты болып табылады. Бұл жаңадан жасалатын
дидактикалық ақпараттық оқу құралдарының әдістемелік сапасына едәуір ықпал етеді [3].
Біліктілікті жалпы, нақты және эксперименттік деп үш класқа бөледі. Жалпыларға ең
алдымен әдістемелік тұрғыдағы біліктер, мәселен, құбылыстарды талдай білу, физикалық
модельдерді құру, табиғатта туындайтын теориялық қорытындылар мен үрдістер
арасындағы
қайшылықтарды анықтау және т.б. жатады. Нақты біліктердің аясы анағұлым кең. Оларға
төмендегідей сипаттағы біліктер жатады: табу, анықтау, құру, алу, есептеу, бағалау;
ажырату, бөлу, таңдау, есепке алу, түсіну, өту, жіктеу, құрау, жалпылау, қолдану, пайдалану,
тұжырымдау, иллюстрациялау. Эксперименттік біліктер: әртүрлі шамаларды өлшеу,
құбылыстар мен үрдістерді
өз бетінше талдау, өлшемнің дәлдігін анықтау және т.б.
Сипатталған идеологияны ескере отырып, қазіргі дидактикалық ақпараттық
құралдарды құру және қолдану оның құрылымында тек физикалық материалды ғана емес,
оның моделі ретінде оқушыны да сипаттауға мүмкіндік береді. Жоғарыда сипатталған әдісті
пайдалану физика курсының әртүрлі тақырыптары мен бөлімдері бойынша бағдарламалық
дидактикалық ақпараттық құралдарды жасауда білімдер қорын, білікті және оқушының әр
типтегі моделін құруды жеңілдетуге, білімді және ең бастысы білікті тексеру және тест
құралдарын құруды реттеуді едәуір жеңілдетуге; білік пен оны анықтайтын білім арасында,
сондай-ақ пәнаралық байланыс орнатуға мүмкіндік береді.
Мұндай дидактикалық ақпараттық құралдар, негізінен, нақты әдіснамалық
бағытталған электронды оқу құралдары болып табылады және әсіресе әдістемелік көмек
қажет жас физика пәнінің мұғалімдері үшін аса құнды.